خداوند ناظر بر اعمال انسان است93/07/16
«الحمدلله رب العالمين و صلي‌الله علي محمد و آله الطاهرين و اللعن علي اعدائهم اجمعين»
تذکر اخلاقی: خداوند ناظر بر اعمال انسان است
رَوَى الْمُفَضَّلُ بْنُ عُمَرَ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ (ع) قَالَ: قِيلَ لِلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيٍّ (ع) كَيْفَ أَصْبَحْتَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ؟ قَالَ: «أَصْبَحْتُ وَ لِيَ رَبٌّ فَوْقِي وَ النَّارُ أَمَامِي وَ الْمَوْتُ يَطْلُبُنِي وَ الْحِسَابُ مُحْدِقٌ بِي وَ أَنَا مُرْتَهَنٌ بِعَمَلِي لَا أَجِدُ مَا أُحِبُّ وَ لَا أَدْفَعُ مَا أَكْرَهُ وَ الْأُمُورُ بِيَدِ غَيْرِي فَإِنْ شَاءَ عَذَّبَنِي وَ إِنْ شَاءَ عَفَا عَنِّي فَأَيُّ فَقِيرٍ أَفْقَرُ مِنِّي».[1]
شخصی خدمت حسین بن علی (ع) رسید، سؤال کرد: چگونه صبح کردی؟ - کنایه از اینکه حال شما چگونه است؟- حضرت (ع) فرمودند: صبح کردم (روزگارم را سپری میکنم) در حالی که خدایی دارم که ناظر بر اعمال من است و بر اعمال من اشراف دارد، و آتش پیش رو و در مقابل من قرار دارد- کنایه از اینکه حساب و کتابی در کار است و انسان باید حساب پس بدهد لذا باید مواظب اعمال خود باشد-، مرگ در طلب من است- زمان مرگ مشخص نیست و ممکن است هر آن به سراغ انسان بیاید کما اینکه خداوند متعال میفرماید: «وَ لِكلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ فَإِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ لَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً وَ لَا يَسْتَقْدِمُون»[2]؛ براى هر امتى زمانى [معين و اجلى محدود] است، هنگامى كه اجلشان سرآيد، نه ساعتى پس مىمانند و نه ساعتى پيش مىافتند، لذا انسان باید نسبت به دنیای خود به گونهای عمل کند که گویا همیشه میخواهد زنده بماند و نسبت به آخرتش به گونهای عمل کند که گویا فردا میخواهد از دنیا برود.
در روایت هم به این مطلب اشاره شده است: رُوِيَ عَنِ الْعَالِمِ (ع) أَنَّهُ قَالَ: «اعْمَلْ لِدُنْيَاكَ كَأَنَّكَ تَعِيشُ أَبَداً وَ اعْمَلْ لآِخِرَتِكَ كَأَنَّكَ تَمُوتُ غَداً»[3]-، و حساب الهی در برگیرنده من است- به این معنی که اعضاء انسان بر علیه او شهادت خواهند داد و از اعمالی که انسان انجام داده حسابرسی خواهد شد- و من درگِرو عملم هستم، اگر عملم خوب باشد فردای قیامت با من خوب برخورد خواهد شد و اگر عملم بد باشد باید تاوان عملم را بدهم، چیزی که من دوست دارم پیدا نمیکنم و به آن دست نمییابم و چیزی که از آن اکراه دارم را نمیتوانم دفع کنم، امور بدست غیر من است، پس اگر بخواهد من را عذاب میکند و اگر بخواهد من را میبخشد- خداوند متعال باب رحمت است و فضل به دست اوست و بزرگی شایسته اوست لذا اوست که عذاب میکند یا میبخشد- پس کیست که از من فقیرتر باشد.
«والحمد لله رب العالمین»
* توصیه اخلاقی فوق در درس تفسیر مورخه 16/7/1393 ایراد گردیده است.
.[1] من لا يحضره الفقي، ج4، ص404.
[2]. اعراف/34.
[3]. من لا يحضره الفقيه، ج3، ص156.
