زیرکی
۰.امام علی علیه السلام:
الكَيِّسُ مَن عَرَفَ نفسَهُ و أخلَصَ أعمالَهُ.۱
۰.زيرك كسى است كه خود را بشناسد و اعمالش را [براى خدا] خالص گرداند.
۰.امام علی علیه السلام:
الكَيِّسُ مَن كانَ يَومُهُ خَيرا مِن أمسِهِ، و عَقَلَ الذَّمَّ عن نفسِهِ.۲
۰.زيرك كسى است كه امروزش از ديروزش بهتر باشد و نكوهش را از خود باز دارد.
۰.امام علی علیه السلام:
الكَيِّسُ مَن كانَ غافِلاً عن غيرِهِ، و لنفسِهِ كَثيرَ التَّقاضي.۳
۰.زيرك كسى است كه از غير خود غافل باشد و از نفْس خويش، زياد بازخواست كند.
۰.امام علی علیه السلام:
الكَيِّسُ مَن تَجَلبَبَ الحَياءَ و ادَّرَعَ الحِلمَ.۴
۰.زيرك كسى است كه جامه حيا پوشد و زره بردبارى به تن كند.
۰.امام علی علیه السلام:
الكَيِّسُ صَديقُهُ الحَقُّ و عَدُوُّهُ الباطِلُ.۵
۰.آدم زيرك، دوستش حقّ است و دشمنش باطل.
۰.امام علی علیه السلام:
إنّ الكَيِّسَ مَن كانَ لِشَهوَتِهِ مانِعا و لِنَزوتِهِ عندَ الحَفيظَةِ واقِما قامِعا.۶
۰.زيرك كسى است كه جلوگير شهوت خود باشد و هنگام خشم، تندى و تيزى خويش را مقهور و سركوب كند.
۰.امام علی علیه السلام:
إنّما الكَيِّسُ مَن إذا أساءَ استَغفَرَ و إذا أذنَبَ نَدِمَ.۷
۰.زيرك، در حقيقت كسى است كه هرگاه بدى كند، آمرزش طلبد و هر گاه گناه كند، پشيمان شود.
۰.امام علی علیه السلام:
أفضَلُ النّاسِ أعمَلُهُم بالرِّفقِ، و أكيَسُهُم أصبَرُهُم علَى الحَقِّ.۸
۰.برترين مردم مدارا كننده‌ترين آنهاست و زيركترين آنها، كسى است كه در برابر حق شكيباتر باشد.
۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
أكيَسُ الكَيْسِ التُّقى، و أحمَقُ الحُمقِ الفُجورُ.۹
۰.زيركترين زيركى، پرهيزگارى است و احمقانه‌ترين حماقت، گناه كردن.
۰.امام علی علیه السلام:
كفى بالمَرءِ كَيسا أن يَقِفَ على مَعايبِهِ، و يَقتَصِدَ في مَطالِبِهِ.۱۰
۰.آدمى را همين زيركى بس كه بر عيب‌هاى خويش آگاه باشد و در خواسته‌هايش راه اعتدال پويد.
۱.۱. غرر الحكم: ۱۱۳۹
۲.۲. غرر الحكم: ۱۷۹۷
۳.۳. غرر الحكم: ۱۹۸۶
۴.۴. غرر الحكم: ۲۱۹۶
۵.۵. غرر الحكم: ۱۵۲۴
۶.۶. غرر الحكم: ۳۵۸۲
۷.۷. غرر الحكم: ۳۸۹۴
۸.۸. غرر الحكم: ۳۳۲۶
۹.۹. بحار الأنوار: ۷۷ / ۱۱۵ /۸
۱۰.۱۰. غرر الحكم: ۷۰۷۶
