خداوند بهترین مصاحب و همسفرانسان92/11/17
قال أمیرالمؤمنین علی علیه السلام: «إِذا أَرَدْتَ الصَّاحِبَ فَاللَّهُ يَكْفِيكَ وَ إِذا أَرَدْتَ الرَّفِيقَ فَالْكِرَامُ الْكَاتِبُونَ تَكْفِيكَ وَ إِذا أَرَدْتَ الْمُونِسَ فَالْقُرْآنُ يَكْفِيكَ وَ إِذا أَرَدْتَ الْعِبْرَةَ فَالدُّنْيَا تَكْفِيكَ وَ إِذا أَرَدْتَ الْعَمَلَ فَالْعِبَادَةُ تَكْفِيكَ وَ إِذا أَرَدْتَ الْوَعْظَ فَالْمَوْتُ يَكْفِيكَ وَ إِذا لَمْ يَكْفِكَ مَا ذَكَرْتُ فَالنَّارُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَكْفِي».[1]
حضرت علی (ع) میفرمایند: «اگر به دنبال همراه و مصاحب هستي، بدان خداوند براي تو کافي است و اگر به دنبال رفيق و همسفر هستي، باز هم کرام الکاتبين تو را کفايت مي کند و اگر به دنبال مونس ميگردي، قرآن به عنوان مونس برايت کفايت ميکند و چنانچه ميخواهي عبرت بگيري، دنيا براي عبرت آموزي بس است و اگر عمل را طلب ميکني بندگي و عبادت براي تو خوب است و چنانچه نصيحت ميخواهي، مرگ بهترين نصيحت کننده است و اگر هيچ کدام از اينها برايت کفايت نکرد بدان که آتش دوزخ در روز قيامت برايت کفايت ميکند.»
اگر به دنبال سبک زندگی دینی هستیم بهترین دستور العملها در کلمات نورانی ائمه معصومین علیهم السلام است که پیوند جدا نشدنی با وحی دارند و ایشان هر چه میگویند برای جامعه اسلامی خیر و برکت است.
در این روایت نورانی، حضرت به شش مورد اشاره میفرمایند و در مورد هفتم نتیجه گیری میفرمایند:
1) «إِذا أَرَدْتَ الصَّاحِبَ فَاللَّهُ يَكْفِيكَ»، ما در زندگی گمگشته داریم و به دنبال رفیق هستیم، حضرت (ع) میفرمایند: اگر به دنبال همراه و مصاحب هستي، بدان خداوند براي تو کافي است.
در حالات بزرگان است که وقتی با خدا مناجات میکنند به خدا میگویند: «خدایا در زندگی روزمره مرا از افردی قرار بده که با تو دوست باشم» خدا هم زمینه را فراهم میکند.
2) «إِذا أَرَدْتَ الرَّفِيقَ فَالْكِرَامُ الْكَاتِبُونَ تَكْفِيكَ»، اگر به دنبال رفيق و همسفر هستي، باز هم کرام الکاتبين تو را کفايت ميکند. فرشتگان رفیق ما هستند چطور زشتیهایمان را از رفیق پنهان میکنیم و زیبایهایمان را نشان میدهیم پس برای کرام الکاتبين همین گونه باشیم.
3) «إِذا أَرَدْتَ الْمُونِسَ فَالْقُرْآنُ يَكْفِيكَ»، امام سجاد(ع) میفرمایند: «لَوْ مَاتَ مَنْ بَیْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ لَمَا اسْتَوْحَشْتُ بَعْدَ أَنْ یَکُونَ الْقُرْآنُ مَعِی»[2]؛ اگر همه مردم از مشرق تا مغرب بمیرند تا زمانی که قرآن با من باشد، از تنهائى نمیترسم. در نماز انسان با خدا صحبت میکند همان گونه که هنگام قرائت قرآن هم بنده با خدا سخن میگوید.
4) «إِذا أَرَدْتَ الْعِبْرَةَ فَالدُّنْيَا تَكْفِيكَ» و چنانچه ميخواهي عبرت بگيري، دنيا براي عبرت آموزي بس است.
5) «إِذا أَرَدْتَ الْعَمَلَ فَالْعِبَادَةُ تَكْفِيكَ» و اگر عمل را طلب ميکني، بندگي و عبادت براي تو بس است.
اگر انسان عبد خدا شد بقیه مسائل هم حل میشود: «مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يَجْعَلْ لَهُ مَخْرَجاً وَ يَرْزُقْهُ مِنْ حَيْثُ لا يَحْتَسِبُ وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ»[3] و هر كس تقواى الهى پيشه كند، خداوند راه نجاتى براى او فراهم مىكند، و او را از جايى كه گمان ندارد روزى مىدهد؛ و هر كس بر خدا توكّل كند، كفايت امرش را مىكند.
6) «إِذا أَرَدْتَ الْوَعْظَ فَالْمَوْتُ يَكْفِيكَ» چنانچه نصيحت ميخواهي، مرگ بهترين نصيحت کننده است. مرگ دیگران برای ما عبرت است.
7) «مَا ذَكَرْتُ فَالنَّارُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَكْفِي» و اگر هيچ کدام از اينها برايت کفايت نکرد بدان که آتش دوزخ در روز قيامت برايت کفايت ميکند. یعنی اگر این مواردی که گفته شده کفایت نکرد پس آتش جهنم او را کفایت میکند و این نتیجه عدم کفایت شش مرحله قبلی است.