94-07-29-حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفیعی- امامت
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: امامت
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين دکتر رفیعی
تاريخ پخش:94/07/29
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
این سواران کیستند انگار سر می‌آورند * * * از بیابان بلا گویا خبر می‌آورند
این گلوی کوچک انگاری که راه شیری است * * * این سواران کهکشان با خود مگر می‌آورند
تخته خواهد کرد بازار شما را شامیان * * * این که بی پیراهن و بی بال و پر می‌آورند
هم عمو می‌آورند و هم بردار حیرتا * * * هم پدر می‌آورند هم پسر می‌آورند
آشنا می‌آید آری این گل بالای نی * * * هر چه قدر این نیزه را نزدیک‌تر می‌آورند
بس که بر بالای نی شیرین غزل سر داده‌ای * * * من که می‌پندارم اینان نی شکر می‌آورند
زنبق هفتاد و یک برگم به استقبال تو * * * خیزران می‌آورند و تشت زر می‌آورند
شریعتی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما بینندگان محترم و حاج آقای رفیعی.
حاج آقا رفیعی: بسم الله الرحمن الرحیم السلام علیک یا ابا عبدالله السلام علی الحسین و علی علی بن الحسین و علی اولاد الحسین و علی اصحاب الحسین عرض سلام دارم خدمت بینندگان عزیز و جناب عالی عرض تسلیت دارم خدمت همه‌ی عزیزان و یاد و خاطره‌ی شهدای کربلا به ویژه شهید شش ماهه‌ی اباعبدالله حضرت علی اصغر علیه السلام را گرامی می‌دارم دعا می‌کنم که ان شاء الله همه‌ی شیرخوارگان همه‌ی اطفال عزیزانی که مادرانشان این روزها آن‌ها را با نام اباعبدالله به اسم علی اصغر ابا عبدالله با برکت کردند ان شاء الله عاقبتشان بخیر شود.
شریعتی: ان شاء الله در ذیل بحث اعتقادی ما که در روزهای چهارشنبه با آقای دکتر رفیعی داریم و بحث امام شناسی خیلی از شما منتظر هستید مثل من که ادامه‌ی مباحث آقای دکتر رفیعی را بشنوید ما هستیم خدمت شما.
حاج آقا رفیعی: خدمت بینندگان عزیز من قبل از ورود به بحث نکته‌ای را عرض می‌کنم و بعد وارد بحث می‌شوم این نکته را به این جهت عرض می‌کنم که یک وقت تصور نشود طرح این مباحث مثل بحث امامت یا مباحثی پیرامون شهادت ائمه حضرت زهرا سلام الله علیها اباعبدالله علیهم السلام و مجموعه‌ی مباحثی که مباحث تاریخی و اعتقادی ما است برای ایجاد اختلاف یا شکاف در بین مسلمانان است که بعضی‌ها بگویند این بحث‌ها را طرح نکنید مطرح نشود ضرورتی ندارد من برای این که این شبهه را دفع کرده باشم این نکته را خدمت بینندگان عزیز بگویم ده‌ها آیه‌ی قرآن تاکید بر وحدت مسلمان‌ها دارد آن چیزی که امروز دشمن از آن سود می‌برد و به دنبال اوست ایجاد تفرقه‌ی بین فرق مسلمان هاست فرق هم نمی‌کند به هر مسلمان که می‌گوییم چه برادران اهل سنت چه شیعیان هم در میان اهل سنت هم در میان شیعیان اختلافاتی است فرقه‌های گوناگونی شکل گرفته قرآن کریم به همه‌ی مسلمانان یعنی گویندگان لا اله الا الله محمد رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم معتقدین به خدا پیامبر قرآن وحی و نماز و روزه که این‌ها جزء اصلی ترین است خطاب می‌کند من چند آیه را خدمت بینندگان می‌خوانم ببینید که ما طرح مباحث نظری و تئوری و علمی غیر از موضوع وحدت و با هم بودن و در مقابل مشرکین و کفار و صهیونیست‌ها ایستادن است این را بدانیم در بیرون هم با هم هستیم مقام معظم رهبری فرمودند ما هم به حزب الله لبنان کمک می‌کنیم هم به مسلمانان فلسطین با این که یکی شیعه است یکی اهل سنت برای ما استکبار ستیزی مهم است برای ما مبارزه‌ی با دشمن مهم است همان طور که هفته‌ی پیش اشاره کردیم کتاب‌هایی که در مناقب حضرت علی است هم اهل سنت نوشتند هم شیعه در فضائل ابا عبدالله هر دو نوشتند اشعار شعرا برای هر دو از هر دو گروه است و لذا من چند آیه را می‌خوانم یکی آل عمران 103 است «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّـهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا» (آل عمران/ 103) من خیلی غصه می‌خورم از تفرقه‌ی مسلمانان نباید این طور بلاد اسلامی درگیر جنگ باشد نباید به این سادگی دشمن بتواند در عراق در بحرین در یمن در سوریه به این سهولت اهداف خودش را پیاده بکند خودش در دژ امن باشد مسلمانان این طور به جان هم بیفتند فرض هم این است جریانی که الآن در جهان اسلام به جان هم افتادند همه می‌گویند لا اله الا الله این خیلی بد است آیه‌ی دوم سوره‌ی بقره 208 می‌فرماید «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ» (بقره/ 208) همه تان بیایید در سلامت و با هم بودن و دوستی پس تفرقه کار شیطان است آیه‌ی سوم که تقاضا می‌کنم بینندگان ببینند سوره‌ی شوری آیه‌ی 13 می‌فرماید ما برای شما انبیا فرستادیم «شَرَعَ لَكُم مِّنَ الدِّينِ مَا وَصَّى بِهِ نُوحًا وَالَّذِي أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى» (شوری/ 13) خدا برای شما دین آورد نوح هم غیر از پیغمبر ما که چیزی نمی‌گفت درست است فروع متفاوت بوده اما اصول انبیا یکی بوده او هم می‌فرمود توحید «لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِّن رُّسُلِهِ» (بقره/ 285) او هم می‌فرمود معاد می‌فرمود دروغ نگویید حالا منظورم اینجاست بعد می‌فرماید «وَمَا وَصَّيْنَا بِهِ إِبْرَاهِيمَ وَمُوسَى وَعِيسَى» هم این حرف‌ها را زد این دو نکته را خوب توجه کنید مخاطب ما مختلف هستند همه‌ی عزیزان گوش بدهند می‌فرماید مسلمانان دو چیز کلیدی است حالا که همه‌ی انبیا گفتند خدا گفتند قیامت گفتند دین دو چیز را اهمیت بدهید «أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ» (شوری/ 13) یکی دین تان را حفظ بکنید تفرقه برای شما پیدا نشود آیه‌ی دیگر که خداوند به تاکید می‌فرماید «وَأَطِيعُوا اللَّـهَ وَرَسُولَهُ وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا» (انفال/ 46) مردم خدا و پیغمبر را اطاعت کنید نزاع نکنید فشل می‌شوید ضربه می‌خورید آن کشتاری که اتفاق افتاده بود یک وقتی جنگ سی و سه روزه در لبنان بعد هم جنگ دیگری در فلسطین هر دو خیلی کشته دادند کشته‌ها از هزار گذشت یکی از این مقامات صهیونیست گفته بود مهم نیست چه کسی کشته می‌شود مهم این است که مسلمان کشته می‌شود چه در عراق چه در فلسطین چه در لبنان چه در سوریه مهم این است جمعیت مسلمان‌ها کاهش پیدا بکند این خیلی مهم است من گاهی به دوستان می‌گویم بعضی شبهات را اصلا ما نباید علیه هم مطرح کنیم مثلا ما بگوییم شما می‌گویید قرآن تحریف شده بگویند نه شما می‌گویید تحریف شده نه هیچ کدام نمی‌گوییم برای این که سود این به جیب آن کسی می‌رود که اصل قرآن را قبول ندارد و خیلی مهم است این آیه قرآن می‌فرماید فشل می‌شوید آبرویتان می‌رود و پیغمبر گرامی اسلام هم برای این که می‌دانست بعد از خودش این اتفاق خواهد افتاد اختلافات ایجاد می‌شود فرمود به دو چیز تمسک کنید هیچ اتفاقی نمی‌افتد گمراه نمی‌شوید اختلاف پیش نمی‌آید یکی قرآن یکی عترت حتی من می‌خواهم این را عرض بکنم عزیزانی که امامت ائمه‌ی ما را هم قبول ندارند باشد به هر حال به نتیجه رسیدند نتیجه‌ای که خودشان به این رسیدند که فرض کنید پیام غدیر امامت حضرت علی نیست ما که اعتقاد به این داریم دفاع هم می‌کنیم الآن در این عالم ما مذاهبی داریم که چیزهایی را می‌پرستند که اصلا ما قبول نداریم حتی اگر امامت ائمه‌ی ما را هم قبول ندارند هستند در بین مسلمانان که ائمه‌ی ما را امام نمی‌دانند اما کلمات اخلاقی ائمه سیره‌ی ائمه زندگی خانوادگی ائمه خطبه‌های ائمه مثلا صحیفه‌ی سجادیه‌ی امام سجاد این برای نه مسلمان مسیحی هم از آن استفاده می‌کند آیت الله عظمی مرعشی وقتی این را فرستاد برای شیخ الازهر برای تنتاوی گفت عمر من فنا شده چرا این کتاب دیر به دست من رسیده ما وقتی دعای کمیل در مدینه گاهی قرائت می‌شود الآن یک مقدار اذیت می‌شود سابقا من یادم است دور تا دور ایرانی‌ها فرق کشورهای دیگر حلقه می‌زدند گوش می‌دادند من یک موقعی مدینه بودم یک آقای جلوی من را گرفت گفت به عربی کی ایرانی‌ها دعای کمیل را می‌خوانند گفتم فلان ساعت گفتم شما مال کدام کشورید نمی‌دانم گفت نیجریه از یکی از این کشورها شیعه نبود گفت من دوست دارم این حرف‌ها قشنگ است توحید محض دعای کمیل دعای عرفه مضمون عامی دارد ما وقتی عرض می‌کنیم سیره‌ی امام صادق احادیث امام صادق درست است در بحث اعتقادی ما امام صادق را امام می‌دانیم شما نمی‌دانید باشد اما فرزند پیغمبر نیست؟ یک آدمی نیست که ابو زهره که خودش دانشمند اهل سنت است کتاب نوشته برای امام صادق می‌گوید که بیشترین اختلافات در زمان امام صادق بین فرقه‌ها بود این او را تکفیر می‌کرد او این را یکی شافعی بود یکی حنفی بود حتی زندیق بودند عده‌ای منکر خدا بودند می‌گوید تمام طوایف مختلفی که زمان امام صادق بودند روی یک نقطه اتفاق نظر داشتند و آن فضائل امام صادق بود یعنی این آقا نقطه‌ی عطف بود ابن ابی الاوجا کافر می‌رفت در درسش زانو می‌زد ابوحنیفه صاحب مکتب است خودش می‌آمد زانو می‌زد دیگران هم می‌آمدند شاگردانش هم می‌آمدند خواهش من این است بینندگان عزیز که در سرتاسر کشور برنامه را گوش می‌کنند این دو نکته را دقت بکنند یک این آیات قرآن که وحدت با هم بودن ایجاد اختلاف نکردن تکفیر نکردن تو او را بکش تو این را بکش یعنی چه خیلی بد است یک بچه‌ای چند روز قبل جلوی من را گرفته بود ابتدایی بود هر چه اخبار گوش می‌دهید هفتاد درصد کشتار است کجا بمب گذاشتند جمله‌ی قشنگی گفت به این‌ها چه که ما شیعه هستیم به آن‌ها چه که این‌ها مسیحی هستند هر کس هر چه دارند چرا هم دیگر را می‌کشند یک بچه با فطرت پاکش کاری هم به مذهبش ندارد گفت به کی چه که کی چه عقیده‌ای دارد او را می‌کشد چه کارهای تو در این عالم یک عده‌ای بت می‌پرستند دارند عده‌ای حیوان می‌پرستند در هندوستان مذاهبی داریم پرستش این طوری دارند خیلی سوال مهمی است آقا بیا بحث کنیم شما معتقد هستید به حتی این افرادی که دارند کشتار می‌کنند بیایید جلسات بگذاریم بحث کنیم امام حسین مگر با راس الجالوت مگر با رئیس صابئین بحث نکرد مگر حکم قتل کرد؟ البته این‌ها توطئه است این‌ها پشتش یک فکر باطلی است شما بچه‌های مردم را عروسی مردم را مجلس مردم را بمب می‌گذارید جایی که عموم مردم هستند این بهانه‌ها درست نیست پس نکته‌ی اول می‌خواستم عرض بکنم وحدت است نکته‌ی دوم این است که این بحث‌هایی که ما عرض می‌کنیم صرفا برای روشنگری است برای این است که ببینیم این باوری که من دارم به عنوان یک مسلمان پایش ایستاده ام منبر می‌روم فریاد می‌زنم کلاس می‌روم این جوان دفاع می‌کند این باور پشتوانه اش این است ما این پشتوانه را می‌خواهیم عرض کنیم و اشاره کردم که استفاده از فرهنگ اهل بیت حدیث ثقلین درست است اعتقاد را می‌گوید اما چطور بعضی از غیر مسلمان‌ها می‌گوید این جای قرآن شما حرف خوبی است این که می‌گوید ظلم نکن دروغ نگو عزیزانی اگر در بحث امامت هم همراهی نمی‌خواهند بکنند این را دقت داشته باشند که سیره‌ی ائمه روش ائمه کلام ائمه ادعیه‌ی ائمه این‌ها فرامذهبی هستند این‌ها مال همه‌ی گروه‌های مختلف است لذا جرج جرداق هم در مقابل حضرت امیر سر تعظیم فرو می‌آورد او که مسیحی است این بحث اول اما امامت یک جمع بندی بکنیم دو بحث داریم امامت عامه امامت خاصه در امامت عامه کار نداریم چه کسی امام است فقط بحث می‌کنیم جامعه نیاز به امام دارد این به معنای امامت عامه است اگر این درست نشود دومی درست نمی‌شود در امامت عامه ما بعد از پیغمبر نیاز به امام داریم حالا این امام می‌تواند هر کسی باشد یا باید معصوم باشد این امام می‌تواند به انتخاب مردم باشد یا باید به انتخاب خدا باشد این امام باید علم غیب داشته باشد یا نیاز به علم غیب ندارد این بحث‌هایی است که در امامت عامه بحث می‌کنیم باز هم نمی‌گوییم این امام حضرت علی است نه فقط می‌آییم می‌گوییم امام این ویژگی‌ها را باید داشته باشد در امامت خاصه می‌گوییم این کلی که گفتیم این منطبق است بر حضرت علی و فرزندانش بر دوازده امام این ویژگی‌ها در این ائمه وجود دارد و این‌ها تایید شده خواجه نصیر طوسی جمله‌ای دارد می‌گوید درباره‌ی امامت پنج سوال اساسی داریم می‌گوید ما هل لم کیف من مَا الامام امامت چیست ضرورت امام است هل الامام آیا نیاز به امام داریم لما الامام برای چه امام می‌خواهیم قرآن و سنت کافی نیست؟ کیف الامام چگونه این امام را باید تعیین کرد من الامام امام کیست خیلی قشنگ است امامت چیست ممکن است بگویند امامت این است اما نیاز نیست هر کدام از این‌ها را جواب ندهیم سراغ دیگری نمی‌رویم امامت چیست آیا امام نیاز است برای چه امام نیاز است چطوری امام باید تعیین شود شورا مردم حالا این امام کیست این شخصیتی که به امامت می‌رسد کیست شخص امام این نکته‌ی اول است که من می‌خواستم عرض کنم در این مجموعه ما می‌آییم سراغ آن بحث اول که امامت چیست و ضرورت و این‌ها را بحث می‌کنیم در ارتباط با انبیا و پیغمبران الهی که ما تردیدی نداریم آیات قرآن است فرض هم بر این است که ما نبوت را قبول داریم روی نبوت بحث نمی‌کنیم پس انبیا را قبول داریم معتقد هستیم رسول خدا آخرین پیغمبر است خاتم الانبیا است ما که قرار نیست این‌ها را بحث کنیم بحث ما امامت است این‌ها پیش فرض است انبیائی داشته خدا آخرین پیغمبر هم پیغمبر گرامی اسلام است که در یک مقطع زمانی از دنیا رفته سوال آیا با بعثت انبیا که همیشگی نیست با مرگ پیغمبر گرامی اسلام رسالت ایشان کار ایشان نقشی که ایشان در جامعه داشت تمام شد یا باقی است به عبارت دیگر پیغمبر خدا از دنیا رفت آیا لازم است یک کس دیگری اهداف ایشان را ادامه بدهد یا لازم نیست ما عرض می‌کنیم رسول خدا صلوات الله علیه سه مقام و سه شأن و سه وظیفه داشت یک دریافت و ابلاغ وحی جبرئیل می‌آمد یا رسول الله به مردم بگو «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ» (بقره/ 183) باید روزه بگیرید حضرت مردم را جمع می‌کرد می‌فرمود. جبرئیل می‌آمد به مردم می‌گفت «فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ» (توبه/ 12) باید با ائمه‌ی کفر بجنگید کاتبان وحی کارشان این بود آیات را پیغمبر می‌خواند می‌نوشتند جبرئیل می‌آمد همه‌ی جلو رفته‌ها عقب مانده‌ها جمع شوند برایشان آیه بخوان «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ” (مائده/ 67) دوم تفسیر و تبیین وحی حالا این آیاتی که نازل شده قرآن فرموده نماز بخوانید روزه بگیرید حج بروید صبور باشید این‌ها را باید توضیح بدهد و تبیین بکند برای مردم و جلوی انحرافات و تفسیر به رای و تفسیرهای غلط و من در آوردی را بگیرد که دین دچار انحراف نشود نکته‌ی سوم ولایت و حکومت و تشکیل یک حکومت اسلامی است این پیغمبر گرامی اسلام می‌خواهد حدود دیات اجرا بکند تجارت اسلامی را پیاده بکند این‌ها نیاز به حاکم قاضی نیاز به فرماندار دارد پس سه مقام دریافت و ابلاغ وحی تفسیر و تبیین وحی و مانع از انحرافات و تشکیل فرقه‌های انحرافی و مذاهب فرعی و غلط شدن و سوم هم تشکیل حکومت با مرگ پیغمبر گرامی اسلام اولی تمام شد اللَّهِ لَقَدِ انْقَطَعَ بِمَوْتِكَ ما لَمْ يَنْقَطِعْ بِمَوْتِ غَيْرِكَ (نهج البلاغه، خطبه 226) وقتی پیغمبر از دنیا رفت وحی به معنای وحی نبوت دوستان اشکال نکنند چرا ما می‌گوییم ائمه وَ مَهْبِطَ الْوَحْيِ (زیارت جامعه کبیره) بله به مادر موسی هم وحی شد فرشته‌ها می‌آیند با ائمه صحبت می‌کنند با حضرت زهرا هم صحبت می‌کردند این را هم می‌گویند وحی. وحی‌ای که از شئون نبوت است این تمام شد آن دو بخش دیگر باید زمین بماند؟ یعنی تشکیل حکومت اجرای حدود و از آن طرف تفسیر و تبیین وحی جلوی فرقه‌های انحرافی را گرفتن یعنی به عبارت دیگر مرجعیت دینی مرجعیت حکومتی مرجعیت سیاسی این‌ها باقی است این ضرورت امامت را ایجاب می‌کند. یعنی اگر این‌ها نباشد تمام زحمات پیغمبر در این بخش از بین می‌رود سوال ما را جواب بدهید چند سوال است آیا امکان انحراف در دین بعد از پیغمبر وجود دارد یا نه اگر بگویید نه وجود ندارد این غلط است چرا وجود دارد چون یک مشت منافق هستند افرادی هستند تحریف می‌کنند تفسیرهای جدید و ناصواب می‌کنند همین الآن ببینید چقدر اشکالات ایجاد شده پس امکان انحراف در دین وجود دارد سوال دوم آیا گسترش دین پس از پیغمبر لازم است یا نه بگوییم نه همان مکه و مدینه کافی است از یمن می‌آیند از ایران می‌آیند سوال می‌کنند گیر دارند می‌خواهند دین را گسترش بدهیم سوال سوم آیا نیاز‌های جدید در حوزه‌ی دین ایجاد می‌شود یا نمی‌شود یعنی همین نماز و روزه و تمام یعنی مسائل جدید پیش نمی‌آید الآن چقدر مسئله‌ی جدید پیش آمده مرتب که پیش می‌رویم سوال جدید نیاز جدید در حوزه‌ی دین ایجاد می‌شود برای این سه متولی پس از پیغمبر کیست حتما لازم است کسی جواب بدهد یقینا کسی باید باشد که بگوید بعد از پیغمبر اسلام که پیغمبر این را فرمود من نمی‌گویم چیزی به دین اضافه کند نه چون خود رسول خدا سفر آخر که رفتند مکه چند سخنرانی کردند فرمودند آن چه لازم بود من برای شما گفتم لذا شما هم جایی پیدا نمی‌کنید امام فرموده باشد نماز را کمتر کنید روزه را کمتر کنید زکات را پیغمبر این طور فرموده ما می‌گوییم العیاذ بالله فلان طور نه ما نداریم کلیات دین را پیغمبر بردند دست در این برده نمی‌شود اما تبیین این چه کسی خمس را دریافت کند چه کسی زکات را دریافت بکند چه کسی شبهه به قرآن را جواب بدهد چه کسی حدود را رعایت کند لذا امام در جامعه سه شأن اساسی دارد یکی مرجعیت دینی است دوم مرجعیت سیاسی و اجتماعی سوم ولایت باطنی یعنی اول مرجعیت دینی است در امور دین مردم باید به ایشان مراجعه بکنند مطالب را بگیرند مرجعیت سیاسی تشکیل حکومت است اجرای احکام است جلوگیری از ظلم است برپایی عدل است و سومی خیلی مهم است ولایت باطنی این البته خیلی حرف دارد من فقط اشاره می‌کنم و آن این که همواره باید در جامعه یک انسان کامل معصوم مرتبط با عالم غیب وجود داشته باشد به عنوان محور لَوْلا الْحُجَّهُ لَسَاخَتِ الارْضُ بِاَهْلِهَا (کافی، ج 1، ص 179) به عبارت دیگر بحث امام معصوم بحث ولایت باطنی این است که یک شخصی یک فردی همواره در جامعه به عنوان محور ارتباط با خدا و به عنوان لنگر و محور و سکان در جامعه است یعنی وقتی مردم می‌آیند سراغ امام را بگیرند در نیشابور می‌گوید اَنَا مِن شُرُوطِهَا (عیون اخبار الرضا، ج 2، ص 135) وقتی در مشکلات اساسی گیر می‌کنند بحث ولایت باطنی خودش یک بابی است این سه اگر هر سه با هم شود عالی است اما در مورد حضرت علی یکی نشد یعنی حکومت به ایشان ندادند مرجعیت دینی ولایت باطنی سر جایش است امام است حجت خداست پاسخگوی مردم است قرآن تفسیر می‌کند به او تمسک می‌کنند آینده را می‌گوید تمام آن شئونی که بوده به مردم رسیدگی می‌کند مراجعات مردمی دارد و لذا این نکته را باید توجه کرد بله در میان اندیشمندان اهل سنت این تعبیر را من برای شما می‌خوانم آن‌ها قائل به این شئون نیستند ابو یعلی متوفای 458 است یعنی قرن پنجم از دانشمندان اهل سنت است کتابی دارد به نام الاحکام سلطانیه ضرورت امامت را همه قبول دارند اما امام را این می‌گوید امامت با اعمال زور و قدرت نیز حاصل می‌شود نیاز به گزینش ندارد هر کس بر مسند حکومت نشست امیر مومنان است این همان تفکری که الآن در سعودی است یعنی امیر عبدالله امیر سلمان هم امیر مومنان است جوینی امام الحرمین متوفای 478 این هم قرن پنجم است تعبیرش این است در اجماع یعنی گروهی که جمع می‌شوند امام را تعیین کنند عدد شرط نیست اهل حل و عقل یعنی آدم‌هایی که خبره اند حتی با صلاح دید یک نفر هم امام تعیین می‌شود پس تفاوت شد مبنایی تفاوت شد ریشه‌ای تفتازانی از علمای بزرگ اهل سنت است شرح مقاصد دارد گفته هر کس مدعی امامت شد گرچه با قهر و غلبه مالک رقاب مسلمانان شد یعنی حاکم شد گرچه فاسق باشد امامت برای او منعقد می‌شود مادامی که خلاف شرع نگوید این امام را در حد یک اصلا ما این را برای رئیس جمهور و امام جماعت هم نمی‌گوییم برای قاضی برای یک فرماندار برای استان دار این تعریف را نداریم نماینده‌ی مجلس را هم که شورای نگهبان می‌خواهد تایید بکند این قدر باز نمی‌گذارد یعنی می‌گوید این قدر سطح سواد باید باشد جرم نداشته باشد اعتقاد به ولایت فقیه داشته باشد لذا امامت شیعه یک نظریه‌ی پویا و منطقی است مطابق خرد و عقل است عقل این را حکم می‌کند که پیغمبر شأن دریافت وحی اش خاتمه پذیرفت بعد از او آن شأن تبیین تشکیل حکومت مرجعیت دینی و ده‌ها موردی که من در این سه مورد جمع کردم نوشتم این جا امر به معروف جلوگیری از گناه پاسداری از شریعت تفسیر شریعت پاسخ گویی به شبهات جلوگیری از دسیسه‌ها که آدرس می‌دهم در نهج البلاغه خطبه‌ی 104 است حضرت امیر این‌ها را آورده در یک جمله امامت ریاست عامه فراگیر در امور دین و دنیا است حالا البته نمی‌خواهیم وسط بحث بپریم یک کسی بگوید الآن که امام نداریم هزار و چند سال است این بحث دیگری است چرا ما الآن امام داریم ولایت باطنیه است حافظ دین حجت خدا است توسل به او ارتباط با او است ولی همان امام برای ما دو حوزه‌ی پاسخ گویی به دین مردم و سیاست مردم آمده موضوع فقیه را مطرح کرده این آخرین بحثی است که ان شاء الله به آن خواهیم رسید پرش زدیم چون ممکن است یک کسی بگوید این‌هایی که می‌گویید مال زمان امام صادق است قبول امام باقر قبول امروز چه امروز به امام زمان می‌شود مراجعه کرد پرسید این جا است که می‌بینیم یک چیزی حدود صد هزار هشتاد هزار آمار ندارم روایات متعددی که ائمه در اختیار ما گذاشتند فرمودند اصول از ما فروع از علما ما اصل را می‌دهیم آقایان مراجعه بکنند شرطش عدالت است شرطش دین شناسی است شرطش علم است یعنی آمدند یک سری افرادی که آن جایگاه را ندارد آن عصمت و ولایت تکوینی را ندارد اما یک درجه پایین تر گفتند عصمت نه عدالت علم غیب و لدنی نه اما علم تحصیلی اعلم و عالم هستند بحث‌های فقهی است که نمی‌خواهیم مطرح بکنیم عالم آگاه آشنا با رجال و با حدیث بیاید دین شما را بگوید مشکلی هم نداشتیم شما در هر حوزه‌ای در دین بخواهید مرجع به شما پاسخگو است لذا امام وقتی می‌فرماید تصور ولایت فقیه در تصدیقش کافی است یعنی عقل حکم می‌کند که آن کلی که ما تعریف کردیم در زمان غیبت کم رنگ شود بیاید در این قالب ولایت فقیه پس این راجع به امامت کلی بود و اصل امامت. جمع بندی می‌کنیم امامت ضرورتش چیست پیغمبر شئونی داشته یکی که دریافت وحی و ابلاغ باشد تمام شده بقیه‌ی شئون باید در شخصی به نام امام تحقق پیدا بکند حالا این امام چه شرایطی دارد چه ویژگی‌هایی دارد چطوری تعیین می‌شود کم کم بحث می‌کنیم.
شریعتی: خیلی ممنون امروز صفحه‌ی 9 قرآن کریم را تلاوت خواهیم کرد آیات 58 تا 61 سوره‌ی مبارکه‌ی بقره.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
وَإِذْ قُلْنَا ادْخُلُوا هَـذِهِ الْقَرْيَةَ فَكُلُوا مِنْهَا حَيْثُ شِئْتُمْ رَغَدًا وَادْخُلُوا الْبَابَ سُجَّدًا وَقُولُوا حِطَّةٌ نَّغْفِرْ لَكُمْ خَطَايَاكُمْ وَسَنَزِيدُ الْمُحْسِنِينَ ﴿٥٨﴾ فَبَدَّلَ الَّذِينَ ظَلَمُوا قَوْلًا غَيْرَ الَّذِي قِيلَ لَهُمْ فَأَنزَلْنَا عَلَى الَّذِينَ ظَلَمُوا رِجْزًا مِّنَ السَّمَاءِ بِمَا كَانُوا يَفْسُقُونَ ﴿٥٩﴾ وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَيْنًا قَدْ عَلِمَ كُلُّ أُنَاسٍ مَّشْرَبَهُمْ كُلُوا وَاشْرَبُوا مِن رِّزْقِ اللَّـهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ ﴿٦٠﴾ وَإِذْ قُلْتُمْ يَا مُوسَى لَن نَّصْبِرَ عَلَى طَعَامٍ وَاحِدٍ فَادْعُ لَنَا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ مِن بَقْلِهَا وَقِثَّائِهَا وَفُومِهَا وَعَدَسِهَا وَبَصَلِهَا قَالَ أَتَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنَى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْرًا فَإِنَّ لَكُم مَّا سَأَلْتُمْ وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّـهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّـهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ ﴿٦١﴾
ترجمه:
و [یاد کنید] هنگامی را که گفتیم: به این شهر [بیت المقدس] وارد شوید، و از نعمت های آن هر چه خواستید، فراوان و گوارا بخورید و از دروازه [شهر یا درِ معبد] فروتنانه و سجده کنان درآیید و بگویید: [خدایا! خواسته ما] ریزش گناهان ماست، تا گناهانتان را بیامرزیم و به زودی [پاداش] نیکوکاران را بیفزایم. (۵۸) ولی ستمکاران، سخنی را که [بیرون دروازه شهر] به آنان گفته شده بود [پس از ورود به شهر] به سخنی دیگر تبدیل کردند [به جای درخواست ریزش گناهان، درخواست امور مادی کردند]. ما هم بر ستمکاران به سبب آنکه همواره نافرمانی می کردند، عذابی از آسمان فرود آوردیم. (۵۹) و [یاد کنید] آن گاه که موسی برای قومش درخواست آب کرد، پس گفتیم: عصایت را به این سنگ بزن. پس دوازده چشمه از آن جوشید به طوری که هر گروهی [از دوازده گروه بنی اسرائیل] چشمه ویژه خود را شناخت. [و گفتیم:] از روزیِ خدا بخورید و بیاشامید و تبهکارانه در زمین فتنه و آشوب بر پا نکنید. (۶۰) و [یاد کنید] هنگامی که گفتید: ای موسی! ما هرگز بر یک نوع غذا صبر نمی کنیم، پس از پروردگارت بخواه تا از آنچه زمین می رویاند از سبزی و خیار و سیر و عدس و پیازش را برای ما آماده کند. [موسی] گفت: آیا شما به جای غذای بهتر، غذای پست تر را می خواهید؟! [اکنون که چنین درخواست ناروایی دارید] به شهری فرود آیید که آنچه خواستید، برای شما آماده است. و [داغِ] خواری و بیچارگی و نیاز بر آنان زده شد و سزاوار خشم خدا شدند؛ این [خواری و خشم] به سبب آن بود که آنان همواره به آیات خدا کفر می ورزیدند و پیامبران را به ناحق می کشتند؛ این [کفرورزی و کشتن پیامبران] به علت آن بود که [از فرمانِ من] سرپیچی نمودند و پیوسته [از حدود حق] تجاوز می کردند. (۶۱)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: اشاره‌ی قرآنی امروز را بفرمایید.
حاج آقا رفیعی: آیه‌ی آخر صفحه‌ی 9 بی ارتباط با بحث ما هم نیست اشاره به بهانه جویی‌های بنی اسرائیل دارد که با انبیا چه کردند حرف را گوش نکردند آن‌ها را کشتند و خار و ذلیل شدند به خاطر شهادت اباعبدالله چقدر بنی امیه خار شدند مسلمانان لطمه خوردند اتفاقا دیدم در بعضی از نقل‌ها که این آیه مورد تمسک امام حسین هم بوده روز عاشورا یا قبلش آیه این است می‌فرماید «وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ وَبَاءُوا بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّـهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُوا يَكْفُرُونَ بِآيَاتِ اللَّـهِ وَيَقْتُلُونَ النَّبِيِّينَ بِغَيْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَوا وَّكَانُوا يَعْتَدُونَ» خار و ذلیل شدند و غضب الهی آن‌ها را گرفت به این دلایل آیات خدا را تکذیب کردند پیغمبران را کشتند گناه کردند و تجاوزگری کردند دقیقا این آیه به قصه‌ی کربلا هم منسوب است در روایت داریم که حضرت حسین در مسیر که می‌آمدند یک کسی عرض کرد کجا می‌روید این طور می‌کنند جد شما فرمود شما را به شهادت می‌رسانند آقا فرمود آن‌ها هم مثل بنی اسرائیل «وَضُرِبَتْ عَلَيْهِمُ الذِّلَّةُ وَالْمَسْكَنَةُ» خار و ذلیل می‌شوند همین آیه را آقا تلاوت کردند و اتفاقا همین هم شد یک نفر از قاتلان امام حسین آب خوش از گلویش پایین نرفت چه مختار کشت چه صفاح کشت چه خودشان بدبخت شدند نمی‌خواهم بگویم کار بنی عباس درست غلط بود بحث این است که این‌ها ذلیل شدند عاقبتشان این طور شد این آیه پیامش این است هر کسی تجاوز گری و ظلم بکند نتیجه اش ذلت و مسکنت است راه دوری هم نمی‌رویم صدام را در زمان خودمان دیدیم با مردم حلبچه چه کرد با بمباران مردم ایران چه کرد چطور آن طور خار و ذلیل شد خود آن‌هایی که آوردنش از بین بردندش این باید دقت شود این وعده‌ی خداست عاقبت ظلم ذلت است. من اشاره کردم بحث امامت را اگر بخواهم فاز جدیدی را شروع کنم نمی‌رسیم جمع کنیم فقط نهج البلاغه را اشاره کردیم که امام کیست و چه ویژگی‌هایی دارد امامت چیست خطبه‌ی 105 است خطبه‌ی 104 در نهج البلاغه‌های دیگر است این مال مرحوم آقای دشتی است امام حضرت علی خیلی جالب است نقش امامت را می‌شمارد که بعد از پیغمبر امام کارش چیست نمی‌گوید هم امام کیست فقط نقش امام چیست را می‌فرماید إِنَّهُ لَيْسَ عَلَى اَلْإِمَامِ إِلاَّ مَا حُمِّلَ مِنْ أَمْرِ رَبِّهِ اَلْإِبْلاَغُ فِي اَلْمَوْعِظَةِ وَ اَلاِجْتِهَادُ فِي اَلنَّصِيحَةِ وَ اَلْإِحْيَاءُ لِلسُّنَّةِ وَ إِقَامَةُ اَلْحُدُودِ عَلَى مُسْتَحِقِّيهَا وَ إِصْدَارُ اَلسُّهْمَانِ عَلَى أَهْلِهَا اولین وظیفه‌ی امام این است که پیام الهی را برای مردم تبیین بکند مردم دسترسی به پیغمبر که ندارند از دنیا رفته یک کسی باید بگوید پیغمبر این طور فرمود منظور قرآن و پیغمبر این است پس اولین نقش امام انجام وظیفه‌ی الهی است دوم موعظه و نصیحت بکند چقدر حضرت علی و ائمه‌ی ما موعظه دارند چقدر خود امام حسین روز عاشورا موعظه دارد بَالَغَتِ النَّصِیحَة (مفاتیح الجنان، زیارت حضرت عباس) سوم تلاش کند خیرخواهی بکند اختلاف پیش نیاید مردم با هم باشند درگیر نشود چهارم سنت پیغمبر را احیا بکند همان که امام حسین فرمود می‌خواهم سنت پیغمبر را احیا بکنم. پنجم حدود را بر مستحقینش اجرا بکند وقتی ولید شراب خورد و نماز صبح را چهار رکعت خواند و خبر دادند به خلیفه‌ی سوم خیلی‌ها مانع شدند از اجرای حکم نمی‌خواستند ولید حد شراب بخورد حضرت علی شخصا او را حد زد با این که حکومت و قدرت دست ایشان نبود خیلی از اوقات افراد خدمت ائمه می‌رسیدند با این که حکومت دست کس دیگر بود قاضی کس دیگر بود اجرای حدود یا وظیفه را از امام سوال می‌کردند پس این کار کار امام است یکی از پیروان حضرت علی نجاشی است شراب خورد در ماه رمضان فرمود صد ضربه شلاق بزنند گفتند ایشان از نزدیکان و یاران شماست فرمود حکم حکم الهی است باید اجرا شود پس یکی از کارهای امام می‌شود اقامه‌ی حدود و ششم نقش دیگر امام این است که سهم بیت المال را به اهلش برساند چقدر در بیت المال چپاول شد چقدر بنی امیه بیت المال را خود حضرت علی می‌گوید مثل شتری که بیفتد در مزرعه چطور له می‌کند این طور بیت المال را تصرف کردند این امام است که چراغ بیت المال را هم خاموش کرد فرمود این چراغ مال بیت المال است چراغ شخصی روشن می‌کند امام معصوم است که بیت المال را به حقش به اصحاب برساند فَبَادِرُوا اَلْعِلْمَ مِنْ قَبْلِ تَصْوِيحِ نَبْتِهِ حالا طولانی است این‌ها مسئولیت و ویژگی‌های امام را بیان کرده البته 250 سال ائمه‌ی ما امامتشان تقریبا طول کشیده حاکمیت سیاسی برای همه شان نبود تقریبا هیچ کدام غیر از امام حسن که شش ماه و حضرت علی چهار سال و شش ماه مجموعا پنج سال اما تمام ائمه ملاحظه فرمایید نور واحد اند در زندگی شان یک خطایی یک آموزش علمی از کسی بگویند فلانی استاد امام صادق بوده یک درماندگی و عجز در پاسخ به مردم نداشتند مکرر حاکمان دیگر این ادعا را می‌کردند که ما نمی‌توانیم دیگری جواب بدهد اما یک جایی یک کسی شاهد بیاورد که امام فرموده باشد من پاسخ این را نمی‌دانم باید مراجعه کنم باید منبع ببینم این طور نیست تمام خطبه‌های حضرت امیر ابتدا به ساکن است مثل بنده نیست که یادداشت‌ها را آوردم یک مرتبه شروع کرده بیان فرموده. خدمت آیت الله عظمی صافی حفظه الله بودیم فرمودند صدیقه‌ی طاهره این کل خطبه‌ی فدک را یک مرتبه ایراد کرد بدون پیشینه‌ی قبلی مشخص است دعای عرفه قبلا نشسته باشند مثل شعرای ما این را تنظیم کرده باشند نه شروع کرد امام گفتن گفتن در عرفه که این مضامین خودش نشان می‌دهد از امام است حتی امام جواد هفت ساله امام هادی هشت ساله می‌ریزند سوالات را به سر ایشان پاسخ گو است همه را این یک چیز روشنی است ضرورت امامت یعنی مردم در طول تاریخ باید غیر از پیغمبر خدا یک فرد معصومی سکان این دین و اسلام را در دست داشته باشد این دلیل عقلی ماست اگر کسی گفت که ما این دلیل را قبول نداریم باشد باز می‌شویم بی حساب نقطه سر خط می‌گوییم نص را که قبول دارید بیایید ببینید پیغمبر گرامی اسلام تکلیف امت اسلامی را در آینده‌ی اسلام به عهده‌ی چه کسی گذاشته این را که می‌شود در روایات در سخنان پیغمبر گشت اگر به این نتیجه رسیدیم حتی این دلیل عقلی را هم نپذیرفتیم آن دلیلی که بعدا اشاره خواهیم کرد ما تک تک ادله‌ی امامت را از سخنان پیغمبر در منابع فریقین در این برنامه ارائه خواهیم کرد لذا موضوع امامت را دوستان ما جدی بگیرند موضوع موضوع روز است موضوع کلامی است موضوع اعتقادی است آمیخته‌ی با اعتقادات ماست افرادی امروز دست روی همین گذاشتند این را بخواهند ضربه بزنند و باید به این نکته توجه شود یک کتابی است امام شناسی پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی دوست ما حاج آقای محمد رضا کاشفی از دنیا هم رفتند سرطان گرفتند خدا رحمتشان بکند خیلی جوان فعالی بودند من امروز متوجه شدم ایشان نوشته قبلا نگاه نکرده بودم البته پرسخ پاسخ دانشجویی مجلداتی دارد امام شناسی پرسش‌ها و پاسخ‌های دانشجویی است یک سری سوالاتی جوانان در مورد امامت دارند در این کتاب سهل آمده نمی‌خواهم بگویم این کتاب منبع جامع و کاملی است نه می‌تواند پاسخ گوی برخی از شبهات دوستان باشد.
