شماره درس: 212

تاريخ درس: ۱۳۸۲/۳/۲۸

متن درس:

اعوذ باللّه‏ من الشيطان الرجيم. بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم. رب اشرح لى صدرى و يسر لى امرى و احلل عقدة من لسانى يفقهوا قولى.

بحث ما به جاى رسيده است و اينكه به اندازهاى حساس است كه انسان را نااميد مى‏كند و از جاهاى هست كه بايد بگوييم توجه، توجه، توجه،و آن بحث نفاق است اينكه قرآن اول سوره بقره اگر درباره كافر پنج تا آيه دارد در اين پانزده تا دارد و به اندازه‏اى داغ است كه از همه چيز داغ‏تر از هر كفرى داغ‏تر و اين كلمه نفاق از نظر روايات ما منقسم شده است به پنج قسم، قسمت اول راجع به نفاق به اين معنا كه عقيده ندارد و از نظر زبان مى‏گويد كه به اين مى‏گويند منافق در مقابل كافر در مقابل مؤمن ويك مقدارى در اين باره صحبت كردم قسم دوم از نفاق يعنى ريا اينكه تظاهر مى‏كند عمل براى خدا ايست در حاليكه عمل براى خدا نيست اين هم خيلى دقيق است آدم بتواند عملى را تحويل بدهد كه ذره‏اى مشروط نباشد خلوص يعنى خالص از ماده خالص است بى غل و غش و اين هم خيلى مشكل است مرد مى‏خواهد كه بتواند اينجور عملى تحويل ملائكه بدهد در روايات مى‏خوانيم از طرف خود خدا خالص كن عمل را براى اينكه صرّاف بينا است بقول عوام مو را از ماست مى‏كشد، قسمت سوم ين تظاهرها در گفتارما، كردار ما، در آداب و رسوم اجتماعى ما كه اين هم انصافا خيلى مشكل است بحث امروز كه شايد از همه مشكل‏تر اين است كه عالم بى عمل در روايات ما اطلاق منافق برايش شده است و پيغمبر هم از اين عالم بى عمل خيلى ترسيده است اين «انَّما يخشى اللّه‏ من عبادة العلموُا» بعضى‏ها «ا[1]نما يخشى اللّه‏ من عبادة العلموَا» خوانده‏اند و مسخره كرده‏اند ما اگر بخواهيم مسخره نباشد پيغمبر اكرم از عالم بى عمل خيلى ترسيده است مى‏فرمايد كه من براى امتم از كافر نمى‏ترسم از مومن هم نمى‏ترسم اما از منافق يعنى عالم بى عمل مى‏ترسم براى اينكه مى‏گويد اما خود عمل ندارد و اين عالم بى عمل از هر چه از هر كه براى اسلام ضررش بيشتر است و عالم بى عمل است كه بدعتها درست مى‏كند عالكم بى عمل است كه ابهت اسلام را ابهت تقدس‏ها را مى‏گيرد عالم بى عمل است كه مردم را جهنمى مى‏كند و راسنى اگر پيغمبر اكرم فرمودند مى‏ترسم درست است قرآن شريف راجع به عالم و عالم، تعليم و تعلم خيلى اهميت داده مى‏دهد همان اول سوره بقره تا آخر شايد بيش از صد جا يك نكته‏هاى فوق العاده دقيقى راجع به علم به علما راجع به تعليم راجع به تعلم در قرآن هست حالا همان اول سورع بقره ظاهرا آيه 28 است تا آيه 40 خليفة اللّه‏ است براى اينكه عالم است يك كهجه است بين ملائكه و خدا«و اذ قال ربّك للملائكة انّى جاعل فى الارض خليفة»[2] خليفة اللّه‏ اينها گفتند خدايا براى چه براى اينكه اين آدم بيايد «يفسد فيها ويسفك» خون ريزى‏ها شروع مى‏شود فسادها شروع مى‏شود ملائكه خودشان عالم بودند مى‏دانستند كه اين بعد جسمانى خيلى مصيبت جلو مى‏آورد پروردگار عالم فرمودند كه نه ملائكه ه گفتند خدايا اگر مقدس مى‏خواهى ما اگر متقى مى‏خواهى ما«نحن نسبح ونقدس» ما متقى هستيم حضرت امام مى‏فرمايند خطاب شد ما آدم مى‏خواهيم مقدس نمى‏خواهيم خطاب شد نمى‏دانيد شماها«علّم ءادم الاسماء كلّها» كه اين علّم ع[3]لّم تكوينى است يعنى يك چيزى كه مخفى بوده براى ملائكه رو افتاد واينكه ديدند مهر اسماء و صفات الهى است عالم به ما كان و ما يكون و ما هو كائن است گفتند خدايا اشتباه كرديم ما نمى‏دانستيم بله درحاليكه يفسد فيها ويسفك درست است بايد خلق بشود حالا تا اينجا ببينيد پروردگار عالم مى‏گويد خليفة اللّه‏ براى اينكه عالم است، عالم يعنى خليفة اللّه‏ در همين جا ببينيد مى‏گويد علت غائى عالم اصلاً علت غائى براى اين انسان عالم چنانچه علت غائى براى اين انسان همه موجودات بر مى‏گردد به اينكه علت غائى بارى همه موجودات علم عالم خيلى بالا است انصافا خليفة علت غائى عالم وجود است آنوقت بالاتر از اين دو خطاب شد بايد سجده كنيد چون عالم استبهش سجده كنيد در اين ندارد كه طور طبيعى فسجد الملائكه اما در آيات ديگر مى‏گويد «فسجد الملائكه كلهم اجمعون» يعنى جبرئيل يعنى ميكائيل يعنى عزرائيل بهش سجده كردند خيلى عجيب است چون عالم است مسجود ملائكه كلهم اجمعون بعد هم يك مخالف پيدا شد به اندازه‏اى خدا اين مخالف را طردش كرد كه اگر عالم پشت به پشت يكديگر كند كه بخواهد يك كسى را اينقدر طرد كند اينقدر مى‏شود كه خدا شيطان را طردش كرد همين قدر كه گفت من بهتر از او من سجده نمى‏كنم و بالاخره همين مقدار كه گفت من دشمنش هستم خدا خيلى طردش كرد يعنى هر كه مخالف عالم مطرود پيش خدا ملعون پيش خدا ذره‏اى ارزش پيش خدا ندارد خيلى مقام است ديگر نظير اين هفت هشت آيه كه نكته را دارد در قرآن زياد است ملى يك توجه بعد اين آيه هست همين آيات هفت هشتگانه و آن اين است كه اين آدم تا گناه نكند جايش بهشت است عنداللّه‏ مسجود ملائكه است اما اگر گناه آمد همين آدم بعاندازه‏اى سقوط مى‏كند كه نهاز بهشت بيرون مى‏شود ناگهان ديد كه بى زن در وسط بيابان بى آب و علف شايد هم همين مروه مكه باشد اينجا سقوط كرد آن مسجود ملائكه‏اش رفت آن خليفة اللّه‏ى ضربه خورد با همان كه پروردگار عالم گفت برو گمشو چون مخالفش هستى پهلوى هم گذاشته شد وگفت اهبطوا همه‏تان سقوط كرديد و اگر براى حضرت آدم جز اين جمله اهبطوا نبود بس بود اينكه دويست سال گريه كند راستى هم گريه دارد، دويست سال گريه كرد، توبه‏اش هم كه به اين زوديها قبول نمى‏شود توبه عالم مگر به اين زوديها قبول مى‏شود آن كسانيكه گمراه كرده بايد هدايت كند آن كسانيكه منحرف از اين شدند بايد درست بشوند ابهت اسلام ابهت روحانيت ابهت تقدسات كه از بين برود بايد درست بشود كجا درست مى‏شود بعضى اوقات حضرت امام مى‏فرمودند كه اگر ما كارى بكنيم كه ابهت روحانيت از دلها برود اين ذتب لا يغفراست حضرت امام كه همين جورى حرف نمى‏زدند كه اين ذنب لا يغفر است يعنى چه، توبه عالم راستى مشكل است دويست سال توبه كرده است تا آنهم خودش نه به توسط اهل بيت«فتلقى ادم من ربه» اين «فتلقى ادم من ربه» كه همان چهارده معصوم، توسل، بالاخره نجاتش داد اما حالا نجاتش داد برگشت به آن مقام؟ نه توى اين دنيا اين مشكلها اين زحمت‏ها خيلى برايش مشكل بود خيلى برايش زحمت بود حالا قرآن اى كاش به همين ندازه اكتفا مى‏كرد كه اگر عالم بى عمل بشود سقوط مى‏كند ذتب لا يغفر است نه مگر قرآن دست بر مى‏دارد از عالم بى عمل مى‏گويد تو الاغ هستى آن زبان ادب قرآن، قرآن خيلى ادب دارد خيل اما اينجا ديگر صريح توالاغ هستى «مثلُ ااّذين حّملوا التورة ثمّ لم يحملوها كمثل الحمار يحمل اسفارا» تو كه فاسق هستى توى كه به علمت عمل نمى‏كنى پيغمبر اكرم مى‏گويد منافق هستى اين آيه مى‏گويد توالاغ هستى مثل يك الاغ يك بار كتاب بارش است الاغ گاهى راحت است و دارد مى‏چرد اما گاهى كتاب بارش است اما هيچ استفاده‏اى نمى‏كند آدمها گاهى راحت هستند كارگرى مى‏كند يك چيزى در مى‏آورد يك عبادتى مى‏كند در روز قيامت هم هفتاد از اينها آمرزيده مى‏شوند قبل از آنكه يكى از ما آمرزيده بشويم اما يك وقت اين الاغ يك بار كتاب هم بارش است مى‏گويد اين علم تو اين بار تو، تو الاغ هستى همين طور كه اواستفاده نمى‏كند تو هم استفاده نمى‏كنى نه خليفة اللّه‏ هستى نه مسجود ملائكه هستى نه تقرب پيش من دارى نه بهشتى راستى اينها خيلى تكان دهنده است بالاتر از اين تو قضيه بلعم باعورا مى‏گويد تو سگ هستى پناه بر خدا «فمثله الكلب ان تحمل عليه يلهث او تتركه يلهث»[4] اگر انسان عالم بى عمل شد نمى‏خواهد شهرت پيدا كند تا اينكه مردم را از بين ببرد نه توى خانه هم كه نشسته با نوشتنش با فكرش ديگران را از بين مى‏برد شهرت پيدا مى‏كند آنجورى شهرت پيدا نكند اينجورى يك مجلس پيدا بكند چهار تا غيبت مى‏كند آنهم غيبت‏هاى بزرگ بزرگ گاهى غيبت مى‏كند پشت سر رفيقش پشت سر يك بازارى پشت سر يك آدم معمولى خدش معمولى است پشت سر يك آدم معمولى هم غيبت مى‏كند اما اگر طلبه بى عمل شد ناگهان غيبت مى‏كند پشت سر مرجع تقليد مى‏كوبد مرجع تقليد رابراى چه مى‏كوبى براى اينكه من خودم مرجع تقليد درست بكنم بايد مردم از آنكه من مى‏گويم تقليد كنند، نمى‏كنند ديگران را مى‏كوبد اينها ذنب لا يغفر است مگر بچه بازى است يك مرجع تقليدى شصت سال خون جگر، محروميت حالا آلت دست تو بشود براى اينكه مى‏خواهى چهار شاهى العياذ باللّه‏ استفاده كنى اگر طلبه بى‏عمل شد اينجورى است اينها را اهميت بدهيد نمى‏خوام اينقدر صريح صحبت كنم ولى چه مى‏شود كرد، درجاتشان على است عالى‏تر حضرت امام مى‏گفتند مرحوم حاج شيخ «رضوان اللّه‏ تعالى عليه» خيلى بالا بوده مى‏گفتند بعضى اوقات روى منبر مى‏گفتند به طلبه نگوييد غيبت نكن براى اينكه تفسق مى‏كند و اصرار نكن براى اينكه تكفير مى‏كند اينها را كه آن عامى بلد نيست تفسيق كند تكفير كند اما ما طلبه‏ها رمزش را بلد هستيم زد و بندش را هم بلد هستيم لذا اگر قرآن مى‏گويد سگ است هيچ تعجب نكنيد«ان تحمل عليه يلهث اوتتركه يلهث» يك وقت به شما مى‏گفتم من ميدانم اينها كه قرآن گفته اخباراست ياانشاء است يا فحش است اين اين «مثل الذّين حملوا التورة ثمّ لم يحملوها كمثل الحمار» اين اخبار است يا انشاء اگر انشاء باشد كه مفسرين مى‏گويند انشاءاست يعنى فحش مى‏دهد خدا مى‏گويد اى الاغ گناه نكن توطلبه هستى نبايد گناه كنى مفسرين اين جور معنا كردند و من خيال مى‏كنم اخبار است و آن اين است كه خبر مى‏دهد كه عالم بى عمل اگر روز قيامت پرده‏هاعقب برود به صورت يك الاغ با يك بار كتاب مى‏آيد صف محشر و خيال مى‏كنم معنايش اين است اخبار است يعنى واقعيت« مثله كمثل الكلب ان تحمل عليه يلهث او تتركه يلهث» من خيال مى‏كنم يك اخبار است يعنى آ طلبه بى عمل آن طلبه‏اى كه زبانش ول است تهمت مى‏زند غيبت مى‏كند شايعه پراكنى مى‏كند اين در روز قيامت مى‏آيد صف محشر يك سگ درنده له له كن زبان بيرون انداز اينجور يمى آيد صف محشر ظاهرا همين هم باشد انشاء نباشد اخبار باشد همان مقدار كه قرآن طلبه را بالا برده است اگر با عمل باشد همان مقدار طلبه را زمين زده اگر بى عمل باشد اگر فاسق باشد اگر عامل باشد بقول شهيد در منيه مى‏گويد عالم وجود براى او خلق شده است « اللّه‏ الّذى خلق سبع السموات ومن الارض مثلهنّ يتنزل الامر بينهنّ لتعلموا»طلاق(12) شهيد در منيه متعلق لتعلموا را نمى‏آورد مى‏گويد اين لتعلموا اين است عالم وجود خلق شده علت غائى آن طلبه است خيلى بالا است كه ما از همان آيات اول سوره بقره همين الان استفاده كرديم شهيد از اين آيات استفاده مى‏كند مى‏شود علت غائى براى عالم وجود حالا اگر فسق آمد عالم شد بى عمل همان عالم وجود لعنش مى‏كند در روايات مى‏خوانيم آن طلبه كه عمل ندارد مطالعه مى‏كند براى خدا مى‏گويد براى خدا عمل دارد تمام عالم وجود برايش استغفار مى‏كند در و ديوار بقول امام صادق عليه‏السلام حتى ماهيها در دريا تمام عالم وجود برايش استغفار مى‏كنند اما اگر بى عمل بشود عالم وجود لعنش مى‏كند درو ديوار همانجا كه نشسته دارد غيبت مى‏كند همان جا كه نشسته دارد مال مردم خورى مى‏كند همان جا آن خانه شبانه روز لعنش مى‏كند همين طوريكه عام وجود براى اين است عالم وجود عليه اين است اگر فاسق باشد اگر بى عمل باشد لذا اگر پيغمب اكرم مى‏فرمايد من از طلبه فاسق مى‏ترسم تعجب نكنيد راستى ترس دارد اگر آن آقا شوخى مى‏كند مى‏گويد «انما يخشى اللّه‏ من عبادة العلمواَ» تعجب نكنيد راستى ترس دارد عالم بى عمل است كه ناگهان دين خدا را بازى مى‏گيرد خدا مى‏ترسد از اين عالم ديگر آن خرافات خودش را مى‏خواهد تحميل بكند به جاهاى بدبدى مى‏رسد نمى‏خواهم الان اسم بياورم اما بالاخره توى ماها هست خلاصه حرف اين است كه عالم تشريع عالم تكوين براى ما«هو الّذى بعث فى المّييّن رسولاً منهم يتلو ايته و يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة»همين طور كه عالم تكوين عالم تشريع براى تو پيغمبر چه كاره است يك معلم آموزشى يك معلم پرورشى «يزكيهم و يعلمهم الكتاب و الحكمة»«هو الّذى بعث» يعنى عالم تشريع براى اين براى تعليم و تعلم براى آموزش و پرورش خيلى مقام بالا است اما اگر العياذ بااللّه‏ گناه آمد به همان امدازه سقوط مى‏كند «فى الدرك اسفل من النار» يك روايت داريم راستى بعضى اوقات پيغمبر اكرم اين روايت رابراى ما خواندند حالا علاوه بر اينكه يك پارچه گريه مى‏شد همه مى‏لرزيدند راستى لرزش دارد روايت داريم كه در روز قيامت عالم بى عمل را مى‏برند در جهنم جهنمى‏ها از بوى گند اين عالم به خدا شكايت مى‏كنند جهنم كه خودش بوى گند مى‏دهد در روايت داريم كه يك شعله از جهم بيايد دنيا را مى‏گنداند دنيا را آتش مى‏زند تمام درياها مى‏جوشند توى اين جهنم جهنمى‏ها شكايت مى‏كنند به خدا از دست عالم بى عمل بوى گند مى‏دهد حضرت امام مى‏فرمودند تا ببينيم سعى وجودى توى دنيايش گنداده است گاهى زن وبچه‏اش آنهم توى جهنم اطراف خودش را مى‏گنداند گاهى راستى سعى وجودى دارد شهر را استان را مملكت را ديگر اين سعى وجودى در آخرت همه را مى‏گنداند همه جهنم را مى‏گنداند يك قدرى روى بحث امروز فكر بكنيد حالا شماها كه الحمدللّه‏ خوب هستيد عالم تكوين عالم تشريع براى شما اما خطر هم از نظر قرآن از نظر روايات خيلى بالا است روى اين خطر هم فكر بكنيد. خدايا به حق خودت، علمت، كرمت، ما را بدار در راهى كه رضاى تو در آن است باز دار از راهى كه سخط و غضب تو در آن است.

و صلّى اللّه‏ على محمد و آل محمد.

[1] ـ سوره فاطر، آيه 28.

[2] ـ سوره بقره، آيه 30.

[3] ـ سوره بقره، آيه 31.

[4] ـ سوره اعراف، آيه 176.