پرسش

لطفا با ترجمه و توضیح مختصر، بفرمایید کدام آیه در قرآن به نام آیه امانت معروف است؟
..

 پاسخ اجمالی

 مقصود از آیه امانت در قرآن کریم، آیه 72 سوره احزاب است که خداوند می فرماید: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ الْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا الْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولاً»؛ ما امانت را بر آسمان‏ ها و زمین و کوه ‏ها عرضه کردیم، از برداشتن آن سر برتافتند و از آن هراسیدند و آدمى آن را برداشت بى ‏گمان او ستمکاره‏اى نادان است.
 
گفتنی است برخی از مفسران،[1] از آیه 58 سوره نساء نیز تعبیر به آیه امانت (امانات) کرده اند: « إِنَّ اللَّهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى‏ أَهْلِها وَ إِذا حَکَمْتُمْ بَیْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْکُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا یَعِظُکُمْ بِهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ سَمیعاً بَصیرا»؛ خداوند به شما فرمان مى‏دهد که امانت ‏ها را به صاحب آنها باز گردانید و چون میان مردم داورى مى‏کنید با دادگرى داورى کنید بى‏ گمان خداوند به کارى نیک اندرزتان مى ‏دهد به راستى خداوند شنوایى بینا است.
 
تفاوتی که این دو آیه از نظر مفهومی با هم دارند، امانت در سوره نساء مفهومش عام است و شامل هر نوع امانت اعم از مادی و معنوی می شود، اما در آیه 72 سوره احزاب، تنها امانت معنوی (امامت، قرآن، عقل...) مقصود است.
 

[1]ر.ک: حجتى، سید محمد باقر، اسباب النزول، ص 163، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، تهران، 1377 ش؛ مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، ج3، ص 430 و ج 17، ص 450، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1374 ش.