مقام و منزلت حضرت فاطمه سلام الله علیها
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ الحمدلله الّذى لايبلغ مدحته القائلون و لايحصى نعمائه العادّون و لايؤدّى حقّه المجتهدون، الّذى لايدركه بعد الهمم و لايناله غوص الفطن، الّذى ليس لصفته حدّ محدود و لا نعت موجود و لا وقت معدود و لا اجل ممدود و الصّلوة و السّلام على اشرف الانبياء و المرسلين و خاتم النّبيّين العبد المؤید و الرّسول المسدّد المصطفى الامجد المحمود الاحمد ابى القاسم محمّد صلى الله عليه و آله الطّيّبين الطاهرين المعصومين و لعنة الله على اعدائهم و مخالفيهم اجمعين من الآن الى يوم الدّين.
أمّا بعد، فقد: قال الله الحکیم فی قرآنه الکریم:
«إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً»[1]
خداوند فقط مى خواهد پليدى و گناه را از شما اهل بيت دور كند و كاملاً شما را پاك سازد.
منزلت و مقام حضرت نزد پروردگار عالم
عصمت و طهارت آن مخدره
«إِنَّما يُريدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَ يُطَهِّرَكُمْ تَطْهيراً».
وقتی این آیه نازل شد از انس ابن مالک روایت می کند و او می گوید پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم شش ماه موقع نماز صبح از خانه بیرون می آمد و در خانه حضرت فاطمه سلام الله علیها می رفت و این آیه را تلاوت می فرمود[2] «السلام عليكم يا اهل البيت انما يريد الله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا»
سلام بر شما اي اهل بيت به درستي كه خدا اراده فرموده است كه هر ناپاكي را از شما خاندان نبوت دور گرداند و شما را پاك و منزه نمايد.[3]
فاطمه زهرا سلام الله علیها
بانوی دو جهان، کوثر قرآن، عطای خدای سبحان، زوج امیر مؤمنان، علل آفرینش عالم امکان، محور آل کسا، عزیز قلب پیغمبر، شفیعه روز جزاء، مودتش اجر رسالت، مادر امام حسن مجتبی، و امام حسین سیدالشهداء علیهما السلام ام ابیها است.
مصداق اتم سوره کوثر
حضرت صدیقه کبری فاطمه سلام الله علیها یکی از مصادیق سوره کوثر می باشد.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ
«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ (1) فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ (2) إِنَّ شانِئَكَ هُوَ الْأَبْتَرُ (3)»[4]
ما به تو كوثر [خير و بركت فراوان] عطا كرديم! پس براى پروردگارت نماز بخوان و قربانى كن! (و بدان) دشمن تو قطعاً بريده نسل و بى عقب است!
براى کلمه (کوثر) در این سوره، معانى متعدد مطرح شده است. علامه طباطبائی در تفسیر المیزان می فرماید:
«کوثر، صیغه مبالغه است. یعنى اى پیامبر، به تو، دخترى دادیم که مجسمه خیر است، استوانه برکت و اسطوره بالندگى است، به تو دخترى دادیم که اگر همه فضایل و سجایاى انسانى را مجسم کنند، زهرا می شود. اى پیامبر، به شکرانه این نعمتى که به هیچ کس داده نشده و نخواهد شد، نماز بخوان و در هنگام تکبیر، دستهایت را بلند کن که این یک حالت خضوع است براى بنده و جلالتى است براى خدا».
صاحب نزول سوره هل أتی فاطمه
«وَ يُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلى حُبِّهِ مِسْكيناً وَ يَتيماً وَ أَسيراً»[5]
شرافت خانوادگی آن بانوی مکرمه
پدر
فاطمه زهرا سلام الله علیها دختر و یادگار برترین پیامبران الهی خاتم الانبیاء آخرین نبی روی زمین حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم است که در شأن او چنین آمده است: «وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلاَّ رَحْمَةً لِلْعالَمينَ»[6] «وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظيمٍ»[7] «ما كانَ مُحَمَّدٌ أَبا أَحَدٍ مِنْ رِجالِكُمْ وَ لكِنْ رَسُولَ اللَّهِ وَ خاتَمَ النَّبِيِّينَ وَ كانَ اللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَليماً»[8] «مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ .....».
مادر
مادر فاطمه زهرا سلام الله علیها حضرت خدیجه سلام الله علیها است او اولین زنی بود که دین اسلام را پذیرفت و رسالت شوهرش را تصدیق کرد. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم فرمود: دین اسلام به دو عامل استوار شد؛ «یکی شمشیر علی علیه السلام و دیگر مال خدیجه سلام الله علیها»[9] او تمام مال خود را وقف اهداف پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم نمود.
عظمت فاطمه در نزد پدر بزرگوارش
قال رسول الله صلّی الله علیه و آله و سلّم: «فاطمة بضعة منّی»[10]
در كتاب صحيحين از مسور بن مخرمه نقل شده است:
قال: «فاطمة بضعة مني، يريبني ما يريبها، و يؤذيني ما آذاها»[11]
فاطمه، برترین زنان عالم است.[12]
فاطمه زهرا سلام الله علیها ام ابیها است.[13]
«فداها ابوها» پدرش فدای او باد.[14]
رضایت فاطمه رضایت خدا است:
روايتي است فوق العاده مهم و حيرت انگيز از پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم كه آن حضرت فرمود:
«ان الله تبارك و تعالي يغضب لغضب فاطمه و يرضي لرضاها» [15]
همانا خداوند تبارك و تعالي غضب مي كند هنگامي كه فاطمه سلام الله علیها به خشم آيد و راضي مي شود آنگاه كه او راضي و خشنود گردد.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم خطاب به فاطمه علیها السلام فرمود: «یا فاطمة ألا ترضین أنْ تکونى سیدة نساء العالمین، و سیدة نساء هذه الامة، و سیدة نساء المؤمنین»[16]
اى فاطمه، آیا خشنود نیستى که برترین بانوى زنان جهان و بانوى زنان این امت و بانوى زنان باایمان باشى!»
جایگاه فاطمه علیها السلام نزد دانشمندان اهل سنت
1 - سیوطی:
«ما عقیده داریم که برترین زنان عالم، مریم و فاطمه هستند».[17]
2 - آلوسی:
«فاطمه از همه زنان گذشته و آینده برتر است».[18]
3 - سهیلی:
وی بعد از نقل حدیث معروف «فاطمةٌ بضعةٌ منی» می گوید: «من هیچ کس را مساوی با بضعة رسول الله نمی دانم».[19]
4 - ابن الجکنی:
«بنابر قول صحیح تر فاطمه از همه زنان افضل است».[20]
5 – شنقیطی:
«همانا سروری فاطمه زهرا سلام الله علیها از جانب دین اسلام امر واضح و روشنی است و بر کسی پوشیده نیست، زیرا ایشان پاره تن پیامبر است.[21]
6 - توفیق ابوعلم:
«در عظمت شأن و رفعت مقام ارجمند او، همین بس که تنها دختر بزرگوار پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم و مادر حسن و حسین علیهم السلام است. زهرا سلام الله علیها، آن شهاب نور افشان آسمان نبوت و اختر فروزان فلک رسالت است».[22]
7 – علامه اقبال لاهوری :
در سروده های خود چنین بیان می کند:
مریم از یک نسبت عیسى عزیز از سه نسبت حضرت زهرا عزیز.
نور چشم «رحمة للعالمین» آن امام اولین و آخرین.
آن که جان در پیکر گیتى رسید روزگار تازه آیین آفرید.
مادر آن مرکز پرگار عشق مادر آن کاروان سالار عشق.
بهر محتاجى دلش آن گونه سوخت با یهودى چادر خود را فروخت.
مزرع تسلیم را حاصل بتول مادران را اسوه کامل بتول.
این همه عزت و شرف عظمت جلال و شأن و شوکت آن مخدره شهره آفاقی دارد امّا مظلومیت او نیز رنج آور است و زبان حال خود آن حضرت بعد از رحلت پدر بزرگوار چنین شکایت می کند می فرماید:
ذکر مصیبت فاطمه سلام الله علیها
«ماذا على من شم تربة أحمدا أن لايشم مدى الزمان غواليا
صبّت علي مصائب لو أنها صبّت على الأيام صرن لياليا»[23]
وقتی حضرت زهرا علیها السلام مریض شد به امام علی علیه السلام فرمودند: مریضی مرا مخفی نگه دارید و به کسی خبر ندهید و به کسی هم اجازه ندهید در امر من شرکت کند طبق وصیت آن بانوی دو عالم امام علی علیه السلام او را شبانه غسل داد و کفن نمود و او را غریبانه در تاریکی شب دفن کرد و آثار قبر را محو می کرد. اشکش به رخسار آن حضرت سرازیر شد و رو به قبر پیغمبر صلّی الله علیه و آله و سلّم کرد و گفت : «السلام علیک یا رسول الله علیک منی و السلام علیک من ابنتک و جیئتک و قرة عینک و زائرتک یا رسول الله اما حزنی فسرمد و امالیالی فمسهد لا یبرح الحزن من قلبی او یختار الله لی دارک التی انت فیها مقیم صلی الله علیک یا رسول الله».[24]
الا لعنۀ الله علی القوم الظالمین
محمد حسن محسنی
[1] احزاب/33.
[2] ابن عربی، محمد بن عبدالله، احکام القرآن، ج3، ص1534.
[3] مقام و منزلت حضرت زهرا علیها السلام در احادیث اهل سنت، ابوالقاسم پورامینی، ص5.
[4] کوثر/1-3.
[5] دهر/8.
[6] انبیاء/107.
[7] قلم/4.
[8] احزاب/40.
[9] ما قام و لا استقام دینی الا بشیئین، مال خدیجه و سیف علی بن ابی طالب. شجرة طوسی، شیخ محمد مهدی حائری، ج2، ص233.
[10] المجموع، النووی، ج17، ص296.
[11] ابن کثیر دمشقی، تفسیر قرآن العظیم، ج 5، ص431.
[12] طباطبائی، محمدحسین، ترجمه المیزان، ج3، ص335.
[13] المعجم الکبیر، الطبرانی، ج22، ص397.
[14] امالی شیخ صدوق، ص305 و منهاج الصالحین، وحید خراسانی، ج1، ص281.
[15] صادقی تهرانی، محمد، تفسیر الفرقان، ج14، ص255.
[16] حسینی شاه عبدالعظیم، تفسیر اثنا عشری، ج3، ص89.
[17] اتمام الداریه لقراء النقایه، ج1، ص18.
[18] تفسیر آلوسی، ج3، ص155.
[19] حاشیه ابن عابدین، ج3، ص93.
[20] تفسیر البحر المحیط، الوحیان اندلسی ج3، ص477.
[21] حاشیه ابن عابدین، ج3، ص93.
[22] شرح احقاق الحق، المرعشی، ج25، ص583.
[23] آلوسی، سید محمود، تفسیر روح المعانی، ج10، ص146.
[24] نهج البلاغه، مکتوب202، (ج2، ص182)، اصول کافی، کلینی، ج1، ص459