گفتگو
۱
امام على عليهالسلام:
۰.لا تُحَدِّثِ النّاسَ بِكُلِّ ما سَمِعْتَ بِهِ، فَكَفى بِذلِكَ كَذِبا؛۱
۰.هر چه را شنيدى براى مردم بازگو مكن، كه همين براى دروغگويى (تو) كافى است.
۲
امام على عليهالسلام:
۰.اَحْضَرُ النّاسِ جَوابا مَنْ لَمْ يَغْضِبْ؛۲
۰.حاضر جوابترين مردم كسى است كه خشمگين نشود.
۳
امام على عليهالسلام:
۰.شِدَّةُ الْغَضَبِ تُغَيِّرُ الْمَنْطِقَ وَتَقْطَعُ مادَّةَ الْحُجَّةِ وَتُفَرِّقُ الْفَهْمَ؛۳
۰.خشم شديد، چگونگى گفتار را تغيير مىدهد، اساس استدلال را بر هم مىريزد و تمركز فكرى را از بين مىبرد.
۴
امام على عليهالسلام:
۰.اِتَّهِمُوا عُقولَكُمْ فَاِنِّهُ مِنَ الثِّقَةِ بِها يَكونُ الْخَطاءُ؛۴
۰.عقل خويش را زير سؤال ببريد؛ زيرا از اعتماد به آن، خطاها سرچشمه مىگيرد.
۵
امام على عليهالسلام:
۰.اَلا وَ اِنَّ اللَّبيبَ مَنِ اسْتَقْبَلَ وُجوهَ الاْراءِ بِفِكْرٍ صائِبٍ وَ نَظَرٍ فِى الْعَواقِبِ؛۵
۰.بدانيد عاقل، كسى است كه با فكر درست، به استقبال نظرات گوناگون برود و در عواقب امور بنگرد.
۶
امام على عليهالسلام:
۰.اِذا حَسُنَ الْخُلْقُ لَطُفَ النُّطْقُ؛۶
۰.با اخلاق نيكو، گفتار نرم مىشود.
۷
امام على عليهالسلام:
۰.لا يَسْتَطيعُ اَنْ يَتَّقىَ اللّهَ مَنْ خَاصَمَ؛۷
۰.هر كس ستيزه جوست، قدرت تقواى الهى را ندارد.
۸
امام على عليهالسلام:
۰.مُرُوا الاَحْداثَ بِالْمِراءِ وَ الْجِدالِ وَ الْكُهولَ بِالْفِكَرِ وَ الشُّيوخَ بِالصَّمْتِ ؛۸
۰.جوانان را به مباحثه و مناظره، و ميانسالان را به انديشيدن، و پيران را به سكوت، فرمان دهيد.
۹
پيامبر صلىاللهعليهوآله:
۰.اَنا زَعيمٌ بِبَيْتٍ فى رَبَضِ الْجَنَّةِ وَ بَيْتٍ فى وَسَطِ الجَنَّةِ وَ بَيْتٍ فَى اَعْلَى الْجَنَّةِ، لِمَنْ تَرَكَ الْمِراءَ وَ اِنْ كانَ مُحِقّا وَ لِمَنْ تَرَكَ الْكِذْبَ وَ اِنْ كانَ هازِلاً وَ لِمَنْ حَسَّنَ خُلْقَهُ؛۹
۰.من براى كسى كه بگومگو را رها كند، هر چند حق با او باشد و براى كسى كه دروغ گفتن را اگر چه به شوخى باشد، ترك گويد و براى كسى كه اخلاقش را نيكو گرداند، خانهاى در حومه بهشت و خانهاى در مركز بهشت و خانهاى در بالاى بهشت ضمانت مىكنم.
۱۰
امام على عليهالسلام:
۰.مَنْ نازَعَ وَ خاصَمَ قَطَعَ بَيْنَهُمُ الْفَشَلُ وَ ذاقُوا وَ بالَ اَمْرِهِمْ وَ ساءَتْ عِنْدَهُ الْحَسَنَةُ وَ حَسُنَتْ عِنْدَهُ السَّيِّئَةُ وَ مَنْ ساءَتْ عَلَيْهِ الْحَسَنَةُ اَعْوَرَتْ عَلَيْهِ طُرُقُهُ وَ اعْتَرَضَ عَلَيْهِ اَمْرُهُ وَضاقَ عَلَيْهِ مَخْرَجُهُ وَ حَرِىٌّ اَنْ يَرْجَعَ مِنْ دينِهِ وَ يَتَّبِعَ غَيْرَ سَبيلِ الْمُؤْمِنينَ؛۱۰
۰.كسانى كه به كشمكش و دشمنى با يكديگر بپردازند، دچار سستى مىشوند و سرانجام بدِ كارشان را مىچشند و در نزدشان خوبى، بدى و بدى، خوبى جلوه مىكند، در نتيجه راهشان را درست نمىبينند، كارشان دشوار و گريز گاهشان تنگ مىشود، چنين كسان در معرض خروج از دين و پيروى از راه غير مؤمنان هستند.
۱.۱. نهج البلاغه از نامه ۶۹.
۲.۲. غررالحكم ۲/۳۹۰/۲۹۵۰.
۳.۳. بحارالأنوار ۷۱/۴۲۸.
۴.۴. غررالحكم ح ۲۵۷۰.
۵.۵. غررالحكم ح ۲۷۷۸.
۶.۶. غررالحكم ح ۴۰۵۲.
۷.۷. نهج البلاغه حكمت ۲۹۸.
۸.۸. شرح نهج البلاغه۲۰/۲۸۵/۲۶۰.
۹.۹. خصال ص ۱۴۴/۱۷۰.
۱۰.۱۰. خصال ص ۲۳۳.