• دختر خانم بیست و پنج ساله هستم و پدرم با سختگیری ، مانع از ازدواجم شده است . شما می گویید چه کار کنم ؟
معلوم نیست شما بتوانید کاری بکنید . اگر این کار را با محبت و مهربانی البته نه مستقیم بلکه با واسطه مادر و یا پدر بزرگ و مادر بزرگ که ذی نفوذ هستند و به پدر بفهمانند که سخت گیری بیجا اشتباه است البته اگر سخت گیر بی جا باشد ولی اگر سخت گیریی بجا باشد ، ما آن را توصیه می کنیم . مثلا خواستگاری آمده و همتای شما نیست و پدر شما می داند که اگر شما ازدواج کنید ، دچار مشکلات جدی می شوید . یا اینکه شما دلبسته کسی شده اید و کر و کور شده اید و پدر می دانداین ازدواج عاقبت خوشی ندارد . اگر این جور چیزی است ، واقعا بجاست . بارها گفته ام که ازدواج نکردن به مراتب از ازدواج غلط کردن بهتر است . ولی اگر سختگیری ها برای مسائل مادی است مثل مهریه، منزل و پول باشد این اشتباه است . پدران عزیز سخت نگیرید . اگر خواستگار خوبی از نظر اخلاق و دیانت داشتید ، سخت نگیرید . ببینید الگوهای ما مثل پیامبر در این مورد چه می فرمایند . پیامبر گرامی می فرماید : اگر برای دختر شما خواستگاری آمد که از نظر اخلاق و دین او را می پسندید ، دختر خود را به عقد او در بیاورید و اگر این کار را نکنید ، فتنه بزرگی در عالم ایجاد خواهد داد . ویل دورانت می گوید : اگر ازدواجها در سالهای طبیعی اتفاق بیفتد و عقب نیفتد ، انحرافات جنسی که امروز جامعه ما را لکه دار کرده است ، به نصف کاهش خواهد یافت . ولتر می گوید: هر قدر متاهلان بیشتر شوند ، جنایت ها کمتر میشود . این یک واقعیت است . شما سیره عملی رسول خدا را ببینید . حضرت علی (ع) مالی از دنیا نداشتند و تهیدست یه معنی واقعی بودند ولی چون با ایمان بودند ، حضرت به ایشان جواب دادند . دست از سختگیری بردارید . سن دختر بالا می رود و فرصتها کمتر میشود . و ما می ترسیم که شما مجبور بشوید به کسی که درجه پایین تری دارند ، جواب مثبت بدهید و ممکن است ازدواج نکردن برای دختر مفسده به دنبال داشته باشد . گاهی سخت گیری ها در کارهایی است که از طرف می خواهند . مثلا عروسی ها ی آنچنانی و اسراف های آنچنانی . این خیلی خطرناک است .
•
بعضی از دختر خانم ها در ازدواج سخت گیری می کنند و به دلایل واهی خواستگاران را رد می کنند . آیا این رفتار ، علت خاصی دارد ؟
دقت در ازدواج خیلی خوب است . در ازدواج دقت کنید . عجله نکنید و شتاب زده عمل نکنید . در انتخابتان حساسیت داشته باشید . امام صادق (ع) می فرماید : : در ازدواجت دقت کن و ببین چه کسی را در وجودت می نهی و چه کسی را شریک مال و آگاه به اسرار و امانت خود می کنی . دقت خوب است ولی اگر به آرمان گرایی تبدیل شود، بد است . آرمان گرایی یعنی قانون همه یا هیچ . یعنی من شوهری می خواهم که همه چیز داشته باشد و گر نه شوهر نمی خواهم . دنیا یا سیاه است یا سفید . خیر دنیا را باید خاکستری دید . اگر جلوی این رفتار را نگیریم به اختلال تبدیل میشود و بعد به اختلال هذیانی تبدیل می شود . خانم ها باید به خودشان بگویند : من می خواهم با کسی ازدواج کنم که سی درصد نقطه منفی دارد و هفتاد درصد نقطه مثبت دارد . چون اگر این کار را نکنند ، نمیتوانند انتخاب کنند . بگویند : ما همه گل هستیم ولی خار داریم . فقط معصومین ما گل بی خار بوده اند . این خانم ها فرصتها را از دست می دهند و چند ماه بعد خواستگار بعدی و همین جور سن بالا می رود و هنوز ازدواج نکرده اند و فرصتها را از دست می دهند . ما به خانم های سن بالا گفته ایم که از شروط کمال ، دست بردارید . بعضی ها مغرور میشوند . کمالاتی دارند و خانواده بالایی دارند و می گویند : هر وقت من اراده کنم ، می توانم شوهر پیدا کنم . ولی این طور نیست . البته شما همان ویژگی قبل را دارید ولی همتایان شما سر زندگی شان رفته اند و شما خواستگار ی که مورد پسند باشد نخواهید داشت . وجود ما آدمها چهار فصل را دارد . در بهار زندگی ازدواج کنید . اگر دیر ازدواج کنید ، مشکلاتی برای شما ایجاد میکند . نشاط شما کم شده است و اختلاف سنی با فرزندانتان بیشتر می شود . ممکن است مشکلاتی در بارداری خانم ها ایجاد شود و در سن بیست و هفت به بالا زایمانهای سخت دارند و در سن چهل و پنج سالگی قطع نطفه سازی دارند . کسانی که این فکر را دارند ، وقتی ازدواج می کنند ، شوکه می شوند . ولی اگر بگویند : سی درصد مشکل دارد . من الان نمی دانم ولی در زندگی می فهمم . بیایید از آرمان گرایی دست بردارید تا از فواید ازدواج استفاده کنید .
• با اینکه پدر ها و مادرها در گذشته با دست خالی ازدواج می کردند چرا برای ازدواج فرزندانشان این قدر سخت گیری می کنند ؟
شاید یکی از علت هایش این باشد که در بعضی ها روحیه ی مادی گری تقویت شده است . در زمان گذشته این روحیه این قدر نبود . توقعات کم بود و زندگی ها ساده تر بود حتی در بُعد معنوی هم همین جور بود . متاسفانه معنویت هم در بعضی ها کم رنگ شده است . آن زمانها ایمان قویتر بود و توکل بیشتری به خدا داشتند . شاید علت دیگر آن تجربه های تلخی است که خانواده ها از بعضی از ازدواج ها دارند . بی دقتی ها ، عشق و عاشقی ها ، ازدواج هایی که اصل همتایی در آن رعایت نشده است و والدین نتیجه های آنرا می بینند و سخت گیر میشوند . اگر والدین در ازدواج فرزندانشان دقت بکنند خیلی خوب است . نباید خودشان را کنار بکشند و بی دقتی کنند . اگر در ازدواج فرزندانشان دقت کنند خیلی خوب است . ازدواج هایی که رابطه های قبل از محرمیت در آن هست و قبل از خواستگاری است ، ازدواج هایی که منشا آن عشق های کر و کور کننده است ، در اینجا والدین وظیفه دارند مانع بشوند و سخت گیری کنند . ما می گوییم تا آنجا که راه دارد شما مانع این ازدواج ها بشوید تا این ازدواج ها شکل نگیرد . این بنفع فرزندانتان است . او الان عاشق شده است و واقعا چیزی نمی فهمد ولی مطمئنا در آینده دعا گوی شما خواهد بود اگر شما مانع این ازدواج بشوید . حالا بعضی مواقع سخت گیری های بی دلیل می کنند که خیلی بد است . سخت گیری هایی که روی سلیقه است . مثلا چون از نزدیکان مادرت است یا چون از نزدیکان پدرت است یا من از بینی این آقا خوشم نیامد ، این چیزها هست و دلایل واهی است . این ها علل بی پایه ای هست . در اینجا مخالفت خوب نیست و جای هشدار است . به والدین توصیه می کنم که از دلایل سلیقه ای که می توان از آن گذشت ، در ازدواج فرزندانتان خیلی سخت نگیرید . ما چقدر روایت در مورد واسطه گری در ازدواج داریم . اگر شما زمینه ی ازدواج دو جوان را فراهم کنید و آنها را بهم برسانید چقدر ثواب دارد . روایت داریم که بهترین واسطه گری ، واسطه گری برای ازدواج است که دو تا جوان را بهم برسانید و خدا آنها را بهم برساند تا ازدواج بکنند. پیامبر فرمودند که کسی که واسطه گری ازدواج میکند خداوند در بهشت به او حورالعین می دهد . پیامبر فرمودند : کسی که برای ازدواج دو جوان گام برمیدارد و حرفی می زند به ازای هر قدم و هرکلمه ی برای او ثواب یکسال عبادت را می نویسند . حالا اگر شخص مانع ازدواج بشود به همان میزان گناه دارد . اگر دختر خانم ها دچار افسردگی بشوند و فرصت ها را از دست بدهند و به انحراف کشیده بشوند ، مطمئنا بزرگترها که بی دلیل مخالفت میکنند در این گناه سهیم هستند . عزیزان آنجا که لازم است سخت بگیرید ولی آنجا که لازم نیست سخت نگیرید تا ازدواج فرزندانتان به تاخیر نیفتد و بتوانید جلوی آفت های تاخیر ازدواج چه برای آقایان و بویژه برای خانمها را بگیرید .
• خواهش می کنم که به پدر و مادر بگویید که چرا به بهانه های مختلف و سخت گیری های غیر منطقی در مسائل مالی ، خواستگاران خوب و مناسب را رد می کنند ؟ من الان 24 ساله شده ام و نگران آینده هستم . می ترسم فرصت های زندگی ام را از دست بدهم .
آن چیزی که ما از آموزه های دینی استفاده می کنیم و دین به ما یاد داده است ، این است که در مسائل مالی مثل مهریه ، میزان پول خواستگار ، ماشین و منزل فرموده اند که سخت نگیرید . اگر خواستگاران شما دختر عزیز که 24 سالتان هم هست ، از نظر اعتقادی ، ارزشی ، اخلاقی و ارزش های فرهنگی با شما همتا هستند و یک امکانات اولیه ی مادی هم دارند ، پدر و مادر شما مخالفت می کنند و خواستگاران را رد می کنند قطعا کار شایسته ای نیست . همین که امکانات اولیه مادی داشته باشند کافی است . گاهی خود جوانان و پدر و مادر های عزیز از این مسئله ی مشکلات مادی ترس دارند . اگر یک امکانات اولیه مادی باشد چون بدون این نمیشود . خانواده ی دختر خانم هم حق دارند که اگر امکانات اولیه ی مادی برای یک مراسم ساده در حد شان نباشد قبول نکنند . ولی اگر یک امکانات مادی اولیه ساده باشد سخت نگیرند . این جوان خودش با انگیزه شروع کند . آرام آرام زندگی اش را بسازد . ما هم برای ارتقاء معنوی و هم مادی در زندگی باید انگیزه داشته باشیم . ارتقائ معنوی که پیدا می کنند . برای ارتقاء مادی هم آرام آرام تلاش می کنند و این خودش در زندگی موضوعیت دارد و لذت بخش است . اگر دو تا جوان کمبودهایی هم در زندگی داشته باشند و خودشان زندگی شان را بسازند و بعد که به گذشته بر می گردند و به گذشته نگاه می کنند ،همان کمبود ها و سختی ها برایشان لذت بخش است . چیزی که اینجا دین بر آن تاکید کرده است اخلاق و دیانت خواستگار است . ما در این زمینه چقدر روایت داریم. پیامبر فرمود : اگر کسی آمد که از اخلاق و دینش راضی هستید ، دخترتان را به ازدواج آن طرف در بیاورید .(این را خطاب به پدرها و مادرها می گوید) که اگر این کار را نکنید در زمین فساد و آشوب بزرگی اتفاق می افتد . ازدواج بویژه برای دختران ما آسیب ها و مفسده هایی دارد . همین که فرصت از دست می رود . این دختر خانم عزیز میگوید که من 24 سالم است . البته ما الان خیلی نگران نیستیم ولی اگر بخواهند این جوری ادامه بدهند و به سن 28 سالگی برسند و سن شان بالاتر برود، واقعا نگران کننده است . زیرا فرصت ها از دست می رود . بعضی از والدین جایگاه اجتماعی خوبی دارند ،موقعیت مالی خوبی دارند ، دختر خانم هم از نظر ظاهری شرایط خوبی را دارند مثلا تحصیل کرده اند و جهات خوبی را دارند و غرور هم دارند . بنابراین سخت گیر می شوند بخاطر شرایط خاصی هم که دارند و می گویند که دختر ما سی سالش هم که بشود خواستگار دارد و اینکه می گویند که فرصت ها کم میشود ، ما این حرف را قبول نداریم . ولی واقعا این جوری نیست . این یک واقعیتی است که وقتی سن دختر خانم بالا می رود . اگر سن دختر بالا برود و هم شرایط مطلوب هم باشد ، این واقعیتی است که فرصت ها کم میشود . دختر شما نقصی ندارد . این دختر همان دختر پنج سال قبل است و بلکه کمالات او هم بیشتر شده ولی کسانی که از نظر سنی همتای دخترشما بوده اند ازدواج کرده اند و چه بسا بچه هم دارند زیرا آنها که برای دختر خانم شما صبر نمی کنند . لذا من خواهش می کنم سخت گیری نکنید . ما داریم دختر خانم هایی که سن شان بالا می رود و دیگر فرصت ازدواج ندارند ، دچار مشکلات روحی ، روانی و افسردگی های حاد میشوند .این هم گناه است و مشکلات درست می کند . آقای ویل دورانت می گوید : اگر ازدواج در سالهای طبیعی انجام شود بیماریهای روانی و انحرافات اخلاقی که چهره ی جهان را لکه دار کرده است به نصف کاهش خواهد یافت . روایت داریم که اگر کسی ازدواج کند نیمی از دینش کامل میشود . روایت داریم که وقتی جوانی ازدواج می کند شیطان داد و فریاد می زند که دوسوم دین خودش را از دستبرد من حفظ کرد . گاهی در مواردی سن بالاتر می رود ممکن است زمینه های انحراف هم ایجاد میشود . بالاخره جوان هستند و نیازهای غریزی دارند و این نیازها باید برآورده بشود . ما که نمی توانیم حقیقت را لاپوشانی کنیم و نگوییم . لذا این هم نکته ی مهمی است اگر چه کم است . خیلی از خانم ها محترمه هستند که سن شان بالا رفته ، بسیار عفیف و پاکدامن که مراقب خودشان هستند و زندگی های پاک و خوبی هم دارند ولی بالاخره زمینه فراهم میشود . پدرها و مادرهای عزیز باید این زمینه را از بین ببرند . ولتر می گوید که هر چقدر تعداد متاهلان بیشتر بشود جنایت ها کمتر میشود . من از والدین بعنوان دلسوز جوانان خواهش می کنم که سخت نگیرید . یک امکانات اولیه کافی است و بگذارید جوانان خودشان زندگیشان را بسازند . بعد از ازدواج در رزق و روزی باز میشود. کسانی که از بی پولی می نالند ، خودشان را با دیگران مقایسه می کنند . نمی آیند با دوران مجردی شان مقایسه کنند . در حقیقت بعداز متاهلی هیچ موردی پیدا نمیشود که وضع در زمان تأهلش بدتر از زمان مجردی اش شده باشد . ایام ماه ربیع و ایام ماه ازدواج است . نترسید .اگر شرایط اولیه ای آماده است سخت نگیرید و ازدواج کنید .
•848 – در مورد سختگیری والدین در خواستگاری توضیحاتی بفرمایید .
•پاسخ – این سخت گیری ها اثرش را در آینده روی آقا می گذارد و بعد آقا انتقامجو می شود. البته این آقا نباید این کار را بکند ولی این پیامد سختگیری است . مثلا در فرایند خواستگاری در مورد گفتگوی آقا پسر با دختر خانم سختگیری می کنند . ما در کشورمان مناطقی را داریم که اجازه نمی دهند دختر و پسر با هم حرف بزند و اگر هم اجازه بدهند که آنها حرف بزنند خیلی کوتاه اجازه می دهند . شاید بعضی از والدین تلقی شان این است که اسلام اجازه ی این کار را نمی دهد . اسلام دین سختگیری نیست . اسلام اجازه می دهد که دختر و پسر نامحرم با هم صحبت بکنند بشرطی که ضوابط دین را رعایت کنند . بعضی ها تعصبات و غیرت های بیجایی روی این موضوع دارند . گاهی این سخت گیری ها باعث می شود که زمینه ی ارتباط مخفیانه پیش بیاید که این خطراتش خیلی بیشتر است . گاهی پدرها در مورد مسائل مالی سخت می گیرند. آیا خود شما وقتی به خواستگاری خانم تان رفتید خانه وماشین و پول داشتید ؟ ارزش ها هیچ وقت عوض نمی شود . وقتی یک جوان سالم وخوب و متدین آمده است و امکانات اولیه را هم دارد ، شما نباید سخت بگیرید زیرا می دانید که او خدا ترس است و به دختر شما ظلم نمی کند. شما نمی توانید کسی را پیدا کنید که بعد از ازدواج وضع مالی اش بدتر شده باشد و اگر الان هم می نالد بخاطر این است که خودش را با دیگران مقاسیه می کند نه با زمان مجردی خودش . قرآن می فرماید : دختران و پسران مجرد خودتان را به ازدواج هم در بیاورید ، بندگان و کنیزان صالح خودتان را به ازدواج یکدیگر دربیاورید . اگر آنها فقیر باشند خدا از فضل خودش آنها را بی نیاز می کند. این وعده ی الهی است .که بعد از ازدواج درهای الهی به روی آنها باز می شود . پیامبر می فرماید : دخترها و پسرهای مجرد را به ازدواج یکدیگر دربیاورید چون خدا در روزی آنها توسعه می دهد . بعضی ها در مورد مهریه سخت می گیرند . این خیلی خطرناک است . ما روایت داریم که مهریه بالا کینه ایجاد می کند. ما داشته ایم که افرادی بخاطر همین مهریه بالا عقده به دل گرفته اند و بعد که ازدواج کرده اند عقده گشایی کرده اند و اجازه نمی دهند که خانم با خانواده اش ارتباط داشته باشد و خودش هم ارتباط برقرار نمی کند. حضرت علی (ع) می فرماید : در مهریه خانم ها زیاده روی نکنید که باعث دشمنی می شود. ما پیامد اینها را می بینیم . رسول اکرم می فرمایند : در مهریه سخت نگیرید و اندک بگیرید زیرا مرد می پذیرد که مهریه را بدهد ولی در دلش کینه ایجاد می شود.بعضی ها در دوران عقد سخت گیری می کند . دو زوج جوان محرم همدیگر هستند ولی پدر خانم اجزاه نمی دهد که داماد همسرش را ببیند یا در منزل آنها بماند یا اینکه باهم به بیرون بروند. اینها تعصب های بیجا است . از نظر شرع بعد از عقد زن و مرد زن و شوهر هستند و هر گونه ارتباطی می توانند با همدیگر داشته باشند فقط فقهاء گفته اند که بهتر است که خانم در زمان عقد تا زمان عروسی دوشیزه باشد . گاهی خانواده ها آدابی دارند که نه دینی است نه ارزشی و می گویند که باید رعایت بشود. ما با آدابی که عرفی است مشکلی نداریم . گاهی مسائل ساده و پیش پا افتاده مشکل درست می کند. آداب نباید اصل قرار بگیرد .
