فقر
۱
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.لَمّا قيلَ لَهُ: اُحِبُّ اَنْ يُوَسَّعَ عَلَىَّ فِى الرِّزْقِ؟ ـ: دُمْ عَلَى الطَّهارَةِ يُوَسَّعَ عَلَيْكَ فِى الرِّزْقِ؛۱
۰.به رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله عرض شد: دوست دارم روزيم زياد شود. فرمودند: پيوسته با وضو باش تا روزيت فراوان شود.
۲
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اِنَّ اللّه‌َ يُحِبُّ اِذا اَنْعَمَ عَلى عَبْدٍ اَنْ يُرى اَثَرُ نِعْمَتِهِ عَلَيْهِ وَ يُبْغِضُ الْبُؤْسَ وَالتَّبَؤُسَ؛۲
۰.خداوند دوست دارد وقتى به بنده‌اى نعمت داد اثرش در او ديده شود و فقر و تظاهر به فقر را دشمن مى‌دارد.
۳
طبرسى:
۰.... و كانَ مِن فِعْلِهِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله اِذا لَبِسَ الثَّوبَ الجَديدَ حَمِدَ اللّه‌َ ثُمَّ يَدعو مِسكينا فَيُعطيهِ القَديمَ، ثُمَّ يَقولُ: ما مِن مُسلِمٍ يَكسو مُسلِما مِن شَمْلِ ثيابِهِ ـ لا يَكْسوهُ اِلاّ لِلّهِ عزَّوَجَلَّ ـ الاّ كانَ فى ضَمانِ اللّه‌ِ عزَّوَجَلَّ و حِرزِهِ و خَيْرِهِ و اَمانِهِ حَيّا و مَيّتا؛۳
۰.هر وقت رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله لباس جديدى مى‌پوشيدند، خداوند را سپاس مى‌گفتند و سپس بينوايى را مى‌خواستند و لباس قديمشان را به او مى‌دادند و مى‌فرمودند: مسلمانى كه فقط براى رضايت خداوند عزوجل، لباس كهنه خود را به مسلمان فقيرى بدهد، تا هنگامى كه لباس به تن آن فقير است، در پناه و خير و ضمانت خداوند است، چه زنده بماند و چه بميرد.
۴
امام على عليه‌السلام:
۰.اِنَّ اللّه‌َ سُبْحانَهُ فَرَضَ فى أمْوالِ الاَْغْنياءِ اَقْواتَ الْفُقَراءِ فَما جاعَ فَقيرٌ اِلاّ بِما مُتِّعَ بِهِ غَنىٌّ، وَ اللّه‌ُ تَعالى سائِلُهُمْ عَنْ ذلِكَ؛۴
۰.خداوند سبحان غذاى فقرا را در اموال ثروتمندان قرار داده است، پس هيچ فقيرى در دنيا گرسنگى نمى‌كشد مگر اين‌كه ثروتمندى حق او را نداده باشد و خداوند از اغنيا در اين باره خواهد پرسيد.
۵
امام موسى كاظم عليه‌السلام:
۰.اَداءُ الاَمانَةِ وَالصِّدْقُ يَجْلِبانِ الرِّزْقَ، وَالْخيانَةُ وَالْكَذِبُ يَجْلِبانِ الفَقْرَ وَ النِّفاقَ؛۵
۰.اداى امانت و راستگويى روزى را زياد مى‌كند و خيانت و دروغگويى باعث فقر و نفاق مى‌شود.
۶
امام سجاد عليه‌السلام:
۰.اَللّهُمَّ... وَصُنْ وَجْهى بِالْيَسارِ وَ لا تَبْتَذِلْ جاهى بِالاِْقْتارِ فَاَسْتَرْزِقَ اَهْلَ رِزْقِكَ وَ اَسْتَعْطىَ شِرارَ خَلْقِكَ، فَاُفْتَتَنَ بِحَمْدِ مَنْ اَعطانى وَ اُبْتَلى بِذَمِّ مَنْ مَنَعَنى وَ اَنْتَ مِنْ دونِهِم وَلىُّ الإِعطاءِ وَ الْمَنْعِ؛۶
۰.خدايا... با توانگرى آبرويم را نگهدار و به تنگدستى حرمتم را از بين مبر كه بر اثر آن از كسانى روزى بخواهم كه روزى‌خوار تو هستند و از بندگان پست و بدكردار تو عطا و بخشش طلبم و در نتيجه، به ستايش آن‌كه به من بخشيده و نكوهش آن‌كه از من دريغ كرده است، گرفتار شوم. حال آن‌كه بخشيدن و نبخشيدن در حقيقت به دست توست.
۷
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اِنَّ خيارَكُمْ اُولُوا النُّهى، قيلَ: يا رَسولَ اللّه‌ِ، وَ مَنْ اُولُوا النُّهى؟ قالَ: هُم اُولُوا الاَْخْلاقِ الحَسَنَةِ وَ الاَْحلامِ الرَّزينَةِ وَ صِلَةِ الاَْرْحامِ وَ البَرَرَةُ بِالاُْمَّهاتِ وَ الاْباءِ وَ الْمُتَعاهِدينَ لِلْفُقَراءِ وَ الْجيرانِ وَ الْيَتامى وَ يُطْعِمونَ الطَّعامَ وَ يُفْشونَ السَّلامَ فِى الْعالَمِ وَ يُصَلّونَ وَ النّاسُ نيامٌ غافِلونَ؛۷
۰.«بهترين شما صاحبان عقل هستند». گفته شد: «اى رسول خدا! صاحبان عقل، چه كسانى‌اند؟». فرمودند: آنان كه داراى اخلاق خوب‌اند، بردبار و باوقارند، صله رحم مى‌نمايند، به پدران و مادران نيكى مى‌كنند، به فقرا، همسايگان و يتيمان رسيدگى مى‌نمايند، اطعام مى‌كنند، آشكارا به همه سلام مى‌كنند و هنگامى كه مردم در خواب و غافلند، نماز (نماز شب) مى‌گذارند.
۸
لقمان حكيم عليه‌السلام:
۰.يا بُنَىَّ اجْعَلْ غِناكَ فى قَلْبِكَ وَ اِذَا افْتَقَرْتَ فَلاتُحَدِّثِ النّاسَ بِفَقْرِكَ فَتَهُونَ عَلَيْهِمْ وَ لكِنِ اسْأَلِ اللّه‌َ مِنْ فَضْلِهِ؛۸
۰.فرزندم! بى‌نيازى را در دل و جانت قرار ده و چون محتاج شدى به مردم مگو كه در نزد آنان حقير مى‌شوى، بلكه از فضل خداوند بخواه.
۹
لقمان حكيم عليه‌السلام:
۰.يا بُنَىَّ تَوَكَّلْ عَلَى اللّه‌ِ ثُمَّ سَلْ فِى النّاسِ مَنْ ذَا الَّذى تَوَكَّلَ عَلَى اللّه‌ِ فَلَمْ يُكْفَ؛۹
۰.فرزندم! بر خدا توكل كن و آنگاه از مردم سؤال كن: چه كسى بر خدا توكل كرد و خدا او را كفايت نكرد.
۱۰
امام على عليه‌السلام:
۰.مَنْ جَعَلَ الْحَمْدَ خِتامَ النِّعْمَةِ جَعَلَهُ اللّه‌ُ سُبْحانَهُ مِفْتاحَ الْمَزيدِ؛۱۰
۰.هر كس شكر خدا را پايان نعمت قرار دهد، خداوند سبحان آن شكر را كليد افزايش نعمت‌ها قرار خواهد داد.
۱.۱. كنزالعمال ح ۴۴۱۵۴.
۲.۲. تحف العقول ص۵۶.
۳.۳. مكارم الاخلاق ص ۳۶.
۴.۴.نهج‌البلاغهحكمت۳۲۸.
۵.۵. بحارالأنوار ۷۸/۳۲۷.
۶.۶. صحيفه سجاديه از دعاى ۲۰.
۷.۷. الكافى ۲/۲۴۰/۳۲.
۸.۸. ارشاد القلوب ديلمى ۱/۷۲.
۹.۹. بحارالأنوار۱۳/۴۳۲/۲۴.
۱۰.۱۰. غررالحكم ح ۸۸۹۸.
