درمورد روزه گرفتن در ماه رمضان توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – حضرت علی(ع) می فرماید که من از دنیا ی شما سه چیز را برگزیدم: روزه در تابستان، احترام و پذیرایی از میهمان و جهاد در راه خدا.

قطعا اجر و پاداش روزه گرفتن در تابستان بیشتر است. در بعضی از کشورها روزه داری حدود بیست تا بیست و دوساعت است .البته آنجا هوا خوب است ولی طول روزه داری شان خیلی زیاد است. آنجا مسلمانان محکمی دارد. یکی از جوانان اسکاندیناوی می گفت که من سه ماه رجب ،شعبان و رمضان را روزه می گیرم. افطاری دادن در ماه رمضان خوب است ولی نباید خانواده مان را اذیت کنیم. ما از کارفرماها تقاضا می کنیم که ساعات کاری را در ماه رمضان کم کنند ولی حقوق را کم نکنند و یقین داشته باشند که خداوند آنرا جبران می کند.

سوال – در مورد اسامی قیامت توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – به آیت الله ملکی تبریزی اعتراض کرده بودند که شما خیلی انذاری صحبت می کنید، بشارت هم بدهید. ایشان فرموده بودند که من هنوز انذاری صحبت نکرده ام، فردا شب بیایید تا انذاری صحبت کنم. آن شبی که ایشان با صحبت های انذاری به منبر رفتند، چند نفر بیهوش از مجلس بیرون آمدند. ما هم به انذار و هم به بشارت نیاز داریم.

یکی از اسامی روز قیامت روز تغابن است. سوره تغابن آیه 9 می فرماید: روز قیامت روز زیانکاری است و عده ای مغبون می شوند. در روز قیامت هم خوب ها وهم بدها احساس زیان و حسرت می کنند. کسانی که روزه گرفته اند،حسرت می خورند که ای کاش بیشتر روزه می گرفتند و کسانی که روزه نگرفته اند، حسرت می خورند که چرا روزه نگرفتند. پس ندامت برای همه است. در تفسیر ابوالفتوح رازی مفسر قرن هفتم از پیامبر نقل شده است که در قیامت هم خوب ها وهم بدها مغبون می شوند. علامه طباطبایی فرمود که معیار سنجش دنیا و آخرت متفاوت است، هم در کارهای خوب وهم در کارهای بد.

افراد خوب وقتی می فهمند که برای یک آیه قرآن آنقدر پاداش در نظر گرفته شده است احساس زیانکاری می کنند. در سوره زمر آیه 47 داریم: وقتی اهل عذاب، عذاب قیامت را می بینند باور نمی کنند و فکر آنرا هم نمی کردند. در آخرت آنقدر پاداش ها و عذاب ها سنگین است که با پاداش ها وعذاب های دنیایی قابل سنجش نیست. وقتی می خواهند آتش قیامت و دنیا را مقایسه کنند می گویند:( در روایت داریم)آتش قیامت آنقدر گرم است که وقتی کسانی که در آتش قیامت هستند را در تنور آتش دنیا بگذارند، خواب شان می برد از بس که آرام می شوند. اینها متن آیه است و انذار است.

بعد از آیه انذار، آیه بشارت آمده است: کسی که عمل صالح داشته باشد خداوند گناهان او را می آمرزد و او را وارد بهشت می کند. این پیام ها برای این است که ما مواظب باشیم و خواب مان نبرد. سیدرضی در نهج البلاغه دارد که امیرالمومنین در طول پنج سال حکومت شان هر شب سه بار بدون استثنا به مردم می فرمودند: به دنیا نچسبید و اسیر دنیا نباشید. کسی که به خدا ایمان داشته باشد وارد بهشت می شود.

در قرآن داریم :ثروت و اولاد وسیله آزمایش و فتنه ی دنیاست. ما باید از ثروت و اولاد طوری استفاده کنیم که در آخرت مغبون نشویم. گاهی محبت زیاد به اولاد ما را به اختلاف وادار می کند. بعضی از انسانها در آزمون نماز، روزه و .. موفق هستند ولی در آزمون محبت به اولاد کم می آورند، دچار گناه می شوند و از مواضع شان پایین می آیند. قرآن می فرماید: ای مومنین، بعضی از فرزندان و اموال دشمن شما هستند، از آنها برحذر باشید.

اگر خانواده ما را به گناه وادار می کنند دشمن ما هستند. بعضی می گویند که نمی شود دل خانم یا فرزند را شکست که این اشتباه است. پس در روز قیامت هم خوب ها و هم بدها مغبون می شوند زیرا معیار سنجش ها متفاوت است.

ماه رمضان اوج رحمت و اوج انتظار است. تمام رحمت الهی در ماه رمضان آمده است ولی خدا اوج انتظار هم از ما دارد. در ماه رمضان تمام کارهای ما حتی خوابیدن و نفس کشیدن هم عبادت است. از وفات مرحوم ملازین العابدین گلپایگانی صدسال می گذرد و مزارش در گلپایگان است .بعد از مرگ میرزای شیرازی می خواستند ایشان را به نجف بیاورند که مرجعیت را بپذیرد ولی ایشان نپذیرفتند. ایشان در کتاب المعارف الهیه دارد: هر کاری که خدا بخواهد به آن پاداش بدهد شرطش این است که در آن کار نیت باشد. حتی برای نماز و روزه هم نیاز به نیت و قصد قربت است. کارهایی وجود دارد که اگر در آن نیت و قصد قربت هم نداشته باشید خدا به شما پاداش می دهد. روایت داریم که اگر کسی شراب خواری را کنار بگذار نه برای خدا، فردای قیامت خداوند از نوشیدنی های بهشتی به او می دهد. این را از امام سوال کردند و امام فرمود : زیرا کار او صیانت از نفس است و خدا به او پاداش می دهد.

کسی که در ماه رمضان می خوابد نیت ندارد زیرا خواب اوج غفلت است ولی خداوند به او ثواب می دهد. حتی کسی که نفس می کشد نیت ندارد ولی نفس کشیدن هم ثواب دارد. پس این ماه اوج رحمت است، پس اوج انتظار هم هست. اگر ما در این ماه انتظار را برآورده نکردیم ،یوم التغابن پیش می آید. خداوند همه چیز را در ماه رمضان آورده است و این ماه اوج رحمت است. در این ماه خداوند انتظار دارد که ما دست خالی نرویم. خداوند به عبادت و بندگی ما نیازی ندارد و اینها برای خودماست. علامه طباطبایی در تفسیر دارد که روزه برای خداست. خداوند نفرموده است که حج برای من است ولی فرموده که الصوم لی. تنها عبادتی که هیچ بروز و ظهوری ندارد روزه گرفتن است. وقتی شما می خواهید نماز بخوانید یا به حج بروید همه خبر دار می شوند ولی در روزه گرفتن این طور نیست. ما خبر نداریم که چه کسی روزه است یا نیست. زیرا روزه امساک محض است و بخاطر همین روزه برای خداست. اگر ما نتوانیم در ماه رمضان کاری بکنیم زیانکار خواهیم بود.

امام خمینی می فرمود: اگر می خواهید ببینید که روزه تان قبول شده است ببیند که رمضان در شما تحول ایجاد کرده است یا خیر. اگر کسی بعد از ماه رمضان با ما تند خویی کرد، آیاعکس العمل ما همان عکس العملی است که در قبل از رمضان بوده یا با نزدیک شدن به خدا آرام شده ایم. بعد از رمضان شب زنده داری ما چطور شده است؟ روایت داریم :مغبون کسی است که از شب زنده داری محروم باشد مخصوصا در ماه رمضان. بعید است که در ماه رمضان کسی سحر بیدار بشود و نماز شب نخواند. یازده رکعت نماز شب وقت آنچنانی نمی برد. اگر در اخلاق و رفتار ما تحولی ایجاد بشود یعنی روزه ما مورد قبول قرار گرفته است.

استادی می فرمود که مثلا ما در مشهد زیارت جامعه کبیره می خوانیم :باَبی انتم و امی و .... شما را شاهد می گیرم که پدرم ،مادرم و فرزندانم فدای شما باد. چرا شما به امام دروغ می گویید زیرا شما حاضر نیستید که خمس مال تان را هم بدهید ؟بعد می گویید که تمام مال من فدای شما باد. بعضی می گویند که خمس به ما تعلق نمی گیرد این مهم نیست ،مهم این است که ما آمادگی پرداخت خمس را داشته باشیم. ما باید حساب و کتاب داشته باشیم . به فرض اگر خمس به گردن ما باشد، ما را زندانی نمی کنند زیرا شما با قصد قربت می خواهید خمس را بپردازید . مهم این است که ما آماده باشیم تا مال مان را پاک کنیم حتی اگر مبلغ آن کم باشد.

بعضی می گویند که اگر توبه نکنیم بهتر است زیرا سی سال نماز نخوانده ایم، حالا باید قضای آنرا بخوانیم و این خیلی سخت است. امام خمینی می فرماید که این طور نیست .شما باید تصمیم بگیرید که از این به بعد نماز های تان را بخوانید و نماز قضاها را هم بخوانید. مهم تصمیم و اراده است. اگر عمر شما کفاف نداد که تمام نمازها را قضا کنید، خداوند از حقش می گذرد. مهم حالات بازگشت و تصمیم ماست. حتی در حق الناس هم همین طور است. شما تصمیم و عزم جدی بگیرید که حق الناس را ادا کنید و مواظب زندگی تان باشید و به حداقل زندگی اکتفا کنید تا حق مردم را ادا کنید. اگر عمر شما کفاف نداد خداوند در قیامت طلبکاران را راضی می کند. در آخر اگر شما مالی دارید می توانید آنرا وصیت کنید تا بعد از شما به طلبکاران تان بدهند و دِین شما را ادا کنند.

در مورد روزه داری، ما باید شرایط را برای روزه اولی ها آماده کنیم تا راحت تر روزه بگیرند، ضعف مجوزی برای خوردن روزه نیست. بالاخره روزه گرفتن ضعف دارد. پس فرزند شما روزه را بگیرد و اگر نتوانست بر ضعفش غلبه کند، آنرا بخورد.

آیا گفتار ما در ماه رمضان تغییر کرده است؟ ما باید تحول ایجاد کنیم تا روزه ما مورد قبول واقع شود.

سوال – صفحه 395 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – در این صفحه داستان قارون است. قارون از قوم حضرت موسی بود و نسبت فامیلی با موسی داشت. او اطلاعات دینی زیادی از تورات داشته است. و جزو متدینین شاخص بوده است. خدا می فرماید: او راهش را از حضرت موسی جدا کرد بخاطر داشتن ثروت ،ما آنقدر به او گنج دادیم که صندوق جواهرات را چند نفر قوی هیکل می بردند. وقتی حضرت موسی به قارون گفت که زکات مالت را بده ،قارون گفت: این از علم و زحمت خودم بوده است قرآن می فرماید: انسان هایی از شما قوی تر بوده است که نابود شده اند. زمین قارون را با تمام ثروتش فرو برد.

این تفکر قارونی بود که می گفت: این اموال را با علم خودم جمع کرده ام ولی تفکر الهی می گوید که ما به قارون گنج دادیم. سلیمان تفکرش الهی بود زیرا می گفت : هذا من فضل ربی .ما نباید یادمان برود که خدا به ما نعمت داده است. ما باید همه چیز را از خدا بدانیم.

جابربن انصاری از یاران پیامبر بود. پیامبر به او فرمود که هر کس در ماه رمضان این کارها را انجام بدهد، بعد از تمام شدن ماه رمضان مثل فردی است که از مادرش متولد شده است، البته شرایط آن سخت است: روزه بگیرد، بخشی از شب را زنده داری کند، چشم و دامن را حفظ کند.

انشاء الله خداوند دعای ببیندگان را به اجابت برساند و همه ی ما را دست پر از ماه رمضان بیرون ببرد.