هدیه

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
تَهادَوا تَحابُّوا، تَهادُوا فإنَّها تَذهَبُ بِالضَّغائنِ.۱

۰.به يكديگر هديه دهيد، تا نسبت به همديگر با محبت شويد. به يكديگر هديه دهيد؛ زيرا هديه كينه‌ها را می‌برد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
الهَدِيَّةُ تُورِثُ المَوَدَّةَ، وتَجدُرُ الاُخُوَّةَ، وتُذهِبُ الضَّغينَةَ، تَهادُوا تَحابُّوا.۲

۰.هديه دادن، محبّت می‌آورد و برادرى را نگه می‌دارد و كينه و دشمنى را می‌برد. براى يكديگر هديّه ببريد تا دوستدار هم شود.

۰.امام علی علیه السلام:
لَأن اُهدِيَ لأخِي المُسلِمِ هَدِيَّةً تَنفَعُهُ أحَبُّ إلَيَّ مِن أن أتَصَدَّقَ بمِثلِها.۳

۰.اگر به برادر مسلمان خود هديه‌ای دهم كه به كارش آيد، خوشتر است نزد من از اينكه همانند آن هديه صدقه دهم.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
هَدايا العُمّالِ غُلولٌ.۴

۰.هدايايى كه به كارگزاران پيشكش می‌شود، خيانت است.

۰.صحيح بخاری:
استَعمَلَ النَّبيُّ صلی الله علیه و آله رجُلاً مِن بَني أسَدٍ يُقال لَهُ ابنُ الاُتبِيّةِ على صَدَقَةٍ، فلَمّا قَدِمَ قالَ: هذا لَكُم و هذا اُهدِيَ لِي، فقامَ النَّبيُّ صلی الله علیه و آله عَلَى المِنبَرِ... فحَمِدَ اللهَ وأثنى علَيهِ ثُمّ قالَ: ما بالُ العامِلِ نَبعَثُهُ، فَيأتي فَيقولُ: هذا لَكَ و هذا لِي؟! فهَلّا جَلَسَ في بَيتِ أبِيهِ واُمِّهِ فيَنظُرَ أيُهدى لَهُ أم لا؟ وَالّذي نَفسي بِيَدِهِ لا يَأتيبشيءٍ إلّا جاءَ بهِ يَومَ القِيامَةِ يَحمِلُهُ على رَقَبَتِهِ، إن كانَ بَعيرا لَهُ رُغاءٌ أو بَقَرَةً لَها خُوارٌ أو شاةً تَيعَرُ.۵

۰.پيامبر صلی الله علیه و آله مردى از بنى اسد به نام ابن اُتبيّه را مأمور جمع آورى زكات كرد. چون اموال زكات را آورد، عرض كرد: اين براى شماست و اين هم به خود من هديه شده است. رسول خدا صلی الله علیه و آله بر منبر ايستاد... و پس از حمد و ثناى خداوند، فرمود: چه شده است كه كارگزار را می‌فرستيم و وقتى می‌آيد می‌گويد: اين از آنِ توست و اين از آنِ من؟! چرا در خانه پدر و مادرش نمی‌نشيند تا ببيند آيا باز هم براى او هديه می‌آورند يا نه؟! سوگند به آنكه جان من در دست اوست [آن كارگزار] هيچ چيز بر ندارد مگر اينكه روز قيامت آن را بر دوش خود كشد، در حالى كه اگر شتر باشد صداى شتر و اگر گاو باشد صداى گاو و اگر گوسفند باشد صداى گوسفند می‌دهد.

۰.امام علی علیه السلام:
إنّ رسولَ اللهِ صلی الله علیه و آله نَهى عَن زَبْدِ المُشرِكينَ؛ يُريدُ هَدايا أهلِ الحَربِ.۶

۰.رسول خدا صلی الله علیه و آله از پذيرفتن عطاى مشركان نهى فرمود؛ منظورش هداياى حربيان بود.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
لَو اُهدِيَ إلَيَّ كُراعٌ۷ لَقَبِلتُهُ. ۸

۰.اگر پاچه گاو يا گوسفندى هم به من هديه دهند، آن را می‌پذيرم.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مِن تَكرِمَةِ الرّجُلِ لأخيهِ المُسلمِ أن يَقبَلَ تُحفَتَهُ، ويُتحِفَهُ بما عِندَهُ، ولا يَتَكَلّفَ لَهُ شيئا.۹

۰.از احترام مرد به برادرش اين است كه پيشكش او را بپذيرد و از همان چيزى كه نزد خود دارد به او پيشكشى دهد و براى پيشكش دادن چيزى به او، خود را به تكلّف و زحمت نيندازد.

۰.كنز العمّال عن رسولِ اللهِ صلی الله علیه و آله:
ـ لِعائشةَ لَمّاأهدَت إلَيها امرأةٌ مِسكينَةٌ هَدِيَّةً فلَم تَقبَلْها رَحمَةً لَها ـ: ألَا قَبِلتيها مِنها وكافَيتيها مِنها؟! فلا تَرى أ نَّكِ حَقَّرتيها! يا عائشةُ، تَواضَعي فإنَّ اللهَ يُحِبُّ المُتواضِعينَ ويُبغِضُ المُستَكبِرينَ.۱۰

۰.زن مستمندى هديه‌ای براى عايشه آورد، اما عايشه از روى ترحّم و دلسوزى آن را قبول نكرد. پيامبر صلی الله علیه و آله به او فرمود: چرا آن را قبول نكردى و متقابلاً هديه‌ای به او ندادى كه فكر نكند او را تحقير كرده‌ای؟ اى عايشه! فروتن باش؛ زيرا خداوند فروتنان را دوست می‌دارد و از افراد متكبّر نفرت دارد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
العائدُ فِي هِبَتِهِ كالعائدِ فيقَيئهِ.۱۱

۰.كسى كه بخشش خود را پس بگيرد، مانند كسى است كه استفراغش را بخورد.

۱.۱‌. الكافي: ۵/ ۱۴۴/۱۴

۲.۲‌. بحار الأنوار: ۷۷/ ۱۶۶/۲

۳.۳‌. الكافي: ۵ / ۱۴۴ /۱۲

۴.۴‌. كنز العمّال: ۱۵۰۶۷

۵.۵‌. صحيح البخاري:۶/۲۶۲۴/۶۷۵۳

۶.۶‌. الجعفريّات: ۸۲

۷.. الكُراع: هو مادون الرُّكبة من الساق (النهاية: ج ۴ ص ۱۶۵).

۸.۷‌. الكافي: ۵/ ۱۴۳ /۹

۹.۸‌. الكافي: ۵/ ۱۴۳/۸

۱۰.۹‌. كنز العمّال: ۱۴۴۸۲

۱۱.۱۰‌. كنز العمّال: ۴۶۱۶۴