عنوان درس: مهدویّت
تاريخ درس: ۱۳۹۵/۴/۱۰
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله ربّ العالمین والصلاة والسّلام علی خیر خلقه أشرف بریته ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و علی آله الطیّبین الطاهرین و عَلی جمیع الانبیاء وَالمُرسَلین سیّما بقیة الله فی الأرضین و لَعنة الله عَلی اعدائهم أجمعین.
شب جمعه متعلّق به قطب عالم امکان و محور عالم وجود و واسطۀ بین غیب و شهود، یعنی حضرت ولی‌عصر«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» است؛ اظهار ارادت کنید خدمت آقا با سه صلوات.
قبل از آنکه وارد بحث شوم، بگويم فردا روز قدس است. روزيست که جهش صدوهشتاد درجه‌ای بايد از ملت ايران ديده شود. الحمدلله همه ساله چنين بوده است و از مراسماتی که هميشه بالا بوده و بيش از قبل بوده، روز قدس است. هر سالی را که حساب کنيم، بهتر از سال قبل بوده است و اين علاوه بر اينکه عشقی به حضرت امام است برای اينکه روز قدس مربوط به ايشان است، ادب ملت ايران و فهم و شعور سياسی ملت ايران را می‌فهماند. لذا ما بگوييم يا نگوييم، معلوم است که فردا جمعيت خوبی در سرتاسر ايران خواهد شد. مخصوصاً اينکه سال هم سال حساسی است و دشمن به سرکردگی صهيونيسم تصميم گرفته است اين تشيّع و اين جمهوری اسلامی را نابود کند. العياذبالله لاأقل تجزيه کند، و الحمدلله ملّت ايران اينها را خوب می‌فهمند و لذا امسال جمعيّت بايد بيش از سال گذشته باشد. ما بگوييم يا نگوييم چنين خواهد شد. ان‌شاء‌الله شنبه همۀ بزرگان تشکرش را از ملّت خواهند کرد و ملّت نيز آن عاطفه و سياست خود را نشان خواهد داد. ولی از باب تذکّر و از باب تکرار مکررات بگوييم فردا که روز قدس است، همه بايد مهيا شويم. بايد جمعيت فوق‌العاده باشد. راهپيمايی بايد تودهانی به استکبار جهانی به سرکردگی همين صهيونيسم باشد. ان‌شاء‌الله يک افتخار برای نظام و يک شکنندگی برای استکبار جهانی باشد.
بحث ما باشد برای روز شنبه و چون روزهای پنجشنبه اظهار ارادتی خدمت امام زمان می‌کرديم امروز هم خدمت آقا اظهار ارادتی کنيم و ان‌شاء‌الله با لطف امام زمان از جلسه بيرون رويم.
بحث امروز راجع به انتظار فرج است. در قرآن و روايات اهل‌بيت«سلام‌الله‌عليهم» سفارش زيادی روی انتظار فرج شده است.[1] قرآن می‌فرمايد:
«فَانْتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُمْ مِنَ الْمُنْتَظِرينَ»[2]
منتظر امام زمانتان باشيد. منتظر اين باشيد که به دست شما و به رهبری امام زمان پرچم اسلام روی کرۀ زمين افراشته شود و قوانين اسلام صددرصد در جهان پياده شود. جداً اگر منتظر باشيد، خدا می‌فرمايد من هم با شما هستم. نظيرش هم هست که لفظ تفاوت کرده و معنايش يک معناست:
«وَ ارْتَقِبُوا إِنِّي مَعَكُمْ رَقيبٌ»[3]
معنا يکيست و اينکه منتظر باشيد. منتظر اين باشيد که به دست شما و به رهبری امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» پرچم اسلام روی کرۀ زمين افراشته شود و قوانين اسلام صددرصد پياده شود و ان‌شاء‌الله يک زندگی توأم با نشاط و توأم با تقوا و عدالت برای همه باشد.
در روايات تأکيد بيش از اينهاست. پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» می‌فرمايد منتظر فرج باشيد، ثوابش به اندازه‌ای است که در جبهه با من باشيد و در راه خدا شهيد شويد. انتظار فرج با شهادت در راه اسلام و در خدمت پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» يکي است.
از اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌عليه» نيز نظيرش هست که:
«كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِه»[4]
کسی که انتظار فرج داشته باشد مثل اينست که در خون خود بغلطد؛ يعنی شهادت در راه اسلام ثواب انتظار فرج دارد. حتی در بعضی روايات هست که ثواب انتظار فرج از هر عبادتی افضل است. هر عبادتی را شما فرض کنيد، انتظار فرج از آن عبادت افضل است:
«أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ انْتِظَارُ الْفَرَج»[5]
انتظار فرج سه معنا دارد: يک معنايش را همه می‌خواهند و حتّی غیرمسلمان‌ها می‌گويند اين صلح کل واقع خواهد شد. هر مسلمانی چه شيعه و چه سنّی و هر انسانی چه مسلمان و چه غيرمسلمان می‌خواهد صلح کل شود و جنگ و اختلاف و ظلم نباشد و می‌خواهد تبعيض نباشد و اقتصاد عالی باشد و می‌خواهد عدالت بالا باشد و فساد اخلاقی نباشد. در زمزمه‌ها و حرف‌های آنها اين صلح کل ديده می‌شود. حتّی بعضی از آنها به عنوان صلح کل کتاب نوشته‌اند و آنها می‌گويند اين صلح کل بايد باشد. روی طبيعت و اقتضای طبيعی جلو می‌آيند و اينکه بالاخره اين ظلم‌ها بايد از بين رود و عدالت به جای آن بنشيند. طبيعت اقتضاء می‌کند اين فقر و فلاکت‌ها و تبعيض‌ها برود و قانون مواسات به جای آن بنشيند. گفتم حتّی کتاب هم درباره‌اش نوشته‌اند و بحث‌هايی هم درباره‌اش کرده‌اند به عنوان صلح کل و دليلش هم طبيعت و اقتضای طبيعت است.
اين معنای اول است که الحمدلله ما شيعيان داريم. يعنی همۀ ما شيعيان امام زمان را قبول داريم و همۀ ما شيعيان می‌گوييم آقا امام زمان می‌آيند و به دست ما و به رهبری ايشان پرچم اسلام روی کرۀ زمين افراشته می‌شود و قوانين اسلام صددرصد در جهان پياده می‌شود و بالاخره نشاط و صلح کل در جهان حکم‌فرما می‌شود. اگر ما اين عقيده را نداشته باشيم، اصلاً شيعه نيستيم، لذا انتظار فرج به معنای اوّل را همۀ مسلمان‌ها يعنی همۀ عقلاء و دانشمندان دارند. مخصوصاً کسانی که در علوم طبيعی کار کرده‌اند و کتاب نوشته‌اند، در اين‌باره فصلی منعقد کرده‌اند و دراين‌باره صحبت‌ها شده است. اين قسم اول بود که همۀ ما داريم.
قسم دوّم که منحصر به ما شيعيان است، دعا برای انتظار فرج است. از پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» و از ائمّۀ طاهرين«سلام‌الله‌علیهم» و از خود آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» زياد به دعای فرج سفارش شده است. از همۀ شما تقاضا دارم وقتی صلوات می‌فرستيد با «و عجّل فرجهم» همراه باشد، و مراجع تقليد هم از جمله مرحوم سيّد در عروه ادّعای استحباب مخصوص هم می‌کند، يعنی از جمله استحباب‌ها گفتن «عجل فرجهم» است. لاأقل روزی هفت‌هشت مرتبه با خدا راز و نياز داشته باشيم و هفت‌هشت مرتبه خدا را به اهل‌بيت و مخصوصاً به خود امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» قسم دهيد که تعجيل در فرج آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» کند. اين مختص به شيعه است و غيرشيعه ندارد، اما پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» و ائمّۀ طاهرين«سلام‌الله‌عليهم» روی اين خيلی سفارش کرده‌اند که دعا برای انتظار فرج داشته باشيم. بعضی اوقات که حالی هم پيدا می‌شود، جداً با آن حال از خدا بخواهيد آمدن کسی که صلح کل همراه دارد و آمدن کسی که اين هوی و هوس‌ها و فساد اداري‌ها و فساد اخلاقي‌ها و فساد اقتصادي‌ها را می‌برد و به جای آن عدالت اسلامی و قوانين اسلام را جايگزين می‌کند.
نکته‌ای که همه بايد توجه داشته باشيم، اينست که آمدن امام زمان که «و عجل فرجهم» را هم بايد برای ظهور او بگوييم و در روز هفت‌هشت مرتبه دعای عهد و دعاهای مربوط به تعجيل فرج را بخوانيم، علاوه بر اينها، آمدن امام زمان خرق عادت است. يعنی آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» با خواست خدا و با معجزه به يک شبانه‌روز جهان را می‌گيرد و پروردگار عالم پشتيبان اوست و معجزه‌ای از طرف خدا و آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» با خواست خدا به قول روايات ما جهان را به ارث می‌برد. يعنی با خرق عادت به يک شبانه روز جهان را می‌گيرد و با شش‌شبانه روز با معجزه مستقر در جهان می‌شود. استاندارها و فرماندارها را نصب می‌کند و بالاخره مستقر در جهان می‌شود. اما بعد از اين، قضيۀ معجزه نيست و قضيۀ پياده‌شدن قرآن و پياده شدن قوانين اسلام است و ما مدّعی هستيم که اسلام، اقتصاد دارد. اگر اقتصاد اسلام پياده شود، فقر به طور کلی نابود می‌شود. اسلام، راجع به همه چيز قانون دارد و اگر قوانين اسلام پياده شود عدالت سرتاسر جهان را می‌گيرد. اگر اسلام پياده شود، ظلم و تبعيض نابود می‌شود و فساد اخلاقی و فساد اداری و فساد اقتصادی نداريم و يک دنيا گلستان داريم به واسطۀ پياده شدن قوانين اسلام. اين معجزه نيست و طول هم می‌کشد. يعنی رجعت داريم و اين رجعت ميليون‌ها سال طول می‌کشد و آقا امام زمان و ائمّۀ طاهرين«سلام‌الله‌علیهم» می‌آيند و حکومت جهانی می‌کنند و به عقيدۀ من حضرت زهرا«سلام‌الله‌علیها» فرماندۀ کل قوا و مصحفش قانون اساسی در جهان و پشتوانۀ آن قرآن است. بعضی اوقات اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌علیه» هزار سال حکومت می‌کند. اينها معجزه نيست و پياده شدن قوانين اسلام است و وقتی قوانين اسلام پياده شد، آنگاه ظلم نيست:
«يَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً»[6]
اين معنای دوّم برای انتظار فرج است که ما بخواهيم و دعا کنم و «عجل فرجهم» بگوييم و دعای عهد بخوانيم. در آن وقتی که حالتی داريم، به راستی بخواهيم و معمولاً نمی‌خوانيم.
مرحوم آقا باقر بهبهانی يکی از بزرگان است و انصافاً خيلی بالاست. می‌گويد در حرم مطهر امام حسين«سلام‌الله‌علیه» تشرّف پيدا کردم. آقا نگاهی به من کردند و گوش بصيرت هم به من دادند و گفتند گوش بده. می‌گويد گوش دادم به کسانی که به حرم امام حسين«سلام‌الله‌علیه» آمده‌اند و ديدم کسی قرض دارد و می‌گويد خدايا قرضم را ادا کن. کسی می‌خواهد بچه‌اش را شوهر دهد و زن دهد و می‌گويد خدايا پول ندارم و کسی هم ورشکسته و پول ندارد. بالاخره همه اينطور دست به دامن امام حسين«سلام‌الله‌علیه» شده‌اند که يا حسين حاجتم را بده.
بعد آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» اين گوش شنوا را از من گرفتند و با نگاه غم‌انگيزی فرمودند يک نفر به ياد من نبود. يک نفر نگفت خدايا اين مظلوم و مضطر را نجات بده و خدايا فرج امام زمان را برسان تا به دست ما و به رهبری امام زمان پرچم اسلام را روی کرۀ زمين افراشته شود. لذا معمولاً ما به فکر نيستيم و اين انتظار فرج به معنای دوّم حتماً بايد باشد. در لفظ‌ها و دعاها و حالاتتان و در شب‌هايی که حالی پيدا می‌کنيد و در روضه‌ها وقتی گريه‌ای می‌کنيد به ياد فرج باشيد.
معنای سوّم که قرآن در بيش از ده آيه، روی آن خيلی پافشاری دارد، انتظار فرج از نظر عمل است. يعنی تهيّأ و يعنی اگر الان آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» آمدند ما برای نصرت ايشان مهيا باشيم. بشود به دست ما و رهبری ايشان پرچم اسلام روی کرۀ زمين افراشته شود.
در آیۀ وعد اين را می‌فرمايد:
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ»[7]
خدا وعده داده است به شيعه که به دست اين شيعه پرچم اسلام را روی کرۀ زمين افراشته کند. تمکّن جهان را به اين شيعه بدهد و امنيّت جهان را به دست اين شيعه پياده کند. اين وعدۀ خداست، حال چه کنيم که وعدۀ خدا تحقق پيدا کند؟!
«يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئا»[8]
بايد عبادت خدا کنيد. اين عبادت در اينجا معنای عام دارد: «يَعْبُدُونَني»، يعنی تابع هوی و هوس و تابع شيطان نباشد، برای اينکه قرآن می‌گويد اگر کسی تابع شيطان باشد، بت‌پرست است:
«أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَني آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبينٌ»[9]
ای بنی آدم مگر با هم معاهده نکرديم که شيطان‌پرست نباشيد، پس چرا شيطان‌پرست شدي؟! آدمی که متابعت از شيطان کند و متابعت از هوی و هوس کند، شيطان‌پرست است.
«أَ فَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ وَ أَضَلَّهُ اللَّهُ عَلى عِلْم»[10]
يا رسول الله! نمی‌بينی بعضي‌ها هوی و هوس می‌پرستند يعنی متابعت از نفس امّاره و متابعت از شيطان درون و شيطان برون دارند و بالاخره گناهکار هستند. پس: «يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئا» شرط اوّل انتظار فرج است. يعنی مقدس و متّقی صددرصد باشيم. مخصوصاً اينکه تأکيد می‌آورد که متّقی حسابی و مقدّس حسابی باشيم. بعد هم قرآن می‌فرمايد:
«وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ»[11]
معنای «لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» اينست که خدا دوست دارد که امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» بيايد و شما مورد رحمت خدا واقع شويد. دوست دارد آقا امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» بيايد و پرچم اسلام روی کرۀ زمين افراشته شود و اگر می‌خواهيد چنين باشد:
«وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ»
رابطه با خدا محکم و عالی و رابطه با مردم محکم و عالی باشد. اين «وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ» معنای ديگری هم دارد که تکرار «وَعدَ الله» است. يعنی اطاعت از رسول گرامی برای اينکه بيست و سه سال دربارۀ اميرالمؤمنين«سلام‌الله‌علیه» سفارش کرده است. آن سفارشات پيغمبر اکرم«صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم» راجع به اهل‌بيت«سلام‌الله‌علیهم» را گفته: «وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ».
آيه از نظر دلالت نيز ظهور قوی دارد و از افتخارات بزرگ شيعه است.
ان‌شاء‌الله به دست شما و به رهبری امام زمان«عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف» پرچم اسلام روی کرۀ زمين افراشته شود.
نسئلک اللّهم و ندعوک باسمک العظیم الأعظم الأعز الأجل الأکرم
بامام زماننا، یا الله
یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلوبنا علی دینک
[1]. ر.ک: شرح و تفسیر دعای عهد، ص 23 تا 33.
[2]. یونس، 20: «پس منتظر باشيد كه من هم با شما از منتظرانم.»
[3]. هود، 93: «و انتظار بريد كه من [هم] با شما منتظرم.»
[4]. کمال الدین، ج 2، ص 645.
[5]. بحار الانوار، ج 75، ص 208.
[6]. بحار الانوار، ج 36، ص 316.
[7]. النور، 55: «خدا به كسانى از شما كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كردهاند، وعده داده است.»
[8]. النور، 55:«مرا عبادت كنند و چيزى را با من شريك نگردانند.»
[9]. یس، 60:«اى فرزندان آدم، مگر با شما عهد نكرده بودم كه شيطان را مپرستيد، زيرا وى دشمن آشكار شماست؟»
[10]. الجاثیه، 23: «پس آيا ديدى كسى را كه هوس خويش را معبود خود قرار داده و خدا او را دانسته گمراه گردانيده.»
[11]. النور، 56: «و نماز را برپا كنيد و زكات را بدهيد و پيامبر [خدا] را فرمان بريد تا مورد رحمت قرار گيريد.»
