با فضيلت ترين وقت خواندن نماز جعفر (طيار) روز جمعه هنگام بالا آمدن آفتاب است. مي توان آن را از نافله هاي شب يا روز حساب كرد كه هم براي او از نوافلش حساب شود و هم نماز جعفر (طيار)، كما اين كه در روايت آمده است پس با نماز جعفر نافله نماز مغرب را مثلا نيت مي كند.
كيفيت نماز جعفر طيّار
اين نماز چهار ركعت است كه دو سلام دارد (دو تا دو ركعتي).
در هر ركعتي حمد و سوره مي خواند، سپس پانزده مرتبه مي گويد: «سبحان الله و الحمدلله و لا اله الّا الله و الله اكبر».
و همين تسبيح را ده مرتبه در ركوع و هم چنين ده مرتبه بعد از سر برداشتن از ركوع و هم چنين ده مرتبه در سجده اول و ده مرتبه بعد از سر برداشتن از آن و ده مرتبه در سجده دوم و ده مرتبه بعد از سر بلند نمودن تسبيحات را مي گويد.
پس در هر ركعتي هفتاد و پنج مرتبه و مجموع آنها (در تمام چهار ركعت) سيصد تسبيح مي شود.
حال اگر كسي مي خواهد نماز جعفر را بخواند، اما فرصت كافي براي گفتن تمام سيصد مرتبه ذكر تسبيحات اربعه را ندارد، مي تواند به همان مقدار كه فرصت دارد بخواند و مابقي را پس از اتمام نماز، در هر حالتي كه بود، به اميد ثواب بخواند و اگر اصلا وقت براي گفتن تسبيحات اربعه ندارد، مي تواند دو نماز دو ركعتي به نيت جعفر بخواند و ذكرهاي تسبيحات اربعه را بعد از نماز در حال راه رفتن و يا در محيط كار به اميد ثواب بگويد و يا اگر فرصتش به مقداري است كه فقط مي تواند دو ركعت از نماز را به صورت كامل بخواند مي تواند آن دو ركعت را خوانده و بعد كه فرصت پيدا كرد دو ركعت ديگر را بخواند. حال اگر تسبيحات اربعه را فراموش كرد بخواند، در صورتي كه محلش نگذشته باشد بايد آن را به جا آورد، اما اگر محل آن گذشته، نمازش صحيح است، ولي بايد بعد از نماز هر مقداري را كه فراموش كرد به اميد ثواب قضا كند.
آداب نماز جعفر طيّار
1. از آداب نماز جعفر طيار اين است كه در ركعت اول بعد از حمد، سوره زلزال و در ركعت دوم سوره عاديات و در ركعت سوم سوره نصر و در ركعت چهارم سوره توحيد خوانده شود.
2. مستحب است كه در سجده دوم ركعت دوم، بعد از تسبيحات بگويد: «يا من لبس العزّ و الوقار، يا من تعطّف بالمجد و تكرّم به، يا من لا ينبغي التّسبيح الّا له، يا من احصي كلّ شيء علمه، يا ذا النّعمة و الطّول، يا ذا المنّ و الفضل، يا ذالقدرة و الكرم، اسئلك بمعاقد العزّ من عرشك و منتهي الرّحمة بكتابك و بأسمك الأعظم الأعلي و كلماتك التّامّات ان تصلّي علي محمّد و آل محمّد و افعل بي كذا و كذا» سپس حاجتهايش را بگويد، به فارسي هم مي تواند حاجاتش را درخواست كند.
3. بعد از فارغ شدن از نماز، مستحب است دعايي را كه شيخ طوسي و سيد بن طاووس از مفضل بن عمر نقل كرده اند بخواند.
مفضل مي گويد: ابا عبدالله امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ را ديدم نماز جعفر طيار را مي خواند و دستهايش را بلند كرد و به اين دعا خدا را خواند: «يا ربّ يا ربّ» تا نفس قطع شد، «يا ربّاه يا ربّاه» تا نفس قطع شد، «ربّ ربّ» تا نفس قطع شد، «يا الله يا الله» تا نفس قطع شد، «يا حيّ يا حيّ» تا نفس قطع شد، «يا رحيم يا رحيم» تا نفس قطع شد، «يا رحمان يا رحمان» هفت مرتبه، «يا ارحم الرّاحمين» هفت مرتبه. سپس گفت:
«اللّهمّ انّي افتتح القول بحمدك و انطق بالثّناء عليك و امجدك و لا غاية لمدحك و اثني عليك و من يبلغ غاية ثنائك و امد مجدك و انّي لخليقتك كنه معرفة مجدك و ايّ زمن لم تكن ممدوحاً بفضلك موصوفاً بمجدك عوّاداً علي المذنبين بحلمك تخلّف سكّان ارضك عن طاعتك و كنت عليهم عطوفاً بجودك جواداً بفضلك عوّاداً بكرمك يا لا اله الّا انت المنّان ذو الجلال و الإكرام».
سپس حضرت به من فرمود: «اي مفضل اگر حاجت مهمي داري اين نماز را به جا آور و با اين دعا (خدا را) بخوان و حاجتت را (از خدا) بخواه كه خدا ان شاء الله برآورده مي كند و به او اطمينان است».[1]
نماز جعفر طيار را مي توان به نيابت براي مردگان و شهدا خواند و هم چنين مي تواند بدون نيابت ثوابش را هديه كرد. هديه كردن ثواب نماز به روح اموات و شهدا، هم درجات آنها را زيادتر مي كند و هم اجر خود انسان را بيشتر مي گرداند و هر چه هديه شونده مقامش بالاتر باشد، اجر هديه كننده بيشتر مي شود.
اين نماز را به حساب نوافل شبانه روزي مي توان گذارد، يعني نافله را به اين طريق مي توان به جا آورد.[2]
در حديث رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ آمده است در مقام كسي كه نماز جعفر گزارد، اگر بر او مثل ريگ بيابان و كف دريا گناه باشد كه مي آمرزد مر او را حق تعالي.[3]
[1] . تحرير الوسيله، ج 1، ص 244.
[2] . تحرير الوسيله، ج 1، ص 245.
[3] . مفاتيح الجنان، ص 692.