فلسفه نماز

چون نماز انسان را از فحشا و منكر باز مي دارد پس كسي كه فحشا و منكر را مرتكب نمي شود، نيازي به نماز خواندن ندارد؟
جهت پاسخ باید چند نکته را مد نظر داشت :

1 – ترک نماز چون معصیت است در نتیجه خودش یک منکر است پس چگونه انسان بی نماز می تواند مدعی باشد که از منکر دوری کرده است ؟

2 – فردی را تصور کنید که مبتلا به درد عضلانی است و پزشک برای رفع این درد وی را ملزم کرده هر روز ورزش کند . از طرف دیگر یکی از نتایج ورزش این است که افکار پراکنده و خیالات را از انسان دور می کند . حال اگر این فرد بتواند برافکار خود مسلط باشد و جلوی خیالات باطل را بگیرد ایا از ورزش بی نیاز شده است ؟

در مورد نماز هم باید گفت یکی از اثار نماز ( نه تمام اثار ) جلو گیری از فحشاء است حال ایا انسان میتواند از تمامی اثار و برکات نماز چشم پوشی کند با این توجیه که یکی از این اثار الان حاصل است ؟ و بعلاوه کسی که اهل نماز است از اراده قویتری و انگیزه بالاتری برای دوری کردن از فحشاء برخوردار است تا کسی که معلوم نیست با کدام انگیزه و با چه هدفی از فحشاء دوری می کند !

3 – نماز راهی است که خداوند برای کسی که ادعای بندگی داردو خواهان قرب خداست قرار داده است ( دقت شود ! ) .به عبارت دیگر اسلام و قرآن داراى سيستمى تربیتى جهت نيل آدمى به مراتب كمال است كه از جمله آنها اقامه نماز مى‏باشد. محور تربيت و تعالى انسان در مكتب اسلام، با توجه به خداوند و در نظر گرفتن موقعيت او و نيز جايگاه خود انسان ميسّر است. اين توجه با نماز حاصل مى‏شود. نماز و نه هيچ عبادت ديگرى، براى خداوند سودى به همراه ندارد و اگر هيچ كس در تمامى هستى سر بر آستان او نسايد، بر دامن كبريايى او گردى نمى‏نشيند. ولى غفلت انسان از خداوند، زمينه سقوط وى به پست‏ترين درجات را فراهم مى‏كند .

آثار مهم ديگرى برای نماز وجود دارد . نماز کار خانه انسان سازي است روح توحيد، شکر گذاری, اعلان بندگي خدا، نظم، بهداشت و نظافت، اتحاد و همبستگي، بي نيازي از مردم، استمداد خدا، ارتباط با شهدا و ... همه در همه در نماز است و مقصود از نماز در اسلام نمازي نيست که هنگام خواندن آن چيزي بگويد و بعد از نماز خلاف آن را عمل کند نماز خوان هاي درست و حسابي هماهنگي کاملي در همه اعمال و رفتار و گفتار دارند.

بنابراين، نماز داراي آثار گرانبهاي فردي و اجتماعي است و در حقيقت از عالي ترين مکتب هاي تربيتي و اخلاقي مي باشد.

بايد دانست که همين نمازهاي بي روح و دست و پا شکسته ما نيز خالي از آثار مختلف تربيتي و رواني و اجتماعي نمي باشد.

جهت مطالعه بيشتر در اين زمينه ر.ك:

1- اسرار نماز، شهيد ثانى، ترجمه مهدى‏پور

2- اسرار الصلاة، ميرزا جواد ملكى تبريزى

3- آداب نماز، امام خمينى

4- پرتوى از اسرار نماز، محسن قرائتى