زهد
۱
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اِنَّ الزاهِدَ فِى الدُّنْيا يَرْتَجى وَ يُريحُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ وَ الراغِبَ فيها يُتْعِبُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛۱
۰.هر كس به دنيا بى رغبت است، اميدوار است و تن و جانش را در دنيا و آخرت آسوده مى‌گذارد و هر كس دل به دنيا ببندد، تن و جان خود را در دو دنيا به زحمت مى‌اندازد.
۲
امام على عليه‌السلام:
۰.اَهْنَى الْعَيْشِ اطِّراحُ الْكُلَفِ؛۲
۰.گواراترين زندگى، رها كردن تكلّف‌ها (تجمّلات) است.
۳
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اَلدُّنيا دارُ بَلاءٍ وَ مَنزِلُ بُلغَةٍ وَ عَناءٍ قَد نَزَعَتْ عَنها نُفُوسُ السُّعَداءِ وَ انتَزَعَت بالْكُرهِ مِن أيدِى الأْشْقياءِ فَأَسعَدُ النّاسِ بِها أرغَبُهُم عَنها و أشقاهُم بِها أرغَبُهُم فيها؛۳
۰.دنيا سراى بلا و گرفتارى و محل گذران زندگى و زحمت است خوشبختان از آن دل كنده‌اند و از دست بدبختان به زور گرفته مى‌شود پس خوشبخت‌ترين مردم، بى‌ميل‌ترين آنان به دنيا و بدبخت‌ترين مردم، مايل‌ترين آنان به دنياست.
۴
امام صادق عليه‌السلام:
۰.اِذا اَرادَ اللّه‌ُ بِعَبْدٍ خَيْرا زَهَّدَهُ فِى الدُّنْيا وَ فَقَّهَهُ فِى الدِّينِ وَ بَصَّرَهُ عُيوبَها وَ مَنْ اوتِيَهُنَّ فَقَدْ اوتىَ خَيْرَ الدُّنْيا وَ الآْخِرَةِ؛۴
۰.هرگاه خداوند خير بنده‌اى را بخواهد، او را بى‌رغبت به دنيا، آگاه در دين و داناى به عيوبش مى‌گرداند؛ به چنين كسى خير دنيا و آخرت داده شده است.
۵
امام على عليه‌السلام:
۰.اِعْلَمُوا عِبادَ اللّهِ اَنَّ الْمُتَّقينَ ذَهَبُوا بِعاجِلِ الدُّنْيا وَ آجِلِ الاْخِرَةِ فَشَارَكُوا أَهْلَ الدُّنْيا فى دُنْياهُمْ وَ لَمْ يُشارِكْهُمْ اَهْلُ الدُّنْيا فى آخِرَتِهِمْ سَكَنُوا الدُّنْيا بِاَفْضَلِ ما سُكِنَتْ وَ اَكَلوها بِاَفْضَلِ مَا اُكِلَتْ فَحَظوا مِنَ الدُّنْيا بِما حَظِىَ بِهِ الْمُتْرَفونَ وَ اَخَذُوا مِنْها ما اَخَذَهُ الْجَبابِرَةُ الْمُتَكَبِّرونَ ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْها بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ اَصابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْيا فى دُنْياهُم وَ تَيَقَّنُوا اَنَّهُم جيرانُ اللّهِ غَداً فى آخِرَتِهِمْ لا تُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ وَ لا يَنْقُصُ لَهُمْ نَصيبٌ مِنْ لَذَّةٍ؛۵
۰.اى بندگان خدا، بدانيد كه تقوا پيشگان هم از اين دنياى زود گذر و هم از آخرت كه مى‌آيد بهره گرفتند، با مردم دنيا در كارهاى دنيوى شريك شدند، ولى مردم دنيا با ايشان در كارهاى اخروى شريك نشدند، (از راه حلال) در بهترين خانه‌ها زندگى كردند و از بهترين خوردنى‌ها خوردند. همان لذّتى را كه اهل ناز و نعمت از دنيا بردند، نصيبشان شد و از آن كامياب گرديدند آنسان كه جبّاران خودكامه كام گرفتند، سپس با توشه كافى و تجارت سودآور به جهان ديگر رفتند، لذّت بى‌رغبت بودن به دنيا را بردند، و يقين كردند كه در آخرت همسايگان خدايند. دعايشان بى‌جواب نمى‌ماند و بهره‌شان از لذت و خوشى كم نمى‌شود.
۶
امام على عليه‌السلام:
۰.اَلزُّهْدُ فِى الدُّنْيا الراحَةُ الْعُظْمى؛۶
۰.بى‌رغبتى به دنيا، بزرگ‌ترين آسايش است.
۷
امام على عليه‌السلام:
۰.لاَ يَكُونُ الْمُسْلِمُ مُسْلِما حَتَّى يَكُونَ وَرِعا وَ لَنْ يَكُونَ وَرِعا حَتَّى يَكُونَ زَاهِدا وَ لَنْ يَكُونَ زَاهِدا حَتَّى يَكُونَ حَازِما وَ لَنْ يَكُونَ حَازِما حَتَّى يَكُونَ عَاقِلاً؛۷
۰.مسلمان تا پرهيزكار نباشد مسلمان نيست و تا زاهد نباشد پرهيزكار نيست و تا دورانديش نباشد زاهد نيست، و تا عاقل نباشد دور انديش نيست.
۸
امام على عليه‌السلام:
۰.إنَّ عَلامَةَ الرّاغِبِ في ثَوابِ الآخِرَةِ، زُهدُهُ في عاجِلِ زَهرَةِ الدُّنيا، أما إنَّ زُهدَ الزّاهِدِ في هذِهِ الدُّنيا لا يَنقُصُهُ مِمّا قَسَمَ اللّه‌ُ عز و جل لَهُ فيها وإن زَهِدَ... ؛۸
۰.نشانه كسى كه خواهان پاداش آخرت است، زُهدورزىِ او به زرق و برق اين دنياى گذراست. بدانيد كه زهدِ زهدورزِ به اين دنيا، چيزى از آنچه خداوند در دنيا قسمت او كرده است، نمى‌كاهد، هرچند به آن بى‌ميل باشد، و آزمندىِ شخص آزمندِ به زرق و برق زندگى دنيايى، چيزى در آن، [افزون بر آنچه خداوند در دنيا قسمت او كرده است،] بر او نمى‌افزايد، هرچند حرص بورزد. زيان‌ديده، كسى است كه از بهره آخرتش محروم گردد.
۹
امام باقر عليه‌السلام:
۰.إنَّ أبناءَ الآخِرَةِ هُمُ المُؤمِنونَ العامِلونَ الزّاهِدونَ، أهلُ العِلمِ وَالفِقهِ، وأهلُ فِكرَةٍ وَاعتِبارٍ وَاختِبارٍ، لا يَمَلّونَ مِن ذِكرِ اللّهِ؛۹
۰.آخرت فرزندانى دارد، آنان اهل ايمان، عمل، زهد، دانش، فقه، انديشه، عبرت، آزمايش‌اند و از ياد خدا خسته نمى‌شوند.
۱۰
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.ما اتَّخَذَ اللّه‌ُ نَبِيّا إلاّ زاهِدا ؛۱۰
۰.خداوند هيچ پيامبرى را برنگزيد، مگر آن كه زاهد بود.
۱.۱. اعلام الدين ص ۳۴۳.
۲.۲. غررالحكم ح ۲۹۶۴.
۳.۳. اعلام الدّين ص ۳۴۲.
۴.۴. الكافى ۲/۱۳۰.
۵.۵. نهج البلاغه نامه ۲۷.
۶.۶. غررالحكم ح ۱۳۱۶.
۷.۷. تحف العقول ص ۱۰۰.
۸.۸. الكافى ۲/۱۲۹/۶.
۹.۹. تحف العقول ص ۲۸۷.
۱۰.۱۰. مستدرك‌الوسائل۱۲/۵۱/۱۳۴۸۸.
