حجت الاسلام والمسلمین دکتر رفیعی
90/3/21
سوال – درباره ی حقوقی که خانم ها باید در مورد آقایان رعایت کنند توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – این هفته حقوقی است که باید خانم گوش کند تا مرد آزاری نکند . ما حقوق را نباید فدای یکدیگر بکنیم . من تکلیف و حقوق خودم را رعایت می کنم . و به طرف مقابل خودم کاری ندارم که حقوق من را رعایت می کند یا خیر . من باید وظیفه ی خودم را انجام بدهم . غالب مشکلات ما در برنامه های خانوادگی نگاه یک سویه است . طرف مقابل می گوید که باید حقوق من را رعایت بکنی و طرف دیگر هم می گوید که باید حقوق من را رعایت بکنی و گاهی خود همین باعث تنش می شود. ما می گوییم هر کس تکلیف خودش را انجام بدهد . من در مورد آقایان هفت مورد را ذکر کردم که مورد آزار خانم ها می شود . این هفته به عکس قضیه وارد می شویم. اسلام به هر دوی اینها توجه کرده است . عدم رعایت آن باعث ضرر است . بطور کلی زنی که شوهرش را آزار بدهد گناه می کند . رسول خدا فرمود : کسی که زنی دارد که او را آزار می دهد ، خدا نماز و حسنات زن را قبول نمی کند مگر اینکه شوهرش را راضی کند. حتی اگر تمام روزها را روزه بگیرد . امام صادق (ع) بر خانمی درود فرستادند و به یک خانمی لعن فرستاند . لعنت خدا لعنت خدا بر زنی که شوهرش را آزار بدهد و او را غمگین کند ، خوشبخت خوشبخت زنی است که همسرش را تکریم کند و او را آزار ندهد . ما به مواردی که باعث آزار مرد می شود می پردازیم . یکی از این موارد به خشم در آوردن مرد است . رسول خدا فرمود : وای بر زنی که شوهرش را عصبانی می کند . گاهی عصبانیت مرد با گیر دادن به او است . مثلا بی توجهی به خانواده ی مرد باعث عصبانیت او بشود . چرا به خانواده ات سر زده ای ؟ مثلا مرد دلش نمی خواست که شما با آرایش بیرون بروی یا دلش نمی خواست که میهمان بدون هماهنگی او دعوت بکنی . البته اشکالی ندارد ولی خوب آقا با برادر خانم با هم کدورتی دارند یا اختلافی دارند که نمی خواست برادر شما در آن میهمانی باشد . شما برادرتان را به میهمانی دعوت می کنید و او عصبانی می شود . امیرالمومنین در مورد حضرت زهرا می فرمایند : به خدا قسم یک بارهم من را ناراحت و عصبانی نکرد . از نظر روانشناسی آقایان سعی دارند که خودشان مشکلات شان را حل کنند و از دخالت دیگران در حل مشکلات شان ناراحت می شوند .از به رخ کشیدن دیگران در حل کردن مشکلات شان ناراحت می شوند . برعکس خانمها وقتی مشکلی دارند ضمن اینکه دوست دارند کمک بگیرند ، دوست دارند که آنرا پردازش کنند . مثلا وقتی می خواهد اتفاقی را تعریف کند همه را کامل می گوید و حرف زدن را دوست دارد وحرف زدن او را تخلیه می کند . شما نباید توی ذوق خانم بزنید و باید به حرفهای او گوش بدهید . مثلا آقا پولی در بانکی گذاشته و آن بانک ورشکست شده است . خودش این را مطرح می کند . خانم می گوید که برادر من تدبیرش از تو بهتر است زیرا پول را در بانک دیگری گذاشت و سه برابر سود برد ، تو پول را از بین بردی .این حرفها مرد را آتش می زند . مثلا برادر من سه سال است که در این اداره است و الان مدیر شده است ولی تو هنوز کارمند هستی ، این مرد را خیلی آزار می دهد . یکی ازموارد به غضب درآوردن مرد این است که شما بگویید به برادرم زنگ بزنم که مشکل ما را حل کند . مرد از این کار ناراحت می شود . در این مواقع بگذارید که مرد خودش مشکل را ببیند و بررسی کند و بعد خودش کم کم جلو می آید و می گوید که خانم می شود از برادر شما کمک بگیریم ؟ آقایان زود نمی گویند که به من کمک کنید بر عکس خانم ها . یکی دیگر از موارد به خشم در آوردن آقایان کفران نعمت است . شما همیشه دوست دارید که خدا به شما توجه بکند. داریم که در روز قیامت همه ی نظرها رو به خداست . رسول خدا فرمود : خداوند زنی را که از همسرش حس تقدیر نداشته باشد نمی بخشد . مثلا یک کار کوچک مادر یا برادرش را خیلی بزرگ می کند . این یک نوع عدم سپاس است . داریم که پیامبر از جایی رد می شدند و عده ای خانم دور هم نشسته بودند . پیامبر اشاره کرد و به جمع خانمها سلام کرد . بپرهیزید از این که نعمت ها را ناسپاسی کنید . به ذهن انسان می رسد که منظور کفران نعمت های خداست . یکی از خانم ها گفت : پناه می بریم به خدا ما کفران نعمت های خدا را انجام نمی دهیم . پیامبر فرمود: بله . یکی از شما مدتی بی شوهر می ماند ، در خانه ماندنش به درازا می کشد سپس خدا شوهری نصیب او می کند ، خدا به آنها اولادی می دهد و بعد زن کاری می کند که مرد غضب می کند . گاهی به مرد می گوید که ما در خانه ی تو یک روز خیر ندیدیم ، این کفران نعمت می شود . کسانی که قدر شوهرشان را نمی دانند کفران نعمت کرده اند. دومین آسیبی که باعث لطمه زدن به زندگی آنها می شود کفران نعمت است . سومین آسیب منت گذاشتن بر همسر است . گاهی خانم دکتر است و شوهر لیسانس یا کاسب است ، این در زندگی مشکلی پیش نمی آورد . رسول کرم فرمود : زنی که بخاطر مالش بر مرد منت بگذارد و به او بگوید که تو داری از مال من می خوری ، اگر این خانم کل مال را صدقه بدهد خدا از او قبول نمی کند . ممکن است بعضی از خانم ها خیلی پول داشته باشند ولی مرد دوست دارد که زن از او پول بگیرد . زن نگوید که من نیازی به پول تو ندارم . این حرف مرد را خُرد و ناراحت می کند. اگر شما بیرون می رویید بگذارید که مرد خرج کند واگر پول به آقا می دهد با حساب و کتاب بدهد ولی منت نگذارد . این به شخصیت مردها لطمه می زند. البته اینها عمومیت دارد . ممکن است که مردی از منت گذاشتن همسرش خوشش بیاید که این استثنا است . آسیب چهارمی که مرد را آسیب می دهد این است که زن خودش را برای غیر شوهر تزیین کند . رسول اکرم فرمود : اگر زن با آرایش و عطر از خانه بیرون برود اگر مرد راضی باشد ، هر قدمی که این خانم برمی دارد خانه ای از آتش برای مرد در جهنم درست می کنند . بعد از مراسم عروسی آقایی می دوید تا خانمش را ببیند و می گفت که الان که عروسی تمام بشود خانم من قیافه اش هم عوض می شود . حالا صحبت ما روی این است که خانم آرایش می کند در جایی که همه خانم هستند ، اما برای مرد این کار را انجام نمی دهد . گاهی آقایان چیزی را بروز نمی دهند و نمی گویند ولی آن چیز برایشان ناراحتی ایجاد می کند . من سخنرانی داشتم برای کسانی که در خارج رفت و آمد زیادی داشتند مثل خلبان ها و میهمان دارها . آنها در خارج همه جور افراد می بینند . اکثر آنها حرف شان این بود که ما صحنه های آنچنانی در آنجا می بینیم و می خواهیم که همسران ما خودشان را با آن شرایط آنجا وفق بدهند . و حداقل همسرم را در خانه آن طوری ببینم که در آنجا خانم ها را در خیابان می بینم تا نگاه من به آن زن نیفتد . پس چهارمین آزار یکی این است که خودش را برای غیر همسر آرایش کند . در اینجا به مرد ظلم می شود . متاسفانه الان این خیلی زیاد شده است . در بعضی مواقع ما می بینیم خانم هایی آرایش هایی می کنند که مثل این است که می خواهند عروسی بروند . زنی پیش رسول خدا آمد و پیامبر به او گفت که زینت خودت را برای جزء شوهرش آشکار نساز و جایز نیست برای هیچ زنی که جز مچ و پای خویش را برای شوهرش آشکار سازد .اگر زنی این کار را بکند خدا او را لعن و نفرین می کند .خدا و فرشته ها او را لعن می کنند . پس یک تزیین برای غیر همسر نکنید و دیگر این که همسران تان را دریابید . بعضی ها می گویند که ما پسر و دختر بزرگ داریم و خسته هستیم .بالاخره یک فضاهایی وجود دارد که شما به همسرتان برسید و او را راضی نگه دارید . آسیب پنجمی که موجب آزار همسر می شود عدم حقوق مرد در امور همسرداری است . خانواده ها به دلایل مختلفی این را نادیده می گیرد . می گویند که وقتی شوهر شما احساس نیاز می کند شما باید نماز را طول ندهید . اگر زنی این چنین باشد تا صبح مورد لعن الهی واقع می شود . سفارش شده که دوستی و محبت را اعلام کنید. آقایی از همسرش گله می کرد که اظهار محبت به من نمی کند و محبت من را جواب نمی دهد . البته آقا هم اشتباهی می کرده زیرا جلوی خواهر و برادر خانم به او اظهار محبت می کرده است و این درست نیست . در خارج اظهار محبت را در خیابان هم انجام می دهند . در اسلام تاکید شده که فرزندان بدون اذن وارد اتاق پدر و مادر نشوند . کسی بدون اذن وارد اتاق مادرش شد و پیامبر به او فرمود : چرا این کار را می کنی نمی ترسی مبادا مادرت در حال عوض کردن و شستشوی لباسهایش باشد. اگر محبت کلی بین دیگران است اشکالی ندارد . نکته ی دیگر این بود که آقا می گفت که این خانم چند ماهی است که پدرش را از دست داده است و بطور کلی خانواده را فراموش کرده است و فکر می کند که ما پدرش را کشته ایم . خانم نباید این را سر مردش خالی کند البته مرد هم باید ملاحظه بکند ولی زندگی نباید دچار استیصال بشود . خانمی می گفت که پدر من فوت شده و من با شوهرم عقد بسته هستم ولی گفته ام تا سال پدرم نشود عروسی نمی کنم .این اشتباه است . حضرت علی (ع) به توصیه ی حضرت فاطمه چند روز بعد از شهادت ایشان ازدواج کردند . آسیب ششم این است که مرد را مکلف به کاری بکنید که در توانش نیست . مثلا آقا با خانمی ازدواج می کند و درآمد محدودی دارد . بعضی ها آنها را به میهمانی دعوت می کنند و خانم هم می گوید که ما هم آنها را دعوت کنیم و آقا می گوید که من نمی توانم این کار را بکنم . خانم می گوید من دیگر میهمانی نمی روم تا آنها را دعوت کنیم . مثلا می گویند که فلانی ماشین خودش را عوض کرده ما هم این کار را بکنیم ولی مرد می گوید که من نمی توانم این کار را بکنم . رسول اکرم می فرماید : کسی که همسری دارد که بر نداری مرد صبر نمی کند و خودش را با ثروت مرد وفق نمی دهد و بر او سخت می گیرد و چیزهایی گردن مرد می گذارد که توانش را ندارد ، خدا از او حسنه قبول نمی کند تا زمانی که این فرهنگ را دارد غضب خدا شامل حال او می شود . خانم هایی که وضع مالی شان متوسط یا پایین تر است بیشتر یه این توجه بکنند . خانم ها چشم هم چشمی نکنند . آخرین نکته خیانت زن نسبت به مرد است . رسول اکرم فرمود : چند چیز انسان را از پای در می آورد . یکی از آنها زنی است که به تو خیانت بکند. گاهی آقا پیر شده است و خانم به دنبال مردهای دیگر می رود . اگر اینکار منجر به زنا بشود که زنای محصنه است و حد آن اعدام است . گناه بسیار بزرگی است . زن باید مرد را حفظ کند . بعضی خانواده ها شوهرشان دوسال است که به زندان افتاده است یا آقا بخاطر درس خواندن به خارج از کشور رفته است ، خانم باید به مردش خیانت نکند .
سوال – سوره ی ابراهیم آیات 19 تا 24 را توضیح دهید .
پاسخ – همه ی کسانی که گناهانشان را گردن شیطان می اندازند آیه 22 را بخوانند. یکی از سخنرانان روز قیامت شیطان است . ما تا کار اشتباهی می کنیم می گوییم که شیطان من را گول زد . این آیه می فرماید که در روز قیامت شیطان در میان گناهکاران می گوید که من را ملامت نکنید ، خودتان را ملامت کنید . خدا به شما وعده داد و من هم به شما وعده دادم . من بر هیچ کس مسلط نبودم . من هیچ کس را به زور نمی توانم به گناه بکشم . من دعوت کردم و شما هم جواب دادم . ما هیچ کدام نمی توانیم همدیگر را نجات بدهیم و با هم به جهنم می رویم . شیطان دعوت می کند . الان شما در خیابان می روید و کسی شما را دعوت می کند که مواد مخدر بخرید . شما که می خرید مقصر هستید هرچند که او شما را دعوت می کند. چرا به حرف کسی که گفت به مسجد بیا ، گوش نکردی ؟
سوال – من بعنوان یک جوان معتقد به اسلام این سوال برایم پیش آمده است . اینکه اسلام برای جلوگیری از گناه تنها ازدواج را پیشنهاد می کند و تنها راه حل آن همین است ، آیا این نسانه ی ضعف دین نیست ؟ چون جوانی که از هفده سالگی احتیاج به غرایز جنسی دارد و تا بیست و هفت سالگی هم نمی تواند ازدواج بکند ، معلوم است که به گناه می افتد . از نظراسلام چه راه حلی جز ازدواج وجود دارد ؟
پاسخ – اسلام دین کاملی است و همه ی جوانب را دیده است . اینکه گفته تنها راه ارضای غرایز ازدواج است دلیلش این است که کانون خانواده متزلزل نشود . اگر قرار باشد که هر دختری با هر پسری بدون حدود با هم ارتباط داشته باشند چه اتفاقی در جامعه می افتد ؟ به مراتب فساد بیشترمی شود ، تولدهای حرام ، عدم شانس ازدواج برای دختر خانمی که بی مبالاتی کرده و ... که قوام زندگی را بهم می ریزد . ازدواج تنهاترین راه نیست کامل ترین و زیباترین راه است . توصیه ی اسلام ازدواج در سن کم است . در سن نوزده سالگی باید شرایط جامعه را آماده کرده تا پسر ازدواج بکند . اسلام نمی گذارد که جوان و خانواده ها به معصیت کشیده بشوند . در اینجا راه کاری وجود دارد . بحث ازدواج موقت مطرح است ولی این انگیزه ای برای همسردارهای ما شده است . نمی خواهم بگویم که این کار اشکالی دارد ولی اسلام این بحث را برای مجردها در نظر گرفته است. در این بحث برای پسر اشکالی وجود ندارد ولی بعضی مراجع برای دختر اذن پدر را لازم می دانند . عقل حکم می کند که دختر بگوید که این باید شرایط ازدواج ما بشود و با خانواده ها صحبت کنند. این بیشتر برای افرادی است که زمینه ی ازدواج را ندارند یا وقت ازدواج آنها گذشته است . ما خانم های جوانی داریم که یا طلاق گرفته اند یا شوهر از دست داده اند و پنج درصد آنها زمینه ی ازدواج دائم را دارند . این خانم می تواند با یک دانشجو با همه ی ضوابط و با اطلاع خانواده اش ، چند سال ازدواج موقت داشته باشد . ما شرع را فدای عرف می کنیم. چرا ما چیزی را که شرع مجاز دانسته ، عرفا آنرا حرام بکنیم ؟ بعضی از خانم ها حاضرند که بدون صیغه با مردی ارتباط داشته باشند در حالیکه این گناه است . در واقع ما ترویج ربا را می کنیم برای اینکه یک بیع شرعی انجام نشود . پس اسلام بن بست ندارد و راه کار اسلام در این موارد ازدواج موقت است . این راه کار برای بولهوسی مردان نیست وباری پاسخ دادن به نیاز این افراد است . بعضی ها می گویند که اگر پدرم بفهمد ناراحت می شود پس این کار خلاف است .شما که با این پسر پارک می روی ، به منزلش می روی و همه نوع ارتباطی داری آیا این حرام نیست ؟ شهید مطهری نظرش این بود که این باید نهادینه بشود تا جوانان در هنگام تحصیل دچار این آسیب ها نشوند . آقایی به من می گفت که ما در غرب مشکل غرایز جنسی را حل کرده ایم و ازدواج نداریم مگر در وقتی که سن ما بالا برود . در اسلام شما راه را بسته اید . آیا واقعا غرب با این راه حل به نتیجه رسیده است ؟ آیا مراکز فساد ، فرزندهای حرام ، قتل و غارت کم شده است ؟ اسلام می فرماید که جوان ازدواج کند و الا عفت بورزد و خودش را کنترل کند . اگر به کسی فشار می آید ، اسلام راه کار ازدواج موقت را در نظر گرفته است . باید کارشناسان به این بحث در صدا و سیما بپردازند و از آن نترسند . آنرا مطرح و نهادینه کنند . زنی پیش پیامبر آمد و گفت که یا رسول الله من همسر می خواهم .حضرت فرمد : چه کسی حاضر است که با او ازداوج کند ؟ فردی گفت من و مهریه ای هم برای او در نظر گرفت. ما کار را سخت کرده ایم . ما از حلال الهی دوری کرده ایم و به حرام الهی پرداخته ایم . اگر بچه ی ما دوست دختر داشته باشد هیچ اشکالی ندارد ولی اگر با فردی دو سال ازواج موقت داشته باشد که یا مقدمه ی ازدواج دائم بشود یا نشود و گناه نکند ، به این کار زشت می گوییم . حضرت علی (ع) در نهج البلاغه می فرماید : زمانی می رسد که مردم بیع را گناه و ربا را خوب می شمارند . با شبهات به گناه رنگ و لعاب می دهند . الان در مراکز غربی به اینکار عنوان هم خانه یا شریک خانه داده اند .
سوال – من خانم متاهلی هستم که با فردی که بسیار مذهبی است ارتباط دارم .ارتباط ما در حد درد دل کردن و پیامک زدن است من به این رابطه شدیدا وابسته شده ام و نمی توانم آنرا کنار بگذارم . آیا من دارم به همسرم خیانت می کنم ؟
پاسخ – آیا اگر ایشان این پیامک ها را به شوهرشان نشان بدهد ایشان راضی هستند ؟ مسلما اینجاز نیست. این ارتباطات خطرناک است . معمولا از پیامکهای مذهبی شروع می شود و به ارتباط های نامشروع کشیده می شود. این ارتباط نه تنها جایز نیست بلکه خلاف حق زوج است . اسلام می گوید که اگر پدر شما فوت کرد باید از همسرت اجازه بگیری و بروی ، اگر می خواهی نماز مستحبی بخوانی یا نذر بکنی باید از همسرت اجازه بگیری . این مرد شیطان است . جلوی این رفتارها را بگیرید . این محبت را به پای همسرتان بریزید . موبایل خودتان را قطع کنید و مدتی بدون گوشی باشید . این یک خط شکنی نسبت به همسر است و کم کم جلو می رود و یک شکافی در زندگی زناشویی است . بین خود و خدای خودتان توبه کنید و هیچ گاه این را پیش همسرتان مطرح نکنید . این ارتباط برای خانم های مجرد هم خیلی مهم است .بعضی از خانمها می گویند که ما قبل از ازدواج ارتباط داشته ایم آیا آنرا به همسرمان بگوییم؟ خیر . هیچ وقت این کار را نکنید . در بهترین حالات گذشته ی خراب خودتان را برای مردتان تعریف نکنید . اسلام می خواهد که حریم ها حفظ بشود .