مقام زهرا عليهاالسلام در بهشت با مقام پيامبر و على و حسنين عليهمالسلام يكسان است
منقبت ديگر، اشتراك فاطمهى زهرا سلاماللَّهعليها با پيامبر اكرم و اميرالمؤمنين و حسنين عليهمالسلام است در مقامات و درجاتى كه مخصوص و منحصر مىباشد به پنج تن آلعبا. با دقت در اين دسته روايات كاملاً روشن مىشود كه آنان را مقام و مركزيت خاصى است، و هرگز هيچ بشرى را به آن درجات والا راه نيست.
زيد بن ارقم از پيامبر اكرم روايت مىكند كه آن حضرت خطاب به اميرالمؤمنين فرمود:
«انت معى فى قصرى فى الجنه مع فاطمه ابنتى (و انت اخى و رفيقى) ». (1)
«يا على تو و دخترم فاطمه در بهشت در قصر من همنشين من هستيد. سپس پيامبر اكرم اين آيه را تلاوت فرمود: (برادرانه بر تختهاى بهشتى روبروى هم مىنشينيد)».
اين روايت را محبالدين طبرى در كتاب الرياض النضره، ابن مغازلى در مناقب، حموينى در فرائد، ابن باكثير (2) در وسيله المال، و عاصمى در زين الفتى، احمد بن حنبل در مناقب نقل كردهاند.
حديث ديگرى اميرالمؤمنين عليهالسلام مرفوعا از پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله و سلم نقل كردهاند كه رسول اكرم فرمود:
«فى الجنه درجه تدعى «الوسيله». فاذا سالتم اللَّه فسلوا لى الوسيله، قالوا: يا رسولاللَّه، من يسكن معك فيها؟
قال: على و فاطمه والحسن والحسين». (3)
«در بهشت درجهاى است به نام «الوسيله»، هرگاه بخواهيد در هنگام دعا چيزى براى من از خدا بطلبيد، مقام «وسيله» را مسئلت نماييد، گفتند: يا رسولاللَّه چه كسانى در اين درجهى مخصوص با شما همنشين هستند؟ فرمود: على، فاطمه، حسن و حسين». اين حديث از دانشمندان عامه نيز در كتب خود ذكر نمودهاند، از جمله سيوطى در كتاب جامع الكبير از حافظ ابن مردويه نقل كرده است.
ما شيعيان نيز در زيارت پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله و سلم چنين عرض مىكنيم: «اللهم اعطه الدرجة الرفيعة، و آته الوسيلة من الجنة». (4)
چنانكه گفته شد درجة الوسيله- كه والاترين درجات بهشتى است- مخصوص و منحصر است به پنج تن، و هرگز بشرى را به آن رتبهى اعلى راه نيست. درجة الوسيله برتر از درجات جميع انبيا، اوصيا، اوليا، و علماء و مخلصين است. (5)
اميرالمؤمنين چنين روايت مىكند كه پيامبر اكرم فرمود:
«انا و فاطمة و على والحسن والحسين فى مكان واحد يوم القيامة».
«روز قيامت من و فاطمه و على و حسن و حسين داراى مقام و منزلت واحدى هستيم».
آرى اينان در تمام عوالم خلقت مقام و منزلتشان يكى است. در عالم نور، در عالم ذر، در عالم اظله، در محشر، در عوالم سفلى و علوى، ملكى و ملكوتى، در غيب و شهود، خلاصه در تمام مسير آفرينش، از آغاز تا پايان، همه جا با هم، همرديف و همشان و هممقامند. بعضى ازعلماى عامه (سنى) كه حديث مذكور را نقل كردهاند عبارتند از: احمد بن حنبل در مسند، حافظ محبالدين طبرى در الرياض النضره.
روايت ديگرى كه حضرات عامه نيز نسبت به آن اهميت بسيار قائل شدهاند عبارت از اين است: روزى رسول اكرم وارد خانه على شد، و اميرالمؤمنين را در حال استراحت مشاهده كرد؛ و خطاب به حضرت زهرا چنين فرمود:
«انى و اياك و هذين (يعنى الحسنين) و هذالراقد (او النائم)، يوم القيامه فى مكان واحد». (6)
«همانا، من و تو (يا زهرا) و حسن و حسين، و اين شخص كه در اينجا آرميده است (على)، روز قيامت همه در يك جا خواهيم بود».
راويان اين حديث عبارتند از: احمد ابن حنبل در مسند، حافظ ابنعساكر، محبالدين طبرى، حاكم حسكانى....
حاكم نيسابورى اسناد اين روايت را بررسى و آن را تأييد نموده است. (7)
ما نيز مدارك اين حديث شريف را كاملاً رسيدگى كرديم؛ ترديدى در صحت آن نيست، و مسلماً از فرمايشات پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله و سلم مىباشد.
عبداللَّه بن قيس از رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله و سلم نقل مىكند كه فرمود:
«انا و على و فاطمة والحسن والحسين يوم القيامة فى قبة تحت العرش». (8)
«جايگاه من و على و فاطمه و حسن و حسين روز قيامت در قبهاى است كه زير عرش قرار دارد».
از اين روايت چنين معلوم مىشود كه والاترين مقامات كه «وسيله» نام دارد، در پايتخت عظمت حضرت حق تبارك و تعالى است؛ و هرگز كسى را به آنجا راه نيست. آرى، پايتخت عالم فقط جايگاه پنچ تن است، آنجا كه نشانگر عظمت و جلال و جلوهگاه نور جمال و جلال كبريايى است.
چنانكه گفته شد، اين انوار پنجگانه، در جميع منازل خلقت در تمام شئون ولايت همه جا همراه و همگام و همتايند؛ در ابتدا و انتها، در عالم اظله، در عالم ذر، در عالم ارواح و اشباح، در دنيا و برزخ، در حشر و نشر، خلاصه تا روز قيامت، از يكديگر جدا نبوده، در كنار هم در جميع مراحل و در تمام ملكات و فضائل بطور يكسان سهيمند.
پي نوشت ها
1ـ در بعضى از روايات عبارت داخل پرانتز نيز درج است.
2ـ احمد بن فضل بن محمد با كثير مكى شافعى متوفاى 1047 هجرى. وى از ادبا و شعراى مكه بوده و كتاب «وسيله المال فى عد مناقب الال» را در سال 1027 در مكه تدوين نموده است. (ايضاح المكنون ج 1/ 405، هديه العارفين ج 1/ 159، الاعلام ج 1/ 195، معجم المولفين ج 1/ 228).
3ـ مقتل الحسين (خوارزمى) ج 1/ 67، 68، منتخب كنزالعمال ج 5/ 94، مناقب ابن مغازلى ص 247، كنزالعمال ج 12/ 103/ ح 34195، ج 13/ 639، 640/ ح 37616.
4ـ اين عبارت در زيارت پيامبر با الفاظ ديگرى هم آمده است نظير: «اللهم اعطه الدرجه العليا و آته الوسيله الشريفه». (بحارالانوار 97/ 169).
و يا «اللهم و اعطه الدرجه و الوسيله من الجنه و ابعثه مقاما محمودا يغبطه به الاولون و الاخرون». (كامل الزيارات ص 16).
در اعمال روز عرفه نيز صلواتى بر پيامبر و اهلبيت عليهمالسلام نقل است كه عبارات فوق به اين صورت در آن آمده است «اللهم اعط محمدا و آله الوسيله و الفضيله والشرف والرفعه والدرجه الكبيره». (متن كامل اين صلوات را در مفاتيحالجنان مىتوانيد ببينيد).
5ـ در روايتى آمده است كه پيامبر اكرم صلى اللَّه عليه و آله و سلم فرمود: «و اسالوا اللَّه لى الدرجه الوسيله من الجنه. قيل: يا رسولاللَّه، و ما الدرجه الوسيله من الجنه؟ قال: هى اعلى درجه من الجنه لاينالها الا نبى ارجو ان اكون انا». (بحارالانوار ج 91/ 65).
6ـ مسند طيالسى ص 26/ ح 190، مسند احمد بن حنبل ج 1/ 101، معجم كبير طبرانى ج 3/ 40، 41/ ح 2622، ج 22/ 405، 406/ ح 1016، 1017، مستدرك حاكم ج 3/ 137، تلخيص المستدرك ج 3/ 137، الرياض النضره ج 3/ 183، ذخائرالعقبى ص 25، فرائد السمطين ج 2/ 28/ ح 367، مقتل الحسين خوارزمى ص 75، 103، اسدالغابه ج 5/ 269، 523، تاريخ مدينه دمشق (ط دار الفكر) ج 13/ 227، 228، ج 14/ 163، 164، تاريخ مدينه دمشق (ترجمه الحسين ع) ص 111، تهذيبالكمال ج 6/ 403، 404، سير اعلام النبلاء ج 3/ 258، مجمعالزوائد ج 9/ 170، منتخب كنزالعمال 5/ 94، كنزالعمال ج 12/ 99/ ح 34172، در السحابه ص 270، ينابيعالموده 194.
7ـ مستدرك حاكم ج 3/ 137.
8ـ كنزالعمال ج 12/ 100/ ح 34177.
