كشاورزى
۱
امام صادق عليه‌السلام:
۰.الفَضْلُ بْنُ اَبى قُرَّةَ: دَخَلنا عَلى اَبى عَبدِاللّهِ عليه‌السلام وَ هُوَ يَعْمَلُ فى حائطٍ لَهُ فَقُلنا: جَعَلَنَا اللّهُ فِداكَ! دَعْنا نَعْمَلْ لَكَ اَو تَعْمَلْهُ الغِلمانُ. قالَ: لا، دَعونى فَاِنّى اَشْتَهى اَنْ يَرانِى اللّهُ عَزَّوَجَلَّ اَعْمَلُ بِيَدى وَ اَطْلُبُ الحَلالَ فى اَذى نَفْسى؛۱
۰.فضل بن ابى قرّه: خدمت امام صادق عليه‌السلام كه در باغشان مشغول كار بودند، رسيديم و عرض كرديم: خدا ما را فداى شما كند! اجازه بدهيد يا ما برايتان كار كنيم و يا غلامان. حضرت فرمودند: نه، مرا به حال خود بگذاريد؛ زيرا دوست دارم خداوند عزّوجلّ مرا در حال كار كردن و زحمت كشيدن براى كسب روزى حلال ببيند.
۲
امام حسن عليه‌السلام:
۰.لَوْ اَنَّ النّاسَ سَمِعوا قَوْلَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ وَ رَسولِهِ لاََعْطَتْهُمُ السَّماءُ قَطْرَها وَ الاَْرْضُ بَرَكَتَها وَ لَمَا اخْتَلَفَ فى هذِهِ الاُْمَّةِ سَيْفانِ وَ لاََكَلوها خَضْراءَ خَضِرَةً اِلى يَوْمِ القيامَةِ؛۲
۰.اگر مردم سخن خدا و پيامبرش را مى‌شنيدند، آسمان بارانش را و زمين بركتش را به آنان مى‌بخشيد و هرگز در اين امّت، اختلاف و زدوخورد پيش نمى‌آمد و همه از نعمت سر سبز دنيا تا روز قيامت، برخوردار مى‌شدند.
۳
امام على عليه‌السلام:
۰.فَضيلَةُ السُّلطانِ عِمارَةُ البُلدانِ؛۳
۰.فضيلت حاكم بدان است كه سرزمين ها را آباد كند.
۴
امام باقر عليه‌السلام:
۰.كانَ أميرُ المؤمنينَ عليه‌السلام يقولُ: مَن وَجَدَ ماءً وتُرابا ثُمّ افتَقَرَ فَأبعَدَهُ اللّهُ ؛۴
۰.امير المؤمنين عليه‌السلام مى‌فرمود: هر كه با وجود داشتن آب و خاك نيازمند باشد، خدا [از رحمت خود]دورش گرداند.
۵
امام صادق عليه‌السلام:
۰.ازرَعُوا واغرِسُوا، فلا واللّه‌ِ ما عَمِلَ الناسُ عَملاً أحَلَّ ولا أطيَبَ مِنهُ؛۵
۰.زراعت كنيد و درخت بكاريد ؛ به خدا سوگند كه مردم شغلى حلال‌تر و پاكيزه‌تر از آن پيشه نكرده‌اند.
۶
امام باقر عليه‌السلام:
۰.خَيْرُ الْأَعْمَالِ زَرْعٌ يَزْرَعُهُ فَيَأْكُلُ مِنْهُ الْبَرُّ وَ الْفَاجِرُ؛۶
۰.بهترين كارها زراعت و كشاورزى است كه نفعش عايد عموم مى‌شود و از محصول آن نيكوكاران و بدكاران هر دو ارتزاق مى‌نمايند.
۷
امام صادق عليه‌السلام:
۰.ـ لَمّا سَأ لَهُ يزيدُ بنُ هارونَ الواسِطيُّ عنِ الفَلاّحِينَ ـ: هُمُ الزّارِعُونَ كُنوزَ اللّهِ في أرضِهِ، وما في الأعمالِ شَيءٌ أحَبَّ إلى اللّهِ مِن الزِّراعَةِ... ؛۷
۰.ـ در پاسخ به يزيد بن هارون واسطى كه از ايشان درباره برزگران پرسيد ـ فرمود: آنان كشتگران گنجهاى خدا در زمين اويند. در ميان كارها هيچ كارى نزد خداوند محبوب‌تر از كشاورزى نيست و خدا هيچ پيامبرى نفرستاد، مگر آن كه كشاورز بود....
۸
مستدرك الوسائل:
۰.رَأى رَسولُ اللّهِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله قَوما لا يَزرَعونَ، قالَ: ما أنتُم؟ قالوا: نَحنُ المُتَوَكِّلونَ. قالَ: لا، بَل أنتُمُ المُتَّكِلونَ؛۸
۰.پيامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌و‌آله مردمى را ديد كه به كشت و كار نمى‌پردازند. فرمود: «شما كيستيد؟» گفتند: «ما توكّل پيشگانيم». فرمود: «نه؛ بلكه سربارانيد».
۹ امام صادق عليه‌السلام:
۰.سُئِلَ النَّبِيُّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله: أيُّ المالِ خَيرٌ؟ قالَ: الزَّرعُ زَرَعَهُ صاحِبُهُ وأصلَحَهُ، وأدّى حَقَّهُ يَومَ حَصادِهِ؛۹
۰.از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله پرسيده شد: «كدام دارايى بهتر است؟» فرمود: «زراعتى كه صاحبش آن را كشت كند و به سامان آورَد و به هنگام درو، حقّش را به جاى آورَد».
۱۰
پيامبر عليه‌السلام:
۰.ما مِن مُسلِمٍ يَغرِسُ غَرسا أو يَزرَعُ زَرعا، فَيَأكُلُ مِنهُ طَيرٌ أو إنسانٌ أو بَهيمَةٌ، إلاّ كانَ لَهُ بِهِ صَدَقَةٌ؛۱۰
۰.هيچ مسلمانى نيست كه نهالى بكارد يا زراعتى كشت كند و پرنده‌اى يا انسانى يا چهارپايى از آن بخورد، جز اين كه آن برايش صدقه به شمار مى‌رود.
۱.۱. من لايحضره‌الفقيه۳/۱۶۳/۳۵۹۵.
۲.۲. الأمالى طوسى ص ۵۶۶/۱۱۷۴.
۳.۳. غرر الحكم ح ۶۵۶۲.
۴.۴. قرب الإسناد ص ۱۱۵/۴۰۴.
۵.۵. الكافى ۵/۲۶۰/۳.
۶.۶. بحار الأنوار ۱۰۰/۶۹/۲۶.
۷.۷. وسائل الشيعة ۱۲/۲۵/۳.
۸.۸.مستدرك‌الوسائل۱۱/۲۱۷/۱۲۷۸۹.
۹.۹. الكافى ۵/۲۶۰/۶.
۱۰.۱۰. صحيح البخارى ۲/۸۱۷/۲۱۹۵.
