در مورد شرح خطبه امام حسین(ع) در منا توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – همه ی کسانی که از قافله ی اربعین جا مانده اند در حسرت زیارت اربعین سیدالشهدا هستند. میلیون ها انسان در شب اربعین اشک می ریزند، وقتی می بیننند که دسته جات پیاده روی به سمت کربلا می رود. ما هم آرزوی داشتیم در خیل آن عزاداران باشیم.
سیدالشهدا دو سال قبل از هلاکت معاویه در سال 58 هجری ،در منا از دویست نفر از اصحاب پیامبر و هشت صد نفر از تابعین دعوت خصوصی کردند و برای آنها خطبه خواندند. کتاب سلوک عاشورایی نوشته ی آقامجتبی تهرانی است که ده جلد است و شرح خطبه ی منا در جلد دهم است. سیدالشهدا چهارده بار جمعیت را قسم دادند و فرمودند: آیا این فضایلی که من از امیرالمومنان می گویم یادتان هست یا شنیده اید؟ همه صحبت های امام را تایید کردند. امام در بخش اول در مورد داستان غدیر، حدیث منزلت، داستان فتح خیبر و فضایل امیرالمومنان صحبت کردند.
تمرکز بخش دوم خطبه امام، براین موضوع بود: شما که سران قوم هستید و برگزیده ی صحابه و تابعین هستید چرا در مقابل معاویه سکوت کرده اید و امر به معروف و نهی از منکر نمی کنید؟ بخش دوم خطبه با این عبارات شروع می شود: عبرت بگیرید ،نخوانده اید که خداوند مذمت می کند علمای یهود و نصارا را بخاطر اینکه امر به معروف و نهی از منکر نکردند و سکوت کردند.( اشاره به آیه 63 سوره مائده است .به قول آیت الله مجتبی تهرانی امام می خواهد بگوید که شما مسلمانان که امر به معروف و نهی از منکر نمی کنید از علمای یهود و نصارا بدتر هستید) عده ای از بنی اسرائیل مورد لعنت حضرت داود و حضرت عیسی قرار گفتند زیرا در برابر منکرها سکوت می کردند. (آیه 78 سوره مائده) چرا خدا آنها را مذمت می کند؟ چون آنها منکرها را می دیدند و سکوت می کردند. می دانید که چرا شما در برابر معاویه سکوت کرده اید؟ یک جهت این است که چشم شما به هدیه هایی است که معاویه به شما می دهد. جهت دیگر اینکه از معاویه می ترسید.( زیرا معاویه افراد زیادی از یاران امیرالمومنین را می کشت مثل عمار و یاسر) آیا در قرآن نخوانده اید که از مردم نترسید، از خدا بترسید؟( آیه 44 سوره مائده) مگر قرآن را نشنیده اید که می فرماید :مومنان امر به معروف و نهی ازمنکر می کنند و نماز را بپا می دارند و زکات می پردازند( آیه 71 سوره توبه) اگر امر به معروف اقامه شد، اسلام هم اقامه می شود. دعوت به اسلام با امر به معروف و نهی از منکر است.
عشق و علاقه ی ما به امام حسین(ع) از دسته جات پیاده روی به سمت کربلا مشخص است ولی بدانید که همه ی این شعائر و نهضت ها مقدمه ی پیام عاشوراست. پیام عاشورا امر به معروف و نهی از منکر است. امام می فرماید: چرا امر به معروف و نهی از منکر نمی کنید؟ بالاترین منکر، معاویه و حکومتش بود. امروزه امر به معروف و نهی منکر در جامعه ی ما بشدت فراموش شده است. کتابی بنام امر به معروف و نهی از منکر دو فضیلت فراموش نوشته شده است. ما الان منکرهایی در جامعه می بینیم ولی سکوت می کنیم. البته امر به معروف و نهی ازمنکر هم شرایط و مراتبی دارد که باید رعایت شود.
مفاسد اخلاقی یکی از مصادیق منکر است ،فسادمالی و بداخلاقی سیاسی هم از مصادیق دیگر منکر است. بحث مسائل اخلاقی فقط با شعار حل نمی شود. جامعه برای ازدواج جوانان چکار کرده است ؟ آیا ما سنت های غلط را کنار گذاشته ایم؟ جوانان چطور می خواهند ازدواج کنند؟ الان همان مقدار کم وام ازدواج هم تعطیل شده است؟ بعد عده ای میلیاردها تومان وام می گیرند و بعد آنرا بر نمی گردانند. آیا نمی شود این مبالغ را برای وام ازدواج جوانان گذاشت؟ اینها هم منکر است ولی کسی حرفی نمی زند. و همه سکوت کرده اند. اینکه عده ای اختلاس های میلیاردی می کنند بخاطر این است که بانک مبالغ کم ازدواج را به سختی به مردم می دهد.
در تمام دوران انقلاب، همه ی ادارت با مشکل روبرو بودند الا بانک ها .چطور هر روزه کارخانجات ورشکسته می شوند ولی بانک ها هر روز رشد می کنند؟ اینها مصداق منکر است. در کتاب کافی از پیامبر داریم: خدا دوست ندارد مومن ضعیفی را که دین ندارد. یعنی کسانی که در مقابل نهی از منکر سکوت می کنند.
در بخش سوم خطبه امام می فرماید :ای جماعتی که اینجا هستید شما چند تا ویژگی دارید: شما شهرت علمی دارید، مردم از شما به خوبی یاد می کنند، مردم شما را خیرخواه دیگران می دانند و شما بخاطرخدا جایگاه ویژه ای دارید. پس چرا شما سکوت کرده اید و حرفی نمی زنید؟ حضرت در ادامه می فرماید :برای خدا چکار کرده اید؟ آیا جان و مال تان را برای دین به خطر انداخته اید ؟با کدام طائفه دشمنی کرده اید؟( معاویه بیست سال بر آنها حکومت می کرد ولی آنها سکوت می کردند.فردی سر قبر حجر گریه می کرد و می گفت که او سید،شهید و مظلوم بود. از او پرسیدند: چه کسی او را کشت ؟ فرد گفت :سید ما، معاویه . مگر می شود انسان با همه کنار بیاید؟ عبدالله بن عمر به امام گفت که حیف است که شمشیر یزید به چهره ی زیبای شما بخورد. امام فرمود : تا آسمان و زمین بر پا است، اف بر این کلام)شما انتظار بهشت دارید؟ شما انتظار دارید که در بهشت مجاور پیامبر باشید؟ شما انتظار دارید که از عذاب الهی در امان باشید ؟ این انتظار بیجاست. مومن نمی تواند در برابر منکرها ساکت باشد.
گاهی امر به معروف و نهی از منکر به جایی می رسد که انسان باید جانش را در این راه بدهد یعنی حرف و سخنرانی دیگر اثر ندارد. در ادامه حضرت می فرماید: اگر صبر می کردید و مشکلات و سختی ها را تحمل می کردید، دشمن بر شما مسلط نمی شد زیرا شما به دنیا چسبیده اید و می خواهید از مرگ فرار کنید. دنیا شما را به شگفتی باز داشته است. دلبستگی شما به دنیا علت همه ی مشکلات شماست.
سوال – صفحه 549 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.
پاسخ – در این صفحه داریم :یادتان باشد که خویشاوندان و فرزندان شما در قیامت به درد شما نمی خورند. خداوند بین شما و فرزندان و خویشاوندان تان فاصله ی ایجاد می کند.
اگر فرزندان و خویشاوندان از شما انتظاراتی دارند که خدایی نیست مواظب باشید به خاطر دلخوشی فرزندان و خویشاوندان حرف خدا را زمین نیندازید. زیرا آنها در قیامت به فریاد شما نمی رسند.
ما بخاطر علاقه به فرزندان مان ،حاضر هستیم که وسایلی(ماهواره) را به خانه بیاوریم که دین و اخلاق را می برد. گاهی یک برنامه از ماهواره کافی است که جوان ما را منحرف کند. خراب کردن کاری ندارد ،اصلاح کردن سخت است. گاهی یک جرقه کافی است که آتشی برپا شود. یکی از موشک های دشمن ،موشک صیهونیست ها است. یکی از موشک های دشمن که همان ماهواره است ،وارد قلب و زندگی ما شده است. ما احساس مصونیت کاذبی داریم.
همه چیز با دعا حل نمی شود .شما زمینه ی گناه را درخانه فراهم کرده اید و بعد می گویید که برای جوانان دعا کنید. هزینه ی شبکه های ماهواره ای چندین میلیون دلار است. آنها دارو را برای ما تحریم کرده اند، ولی میلیاردها خرج شبکه های ماهواره یا می کنند، آیا آنها دل شان به حال ما می سوزد؟
در شب اربعین قلب مان را به امام حسین(ع) نزدیک کنیم. ما باید نگران دخترها و پسرهای مان باشیم. آنها گارانتی نشده اند ؟بعضی ها می گویند که ما به پسر و دخترمان مطمئن هستیم. آیا آنها از یوسف بالاتر هستند؟ به مقدس اردبیلی گفتند که اگر با زن نامحرمی تنها در اتاقی باشی چکار می کنی؟ فرمود: من به خدا پناه می برم .
پیام سیدالشهدا در این خطبه معرفی امیرالمومنین بود. امام سجاد(ع) در سفر کوفه همین کار را انجام دادند. امام سجاد(ع) در مجلس یزید خطبه ای خواندند و فرمودند :بسم الله الرحمن الرحیم ،ای مردم حساب ما جداست. (هر کس نمی تواند امیرالمومنان باشد حتما باید با علم غیب در ارتباط باشد) خدا چند ویژگی به ما داده است: علم، دانایی، شجاعت، صبر، فصاحت و محبت در دل مومنین. خدا محبت ما را در دل مومنین قرار داد. محمد مختار ،حیدر کرار، جعفر طیار، حمزه سید الشهدا، حسن، حسین و مهدی این امت از ماست. آیا این مقدار کافی است یا بیشتر بگویم؟
در ادامه حضرت ریشه ی خودش را معرفی می کند که پیامبر است و بعد امیرالمومنان را معرفی می کند. هر کجا که پیامبر بوده علی هم بوده است درجنگ بدر، احد، در بیعت شجره، عقبه بوده، در مکه و مدینه.
امام در ادامه روضه ی پدرشان را می خوانند. و می فرمایند: آیا می خواهید بدانید که پدرم را چگونه به شهادت رساندند؟
من پسر حسینی هستم که او را با لب تشنه به شهادت رساندند، من پسر حسینی هستم که سرش را از قفا جدا کردند. من پسر حسینی هستم که مردم شام در شهادت او جشن گرفتند ولی فرشتگان آسمان گریه کردند، من پسر کسی هستم که سرش را چهل منزل هدیه بردند. من پسر حسینی هستم که عبا و عمامه اش را به غارت بردند. پدرم را با قتل صبر به شهادت رساندند. من پسر حسینی هستم که مردم هرچه داشتند به بدن او می زدند. عده ای با شمشیر، عده ای با نیزه ، عده ای با سنگ و چوب .
انشاءالله خداوند ما را هم جزو زائرین امام حسین(ع) قرار بدهد.