شماره درس: 2

تاريخ درس: ۱۳۹۰/۵/۱۲

متن درس:

الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السّلام علی خیر خلقه أشرف بریة ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علی آله الطیّبین الطاهرین و علی جمیع الانبیاء والمرسلین سیّما بقیة الله فی الأرضین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین

برای اینکه حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) نظر لطفی به جلسه عنایت کنند و با لطف امام زمان از جلسه بیرون رویم، اظهار ارادت کنید خدمت آقا با سه صلوات.

بحث امسال ما، بحث ارزنده­ای است، بحث مهمی است. و امیدوارم به جایی برسد و برای من و برای شما مفید باشد. بحث فضیلتهای فراموش شده است که دیروز می­گفتم خواه ناخواه اگر یک فضائلی فراموش شده باشد، ضدّ آن مشهور شده است. اگر یک فضیلتی از انسان نباشد، ضدّ آن حکمفرماست. لذا انشاء الله آن فضیلت فراموش شده را که متذکر می­شوم، ضدّ آن راه را هم متذکر می­شوم.

بحث امروزمان راجع به صفا و صمیمیت و صداقت است. این فضیلت بزرگی که فراموش شده است و به جای آن دروغ، تقلّب و حقه بازی، یک چیز مشهور در میان مردم شده است. راجع به صفا و صمیمیت و صداقت، پیغمبر اکرم (ص) و ائمۀ طاهرین (ع)، همه سفارش کردند و حتی فرمودند اگر می­خواهی یک مسلمان را بشناسی به دو چیز بشناس. یکی صدق الحدیث و دیگری اداء امانت. اگر صادق است، بفهم که مسلمان است. اگر صفا و صمیمیت و صداقت ندارد، بدان که این مسلمان واقعی نیست. حال ولو مسلمان رسمی باشد، اما مسلمان واقعی آنست که صفا داشته باشد، صداقت داشته باشد و صمیمیت داشته باشد. یک مسلمان پیدا شود که دیگران را گول بزند و پشت سر هم انداز باشد و حقه باز باشد و دروغگو باشد، این مسلمان واقعی نیست. شاید بیش از هزار روایت از اهل بیت (علیهم السلام) داریم که باید بگوییم این روایت تواتر لفظی دارد که صدق الحدیث اداء الامانة. حتی پیغمبر اکرم می­فرماید همۀ انبیاء که مبعوث شدند، با این برنامه مبعوث شده­اند. از آنها میثاق گرفته شد که به مردم بگویند که باصفا باشید، با صداقت باشید، امانتدار باشید و با دیگران صمیمیت و رفاقت داشته باشید. حتی امام باقر (سلام الله علیه) می­فرمایند این مقام بالایی که امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) نزد پیغمبر اکرم (ص) داشتند، به خاطر همین صدق الحدیث اداء الامانة بود. امیرالمؤمنین (سلام الله علیه) یک آدم درستکار و یک آدم باصفا و با صداقتی بودند. وقتی برویم در حالات اهل بیت (علیهم السلام) می­­بینیم که این صداقت، این صفا و صمیمیت در عمق جان آنها حکمفرما بود. لذا از نظر این روایات اگر ما بخواهیم یک مسلمان واقعی باشیم باید باصفا باشیم، با صداقت باشیم، امانتدار باشیم، با مردم یکرو باشیم، تظاهر در زندگی ما نباشد و دوروئی در زندگی ما نباشد، در کار ما در گفتار ما و در کردار ما رنگ، رنگ صفا و رنگ صداقت و رنگ صمیمیت باشد. این صفا و صمیمیت و صداقت گاهی راجع به خداست. مشکل است ما بتوانیم با خدا صفا و صداقت و صمیمیت داشته باشیم. کسی می­تواند بگوید من با خدا صداقت دارم و صمیمیت دارم که در وقتی که می­گوید ایاک نعبد و ایاک نستعین، راست بگوید. یعنی توحید افعالی داشته باشد و یعنی توحید عبادی داشته باشد. معنای توحید عبادی اینست که متابعت از هیچ کس نکند جز خدا. به این می­گوید ایاک نعبد. توحید افعالی اینست که هیچ چیز و هیچ کسی را در زندگی مؤثر نداند جز خدا و این ایاک نستعین است. یک مسلمان واقعی که بهشتی صد در صد است، اینست که در وقتی که می­گوید ایاک نعبد و ایاک نستعین، راست بگوید. در روایات می­خوانیم که پیغمبر اکرم (ص) رد می­شدند، یک خانم زرنگی تنور را روشن کرده بود برای پختن نان و تنور برافروخته بود. پیغمبر اکرم(ص) از در خانۀ این رد می­شدند که این بچه­اش را آورد نزد پیغمبر و گفت یا رسول الله این بچۀ من هرچه بد باشد، من حاضر نیستم که بچه­ام را در آتش بیندازم، چطور خدا حاضر است ما بدها را به جهنم ببرد. پیغمبر اکرم (ص) گریه کردند. گفتند راست می­گویی تا شرک نباشد، خدا می­آمرزد. و معنای اینکه تا شرک نباشد، یعنی وقتی انسان در نماز می­گوید ایاک نعبد و ایاک نستعین، راست بگوید و با خدا باصفا و با صداقت باشد. چه وقت می­تواند با صفا و با صداقت باشد؟ آنوقت که توحید عبادی و توحید افعالی داشته باشد. معنای ایاک نعبد، توحید عبادی و معنای ایاک نستعین، توحید افعالی است. اما اگر متابعت از شیطان و متابعت از نفس اماره و متابعت از شیطان درون و برون بکند و در نماز هم بگوید ایاک نعبد، نمازش درست است اما یک دروغ حسابی در نماز گفته است. اگر همه چیز را مؤثر در زندگی بداند، و اما بگوید ایاک نستعین، این نمازش درست است اما دروغ گفته است. با خدا با صفا، با صداقت رفتار نکرده است. لذا قسم اول صداقت که باید داشته باشیم، صداقت با خداست. قسم دوم صداقت با پیغمبر اکرم (ص) و با ائمۀ طاهرین (علیهم السلام) است. یعنی به راستی آن محبتی به اهل بیت داریم، واقعیت داشته باشد، تظاهر نباشد. همینطور که تا سرحد عشق علی را دوست داریم و ارادت به زهرا (س) داریم، از نظر عمل هم متابعت از امیرالمؤمنین (ع) و از حضرت زهرا (س) داشته باشیم. آن کسی که گناه در زندگی­اش باشد، آن خانمی که مراعات حجابش را نکند، این ولو تا سرحد عشق هم زهرا را دوست داشته باشد، دروغ می­گوید و صفا و صداقت ندارد بلکه زهرا آزر هم هست و دل زهرا را آزرده خاطر می­­کند. یک روایت یادم آمد که این روایت جداً کمرشکن است. یک کسی آمد خدمت حضرت رضا (سلام الله علیه) و گفت یابن رسول الله، التماس دعا. حضرت فرمودند که چطور دعایت بکنم در حالی که در شبانه روز، چندین مرتبه بدن مرا می­لرزانی. بعد حضرت رضا (ع) فرمودند این گناهان چیست که می کنی، این گناهان بدن مرا می­لرزاند. بعد حضرت رضا فرمودند که قرآنی خواندی؟. قرآن می­فرماید: اعملوا فسير الله عملكم ورسوله والمؤمنون. هرچه می­خواهی بکن اما بدان که در محضر خدا هستی و در محضر پیغمبر هستی و در محضر ائمۀ طاهرین (علیهم السلام) هستی. یعنی گناهان ما در محضر امام زمان است. عشق به امام زمان با لرزاندن بدن امام زمان، معلوم است که منافات دارد. ما باید با پیغمبر اکرم (ص) صداقت داشته باشیم. ما باید با عفتمان و با عصمتان و با حجاب و غیرتمان، به امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) شباهت داشته باشیم. با بدحجابی و بی حجابی و بی غیرتی، بدن حضرت زهرا را نلرزانیم. و این روایت حضرت رضا(ع)، روایت عجیبی است و نظیرش هم فراوان است که می­گوید التماس دعا و آقا می­گویند چطور دعایت کنم در حالی که شبانه روز هفت هشت مرتبه بدن مرا می­­لرزانی.

قسم سوم، صداقت در خانه است. زن راجع به شوهر، و شوهر راجع به زن، و زن و شوهر راجع به بچه­ها. باید مواظب باشیم که در خانه­مان دروغ نباشد. زن به شوهر دروغ نگوید. شوهر به زن دروغ نگوید. زن و شوهر به بچه­ها دروغ نگویند و مواظب باشید که بچه­ها یک صداقت حسابی داشته باشند و صفا داشته باشند. زن و شوهر باید با هم یکرنگ باشند. این دورنگی بین زن و شوهرها و این بی صفایی در خانه و بالاخره این اختلافها در خانه، با صداقت نمی­سازد و با صفا و صمیمیت نمی­سازد و آن زن و شوهری که در خانه اختلاف دارند، آن زن و شوهری که به یکدیگر دروغ می­گویند، آن زن و شوهری که به بچه­هایشان دروغ می­گویند و بچه­ها زیر نظر اینها بار می­آیند، پس بچه­ دروغگو می­شود. در حالی که صداقت یک امر عقلی است، یعنی به این معنا که بچه دو سه سالش که شد توجه می­کند که صداقت چیز خوبی است. بچۀ دو سه ساله اگر به شما دروغ بگوید، رنگش تغییر می­کند. اگر توجه کنید خوب می­فهمید که این بچه راست گفت یا دروغ. صداقت یک امر فطری است. چنانچه دروغ گفتن و آنهم رذالتش یک امر فطری است. ما باید بچه­هایمان را طوری تربیت کنیم، با صفا و با صداقت و با صمیمیت. در وقتی که خودمان به بچه­ها دروغ بگوییم، این بچه­ها دروغگو بار می­آیند و گناهش هم گردن ماست. إِنَّ الْخَاسِرِينَ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنفُسَهُمْ وَأَهْلِيهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا ذَلِكَ هُوَ الْخُسْرَانُ الْمُبِينُ (سورۀ زمر، آیۀ 16). ورشکسته ترین افراد در روز قیامت آنها هستند که به واسطۀ اولاد باید به جهنم بروند. اینها چه کسانی هستند؟ در وقتی که در خانه دروغ بگوید و بچه دروغگو بشود. درحالی که ببیند پدرش تقلّب و حقه بازی و غش در معامله و بالاخره یک آدم دورو در میان مردم است، این بچه با این حالت تربیت می­شود. درحالی که ببیند مادرش با شوهر صداقت دارد و صمیمیت دارد و رفاقت دارد این دخترخانم هم یاد می­گیرد. اگر هم بی صداقتی و دروغگویی ببیند، این دروغگو بار می­آید و در روز قیامت خودش به خاطر بی­صداقتی و به خاطر دروغها و به خاطر بی تفاوتیها در زندگی به جهنم می­رود اما پدر و مادر هم مسئول هستند. این آیه می­گوید پدر و مادر مسئولند. ما باید در خانه صداقت داشته باشیم. ما باید در خانه حسابی صفا داشته باشیم. ما باید اینطور باشیم. یکی از مراجع تقلید در کربلا بود. یکی از شاهزاده­ها آمد در کربلا مجاور شد و وضع مالی این خیلی خوب بود. فرستاد پیش این مرجع تقلید و به این مرجع تقلید گفت که من می­خواهم یک دستی روی سرم باشد. لذا می­خواهم زن شما بشوم. آن آقا جواب داد، نه. من طلبه هستم و تو شاهزاده هستی و به هم ربطی نداریم. کفر نیست ولی من زن دارم. دوباره فرستاد من پول نمی­خواهم و خرج و مخارج شما را می­دهم و پول فراوان به شما می­دهم، فقط می­خواهم دست شما روی سر من باشد. این مرجع تقلید یک جمله گفت که چقدر شیرین است. گفت این خانم من یک عمر با من ساخته است، اگر من بخواهم تجدید فراش بکنم، یک خیانت به این است و یک بی صفایی و بی صداقتی است و من حاضر نیستم صفا و صمیمیت و صداقت در خانه­ام را فدای این چیزها بکنم. به عکسش یک خانم را معاویه به او گفت ای خانم اگر این دستگاه مرا بخواهی حاضرم با تو ازدواج کنم، اگر دستگاه حکومتی استاندار مرا بخواهی، انتخاب کن و با او ازدواج کن و اگر هم این شوهر فقیر بی چیزت را بخواهی، این شوهرت بماند. این خانم یک جملۀ صد در صد کوبنده به معاویه گفت یک موی این شوهرت فقیرم را نمی­دهم به دستگاه تو و حکومت تو. زن و شوهر در خانه باید چنین باشند. این رفاقت بازیها، خیانت است و اینها گناهش خیلی بزرگ است. این تماسهای نابجای مرد با نامحرم، این تماسهای ناباب خانم با نامحرم، این رونگرفتن زن در مقابل نامحرم، اینها همه خیانت به شوهر است و خیانت به زن است. و ما باید در خانه باصفا باشیم. باید در خانه باصداقت باشیم. باید به بچه­هایمان بفهمانیم که وقتی شوهر کردی یا وقتی زن گرفتی، باید باصفا و با صداقت باشید. باید برسیم به اینجا که حضرت زهرا (سلام الله علیها) دم مرگ به امیرالمؤمنین می­فرماید: یا علی نُه سال در خانۀ تو یک نافرمانی نکردم اما باز هم حلالم کن. برای اینکه من شنیدم که پدرم فرموده اگر شوهر از دست زن ناراضی باشد، آن زن به رو به آتش جهنم می­افتد. امیرالمؤمنین (ع) گریه کردند و فرمودند زهرا، درست می­گویی. زهرا! صداقت داشتی و صدیقه هستی. ما مثل زهرا نمی­خواهیم اما بالاخره باید زن از دست شوهر و شوهر از دست زن راضی باشد. راضی نبودن، بی­صفا بودن، بی­صداقت بودن. بعضی اوقات یک مثالهای عوامانه هست که روانشناسان می­گویند این مثالها آیینۀ فکر جامعه است. راجع به زن به شوهر و شوهر راجع به زن، یک مثالهای عوامانه هست که نمی­خواهم مثالهایش را بزنم. شاید الان مثالها به ذهن شما بیاید. این آیینۀ اینست که بین زن و شوهر صفا نیست و صداقت نیست. مثل اینکه زن شوهر را برای حمالی می­خواهد و یا شوهر زن را می­خواهد برای کلفتی. مثل اینکه زن، شوهر را می­خواهد برای اینکه در رفاه و آسایش باشد و شوهر، زن را می­خواهد برای غریزۀ جنسی. این زن و شوهری نیست و این همان است که پیغمبر اکرم (ص) می­فرماید که مسلمان واقعی نیست. مسلمان واقعی کسی است مرد، زن را برای خودش بخواهد. زن، شوهر را بخواهد برای خودش. به عبارت دیگر این روایاتی که داریم و بعد درباره­اش صحبت می­کنم که پنجاه تا از این روایتها را مرحوم کلینی در کافی آورده است. مسلمان کیست؟ یحب لغیره ما یحب لنفسه و یکره لغیره ما یکره لنفسه. مسلمان آنست که هرچه برای خود می­پسندد، برای دیگران هم بپسندد. هرچه برای خود نمی­پسندد برای دیگران هم نپسندد. ما راجع به خانه­مان و راجع به زن و شوهر باید اینطورها باشیم. مرد آنست که بخواهد زن و بچه­اش صد در صد در رفاه باشند، نه خودش بلکه خودش زحمت بکشد. بعضی اوقات می­بینیم که مرد به اندازه­ای خودخور است. شام شب ندارد اما سیگارش نباید ترک شود، معلوم است که این آدم بی صداقتی است. بعضی اوقات می­­بینیم که خانم به اندازه­ای بی وفاست که همه چیز را برای خودش می­خواهد، ولو شوهرش گرسنه بماند. اینها مسلمان نیستند. در لسان همۀ اهل بیت (ع) اینست که مسلمان واقعی آنست که صدق الحدیث، اداء الامانة. زن راجع به شوهر و شوهر راجع به زن، باید چنین باشند، و متأسفانه این اختلاف در خانه که زیاد هم شده است، فضیلت فراموش شده در خانه­ها، منجر به چه مفاسدی شده است و همه و همه زیر نظر اینست که زن صداقت ندارد، مرد صداقت ندارد. وقتی صداقت نبود و صمیمیت و صفا نبود، این اختلافها و این فساد اخلاقیها جلو می­آید. یک آیه قرآن بخوانم که این آیه قرآن را وقتی من عقد می­خواهم برای دختر و پسر، این آیه را برایشان می­خوانم که آیۀ عجیب است و به ما می­فهماند که زن و شوهر مسلمان کیست و چیست.

می­فرماید که زن و شوهر این هستند که: ان تعفوا و تصفحوا و تغفروا فان الله غفورٌ الرحیم. بین زن و شوهرباید گذشت، ایثار و فداکاری باشد. توافق صد در صد که نمی­شود، وقتی نشد چه کنیم که توافق اخلاقی پیدا شود. اگر صدِ پنجاه توافق اخلاقی باشد خوب است و اگر صدِ هفتاد توافق اخلاقی باشد نمونه است. چه چیز باقی می­ماند؟ قرآن می­گوید گذشت، ایثار، فداکاری. وقتی گذشت و ایثار و فداکاری و صداقت و صمیمیت و رفاقت باشد، می­شود صد در صد. اما قرآن می­فرماید کم است، ان تعفوا و تصفحوا. اگر زن و شوهر یک کدام بدی کردند، دیگری باید به دل هم نگیرد یعنی نوبت به عفو نرسد. عفو آنجاست که آزرده خاطر باشد و عفو بکند. قرآن می­گوید نه، باید آزرده خاطر نشوی. باید بگویی: من کی­ام لیلی و لیلی کیست من هردو روحیم اندر دو بدن

باید بگوییم اگر او بدی کرد مثل اینست که دست من در چشمم خورده است. اگر دست من در چشمم بخورد که نمی­شود دست را کتک بزند. صفح، اگر زن یا شوهر یک کدام بدی کردند، دیگری باید اصلاً به دل نگیرد تا نوبت عفو برسد. قرآن می­فرماید باز کم است. ان تعفوا و تصفحوا و تغفروا، اگر یک کدام بدی کردند، دیگری خوبی بکند. لذا قهر، گناهش خیلی بزرگ است. یک شبانه روز، زن و شوهر با هم قهر باشند، اصلاً از رفقۀ اسلام بیرون می­روند و اصلاً مورد لعن ملائکه واقع می­شوند. اگر اختلاف بین زن و شوهر باشد، دیگر ملائکه در این خانه رفت و آمد ندارند و به جایش شیاطین در این خانه رفت و آمد دارند. لذا قرآن می­فرماید که ایثار، گذشت، فداکاری. قرآن می­فرماید کم است. عفو، صفح و اصلاً به دل نگیرد. قرآن می­فرماید باز کم است. اگر یک کدام بدی کردند، دیگری خوبی بکند. اگر شوهر بدی کرد، او حق قهر کردن ندارد و باید آشتی بکند و باید عذرخواهی بکند، درحالی که تقصیر با شوهر است، اما خانم باید عذرخواهی بکند. همچنین به عکس. اگر تقصیر خانم است و خانم بدی کرده، اما صفا و صمیمیت و صداقت، قرآن می­گوید تو شوهر از او عذرخواهی بکن. قهر تو را از اسلام بیرون می­برد. ما در خانه صفا و صداقت نداریم. فضیلتهای فراموش شده و یکی از فضیلتهای فراموش شده اینست که ماها صفا و صمیمیت و صداقتمان فراموش شده است و رسیده به آنجا که بین زن و شوهر هم صداقت و صفا نیست و بدانید که گناهش بزرگ است.

می­خواستم بحث را تمام کنم که نشد، ان شاء الله برای جلسۀ بعد.

اسم زهرا آورده شد و نمی­توانم از مصیبت زهرا بگذرم. این مصیبت را می­خوانم برای اینکه خدا یک نظر لطفی کند و یک صفا و صمیمیت و صداقتی به همۀ ما مخصوصاً به زن و شوهر، عنایت بفرماید.

نسئلک اللهم و ندعوک باسمک العظیم الاعظم الاعزّ الاجل الاکرم

بحق فاطمه یا الله

یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلوبنا علی دینک