در مورد ادا کردن قرض توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – روایت داریم :مومن زود قرض می دهد و اگر قرض گرفت زود قرض را پس می دهد. سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی از مفاخر بزرگ شیعه است. صد سال از وفات ایشان می گذرد. در کتاب عروةالوثقی ایشان فردی سوال کرده که من از کسی قرض گرفته ام و زمان آن رسیده که قرض را پس بدهم ولی این کار را نمی کنم زیرا اگر قرضم را پس بدهم ،فردا باید از فرد دیگری قرض بگیرم. می خواهم با این پولی که در دستم است تجارت کنم و به زیارت بروم، آیا می توانم این کار را بکنم؟ ایشان فرموده اند: ادای دِین باتمکن واجب فوری است. اگر کسی توان پرداخت را داشت این کار واجب فوری است. هر چند به دادن تمام مایملک باشد .به جز خانه و ضروریات خانه و قوت یک شبانه روز.

در رساله هاعنوانی به این نام داریم: یکی از مواردی که می توان نماز واجب را شکست. فرمودند :اگر در وسعت وقت مشغول نماز باشی و طلبکار طلب را مطالبه کند، چنانچه که بتواند در بین نماز طلبش را بدهد باید همان موقع طلبش را بپردازد بدون شکستن نماز. اگر بدون شکستن نماز دادن طلب ممکن نیست، باید نماز را بشکند و طلب را بدهد و بعد نماز را بخواند. این اجماع تمام فقهاء است. نماز شکستن به این سادگی نیست مثلا با زنگ تلفن نباید نماز را شکست. اگر کسی مهلت پرداخت قرضش تمام شده باید به جز خانه و وسایلش و قوت یک روز، باید هرچه دارد بفروشد و قرضش را بدهد.

اگر طلبکار راضی باشد ،می توان برای پرداخت بدهی مهلت گرفت. ولی اگر طلبکار پول دارد باید دِینش را بپردازد.

در ادامه آیت الله طباطبایی یزدی می فرماید: جایز نیست که با آن پول تجارت کنی یا حج و زیارت مستحبی بروی. اگر ما بدهکار هستیم نمی توانیم در ایام نوروز به زیارت امام رضا(ع) برویم. پس ادای دِین واجب فوری است. و برای ادای دِین باید نماز را بشکنید و قرض تان را بدهید.

اگر کسی فرزندش را کتک زده باید با او مصالحه کند و بگوید که من چندین بار تو را زده ام ولی با فلان مبلغ راضی شو.

از آیت الله طباطبایی یزدی سوال کردند :آیا پدر حق دارد که کار خانه را از فرزندانش طلب کند بدون اجرت؟(البته فرزندان باید به پدر و مادر احسان داشته باشند و آنها را احترام کنند که اینها مربوط به مسائل اخلاقی است)در بحث فقهی پدر نمی تواند از فرزندان طلب کار بدون اجرت کند. آنها باید با رضایت کار کنند. نفقه ی فررزندان بر پدر واجب است و اگر فرزندی در خانه کار نکرد، می توان از این اهرم استفاده کرد. یعنی اگر پدری کاری از فرزند بخواهد و فرزند آنرا انجام ندهد، پدر هم می تواند بگوید که من هم نفقه نمی دهم. اولاد هرچند سال داشته باشد، اگر مالی نداشته باشد، واجب النفقه پدر است. همسر و پدر و مادرهم واجب النفقه هستند.

در حالات میرزای شیرازی داریم که ایشان در طول عمرش حتی یک بار به همسرش نگفته که برای من آب بیاور. البته در خانه باید محبت و صفا باشد ولی حدود قانونی آن باید مشخص باشد.

سوال – در مورد سیره ی پیامبر توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ- پیامبر دلسوز مردم بودند و مراعات حال آنها را می کردند. روایت داریم که پیامبر در شب های بارانی نماز مغرب را مختصر می خواندند و بلافاصله نمازعشا را هم می خواندند. یکی از اصحاب پیامبر بنام معاذبن جبل ،امام جماعت مسجدی در مدینه بود. او در نمازش بعد از حمد یک سوره طولانی را خواند. فردی که به نماز جماعت رفته بود خسته شد و از نماز جماعت جدا شد. خبر به پیامبر رسید و پیامبر او را احضار کرد و فرمود: ای معاذ، بپرهیز از اینکه مردم، از نماز جماعت محروم بشوند. سوره های والشمس و ضحی و سوره های کوتاه را بخوان. شیخ طوسی در تحذیب دارد که پیامبر در نماز صبح شان سوره عم یتسالون ، غاشیه و لا اقسم بالیوم القیامه و در نماز ظهرشان والشمس والضحی ، سبح باسمک الاعلی و در نماز مغربشان قل سوره هوالله ،زلزال و سوره های کوتاه را می خواندند. پیامبر فرمود :کسی که رحم نکند، خدا به او رحم نمی کند. پس مجالس مذهبی و نماز جماعات نباید خسته کننده باشد و باعث اذیت دیگران بشود. پیامبر با اینکه نمازشان را سریع می خواندند ولی کامل می خواندند. پیامبر در نماز جماعت ها در رکوع سه تا سبحان ربی العظیم و بحمده و سجده سه تا سبحان ربی الاعلی و بحمده می گفتند. گاهی ما نمازی می خوانیم که سه تا سبحان الله را کامل در رکوع یا سجده نمی گوییم که این اشتباه است.

پیامبر نمازهای فرادا و نماز شب هایشان را طولانی می خواندند. امام صادق(ع) می فرماید: آنقدر رکوع شان طولانی بود که می گفتند کِی سر از سجده بر می دارد؟خطبه های نماز جمعه پیامبر طولانی نبود. ما باید کاری کنیم که مردم با نشاط به جلسات مذهبی بروند و مردم را خسته نکنیم. اگر جلسه ی دعای  کمیل نیم ساعت باشد،مردم با نشاط به آن جلسه می روند.

روایتی در مورد سفر مکه از امام صادق(ع) داریم که تا میل به طواف داری از طواف کنار بیا. یعنی نشاط در عبادت مهم است. نباید در مجالس خسته بشویم. اگر در هنگام تمام شدن مجالس مردم فرار می کردند معلوم است که مجلس خسته کنده بوده ولی اگر مردم در پایان جلسه هنوز نشسته اند معلوم است که مجلس خسته کننده نبوده است. در مجالس مذهبی و نماز جماعت ها باید کاری کرد که جذابیت برنامه ها از دست نرود.

در کتاب مجموعه وراء( نویسنده ی این کتاب جد سید بن طاوس بوده که نسلش با شش واسطه به مالک اشتر می رسد) ازعبدالله بن مسعود نقل می کند :وقتی صف های نماز جماعت مرتب نبود، پیامبر شانه ها را می گرفتند و صف ها را مرتب می کردند. البته تذکر می دادند ولی خودشان صف ها را مرتب می کردند. اگر رسول خدا راضی نیست که صف نماز جماعت نامنظم باشد، آیا راضی است که مسائل اجتماعی، اقتصادی ،سیاسی و روابط ما نامنظم باشد؟ ما حرف های خوب زیادی داریم ولی عمل، کم داریم. امیرالمومنین در بستر شهادت می فرماید: خداوند شما را به نظم امر کرده است.

در ایران سالیانه 25 هزار نفر بر اثر سانحه ی تصادف جان شان را از دست می دهند چرا؟ بیشترین علت بخاطر رعایت نکردن مقررات راهنمایی و رانندگی است. ما سالی 250هزار مصدوم و مجروح داریم. علت این است که ما در روابط و کارهای مان، نظم نداریم. در کشور سوئد که ده میلیون جمعیت دارد، سالی 500 نفر تلفات دارند. ولی نگران هستند و می خواهند کاری کنند که آن هم کم بشود. خواندن روایات بدون عمل فایده ای ندارد. در کشور ما سالی 5500 نفرعابر پیاده کشته می شوند. هشتاد درصد کسانی که کشته می شوند مرد هستند که نان آور خانه هستند. در ایران ده میلیون موتور سوار داریم که هشت میلیون آنها بیمه ندارند.

من در کشور  اروپایی ،در هنگام رانندگی وقتی به خط عابر پیاده  رسیدم ، ترمز کردم. دوستم گفت که اگر پلیس اینجا بود شما را جریمه می کرد. زیرا قانون می گوید که شما باید پنجاه متر قبل از خط عابر پیاده، سرعت تان را کم کنید تا عابر با آرامش از خط عابر عبور کند. آنها کشور کفر هستند ولی نظم شان خیلی بیشتر از کشور ماست که اسلامی است و حضرت امیر ما را به نظم امر کرده است. ما باید احادیث را در زندگی مان پیاده کنیم. رسانه باید نظم را به مردم آموزش بدهد. البته افراد هر کدام به تنهایی باید نظم را رعایت کنند و منتظر دیگری نباشند.

سوال – صفحه سوم قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ- این آیات در مورد منافقین است. گاهی رگه هایی از نفاق در زندگی ما بوجود می آید. پیامبر فرمود که سه خصلت اگر در کسی باشد رگه ای از نفاق در او وجود دارد حتی اگر روزه بگیرد ،نماز بخواند و فکر کند که مسلمان است: کسی که به امانت خیانت کند ،دروغ بگوید و خلف وعده کند.

پیامبر بعضی دعاها را زیاد می خواندند. در روایت داریم که پیامبر چهار دعا را زیاد می خواندند :ربنا اتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره حسنه وقنا عذاب النار( انس بن مالک می گوید که اگر پیامبر می خواستند چندین دعا داشته باشند، با دعای ربنا شروع می کردند و وسط آن دوباره دعای ربنا می خواندند و در پایان هم همین دعا را می خواندند.  ، دعای یامقلب القول ثبت قلبی علی دینک که خواندن آن درعصر غیبت سفارش شده است، اللهم لا تکنی الا نفسی ... و اللهم انی اعوذ بک ... خدایا از پنج چیز به تو پناه می برم :از  بخیل بودن و ترسو بودن و از اینکه زنده باشم ولی چشم و گوش از کار بیفتد، آزمایشات سنگین دنیا و عذاب قبر.

انشاء الله خداوند به ما توفیق عمل به سیره ی نبوی را عنایت بفرماید.