ارزش انسان
اميرالمؤمنين عليه السلام : قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يَعْلَمُهُ [۱]
در جلسه قبل رواياتی بيان شد که معيار ارزش انسان را اخلاص و علم معرّفی مي کرد. روايت امروز هم تصريح دارد: ارزش هر انسان آن چيزي است که مي‌داند. اين فرمايش شبيه روايت ديگری است که در نهج البلاغه است: «قِيمَةُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُه».[۲] همچنين در فرمايش هاي مشابه ديگر مي فرمايند: «أَلَا لَا يَسْتَحْيِيَنَّ مَنْ لَا يَعْلَمُ أَنْ يَتَعَلَّمَ فَإِنَ قِيمَةَ كُلِ امْرِئٍ مَا يَعْلَمُ».[۳] يعني کسي که نمي داند نبايد از آموختن خجالت بکشد چرا که قيمت و ارزش هرکسی به اندازه دانسته هايش مي باشد. و باز فرمودند: «النَّاسُ أَبْنَاءُ مَا يُحْسِنُونَ وَ قَدْرُ كُلِّ امْرِئٍ مَا يُحْسِنُ فَتَكَلَّمُوا فِي الْعِلْمِ تَبَيَّنْ أَقْدَارُكُمْ».[۴] يعين مردم فرزندان آن چيزی هستند که مي دانند پس سخن بگوييد تا قدر و ارزش شما معلوم گردد.
همه رواياتي که امروز و ديروز خوانديم، به يک معنا اشاره دارند و آن اين است که ميزان ارزش انسان دانسته‌هاي اوست. اين روايات در واقع همه شرح اين آيه شريفه هستند و ريشه در اين آيه دارند: «قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذينَ لا يَعْلَمُونَ»[۵]
اما سؤال اصلی اينجاست که مقصود از علمی که در آيه و روايات یاد شده آمده کدام علم است؟
[۱] غرر الحكم،ص۴۲.
[۲] نهج البلاغة.(للصبحي صالح)،حکمت۸۱
[۳] غرر الحكم و درر الكلم، ص۱۷۹.
[۴] الكافي(ط - دارالحديث)، ج۱، ص۱۲۵.
[۵] زمر/سوره۳۹، آیه۹.
