شنبه 3 آذر 1403

                                                                                                                        


                                   

                                                                                                                                                                                                                                 

 

 

منو سخنرانی مکتوب

94/03/18-حجت الاسلام والمسلمین فرحزاد - (دوستی با هم نشین خوب)

موضوع برنامه: هم نشینی با دوستان خوب
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 94/03/18

بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین


تا داشته ام فقط تو را داشته ام *** با یاد تو قد و قامت افراشته ام
بوی صلوات می‌دهند دستانم *** از بس که گل محمدی کاشته ام


شریعتی: سلام می‌گویم خیلی خوش آمدید به سمت خدای امروز در هر کجا هستید باغ ایمانتان آباد باشد تنتان سالم و قلبتان سلیم باشد حاج آقای فرحزاد سلام علیکم و رحمة الله خیلی خوش آمدید
حاج آقا فرحزاد: علیکم السلام و رحمة الله خدمت شما و همه‌ی بینندگان عرض سلام و احترام داریم و آرزوی موفقیت برای همه داریم خصوصا جوانان و نوجوانان که ایام کنکور و امتحانات است همان طور که پدر مادرها و عزیزانشان دعا می‌کنند همه‌ی سمت خدایی‌ها دعا بکنند همه شان سربلند و سرافراز باشند تجدیدی و رفوزه نداشته باشیم تشکر می‌کنم از پیام‌های بسیار بسیار خوبی که عزیزان داده اند یا تشکر کرده اند یا سوال یا انتقاد به جا کرده اند یک بنده خدایی پیام داده بود که کلام شما این قدر تاثیر گذار بود بعد از 35 سال من نماز خوان شدم تبریک می‌گویم عزیزانی که این روایت‌ها و آیات در آن‌ها اثر کرده و دل قابلی دارند قطعا بدانند خدا از آن‌ها دستگیری می‌کند من گاهی توفیق پیدا بکنم زنگ می‌زنم یک پیامی خانمی داده بود که خیلی من دلم می‌خواهد بدون چادر و با وضع ناجور بروم بیرون دلم می‌خواهد بعضی کارهای خلاف بکنم با فشار به خودم کلنجار می‌روم که بدحجابی نکنم آرایش نکنم لاک نزنم ولی به خاطر خدا آیا این هم ثواب دارد اثر دارد یا نه من به ایشان زنگ زدم گفتم آن‌هایی که در جو و محیط ناجور قرار گرفته اند یا افرادی که خلاف نفسشان حرکت می‌کنند ثوابشان چند برابر است فکر می‌کرد با فشار این کارها را می‌کند این جهاد و مبارزه است بعضی خانواده‌ها هستند در محیط آرام و خوش اخلاق و صبور و حلیم هستند این‌ها خیلی خوش اخلاق باشند هنر نکردند خیلی خوب است ولی آن کسی که جوشی است و خوش اخلاق باشد آن کسی که دلش خیلی می‌خواهد خیلی کارها بکند و نمی‌کند قطعا بداند ثوابش چند برابر است همه‌ی عزیزان موفق باشند ما هم از صمیم دل دعا می‌کنیم آن پیمانی که بستیم من مقید هستم در حرم حضرت معصومه کنار ضریح بروم برای همه‌ی سمت خدایی‌ها دعا بکنم.
شریعتی: خیلی ممنون از لطف و محبت شما بی نهایت سپاسگزاریم اندر حکایت دوست و آثار و برکات آن در این هفته‌ها صحبت می‌کنیم و خدمت حاج آقای فرحزاد هستیم.
حاج آقا فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم همان طور که عرض کردم بعضی پیام‌ها که خیلی مشوق بود برای ما بعضی از دوستان پیام دادند روایاتی که شما خواندید که دوست از هر چیزی مهم تر است گفتند ما این را بالعیان و بالتجربه دیدیم خودمان آلودگی‌هایی داشتیم دوست خوب با ما ارتباط برقرار کرد ما را به مسجد و دعا و کارهای خیر سوق داد از همه‌ی آلودگی‌ها نجات داد ما این را دیده ایم بنده باز برای تقویت این طور مسائل معتقد هستم عرض کردم گاهی از پدر مادر معلم مربی تاثیر گذاری اش گاهی بیشتر است چند روایت و نمونه عرض می‌کنیم بیشتر این مطلب جا بیفتد در دل و ذهن بیننده‌ها در یک روایت نورانی پیامبر عظیم الشان صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید الأَخُ المُكتَسَبُ فِي اللهِ أقرَبُ الأَقرِباءِ ، وأحَمُّ مِنَ الاُمَّهاتِ وَالآباءِ (غرر الحکم، 1845) خیلی عجیب است برای خود من تازگی داشت ما فکر می‌کنیم کسی بعد از پیغمبر و ائمه و اولیای خدا نزدیک تر به ما از پدر و مادر نیستند یا همسر یا اولاد این‌ها نزدیک تر هستند ولی پیغمبر خدا و از حضرت امیر مشابه روایت داشتیم فرمود دوست خوبی که به خاطر خدا با او دوستی می‌کنی نزدیک ترین نزدیکان شما است چسبیده به شما است متصل به شما است حتی نزدیک تر و صمیمی تر از پدران و مادران است و لذا آن تاثیر گذاری که ما می‌خواهیم فرزند حضرت نوح پدرش خیلی خوب بوده پیغمبر بوده غذای حلال داده در تربیتش کوتاهی نکرده اما دوست ناباب او را به بیراهه کشاند این روایت را عرض کردم که در بحار مرحوم مجلسی نقل کردند که یک خانمی فریاد کنان سراسیمه آمد خدمت مولا علی علیه السلام ظاهرا خانه شان نزدیک بوده گفت بچه‌ی من پشت بام بودیم رفته نوک ناودان ناودان‌های قدیم بلند بوده که آب وسط کوچه بریزد وزنش هم سبک بوده ناودان نشکسته و هر کاری می‌کینم برنمی‌گردد بغلش می‌کنم سینه را نشان می‌دهم شیر بدهم بچه‌ی خوردسال چهار دست و پا هر حیله‌ای بوده زدم مواظب هستیم از بالا پرت نشود و چه کار بکنیم حضرت خودشان تشریف آوردند چه چیزی می‌تواند یک بچه یک نوجوان یک دوست یک آدم را از لب پرتگاه برش گرداند آن که از همه جاذبه اش بیشتر است این روایت می‌گوید جاذبه اش از پدر مادر بیشتر است جذبه دارد کشش دارد حضرت فرمودند راه حلش خیلی آسان است بچه‌ی هم سن و سال برایش بیاورید من چند وقت قبل جلسه‌ی دوره‌ای فامیلی داشتیم نوه‌ی ما محمد امین که شما دیدید این گفت به نوه‌ی دیگرمان که من فقط به خاطر تو آمده ام گفت فقط آن کسی که من را کشانده مهمانی من نه با بابا جون نه عمو دایی شما من را کشیدی واقعا جذبه‌ی هم سن و سال آن کسی که هم افق انسان است انسان گاهی با پدر مادر ممکن است یک جلسه‌ای گفتگویی را زود تمام کند ولی با رفیق صمیمی و هم دل انسان مدت‌ها می‌نشیند سیر نمی‌شود خسته نمی‌شود خیلی از حرف‌ها را نمی‌شود به پدر مادر گفت به دوستان می‌توان گفت درد دل هایمان را دوستان بیشتر خبر دارند در روایات داریم پیغمبر ما صلی الله علیه و آله و سلم دوستان خوبی داشتند که با این‌ها خلوت می‌کردند می‌نشستند کار انبیا و امامان ما بوده نمونه‌ی زکریا را هفته‌ی گذشته عرض کردیم یکی از همسران پیغمبر می‌فرماید که شب‌ها پیغمبر ما جلسه‌ی خلوت می‌کردند با سلمان آن قدر با او گپ و گفتگو داشتند صحبت می‌کردند حَتَّی کَادَ یَغلُبَنَا (متهی الآمال، ج ۱، ص 648) در استیاب این را نقل کرده مرحوم محدث قمی در منتهی الآمال در حالت امام هشتم این حدیث را آورده این قدر پیغمبر گرم صحبت با سلمان می‌شد و به آن‌ها دل می‌داد و قلوه می‌گرفت و صحبت می‌کرد نزدیک بود حق ما خانم‌ها ضایع شود نه پیغمبر دل می‌کند نه سلمان دل می‌کند با هم انس می‌گرفتند لذت می‌بردند این بالاترین عبادت و قرب به خدا است یا مثلا در باره‌ی زید بن حارثه که در همین ماه شعبان هم داریم در مفاتیح این حدیث است در ماه شعبان شجره‌ی طوبی شاخه هایش را پهن می‌کند بعضی‌ها به یک دو شاخه ده شاخه می‌آویزند حضرت متبسم شدند فرمودند من می‌بینم زید بن حارثه را که به بیشترین شاخه‌های طوبی چنگ زده و با شتاب به بهشت می‌برند این زید بن حارثه پسرخوانده‌ی پیغمبر بود چون پدرش گفت بیا ببرمت قبول نکرد گفت حالا که قبول نمی‌کنی غلام بود حضرت خدیجه خریده بود به پیغمبر بخشید گفت حالا که به خانه ات برنمی‌گردی من تبری می‌جویم پدرش بت پرست کافر بود گفت من اعلام می‌کنم در جمع مردم مکه فرزند من نیستی پیغمبر فرمود مردم مکه شاهد باشید زید فرزند من است تنها شخصیتی که از این امت افراد خوب نامش در قرآن آمده همین زید است «فَلَمَّا قَضَى زَيْدٌ مِّنْهَا وَطَرً‌ا زَوَّجْنَاكَهَا» (احزاب/ 37) داستانی دارد با ازدواج با زینب دختر عمه‌ی حضرت ازدواج کردند پیغمبر فرمودند زید فرزند من است این قدر پیغمبر او را دوست داشتند و او پیغمبر را دوست داشت به زید الحب معروف شده بود یک غلام می‌تواند این قدر در دل پیغمبر جا باز کند با پیغمبر رفیق و دوست صمیمی شود محبوب پیغمبر شود خیلی مهم است ما این قدر یک بار دیگر عرض کردم دوست داریم یک گوشه‌ی چشم پیغمبر و اهل بیت به ما نگاه کنند هفتاد پشت ما آباد می‌کند این که بگوید من خیلی دوست دارم در شرایط او حضرت این قدر گریه بی تابی کردند چون در جنگ موته هم ایشان هم جعفر طیار برادر حضرت امیر فرمانده بودند شهید شدند حضرت آن قدر در فراق این‌ها گریه کردند فرمودند لَم یَزَل مُونَسَای مُحَدِّثَای دو دوست خوب دو هم صحبت خوب دو هم دم رفیق را از دست دادم این قدر پیغمبر دوستشان داشتند وقتی ما می‌توانیم با پیغمبر با امام زمان با خوب‌ها بنشینیم با خدای مهربان رابطه برقرار کنیم چرا کوتاهی کنیم. بهترین دوستان ما خدا اهل بیت هستند بهترین دوست خود خدا چهارده معصوم اولیای خدا هستند و این نکته را هم بد نیست توجه کنیم یک بار دیگر هم عرض کردم که در روایت داریم که برادر ما نصیب جسم ما است یعنی در جسم با هم بردار هستیم با خواهر در جسم خواهر هستیم ولی دوست خوب نصیب روح ما است و نصیب ایمان ما است آن برادر خواهری موفق اند زن و شوهری موفق اند و می‌توانند تاثیر گذار باشند که این رابطه‌ی دوستی بینشان ایجاد شود یعنی زن و شوهر علاوه بر این که زن و شوهرند با هم رفیق و دوست باشند آن نتیجه می‌دهد آن موثر است ولی اگر با هم هفتاد سال ما داریم زن و شوهر با هم زن و شوهر هستند ولی به قول امروزی‌ها طلاق عاطفی دارند دل به دل نمی‌دهند دوست نیستند چون دوست نیستند نتیجه نمی‌برند دلشان یکی نیست هم دل نیستند در خانواده‌ها همین طور است برادر خواهر فامیل قوم و خویش هر کس اگر شاگرد و استاد و استاد و شاگرد امام و ماموم پیغمبر و امت و امت و پیغمبر وقتی بچه‌ها از ما لذت می‌برند ما از بچه‌ها لذت ببریم بین مان رفاقت باشد غیر از پدر مادری خودمان را بیاوریم پایین بچه‌ها را ببری بالا دست بکشیم روی سرش عزیز من مشکلت چیست دوست با بچه‌های ما چه کار می‌کند؟ مخش را می‌زند قاپش را می‌دزدد باید مادر‌ها با بچه هایشان این کار را بکنند رفیق شوند این رفاقت استاد با شاگرد رفیق شود مردم با هم دیگر رفیق باشند همسایه‌ها اگر با هم رفیق بودند مشکلات حل است صرف همسایه بودند مشکل ما را حل نمی‌کند رفیق شدیم در غم و شادی هم شریک بودیم نتیجه می‌دهد آثارش زیاد است دوستی هر کجا بیاید فامیل همسایه استاد شاگرد بارور می‌کند آن رابطه را ولی اگر این پیوند نباشد واقعا ضرر کردند یکی از روایاتی که این نکته را هم بگویم که ما خیلی از کارها را می‌کنیم اگر تک باشیم و تنها باشیم زود خسته می‌شویم مثلا آدم می‌خواهد تنها برود مسافرت می‌دانید مسافرت تنها هم در روایات ما نهی شده حالا این ملعون نه به معنای لعن است یعنی از رحمت خدا دور است برکاتی از او گرفته می‌شود مَلعُونٌ مَن سَافَرَ وَحدَه مَن نَامَ وَحدَه مَن اَکَلَ وَحدَه (الانوار النعمانیة، ج 2، ص 215) تنهایی سفر برود تنهایی بخورد تنهایی بخوابد تنها مسافرت کردن خوب نیست کراهت دارد ممکن است اشکالاتی برای انسان پیش بیاید یا انسان خسته شود تنهایی خوابیدن در اتاق که کسی نباشد هم کراهت دارد حالا مگر این که اضطرار باشد حضرت امیر هیچ وقت تنها نمی‌خوابیدند قهرمان روزگار هم بودند از کسی هم نمی‌ترسیدند اگر کسی نبود یک بچه را می‌آوردند در خانه این خودش یک آرامشی می‌دهد دستور خدا پیغمبر است که انسان تک و تنها زندگی نکند خوب نیست تنها نخوابد مگر موارد خاصی که مجبور باشد یکی هم تنها غذا خوردن خوب نیست در جمع فرمود بهترین طعام و سفره‌ها طعامی است که دست در آن بیشتر باشد متاسفانه تجملات و تجدد و سختی‌هایی که برای کار و شغل پیش آمده صبحانه با هم نمی‌نشینند نهار با هم نمی‌نشینند شام را نمی‌نشینند هر کدام جدا جدا در یک ساعت خاصی تنها غذا می‌خورند این خوب نیست حداقل یک وعده‌ای را با هم می‌خوانند بزرگی می‌گفت من پدرم از علمای برجسته است گاهی یا روزه بودم یا گرسنه بودم زود خورده بودم سفره را که می‌انداختیم پدرم می‌گفت اگر سیر هم هستی بیا سر سفره بنشین بیا بنشین یک نگاه می‌کنی یک ذره مز مزه هم می‌کنی این دور هم بودن با هم بودن خیلی مهم است فامیل‌ها هم دیگر را نمی‌بینند این است که تک خوری خوب نیست مسافرت آدم اگر تنها می‌رود غیر از این که تبعاتی دارد ممکن است خطراتی داشته باشد زود آدم خسته می‌شود ولی اگر شما یک اردو می‌روید یک جمعی است همه با هم می‌روند رفقا با هم هستند آدم احساس خستگی نمی‌کند گاهی ما شده راه‌های طولانی با رفقا رفتیم هیچ متوجه نشدیم ولی راه کوتاه را تنها رفتیم می‌گوییم چرا نمی‌رسیم در بقیه‌ی برنامه‌ها کسی می‌خواهد کوهنوردی برود ورزش بکند شنا بکند اگر تنها باشد دو روز می‌رود خسته می‌شود ولی اگر جمعی هوای هم را دارند یا همراه باشد می‌شود انگیزه اگر در پنج نفر رفقا اگر کسی شل شود چهار نفر دیگر هلش می‌دهند زغال را دیده اید زغال داغ و گداخته زغال‌های سیاه را کنارش می‌گذارند سرایت می‌کند گرم می‌شوند شعله ور می‌شوند انسان از کنار دوست خوب حرارت شعله می‌گیرند انگیزه می‌گیرد حرکت در او ایجاد می‌شود تعبیر حضرت امیر این است مَنْ لا صدیقَ لَهُ لا ذُخْرَ لَهُ (غرر الحكم، ج 2، ص 680، ح 1098) یعنی کسی که دوست ندارد پشتوانه و اندوخته ندارد دستش خالی است زود خاموش می‌شود یک زغال زود خاموش می‌شود ده زغال کنارش می‌گذاریم او هم شعله ور می‌شود این‌ها خیلی کمک هم دیگر می‌کند در روایت دیگر حضرت امیر فرمودند اَلْغَرِیبُ مَنْ لَمْ یَكُنْ لَهُ حَبِیبٌ (نهج البلاغه، نامه 31) غریب واقعی و بی کس واقعی چه کسی است؟ فرمودند غریب و بی کس واقعی آن کسی است که دوست خوب ندارد این شخصی در خانه و بیرون هم غریب است ولی کسی که دوست دارد کمکش می‌کنند هیچ وقت غریب نیست در دنیا و آخرت همه جا نجاتش می‌دهند این هم روایتی است از پیغمبر فرمودند عَلَیکُم بِالِاخوَان فَانَّهُم عُدَّة فِي الدُّنيَا وَالآخِرَة (مستدرک الوسائل، ج2، ص 62) فکر نکنید دوستان خوب فقط در دنیا به درد ما می‌خورند ما در آخرت و برزخ بیشتر به آن‌ها نیاز داریم حضرت می‌فرماید این دوستان خوب هم در دنیا هم در آخرت کمک شما هستند همراه شما هستند ذخیره‌ی شما پشتوانه‌ی شما هستند بعد حضرت جالب است استشهاد کرده اند به آیه‌ی قرآن که خدای متعال می‌فرماید «وَمَا أَضَلَّنَا إِلَّا الْمُجْرِ‌مُونَ، فَمَا لَنَا مِن شَافِعِينَ، وَلَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ» (شعرا/ 101-99) چرا جهنمی‌ها جهنم می‌روند چون در دنیا با -پیغمبر‌ها با امامان با علما با شهدا با دوستان خوب با مومنین رابطه نداشتند افرادی که آن‌ها را شفاعت می‌کنند دوست صمیمی و خوب نگرفتند به اهل آتش می‌گویند چرا رفتید در آتش جهنم می‌گویند یک دست آوردی که ما دستمان را بگیرد و نجات بدهد در دنیا نداشتیم خدا رحمت کند مرحوم آقای دولابی همیشه به دوستانشان این سفارش را می‌کردند ایشان می‌فرمودند قدر دوستان خوبتان را بدانید من در طول زندگی نوجوانی و بچگی تا پایان عمر در هر دورانی خدای متعال بهترین دوستان از علما از رفقا از اهل ولا همراه من گذاشته بود که این‌ها من را حفظ می‌کردند کمک می‌کردند فرمودند تا آخر عمر هیچ وقت دست از رفقای سلوکی برندارید از رفقای خوب دست نکشید اگر دست کشیدید نورتان خاموش می‌شود بی راهه می‌روید اشتباه می‌کنید الآن خیلی‌ها هستند می‌روند در فکر ما کنار دریا یک ویلایی در جای ییلاقی یک ویلایی جایی تهیه بکنیم برای آرامش و آسایش از همه‌ی این‌ها بهتر دو دوست خوب تهیه بکنید که آرامشی که آن می‌دهد اصلا آن ویلا و باغ و بستان نمی‌دهد اصل آرامش هم نشین خوب است اگر باشد از هزار باغ و بستان والله برای شما بهتر است ایشان می‌فرمود بنده خدایی بود با ما رابطه داشت تک افتاده بود برای تنهایی خودش رفته بود گوشه کناری یک جایی گرفته بود تنها زندگی بکند در آرامش بعد هم در راه تصادف کرد از دنیا رفت فرمودند اگر به جای این که خانه‌ی تک تهیه کرده بود با رفقای خوب می‌نشست و با این‌ها گفتگو می‌کرد و انس می‌گرفت از هزار باغ و بستان و گلستان برایش بهتر بود آرامش پیدا می‌کرد هم از جامعه فرار نمی‌کرد آن کسی که در جامعه است و زندگی می‌کند و تحمل می‌کند به مراتب بالاتر است از کسی که من تنها در بیابان در گوشه‌ای زندگی بکنم نه خیرم به کسی برسد و مواظب باشم کسی به من تعهدی نکند این خیلی هنر نیست و آن نکته‌ی مهمی که می‌خواستم عرض کنم این است ایشان می‌فرمودند اگر شما یک موقعی شغل خطرناکی می‌خواهید بگیرید که نباید بگیرید یک کسی ممکن است ظرفیت پول پست قضاوت کار سختی نداشته باشد این‌ها ظرفیت می‌خواهد شهرت پیدا بکند ایشان می‌گفتند طناب هایتان را به دوستان خوب محکم ببندید با آن‌ها بروید ته چاه این حرف خیلی حکیمانه‌ای است فرمودند ارتباط با علما با دوستان با رفقا محکم ببندید طناب محکم آدم گاهی می‌رود راه دور یا شغل سنگینی قبول بکند این ارتباط را با دوستان قطع نکند اگر هم گیر افتادی در پستی مقامی خطری آن‌ها می‌کشند شما را در مسیر اگر دوستان خوب باشند نمی‌گذارند در چاله بیفتید گیرم اگر رفتید در چاله با آن طناب و پیوندی که با آن‌ها دارید قطعا در می‌آورند من یادم است بعضی از دوستان ایشان اوایل انقلاب برایشان مشکل پیدا شده بود تهمتی زدند در زندان انداختند همه‌ی دوستان را ایشان بسیج کردند که نجاتش دهند حالا من در هفته‌ی بعد روایتش را می‌خوانم که از آداب دوستی این است که عَنْ یَنْصُرُهُ ظَالِماً وَ مَظْلُوماً (وسائل الشیعة، ج 12، ص 212) یعنی دوست خوب این است با یک مومنی که دوستی پیدا کرد در حال ظالم و مظلوم بودن کمکش بکند. ان شاء الله حقوق هایش را مفصل می‌گوییم در حال مظلوم بودن وظیفه‌ی همه است در ظالم بودن هم باید جلویش را بگیریم چرا ظالم شده چرا خطایی کرده که باید گوشه‌ی زندان برود هم از زندان باید درش بیاوریم هم پیش گیری کنیم دوباره زندان نرود همان طور که دوستان خوب ما را از جهنم در می‌آورند در دنیا هم مواظب اند حفظ می‌کنند کمک می‌کنند اگر می‌خواهیم چاله‌ای برویم کمرمان را به دوستان خوب محکم ببندیم تا دستگیری کنیم روایت داریم کسی که پدرش دوستان خوبی بوده لَا تَقطَع اَوِدّاءِ اَبِیک فَیُطفَاَ نُورَک (علل الشرایع، ج 2، ص 359، الباب 385). اگر پدر ما دوستان خوبی داشته با او مراوده داشته می‌فرماید ما بچه‌های پدر با دوستان پدرمان قطع رابطه نکنیم نور ما خاموش می‌شود چون آن‌ها بوی پدرمان را می‌دهند گاهی پدران ما دوستان خوبی که داشتند با هم خیلی یگانه بودند انس داشتند مثل عموی تنی می‌مانند که این‌ها بوی پدر را می‌دهند رابطه را قطع نکنیم حتی با دوستان پدرت که با او دوست بودند رنگ و بوی پدر را می‌دهند قطع رابطه نکن پیغمبر ما گاهی گوسفند قربانی می‌کردند می‌فرستادند برای بعضی از خانم‌ها از حضرت می‌پرسیدند که این‌ها چه نسبتی دارند می‌فرمودند این‌ها از دوستان همسرم حضرت خدیجه‌ی کبری بودند بوی حضرت خدیجه را می‌دهند آثار و برکات همسرم در این‌ها هست به خاطر همسرم به نیت همسرم به این‌ها هدیه می‌کنم قربانی می‌دهم دوست خوب آن قدر تاثیرگذار است که در روایت داریم ابوبصیر می‌گوید من یک همسایه‌ای داشتم در دیوان بنی امیه کار می‌کرد و مالیات می‌گرفت و تقسیم می‌کرد و کمک کار آن‌ها بود چون با من رفت و آمد داشت به من علاقه پیدا کرد فهمید که کارش اشتباه است شغلش و در آمدش حرام است یک بار به من گفت اگر شما خدمت امامت امام صادق علیه السلام می‌رسی می‌توانی برای من یک راه حل پیدا کنی من هم می‌توانم از جهنم در بیایم در خودش خمیر مایه‌ای بوده یک راه امید و نجاتی من که از اول در دیوان آن‌ها کار می‌کردم عمال ظالم‌ها و طاغوت‌ها بودم اموالم هم از آن‌ها از راه حرام جمع شده راهی برای برگشت من است یا نیست انسان یا با پیغمبر و امام مستقیم یا با دوستان آن‌ها با کسانی که با آن‌ها پیوند دارند ارتباط داشته باشد ابوبصیر گفت باشد آمدم مدینه خدمت امام صادق داستان همسایه ام را گفتم حضرت ابتدا فرمودند به او بگو شما نمی‌بایست در این کارها می‌رفتی این نکته‌ی مهمی است امام صادق فرمودند اگر بنی امیه اعوان و انصار و یار نداشتند می‌توانستند حق ما را غصب بکنند و ظلم و جنایت بکنند؟ یعنی شما ظالم هستید که کمک به ظالم می‌کنید تایید ظالم می‌کنید ولی حالا که اگر واقعا پشیمان شده و نادم شده و چراغش به قول ما روشن شده می‌فهمد اشتباه کرده اگر برگردد اموالش را به فقرا تقسیم بکند به حق دارن بدهد توبه بکند من امام صادق برایش بهشت را ضمانت می‌کنم راه برگشت باز است کسی که ریشه و بنیادش از طاغوت و ظالم پر شده اعوان ظلمه بوده پول حرام گرفته خانه زندگی اش از حرام بوده راه برگشت دارد حضرت فرمود بهشت را بر او ضمانت می‌کنم ابوبصیر می‌گوید برگشتم این آقا آمد دیدن من گفتم پیغام امام صادق این است اولا نمی‌بایست می‌روی ولی حالا که رفتی اگر برگردی جبران گذشته بکنی من امام صادق بهشت را برای شما ضمانت می‌کنم گفت باشد من هم مرد و مردانه می‌آیم میدان آمد فردا اموال غیر ضروری را که نیاز نداشت تقسیم کرد به فقرا بخشید دیون را ادا کرد حلالیت طلبید آن چیزی که در توانش بود حتی دنبال من فرستاد من امکاناتی در زندگی ندارم از رفقا کمک گرفتم مال حلالی تهیه کردیم این چند روز زندگی اش بگذرد یک چند وقتی در سلامت زندگی کرد یک روز پیام فرستاد که حالم خوب نیست رفتم به بالینش دیدم در حال احتضار است در آن لحظه‌ی آخر که داشت جان می‌داد شهادتین را که می‌خواست بگوید بعد از شهادتین گفت‌ای ابابصیر به خدا قسم صاحب تو امام صادق به وعده‌ای که داد وفا کرد یعنی آن جای من را در بهشت نشان داد دید جای خودش را ابوبصیر می‌گوید من خیلی خوشحال شدم بعد از مردنش غسل دادیم تشییع کردیم دفن کردیم برگشتم مدینه خدمت امام صادق پایم دم دهلیز خانه بود امام صادق از اندرونی از اتاق فرمودند یَا أَبَا بَصِیرٍ قَدْ وَفَیْنَا لِصَاحِبِكَ (اصول کافی، ج 1) ما به صاحبت وفا کردیم قولی که داده بودیم عمل کردیم این یک واقعیتی است رفیق خوب همسایه‌ی خوب دوست خوب آدم را از کجا به کجا می‌برد از آن طرف این هم خاطره‌ی خیلی تلخی است نجاشی یک شاعر زبردستی بود چون زمان سابق شاعر و شعر گفتن حالت حکم رسانه و روزنامه‌ها را داشته فضائل اهل بیت را نشر می‌دادند ابزار قوی خیلی قوی آن زمان بوده دهن به دهن می‌گشته این شعر مثل آب روان در دنیا حرکت می‌کرده رسانه‌ی آن زمان شاعر و شعر بوده نجاشی از شاعران زبردست و توان مند زمان حضرت امیر بوده آمد خدمت حضرت امیر و مومن شد و دنبال حضرت حرکت می‌کرد خیلی خاطره‌ی تلخی است این را اگر جا به جا می‌گفتیم بهتر بود که دومی اش شیرین باشد نجاشی در ماه رمضانی روزه گرفته بود آمد پشت سر امیرالمومنین نماز بخواند در مسجد کوفه در مسیری که می‌خواست بیاید نماز جماعت یک رفیق ناباب یک گرگ که از گرگ درنده هم رفیق ناباب بدتر است سر راهش را گرفت گفت من شراب نابی تهیه کرده خیلی عالی است گفت من روزه ام ماه رمضان است می‌خواهم بروم نماز شراب همه وقت حرام است در ماه رمضان حرمتش بیشتر است آدم با حرام بخواهد روزه اش را باز کند کفاره‌ی جمع دارد خیلی بد است این کلامی که مثنوی می‌گوید:
‌ای بسا ابلیس آدم روی هست *** پس به هر دستی نباید داد دست
هر چه از در انکار در آمد آن دوست بدجنس قوی تر بود گفت چه کسی می‌فهمد چه کسی خبر دارد در خانه است بیا همه وقت این شراب ناب گیر نمی‌آید این بزم گیر نمی‌آید آن قدر وسوسه کرد مخش را زد او را از صراط مستقیم کشاند به بزم شراب و او هم شراب خورد آمد بیرون به حالت مستی یک چند نفر دیدند آمدند خدمت حضرت امیر شهادت دادند که نجاشی شاعر مست کرده از خود بیخود شده آوردند ثابت شد حضرت فرمودند باید تازیانه بخورد آن هم در ماه مبارک رمضان تازیانه هم باید بیشتر بخورد جرمش بیشتر است فامیل و اطرافیان واسطه شدند گفت نه حکم خدا اجرا شود می‌خواست فرار کند نگذاشتند تازیانه زدند بعد سه روز از کوفه فرار کرد رفت پیش معاویه به معاویه ملحق شد عاقبتش پیوند با طاغوت بود به قعر جهنم کشیده شد دوست خوب آدم را به کجا می‌برد دوست ناباب به کجا می‌برد در تاریخ نمونه‌های فراوان داریم آن‌هایی که دوست خوب دارند به همه‌ی خوبی‌ها کشیده شدند ما سه چهار هفته پافشاری داریم چون می‌گوید از پدر مادر به انسان نزدیک است اقرب الاقربا نزدیک ترین نزدیکان است ان شاء الله اگر دوست خوب داریم قدرش را بدانیم و حفظ بکنیم اگر هم نداریم با چنگ و دندان برویم سراغش دعا می‌کنیم خدا قسمت همه بکند خیلی‌ها گفتند ما با سمت خدایی‌ها دوستیم ما هم پیوند دوستی اعلام می‌کنیم سمت خدا را ان شاء الله رها نکنند
شریعتی: خیلی خوب مشرف می‌شویم محضر قرآن کریم صفحه‌ی 471 قرار امروز ماست آیات 34 ام تا 40 ام سوره مبارکه‌ی غافر در سمت خدای امروز تلاوت می‌شود لحظه لحظه‌ی زندگی تان منور به نور قرآن باشد و مزین به نور صلوات بر محمد و آل محمد
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَلَقَدْ جَاءَكُمْ يُوسُفُ مِن قَبْلُ بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا زِلْتُمْ فِي شَكٍّ مِّمَّا جَاءَكُم بِهِ حَتَّى إِذَا هَلَكَ قُلْتُمْ لَن يَبْعَثَ اللَّـهُ مِن بَعْدِهِ رَ‌سُولًا كَذَٰلِكَ يُضِلُّ اللَّـهُ مَنْ هُوَ مُسْرِ‌فٌ مُّرْ‌تَابٌ ﴿٣٤﴾ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّـهِ بِغَيْرِ‌ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ كَبُرَ‌ مَقْتًا عِندَ اللَّـهِ وَعِندَ الَّذِينَ آمَنُوا كَذَلِكَ يَطْبَعُ اللَّـهُ عَلَى كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ‌ جَبَّارٍ‌ ﴿٣٥﴾ وَقَالَ فِرْ‌عَوْنُ يَا هَامَانُ ابْنِ لِي صَرْ‌حًا لَّعَلِّي أَبْلُغُ الْأَسْبَابَ ﴿٣٦﴾ أَسْبَابَ السَّمَاوَاتِ فَأَطَّلِعَ إِلَى إِلَهِ مُوسَى وَإِنِّي لَأَظُنُّهُ كَاذِبًا وَكَذَلِكَ زُيِّنَ لِفِرْ‌عَوْنَ سُوءُ عَمَلِهِ وَصُدَّ عَنِ السَّبِيلِ وَمَا كَيْدُ فِرْ‌عَوْنَ إِلَّا فِي تَبَابٍ ﴿٣٧﴾ وَقَالَ الَّذِي آمَنَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُونِ أَهْدِكُمْ سَبِيلَ الرَّ‌شَادِ ﴿٣٨﴾ يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَ‌ةَ هِيَ دَارُ‌ الْقَرَ‌ارِ‌ ﴿٣٩﴾ مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَى إِلَّا مِثْلَهَا وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ‌ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْ‌زَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ‌ حِسَابٍ ﴿٤٠﴾
ترجمه:
بی تردید یوسف پیش از این دلایل روشنی برای شما آورد، ولی شما همواره نسبت به آنچه که آورده بود در تردید بودید، تا زمانی که از دنیا رفت، [پس از مرگ او] گفتید: خدا هرگز بعد از او پیامبری مبعوث نخواهد کرد، این گونه خدا هر اسراف کار تردید کننده ای را گمراه می کند. (۳۴) کسانی که در آیات خدا بی آنکه دلیلی برای آنان آمده باشد، مجادله و ستیزه می کنند [این عمل زشتشان] نزد خدا و نزد اهل ایمان مایه دشمنی بزرگ است؛ این گونه خدا بر دل هر گردنکش زورگویی، مُهر [تیره بختی] می نهد (۳۵) و فرعون گفت: ای هامان! برای من بنایی بسیار بلند بساز شاید به وسایلی برسم، (۳۶) وسایل [بالا رفتن به] آسمان ها تا از خدای موسی آگاه شوم [که کیست و کجاست؟!] هر چند موسی را [در گفته هایش درباره خدا] دروغگو می پندارم. و این گونه برای فرعون زشتی کردارش آراسته شد و از راه خدا باز ماند، و نیرنگ و نقشه فرعون جز در زیانکاری و نابودی نبود. (۳۷) و آن مرد مؤمن گفت: ای قوم من! از من پیروی کنید تا شما را به راه راست هدایت کنم. (۳۸) ای قوم من! این زندگی دنیا فقط کالایی بی ارزش و زودگذر است، و بی تردید آخرت سرای همیشگی و پایدار است. (۳۹) هر که بدی کند جز به مانند آن کیفر نیابد، و از مردان یا زنان کسانی که کار شایسته انجام دهند در حالی که مؤمن باشند، آنان در بهشت درآیند و در آن بی حسابْ روزی یابند. (۴۰)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی:
با شوق سوی مدینه پرواز کنید *** با نام خوش دوست سخن ساز کنید
یک دسته گل محمدی بردارید *** یک پنجره رو به عافیت باز کنید روایت صلوات را می‌شنویم
حاج آقا فرحزاد: این کتاب را هم معرفی کنید خوب کتابی است چهل چراغ سلامت آقای شفیع زحمت کشیدند حدود صد راویت به صورت رباعی در آوردند برای صلوات‌ها خیلی قشنگ است ان شاء الله عزیزان هم بتوانند تهیه بکنند
شریعتی: تمام روایت‌های صلوات را در قالب شعر بیان کردند
حاج آقا فرحزاد: بله آستان قدس مشهد هم چاپ کرده رباعی که خواندید روایتش را عرض می‌کنم در روایت داریم یکی از آثار و برکات ذکر صلوات عافیت است نعمت خیلی بزرگ است شب قدر پیغمبر فرمودند من از خدا عافیت می‌خواهم یعنی دین و دنیا ظاهر باطن بدن همه در عافیت و سلامتی کامل باشد لذا فرمود مَنْ صَلَّى عَلَيَّ مَرَّةً فَتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ بَاباً مِنَ الْعَافِيَةِ (بحارالانوار، ج 91،ص 63) یعنی با هر یک صلوات خدا در یک بلا و گرفتاری را می‌بندد در عافیت را باز می‌کند هر چقدر عافیت می‌خواهیم همان قدر صلوات بفرستیم اللهم صل عل محمد و آل محمد و عجل فرجهم. آیه‌ی چهل ام سوره‌ی مبارکه‌ی غافر خدای مهربان می‌فرماید مَنْ عَمِلَ سَيِّئَةً فَلَا يُجْزَىٰ إِلَّا مِثْلَهَا اگر کسی خدای نکرده گناهی انجام بدهد خدا فقط به اندازه‌ی همان یک گناه او را مجازات می‌کند چند برابر نیست از الطاف خدا است اما طرف عمل صالح و ثواب خدا چند برابر می‌دهد ده برابر هفتاد برابر هفتصد برابر هزار برابر میلیون برابر تا بغیرحساب بی اندازه این هم بشارت بزرگی است اگر کسی گناهی مرتکب شد فقط به اندازه‌ی همان گناه مرتکب می‌شود وَمَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِّن ذَكَرٍ‌ أَوْ أُنثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ کسی که عمل صالح‌ انجام بدهد جنسیت فرق نمی‌کند شرطش این باشد که مومن باشد فَأُولَئِكَ يَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ يُرْ‌زَقُونَ فِيهَا بِغَيْرِ‌ حِسَابٍ حساب آن‌هایی که عمل صالح‌ انجام می‌دهند و مومن هم هستند خدای متعال وارد بهشت می‌کند در بهشت رزق و روزی می‌رساند اندازه ندارد محدود نیست بی حساب و کتاب به آن‌ها لطف و عنایت می‌کند.
شریعتی: خیلی خوب از اهمیت دوست و دوست یابی گفتید از آثار و برکات آن آن‌هایی که دوستان خوب دارند خوش به حالشان و چه بسا بخواهند زیاد بکنند اما آن‌هایی که دوست ندارند چه کار باید بکنند جای خاصی باید دنبال دوست بگردند.
حاج آقا فرحزاد: بله ان شاء الله فرصت بیشتر باشد عرض می‌کنیم شرایط دوستی آداب دوستی و راه‌های دوست یابی یکی از راه‌هایی که خدا پیش روی همه گذاشته جلسات خوبی است که تشکیل می‌شود هیئت است جلسه است نماز جماعت است مشاهد مشرفه است آدم می‌رود عتبات یا حج واجب می‌رود در همسفرها گاهی افراد فوق العاده‌ای است یکی از جاها جلسات قرآنی است که بحمدلله با نیت پاکی که رفقا داشتند ترویج کردند جلسات نورانی که به نام ام المومنین حضرت خدیجه‌ی کبری که من روی اسم و روی این مادر مادر همه‌ی ما است می‌دانید که مادر همه‌ی ما ام المومنین حضرت خدیجه‌ی کبری است این افتخار بزرگ نصیب ما است مادر ما این بزرگوار است پیغمبر و امامان به این همسر و مادر افتخار می‌کردند که خدیجه‌ی کبری است این که این جلسات به نام حضرت خدیجه علیها سلام برگزار می‌شود این جلسات قرآنی وسیله‌ای است که دوستان خوبی که در حال و هوای قرآن می‌آیند شرکت می‌کنند پیدا بکنیم و این کلام نورانی پیغمبر است فرمود نَوّرُوا بُيُوتَكُمْ بِتِلَاوَةِ الْقُرْآنِ (اصول كافي، ج‏2، ص 610) خانه هایتان را به تلاوت قرآن نورانی بکنید و مثل یهود یا نصارا که این‌ها مقید اند در کلیسا یا در معبد‌ها عبادت کنند ما نمی‌خواهیم مساجد یا تکایا تضعیف شود آن جا خیلی خوب است باشد ولی خیلی از جاها مسجد در دسترس نیست یا دور است این نکته هم مهم است که خیلی‌ها هستند با مساجد انس نیستند یا در نزدیک خانه شان نیست ولی در مجالسی که در خانه‌ی همسایه‌ها هست در آپارتمان‌ها فامیلی همسایگی دوستانه برگزار می‌شود راغب تر هستند یا دم دستشان است چه بسا از همین جا کشیده شوند به مسجد مثل مجالس ختم خیلی‌ها مجبورا به خاطر تسلیت شرکت شده اند ولی ناخود آگاه با کلامی حدیثی قرآنی آشنا می‌شوند انس می‌گیرند این سیره‌ی پیغمبر ما امامان علمای بزرگ ما بوده علاوه بر مسجد در خانه‌ها روضه خوانی جلسات می‌گذاشتند تمام علمای ما شاید استثناء نداشته باشیم هفتگی ماهانه در مناسبت‌ها در منزل جلسه دارند یا روضه یا قرائت در جامعه‌ی مدرسین سالیان سال ماه رمضان‌ها دور هم جمع می‌شدند الآن هم شاید باشد هر کدام یک تفسیر قرآن می‌گفتند و این‌ها مکتوب می‌شد این جلسات قرآنی در خانه‌ها می‌گردد بچه‌های ما جوان‌ها نوجوانان شرکت می‌کنند همسایه‌ها شرکت می‌کنند کشیده می‌شوند جذب می‌شوند این همان صید و تور است که افراد را به طرف خدا و اهل بیت جذب می‌کند روایت داریم در خانه هایتان مقید باشید خود خانه‌ها نورانی می‌شود خانه‌هایی که در آن قرآن تلاوت می‌شود برای اهل آسمان می‌درخشد همان طور که ستاره‌ها برای اهل زمین در خانه‌ها وقتی گناه می‌شود ظلمت تاریکی نکبت می‌گیرد فضا آلوده می‌شود نقطه‌ی مقابلش همه اش برکت است نور که بیاید ظلمت‌ها می‌رود بنده بارها به رفقایی که با ما ارتباط دارند یا منبرهایی که می‌رویم گفتم مقید باشید غیر از این که روضه را در حسینیه شرکت می‌کنید یا جلسات قرآن در خانه هایتان زیارت عاشورا حدیث کساء روضه ولو ماهی یک بار سالی یک بار یا جلسات قرآن حتما مقید باشید بیاورید که محل نزول ملائکه و رفت و آمد ملائکه می‌شود روایت آخر حدیث کساء چند بار پیغمبر خدا قسم خوردند وَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً که ذکر حدیث کسا در محفل و مجلسی که دوستان ما هستند شود وَحَفَّتْ بِهِمُ الْمَلاَّئِکَةُ، وَاسْتَغْفَرَتْ لَهُمْ اِلی اَنْ یَتَفَرَّقُوا ملائکه می‌آیند پوشش می‌دهند محل را محلی که تلاوت قرآن می‌شود ذکر اهل بیت می‌شود این‌ها از هم جدا نیستند من همیشه به مداحان سفارش می‌کنم کنار مداحی جلسات قرآن هم داشته باشید زشت است که کسی شعر خیلی بلد باشد قرآن بلد نیست بخواند کنار جلسات قرآن توسل باشد پایان کار یک توسل کوتاه یا زیارت عاشورا یا حدیث کسا کنار هم باشد حضرت انگشت مبارکشان را چسباندند که قرآن و اهل بیت از هم جدا نیستند باید با هم باشند بزرگی فرمود قرآن را چسبیدند اهل بیت را ول کردند بعضی‌ها برعکس هر دو اشتباه است با هم هستند از هم جدا نمی‌شوند این که در خانه‌ها مقید باشند جلسه‌ی مردانه زنانه بسیاری از خانم‌ها هستند روز جلسه دارند بسیار کار خوبی است این که ما بکشانیم افراد را ولو یک نفر را قرآن خوان بکنیم ولو بلد نیستیم گوش دهیم ولو می‌دانید نگاه کردن به مصحف عبادت است افرادی هستند می‌گویند بلد نیستیم پیر هستیم توان یادگیری نداریم بیایند قرآن را نگاه بکنند وَ النَّظَرُ إِلَى‏ الْمُصْحَفِ‏ عِبَادَةٌ (کافی، ج‏2، ص614) خود فضا فضای نورانی است ما روایت داریم قرآن در روز قیامت مثل یک جوان زیبا تجسم پیدا می‌کند و شفاعت می‌کند خوشا به حال آن کسانی که شفیع آن‌ها قرآن باشد من بارها عرض کردم شفاعت از همین جا شروع می‌شود بذرش این جا کاشته می‌شود کسی که در دنیا با قرآن اهل بیت هیچ رابطه‌ای ندارد شفاعت معنا ندارد شفاعت یعنی کنار هم قرار بگیریم ان شاء الله عزیزانی که می‌توانند در این امر خیر شرکت بکنند یا افرادی که می‌خواهند امکانات ندارند پیامک دهند با سایت برنامه ارتباط برقرار بکنند بتوانیم جلسات نورانی چند هزار تایی برپا کنیم
شریعتی: دوستان برای اطلاعات بیشتر و ثبت نام می‌توانند به سایت ما مراجعه بکنند Samtekhoda.tv3.ir حاج آقای فرحزاد دعا بکنند.
حاج آقا فرحزاد: خدا را قسم می‌دهیم به حق محمد و آل محمد بهترین برکاتت را برای ما نازل بفرما از بهترین برکات ماه شعبان و ماه رمضان همه مان را موفق بفرما قلب امام زمان از ما راضی فرجش را نزدیک بکن و رفع هم و غم و گرفتاری از همه‌ی گرفتاران آن‌هایی که مریض دارند قرض دارند مسکن ندارند شغل ندارند خیلی پیامک دادند فرزند نداریم خدایا به حق علی اصغر اباعبدالله به همه شان فرزند صالح و شایسته عنایت بفرما کنکوری‌های عزیز و آن‌هایی که امتحان دارند را موفق بفرما به حق محمد و آل محمد و به حق امام حسن و امام حسین علیهما السلام السلام علیک یا ابا محمد یا حسن بن علی و السلام علیک یا ابا عبدالله.
شریعتی: خیلی ممنون به حق امام حسن و امام حسین توفیق درک شب‌های قدر نصیب همه مان شود فقط 28 روز باقی مانده تا سلامی دوباره.

اطلاعات تماس

 

روابط عمومی گروه :  09174009011

 

آیدی همه پیام رسانها :     @shiaquest

 

آدرس : استان قم شهر قم گروه پژوهشی تبارک

 

پست الکترونیک :    [email protected]

 

 

 

درباره گروه تبارک

گروه تحقیقی تبارک با درک اهميت اطلاع رسـاني در فضاي وب در سال 88 اقدام به راه اندازي www.shiaquest.net نموده است. اين پايگاه با داشتن بخشهای مختلف هزاران مطلب و مقاله ی علمي را در خود جاي داده که به لحاظ کمي و کيفي يکي از برترين پايگاه ها و دارا بودن بهترین مطالب محسوب مي گردد.ارائه محتوای کاربردی تبلیغ برای طلاب و مبلغان،ارائه مقالات متنوع کاربردی پاسخگویی به سئوالات و شبهات کاربران,دین شناسی،جهان شناسی،معاد شناسی، مهدویت و امام شناسی و دیگر مباحث اعتقادی،آشنایی با فرق و ادیان و فرقه های نو ظهور، آشنایی با احکام در موضوعات مختلف و خانواده و... از بخشهای مختلف این سایت است.اطلاعات موجود در این سایت بر اساس نياز جامعه و مخاطبين توسط محققين از منابع موثق تهيه و در اختيار كاربران قرار مى گيرد.

Template Design:Dima Group