شب هاي قدر
4. اجتناب از گناه
نکتۀ بعدی که بسيار اهمیّت دارد، این است که در این چند شبانهروز قدر، گناه وارد زندگي شما نشود. لااقل از هنگام افطار تا وقتی که نماز صبح اقامه میشود، کوچکترین گناه در زندگی کسی نباشد. در خطبۀ روز جمعۀ آخر ماه شعبان وقتی پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» به توصیف ماه مبارک رمضان پرداختند و در مورد فضائل این ماه سخن گفتند، امیرالمؤمنین«سلام الله علیه»از جای خویش برخاستند و عرض کردند: یا رسولالله، برترين اعمال در اين ماه چيست؟ رسول گرامی«صلی الله علیه و آله و سلم» فرمودند:
الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ [1]
اجتناب از محرمات الهي.
یعنی در این ماه مراقب باشید معصیت پروردگار را انجام ندهید. حال، به مؤمنین توصیه و سفارش میشود که حداقل در سه شبانهروز قدر بیشتر از گذشته مراقب اعمال خود باشند و توجّه داشته باشند که گناه موجب سقوط و ظلمت است و این ظلمت، مانع رسیدن رحمت خداوند متّعال به آنان میشود.
مواظبت از گفتار و رفتار ضروری است و همه باید دقّت کنند که اختلاط بین زن و مرد در میان آنان نباشد. ظواهر شرع مقدس باید رعایت شود تا رحمت باریتعالی شامل حال بندگان شود.
یک توصیۀ کلی هم در مورد گناه لازم است و آن اینکه اولاً گناه نکنيد. ثانیاً اگر گناهي انجام شد، فوراً به فکر جبران و تدارک آن باشید و توبه کنید. ثالثاً مواظب باشيد در سرازيري گناه واقع نشويد و گناه روی گناه شما را بدبخت نکند. رابعاً گناه را توجيه نکنيد.
امروزه بسیاری از گناهان در جامعه توجیه میشود. خانمي که بدحجاب است، گناه بدحجابي و بیحجابی را توجيه ميکند. کسي که ربا میخورد، میگويد ربا نیست. افرادی که غیبت میکنند، غيبت خود را گناه نمیدانند. و نظایر این توجیهها در جامعه فراوان است. توجيه گناه، توفيق توبه را از انسان ميگيرد. بدترین دردها این است که انسان گناه خود را گناه نداند و بدتر از آن وقتی است که انسان گناه کند و تصور نماید که کار خوبی انجام میدهد. اصلاً گاهي انسان گناه را به عنوان عبادت انجام ميدهد. قرآن کریم میفرماید:
«قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرينَ أَعْمالاً الَّذينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا وَ هُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعاً [2] »
بگو: آيا شما را از زيانکارترين مردم خبر دهيم؟ آنها کساني هستند که سعيشان در زندگي دنيا گم و تباه شده است و خود گمان ميکنند که کار نيکي انجام ميدهند.
معلوم است وقتی انسان نفهمد که گناه میکند، توبه هم نميکند و روز به روز گمراهتر میشود. تنها راه برونرفت از این گمراهی، تبعیّت از دستور و حکم مرجع تقلید است. در غیر این صورت، جامعه دچار گناه علنی میشود و گناه علني و ترک امر به معروف و نهي از منکر يا بيتفاوتي نسبت به گناه، باعث ميشود دست عنايت خداوند از روي جامعه برداشته شود و چنین جامعهای جز بدبختی ارمغانی نخواهد داشت.
پینوشتها:
[1]. الأمالي (للصدوق)، ص 95.
[2]. کهف / 104-103.