احکام شطرنج و آلات قمار (اجوبة الاستفتائات)
شطرنج
س ۱۱۱۶. با توجه به این که در بیشتر مدارس بازی با شطرنج رواج دارد آیا بازی با آن و برگزاری دوره های آموزشی آن جایز است؟
ج. در حال حاضر شطرنج از آلات قمار محسوب نمی شود، بنابراین بازی با آن بدون شرط بندی اشکال ندارد.
س ۱۱۱۷. بازی با وسایل سرگرمی از جمله پاسور چه حکمی دارد؟ و آیا بازی با آن ها برای سرگرمی و بدون شرط بندی جایز است؟
ج. پاسور از آلات قمار است و بازی با آن جایز نیست؛ هر چند برای سرگرمی و بدون شرطبندی باشد.
س ۱۱۱۸. شطرنج در موارد زیر چه حکمی دارد؟
۱ ـ ساخت و خرید و فروش آن؛
۲ ـ بازی شطرنج؛
۳ ـ ایجاد مراکزی برای آموزش شطرنج و بازی با آن؛
ج. مانعی ندارد.
س ۱۱۱۹. آیا از تأیید برگزاری مسابقات شطرنج توسط مدیریت آموزش ریاضی معلوم می شود که شطرنج جزء آلات قمار نیست؟ و آیا جایز است مکلّف به آن اعتماد کند؟
ج. معیار در تعیین موضوعات احکام، تشخیص خود مکلّف و یا اقامه دلیل شرعی بر آن نزد خود اوست.
س ۱۱۲۰. بازی با آلاتی مثل شطرنج و بیلیارد با کفّار در کشورهای خارجی چه حکمی دارد؟ مصرف مال برای استفاده از این آلات بدون شرط بندی چه حکمی دارد؟
ج. حکم بازی با شطرنج و آلات قمار در مسائل قبلی بیان شد و در حکم مذکور فرقی بین بازی با آن ها در کشورهای اسلامی یا غیراسلامی و بین بازی با مسلمان یا کافر وجود ندارد و خرید و فروش آلات قمار و مصرف مال در این موارد هم جایز نیست.
آلات قمار
س ۱۱۲۱. آیا اگر افراد بدون شرط بندی و قصد قمار و بُرد و باخت و کسب درآمد بلکه فقط برای سرگرمی و مشغول بودن، مبادرت به بازی با ورق کنند، آن افراد مرتکب حرام شده اند؟ حضور در مجالس بازی با ورق برای تفریح چه حکمی دارد؟
ج. پاسور از آلات قمار است و بازی با آن هر چند بدون شرطبندی جایز نیست و همچنین جایز نیست انسان با اختیار در مجلس قمار یا بازی با آلات قمار شرکت کند.
س ۱۱۲۲. آیا استفاده از ورق های پاسور در صورتی که برای بازی های فکری محض که بدون شرط بندی بوده و متضمّن مفاهیم علمی و دینی باشند، جایز است؟ بازی با ورق هایی که با چیدن آن ها به نحو خاصی، بعضی از شکل ها مثل موتورسیکلت یا ماشین و مانند آن ایجاد می شود و در عین حال استفاده از آن ها برای شرط بندی و مسابقه هم ممکن است، چه حکمی دارد؟
ج. پاسور از آلات قمار است و بازی با آن هر چند بدون شرطبندی جایز نیست؛ ولی بازی با ورق هایی که عرفاً آلت قمار محسوب نمی شوند، بدون شرطبندی اشکال ندارد. و به‌طور کلی بازی با هر چیزی که مکلّف تشخیص دهد از آلات قمار است و یا در آن شرط بندی شود، به هیچ وجه، جایز نیست. وبازی با هر وسیله ای که جزء آلات قمار به حساب نیاید، بدون شرط بندی، اشکال ندارد.
س ۱۱۲۳. بازی باگردو و تخم مرغ و چیزهای دیگری که شرعاً مالیّت دارند، چه حکمی دارد؟ آیا این بازی ها برای کودکان جایز است؟
ج. اگر بازی قمار و شرط بندی باشد، شرعاً حرام است و طرف برنده، مالک چیزی که برده و از طرف مقابل گرفته است، نمی شود. ولی اگر بازی کنندگان غیربالغ باشند شرعاً مکلّف نبوده و تکلیفی ندارند، هرچند که مالک چیزی که می برند نمی شوند.
س ۱۱۲۴. آیا شرط بندی با پول یا غیر آن در بازی با غیر آلات قمار جایز است؟
ج. شرط بندی در بازی جایز نیست هرچند بازی با غیر آلات قمار باشد.
س ۱۱۲۵. بازی با آلات قمار مانند پاسور و غیر آن از طریق کامپیوتر چه حکمی دارد؟
ج. اگر بازی بین دو نفر باشد حکم بازی با آلات قمار را دارد و اگر به تنهایی بازی می کند در صورتی که مفسده ای بر آن مترتب نباشد اشکال ندارد.
س ۱۱۲۶. بازی با «أنو» چه حکمی دارد؟
ج. اگر به نظر عرف از آلات قمار محسوب شوند، بازی با آن ها جایز نیست هرچند بدون شرط بندی باشد.
س ۱۱۲۷. اگر بعضی از وسیله های بازی در شهری از آلات قمار محسوب شوند ولی در شهر دیگری از آلات قمار محسوب نشوند، آیا بازی با آن ها جایز است؟
ج. باید عرف هر دو مکان رعایت شود به این معنی که اگر آن وسیله ها در یکی از دو شهر از آلات قمار محسوب شوند و در گذشته هم در هر دو مکان از آلات قمار بوده اند، در حال حاضر هم بازی با آن ها حرام است.
