يك پسر چهار ساله دارم، مجبورم ببرمش مهد كودك؛ دوست ندارد برود. از شما يك راه حل مى خواستم؟
در جوامع امروزي كه بسياري از والدين مجبور به كار در بيرون از منزل هستند و پدر و مادر تامين اقتصاد خانواده را برعهده دارند، سپردن كودكان به مهد كودكها، امري اجتناب ناپذير است. در گذشته اگر پدر و مادر مجبور بهكار بيرون از خانه بودند، مادربزرگ ها و گاهي پدر بزرگ ها، جاي خالي پدر و مادر را براي فرزند پر ميكردند، اما تغيير روشها اين امكان را از بسياري خانوادهها گرفته است. در اين سالها كه هر روز بر تعداد كودكاني كه مجبورند ساعتهايي از روز را در مهد كودك به سر برند، افزوده ميشود، فرضيههاي روانشناختي متفاوتي در مورد تاثيرات مهد كودك بر كودكان ارايه شدهاست. بسياري از روانشناسان كودك و كارشناسان علوم رفتاري براين باورند كه هفده دصد کودکانی که بیش از سی ساعت در هفته در مهد كودك ميمانند با مشكلات رفتاري مواجه ميشوند. روزنامه نيويورك تايمز با انتشار نتايج تحقيقي در مورد يك هزار و صد کودک در ده شهر آمریکا از سال 1990 تا کنون نوشت، آموزگاران آمادگي و مادران اين كودكان، از آنها به عنوان كودكان تهاجمي، بهانه گير، نترس، دردسرآفرين و افرادي كه بايد خواستههايشان به سرعت عملي شود، ياد ميكنند. روانشناساني كه حضور والدين در كنار فرزند را در سالهاي اوليه زندگي لازم و ضروري ميدانند، بر اين باورند، بهترين مكان براي رشد كودك خانواده است و دوري از محبت والدين را عامل رفتارهاي تهاجمي كودكاني كه بيشتر ساعتهاي روز را در مهدكودك به سر ميبرند، عنوان ميكنند. در این میان می توان گفت در دوران کودکی دو سال اول زندگي براي كودك بسيار تعيين كننده است و تعامل او با پدر ومادر در درون خانواده نقش مهمی در رشد عقلی وعاطفی و آينده او دارد.
بالبی روان شناس غربی پس از بررسی کودکانی که در مهد کودک رشد می کنند به نتیجه رسید که چنین کودکانی با مشکلات روانی عاطفی دست به گریبان هستند ونام این پدیده را محرومیت موسسه ای نام نهاد.
اما علیرغم تمام نظریات علمی متاسفانه شرايط فرهنگی جامعه ما به گونه ای است که والدین بدون توجه به این آسیب ها فرزند خود را به مهد کودک می سپارند.
روانشناسان با توجه به اين موضوع ، بر این باورند كودكان در سنين اوليه زندگي به مهد كودكها سپرده ميشوند در حالي كه در اين دوران، كودك به محبت و توجه والدين به شدت نيازمند است. در سالهاي نخستين زندگي كه كودك احساس وابستگي شديد نسبت به والدين خود دارد ، دوري ازآنان ممكن است باعث افسردگي و برخي مشكلات روحي و رواني براي آنان شود. کودکانی که در دامن مادر ودر محیط خانه پرورش می یابند از امنیت روانی بالایی برخوردارهتند واین احساس امنيت رواني، باعث ميشود كودك، مراحل رشد را به صورت طبيعي طي كنند و تواناييهايي خود را به ظهور برسانند.
البته ، نوع اداره مهدكودك نيز در بروز يا جلوگيري از اختلالات عاطفي كودكان بسيار موثر است. گاهي پذيرش كودكان بيش از تعداد استاندارد در مهدكودكها، با مربيهاي كمتر از حد استاندارد و گاه كم تجربه و نداشتن رفتار صبورانه و مادرانه يكي از مشكلات و موانعي است كه بچهها در مهد كودكها از محبت عاطفي برخوردار نميشوند.
با توجه به مطالب بالا باید گفت: در واقع شما قصد دارید فرزند خود را از حق طبیعی اش محروم کنید، بدیهی است چنین امری با مقاومت و یا احیانا بد اخلاقی و کج خلقی او روبرو شود. در حقیقیت فرزند با هوش شما با زبان رفتار در حال دفاع از حقوق خود می باشد. توصیه ما در مرحله اول این است که چنانچه شرایط کاری، اقتصادی و... به شما اجاره می دهد ، برای مدتی از مرخصی بدون حقوق استفاده کنید واز گذاشتن فرزندتان در مهد کودک خودداری کنید تا فرزندتان بتواند مراحل رشد خود رابا موفقیت طی کند. به یادداشته باشید مشکلات و هزینه هایی که در این راه می پردازید در راه تربیت فرزندتان است ودر آینده نه چندان دور آثار مثبت آن را مشاهده خواهید کرد. اما در صورتی که امکان نگهداری فرزندتان توسط شما در خانه وجود ندارد راهکارهای زیر را بکار گیرید:
- در صورت امکان از یکی از خویشاوندان نزدیک خود مانند مادر، مادر شوهر، خواهر و خواهر شوهر خود در نگهداری کودک خود کمک بخواهید.
- به نظر می رسد کودک شما وابستگی زیادی به شما دارد، برنامه زندگی خود را به گونه ای تنظیم کنید تا رفته رفته این وابستگی کاهش پیدا کند، به عنوان مثال زمینه ارتباط او باهمسالانش را فراهم کنید و سعی کنید در ارتباط او با آنان دخالت نکنید تا رفته رفته فرزند شما مستقل شود.
- سعی کنید از این به بعد به گونه ای رفتار کنید که او به تنهایی کارهای خود را انجام دهد.
- از مهد کودکی برای نگهداری او استفاده کنید که از شرایط استاندارد و مناسبی برخورددار است و مربیان آن با صبر و حوصله و مهربانی با کودکان رفتار می کنند.
- در عادت دهی او به محیط مهد به صورت تدریجی عمل کنید. به این صورت که در روزهای اول سعی کنید چند ساعتی را در محیط مهد در کنار او باشید و به تدریج مدت حضور خود راکاهش دهید.
- زمانی که او در مهد حاضر می شود، او را با شیوه های مختلف تشویق کنید. مثلا برای او اسباب بازی مورد علاقه اش را بخرید و یا در مسیر مهد شعر های کودکانه برای او بخوانید.
- از مربیان مهد بخواهید با او ارتباط عاطفی بیشتری بر قرار کنند و بازی ها، اشعار و سرگرمی های مورد علاقه او را به کارگیرند.
- هیچ گاه از اجبار استفاده نکنید چرا که نتایج سویی را به دنبال دارد.
- از طریق داستان و شعر و تئاتر او را با محیط مهد آشنا کنید واز این طریق مهد را محیطی دوست داشتنی معرفی کنید. شما می توانید با کمک از قوه خیال خود داستان هایی را در این زمینه بسازید.
- از بین بچه های مهد افرادی را که از لحاظ شخصیتی به کودک شما نزدیک هستند را انتخاب کنید و زمینه دوستی او را با آنان فراهم کنید.
- هر روز که او از مهد به خانه بر می گردد، از او در مورد مهد سوال کنید و به احساسات و عواطف او در مورد مهد جهت دهی کنید و در صحبت های خود مهد را محیطی مناسب برای او نشان دهید، تا او احساس خوشایندی در مورد مهد پیدا کند.
- تعاملات اجتماعی خود (مانند مهمانی، دید و بازدید و...) با دیگران را افزایش دهید تا کودک شما با محیط های اجتماعی آشنا شود.
- برخی از وظایف خانه مانند خریدهای کوچک (مثل خرید خوراکی) که مستلزم ارتباط اجتماعی است را به او واگذار کنید تا به مرور زمان رفتارهای اجتماعی دراو شکل بگیرد.
منتظر مکاتبات بعدی شما هستیم.
تربیت فرزند صالح هدیه ای از سوی مادران به اهل آسمان است.