راز برتر بودن ضربت علی (علیه السلام) بر عبادت ثقلین 4
تقابل اسلام و کفر
لحظه‌ای که علی(علیه السلام) روانه مبارزه با عمرو بن عبدود شد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) شمشیر خود را به او داد، و عمامه بر سرش بست و برایش دعا کرد؛ آن‌گاه فرمود: «بَرَزَ الْإِسْلَامُ کُلَّهُ إِلَی الْشِّرکِ کُلِّهِ؛[1] تمام اسلام در برابر تمام کفر قرارگرفته است.»
تقابل اسلام و کفر
لحظه‌ای که علی(علیه السلام) روانه مبارزه با عمرو بن عبدود شد، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) شمشیر خود را به او داد، و عمامه بر سرش بست و برایش دعا کرد؛ آن‌گاه فرمود: «بَرَزَ الْإِسْلَامُ کُلَّهُ إِلَی الْشِّرکِ کُلِّهِ؛[1] تمام اسلام در برابر تمام کفر قرارگرفته است.»
این تعبیر به خوبی نشان می‌دهد که پیروزی یکی از این دو نفربر دیگری، پیروز کفر بر ایمان یا ایمان بر کفر بود و به تعبیر دیگر، جنگی بود سرنوشت‌ساز که آینده اسلام و شرک را مشخص می‌کرد.
پس می‌توان گفت ارزش بالای ضربت علی (علیه السلام) و درنتیجه شکست احزاب، به‌این‌علت بوده است که اسلام، نجات یافت و با تمام قامت در مقابل کفر قرار گرفت و آن را شکست دائمی داد.
عزّت‌یابی مسلمانان و ذلّت کفّار
وقتی علی(علیه السلام) از میدان جنگ برگشت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به استقبال او رفت و او را در بغل گرفت و غبار از چهره وی پاک کرد؛ آن‌گاه فرمود: «لَوْ وُزِنَ الْیَوْمَ عَمَلُکَ به عمل جَمِیعِ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ لَرَجَحَ عَمَلُکَ عَلَی عَمَلِهِمْ وَ ذَاکَ أَنَّهُ لَمْ یَبْقَ بَیْتٌ مِنَ الْمُشْرِکِینَ إِلَّا وَ قَدْ دَخَلَهُ ذُلٌّ به قتل عَمْرٍو وَ لَمْ یَبْقَ بَیْتٌ مِنَ الْمُسْلِمِینَ إِلَّا وَ قَدْ دَخَلَهُ عِزٌّ به قتل عَمْرٍو وَ لَمَّا قَتَلَ عَلِیٌّ عَلَیْهِ السَّلَامُ عَمْراً سَمِعَ مُنَادِیاً یُنَادِی وَ لَا یُرَی شَخْصُهُ
قَتَلَ عَلِیٍّ عَمْرواً
قَصَم عَلِیٍّ ظَهراً
اَبْرَم عَلِیٍّ اَمْراً؛[2]
اگراین کار تو را امروز با اعمال جمیع امّت من مقایسه کنند، بر آنها برتری خواهد داشت؛ چراکه با کشته شدن عمرو، خانه‌ای از خانه‌های مشرکین نماند؛ مگر آنکه ذَلّتی در آن داخل شد، و خانه‌ای از خانه‌های مسلمانان نماند، مگر اینکه عزّتی در آن وارد شد. هنگامی‌که علی، عمرو را کشت، ندایی شنیده شد، درحالی‌که منادی دیده نمی‌شد؛ علی(علیه السلام) عمرو را کشت، علی پشتی را شکست [که با شکستن آن کمر کفر شکست] علی امری، را محکم ساخت [و پایه اسلام را محکم نمود].»
در این حدیث تصریح شده است که راز عظمت و ارزش ضربت علی (علیه السلام) این بود که این ضربت، باعث ذلّت کفّار و عزّت مسلمانان شد.
جمع‌بندی
حدیث «ضَرْبَةُ عَلِیٍّ یَوْمَ الْخَنْدَقِ أَفْضَلُ مِنْ عِبَادَةِ الثَّقْلَیْنِ»با عبارات مختلف در منابع شیعه و سنّی آمده است. بعضی فلسفه این برتری را اخلاص علی(علیه السلام) می‌دانند؛ ولی ازآنجاکه اعمال علی(علیه السلام) همیشه با اخلاص همراه بوده است، مناسب این است که بگوییم این ضربت درواقع، اسلام را نجات داد و کفر را به خاک ذلّت نشاند. این توجیه از کلمات شخص پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) شواهدی دارد؛ ازجمله فرمود: «الْاِسْلَامُ کُلُّهُ عَلَی الْاِسْلَام کُلِّهِ.»
پی نوشت ها:
[1]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، تحقیق: محمد ابوالفضل ابراهیم، دار احیاء الکتب العربیة، قاهره، چاپ اول، 1378 ق، ج 13، ص 248؛ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ج 20، ص 215.
[2]. بحار الأنوار، ج 20، ص 216.
منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره 182
