امامت
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: امامت
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين رفیعی
تاريخ پخش: 08-02-95

بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
پیدا تری ز خورشید، ‌ای ماه بی نشانم *** تا از تو می‌سرایم، گُل می‌شود دهانم
معنای آدمیت، فهم شکفتن توست *** اردیبهشت محزون! حوّای مهربانم!
فوّاره‌ی خروشی،‌ای آه سرمه‌ای رنگ! *** با روزه‌ی سکوتت، آتش مزن به جانم
با ابرها بگویید، دستِ مرا بگیرند *** از دودمانِ آهم، ماندن نمی‌توانم
بیرون شو‌ای همایون، از پشت پرده‌ی غیب *** تا در سه گاهِ مستی، شوریده تر بخوانم

شریعتی: سلام عرض می‌کنم خدمت شما خوشحال هستیم در کنار شما هستیم افتخار داریم در خدمت آقای دکتر رفیعی باشیم به رسم چهارشنبه‌ها سلام علیکم و رحمة الله خیلی خوش آمدید.
دکتر رفیعی: بسم الله الرحمن الرحیم عرض سلام دارم خدمت جنابعالی و بینندگان عزیز ان شاء الله در این ماه رجب از فیوضاتش بهره مند باشیم و همه مان جزء رجبیون قرار بگیریم.
شریعتی: ان شاء الله رسیدیم به بحث مهدویت و حضرت مهدی در روایات شیعه و سنی.
دکتر رفیعی: بعضی از دوستان چون تقاضای منابع کرده بودند منابع و کتاب‌هایی که در مورد حضرت حجت در بخش‌های مختلفی نوشته شده خیلی زیاد است مثلا در مورد امام زمان و خانواده امام زمان و جوانان فلسفه‌ی غیبت امام زمان در منابع اهل سنت امام زمان در ادیان قبل از اسلام یک بنیادی است در قم بنیاد مهدی موعود عج الله تعالی فرجه الشریف غالبا آثاری درباره‌ی مهدویت را این بنیاد نشر می‌کند با موضوعات مختلف حتی کتاب‌های پالتویی قطع جیبی و در عین حال مختصر در چهارده موضوع مختلف چاپ کردند یکی از آن کتاب‌ها را که آن‌ها چاپ کردند معرفی می‌کنم درس نامه‌ی مهدویت است تفاوت درس نامه برای کتاب این است که برای تدریس تدوین می‌شود پرسش دارد خود آزمایی دارد چکیده دارد این درس نامه توسط آقای سلیمیان نوشته شده در چهار جلد است هر کدام از این مجلدات مشتمل بر چهارده پانزده درس است که مجموعه‌ی این‌ها در حدود پنجاه شصت درس درباره‌ی حضرت حجت است این چهار جلد مهدی شناسی در سطح عموم مردم است یعنی دانش آموز دانشجو یک وقتی یک کسی ممکن است پژوهش‌های ویژه‌ای بخواهد در مورد مهدویت به او باید منابع بیشتری معرفی کرد دو سه کتاب نام می‌برم خوب است من خواندم یکی خورشید مغرب است از جناب محمد رضا حکیمی کتاب دیگر عصر زندگی است که رویکرد قشنگی دارد آن هم متعل به آقای محممد حکیمی است یک کتاب بسیار خوبی حضرت آیت الله امینی دارند به نام دادگستر جهان این را هم عزیزان می‌توانند ببینند یک کتابی حضرت آیت الله مکارم دارند به نام حکومت جهانی حضرت مهدی مرحوم شهید صدر که در عراق به شهادت رسید در بسیاری از امور در فقه در فلسفه در اقتصاد ایشان مبتکر بود صاحب نظر و پیش قدم بود صاحب نظریه بود ایشان یک کتابی دارد در مورد حضرت مهدی که یکی از محققین به فارسی ترجمه کرده به نام راه مهدی تقریبا پنج کتاب غیر از این معرفی کردیم برای عموم مخاطبین و بعضی‌ها هم کتاب‌های فراتر است خورشید مغرب عصر زندگی دادگستر جهان حکومت جهانی حضرت مهدی و راه مهدی البته آن مجموعه‌ای که عرض کردم در قم کار کردند بد نیست عزیزان با سایتشان کتاب هایشان آشنا باشند حتی برای کودکان هم کتاب نوشتند برای نوجوانان حتی برای کسانی که مدرسه نمی‌روند هنوز پیش دبستانی یا قبل از پیش دبستانی هستند فلش کارت‌ها نقاشی‌هایی که آشنا شوند با امام زمان یک وقتی عزیزان اگر در مسجد جمکران مراجعه داشته باشند مجموعه‌ی این آثار را می‌توانند تهیه بکنند و ببینند اما بحث این جلسه‌ی ما چون بنا شد هفت هشت جلسه‌ای در مورد مهدویت صحبت بکنیم یکی از بحث‌هایی که در ارتباط با مهدویت است بحث امام زمان ارواحنا فداه درباره‌ی قرآن است که جلسه‌ی قبل اشاره کردیم یادی از حاج آقا قرائتی بکنیم دیدم ایشان یک کتابی به نام مهدی در آیات قرآن دارد دیشب نگاه کردم این کتاب را بعضی‌های دیگر هم نوشتند و این بحث را مطرح کردند اما در ارتباط با حضرت حجت ارواحنا فداه در منابع اهل سنت بعضی عزیزان کتاب نوشتند تحت همین عنوان مهدویت در صحاح شش گانه یعنی در فقط شش کتاب اهل سنت آمدند بحث مهدویت را دنبال کردند چون موضوع مهدویت موضوع شیعی نیست ادیان دیگر هم دارند ولی در اسلام کتاب‌های متعددی اندیشمندان اهل سنت در این رابطه نوشتند که این‌ها را می‌شود به دو بخش تقسیم کرد بخشی از این‌ها کتاب‌های مستقل است که مستقلا درباره‌ی حضرت حجت ارواحنا فداه روایات را جمع آوری کرده بخشی از این‌ها کتاب‌هایی است که اختصاص به حضرت حجت ندارد مستقیم ندارد مثلا کتاب حدیثی است اما در ضمن آن کتاب آن روایات را هم مورد بررسی قرار داده و بحث کرده یکی از این‌ها کتاب المصنف است عبدالرزاق صنعانی متوفای 211 نوشته است یعنی هنوز امام زمان ارواحنا فداه به دنیا نیامده بودند ایشان در این کتاب یک عنوانی دارد به نام باب المهدی و پاره‌ای از این روایات مربوط به مهدویت را می‌آورد خیلی جالب است معلوم می‌شود موضوع مهدویت یک موضوعی نبوده که با تولد امام زمان شروع شده باشد روایاتی که از پیغمبر گرامی اسلام در مورد این که مهدی نامش نام من است سیره اش سیره‌ی من است ولو یک روز از عمر جهان مانده باشد ظهور خواهد افتاد حتی به علائم ظهور ایشان در این کتاب تعدادی از این روایات را آورده نویسنده‌ی دیگر باز حافظ ابوعبدالله المروزی است که اهل مرو بوده ایشان هم متوفای 229 است باز هم قبل از میلاد حضرت حجت کتابی دارد به نام الفتن که احادیث متعددی را در ارتباط با حضرت حجت و صفات و ویژگی‌های ایشان آورده است حالا این کتاب‌ها خوشبختانه یکی از اموری که امروز در دسترس خیلی‌ها است همین فضای مجازی و اینترنت است اگر درست استفاده شود لازم نیست در کتابخانه‌ها دوستان دنبال این کتاب‌ها بگردند کافی است این اسم را بزنند فقط بدانند یک وقت کسی روی هوا نگوید که این موضوع تازه مطرح شده اصلا مبنا ندارد نه کتاب‌هایی که مطرح می‌کنیم چقدر کهن است یکی از این کتاب‌ها مسند احمد حنبل است احمد بن حنبل امام حنابله است که اخیرا این مسند در پنجاه جلد چاپ شده نزدیک سی هزار روایت ایشان آورده که شاید بیشترین روایات در مورد حضرت مهدی را ایشان در این کتاب مسند دارد آن چیزی که ایشان در این جا ادعا کرده و بنده هم مراجعه کردم بالغ بر 130 حدیث در مورد حضرت مهدی است جالب است که احمد بن حنبل هم متوفای 241 است باز هم قبل از میلاد حضرت حجت است که این احادیث بعضی هایش مربوط به علائم ظهور است بعضی هایش مربوط به این است که حضرت مهدی اسمشان اسم رسول خداست بعضی شان مربوط به این است که حضرت عیسی با آن حضرت ظهور می‌کنند وقتی امام زمان می‌آیند بعضی از این روایات مربوط به گروه‌هایی است که امام زمان با آن‌ها می‌جنگد موضوع مهدویت یک موضوع فراگیر بوده است در اسلام نه به زمان تولد مربوط می‌شده نه به شیعه مربوط می‌شده در لسان پیغمبر اکرم در روایات متعدد در منابع مختلف آمده است کتاب دیگر که جزء کتاب‌های شش گانه‌ی اهل سنت است سنن ابن ماجه است ایشان هم متوفای 275 است یعنی غیبت صغرا در آن زمان بوده ایشان هم بخشی از روایاتی که دارد اصلا عنوان دارد باب خروج المهدی هم چنین سنن ابی داود که باز یکی دیگر از کتاب‌هایی که هست و منابع متعددی که در این رابطه است این‌ها کتاب‌های دسته‌ی اول بود منابغ غیر مستقل که موضوعش جمع آوری احادیث است و این روایات را هم دارد بسیاری از شخصیت‌ها ادعای تواتر کرده اند در روایات مهدویت عزیزان می‌دانید اگر یک خبری یک مورد نقل شده باشد می‌گوییم خبر واحد اگر دو مورد سه مورد پنج مورد باشد می‌گوییم خبر مستفی؟؟؟ یعنی بیشتر از واحد است تعدادش چند خبر است اما اگر خبری متعدد وارد شده باشد تعداد نمی‌توانیم بدهیم اما این قدری است که نمی‌شود تکذیب کرد مثل حدیث غدیر یا یک حدیثی از پیغمبر اسلام است فَمَنْ كَذَبَ عَلَيَّ مُتَعَمِّدًا فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَده مِنْ النَّار هر کسی به من دروغ ببندد جایگاهش جهنم است این‌ها شیعه و سنی می‌گویند متواتر است تقریبا شصت نقل دارد احادیث حضرت مهدی بحث واحد و استفاظه نیست بحث خبر متواتر هستند منابعی که مستقلا درباره‌ی حضرت مهدی نوشته یکی کتاب ابوعبدالله محمد گنجی شافعی است کتاب عجیبی است به نام البیان فی اخبار صاحب الزمان این کتاب مستقلا درباره‌ی امام زمان است بیست و پنج باب است احادیث را در این بیست و پنج باب دسته بندی کرده و آورده یک وقتی من از قول آیت الله حسن زاده‌ی آملی شنیدم که ایشان فرمودند این کتاب در عین حال که حجم صغیری دارد اما منافع عظیمی دارد کتاب کوچک است خیلی قطور نیست امام ایشان در آغاز این کتاب یک جمله‌ای دارد گنجی می‌گوید که هیچ امتناعی در بقای حضرت مهدی وجود ندارد در این که اتفاق می‌افتد و ایشان می‌آید بعد نکته‌ی دیگری که قابل توجه است می‌گوید من این کتاب را از روایات اهل سنت فقط نقل می‌کنم روایات شیعی را نیاورده این یکی از آن کتاب‌هایی است که مستقلا درباره‌ی حضرت نوشته شده کتاب‌های دیگر البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان که بیش از 270 حدیث است این کتاب را هم متقی هندی متوفای 975 نوشته قرن دهم ایشان همان کسی است که کنز العمال دارد 270 حدیث در ابواب مختلفی در این کتاب ایشان دسته بندی کرده این فکر می‌کنم کافی باشد در منابع معتبر. اما اگر بخواهیم مشترکات روایات شیعه و سنی را به عبارت دیگر مشترکات روایت فریقین را و آن چیزی که همه رویش اتفاق دارند درباره‌ی حضرت حجت مطرح کنیم شاید بتوانیم بگوییم این مجموعه‌ی روایاتی که در منابع اهل سنت که اسم بردم و منابع شیعه آمده این مطالب در آن‌ها آمده که فهرست وار خدمت بینندگان عرض می‌کنم ما کتاب هم معرفی کردیم تفصیلش را خودشان ببینند مجموعه‌ی روایاتی که درباره‌ی حضرت حجت است اگر بخواهید کسی سوال بکند محورهای این‌ها چیست عرض می‌کنیم این‌ها بر چند بخش تقسیم می‌شود یک بخش اول حتمی بودن ظهور و قیام حضرت مهدی ارواحنا فداه است این اتفاقی است مشترک است من اختلافی‌ها را هم خواهم گفت این می‌گوید اگر یک روز از عمر جهان مانده باشد خدا آن قدر آن روز را طولانی می‌کند که حضرت مهدی ظهور بکند و این اتفاق بیفتد بخش دوم روایات که باز اتفاقی است در مورد نصب حضرت حجت است که حضرت حجت فرزند چه کسی است من آن اتفاقی اش را عرض می‌کنم یک بخش‌هایی اش اختلافی است که می‌گذاریم بعد روایات متعدد منابع شیعه و سنی این را تاکید دارند که ایشان از اهل بیت است از فرزندان رسول خداست از نسل امیرالمومنین و فاطمه‌ی زهرا سلام الله علیهما است این که فرزند امام عسکری است یا نه این در اختلافی هاست که من وارد نشدم اما این که المهديُّ مِن وُلدِ فاطمهَ مهدی از نسل حضرت زهرا سلام الله علیهاست پیغمبر خدا به حضرت زهرا فرمودند که فاطمه جان یکی از افتخارات این امت این است که مِنَّا مَهدى هَذِهِ الاُمَّة وَ هُوَ مِن وُلدِك (بحارالانوار، ج 25، ص 25) در ایام فاطمیه خوانده بودیم این روایت را سومین وجه مشترک یا امری که در منابع فریقین آمده است بحث ویژگی‌های جسمانی حضرت حجت است این که چهره نورانی است کَاَنَّ وَجْهُهُ کَوْکَبٌ دُرّیٌّ (فرائد السمطین، ج 2، ص 327) این تعبیری است که در منافع آمده است پیشانی بلند دارد بینی کشیده دارد خال بر گونه دارد حدودا سنشان بین سی تا چهل است این هم سومین مورد اتفاق است این‌ها چیزهایی است که مشترک است و در تمام منابعی که از اهل سنت نام بردیم یا در برخی از آن‌ها تاکید شده است چهارمین محور هم نام بودن حضرت حجت با حضرت رسول گرامی اسلام است البته تاکید شده در زمان غیبت این اسم را نبرید اما نام محمد صلی الله علیه و آله و سلم از نام‌هایی است که عبدالله بن مسعود نقل می‌کند شخصیتی است که منابع مختلفی از او هم شیعه هم سنی نقل حدیث کرده است که پیغمبر خدا فرمودند اِسْمُ الْمَهْدِیِّ مُحَمَّدٌ البته گفتند در زمان غیبت از این نام استفاده نشود این چهار تا شد پنجمین محوری که باز در ارتباط با حضرت حجت مشترک است بحث فراهم شدن زمینه‌ی ظهور است هم روایات شیعه هم روایات اهل سنت دارد که باید شرایط برای ظهور فراهم شود یکی از آن شرایط نا امیدی مردم است یعنی ببینند هم‌ی حکومت‌ها آمدند اما آن حکومت جهانی نشد البته این معنایش این نیست که انسان تشکیل حکومت ندهد انسان تلاش نکند عدالت محور نباشد نه ولی این نکته مهم است که این روایات می‌خواهد بگوید یک زمانی می‌آید که مردم احساس می‌کنند آن مطلوب نیست با این که تلاش کردند خود حضرت امام رضوان الله تعالی علیه که مبتکر حکومت اسلامی بودند بنیان گزار جمهوری اسلامی بودند دائما در فرمایشاتشان می‌فرمودند ان شاء الله ظهور حضرت ان شاء الله پرچم ظهور حضرت مهدی مقام معظم رهبری و علما هم همین طور ما تمام تلاشمان را می‌کنیم اما این قدر موانع زیاد است بیشتر از این از ما برنمی‌آید «لَا يُكَلِّفُ اللَّـهُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا» (بقره/ 286) یکی دیگر از زمینه‌های ظهور بحث فراگیر شدن ستم است که روایات متعددی در منابع شیعه و سنی دارد که كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً (منتخب الاثر، ب 1، ف 2، ص 142) زمین از ظلم و جور پر می‌شود باز این معنایش این نیست که شما کمک بکنید در زمین ظلم و جور ایجاد شود نه این یک خبر است مثل این که به کسی می‌گوییم ان شاء الله خداوند به شما پنج ده تا اولاد می‌دهد زحمت شما زیاد می‌شود یعنی چه؟ یعنی تمرین بدهد بچه‌ها اذیتش بکنند؟ نه خود به خود وقتی انسان ده اولاد داشت سر صدا است خود به خود این وضع استکبار این وضع ستمگران این وضع یهود این شبهه‌های اعتقادی پیش می‌آید.
شریعتی: جبهه‌ی مقابل بیکار ننشسته.
دکتر رفیعی: بله جبهه‌ی مقابل تلاشش را مضاعف می‌کند این یک خبری است که ما می‌بینیم الآن در گذشته این همه شبکه علیه دین بود این همه صحنه‌های ابتذال بود؟ این همه مبارزه با دینداری بود؟ این همان ظلم و ستم است عرض می‌کنم که باز از همان زمینه‌های ظهور عرض می‌کنم که مسئله‌ی همان علائم ظهور است ما نمی‌خواهیم وارد این بحث شویم ولی در روایات شیعه و سنی روی این نکته تاکید شده است که خروج سفیانی است ندای آسمانی است این نشانه‌های ظهور است که بعضی هایش حتمی است و وصل به ظهور است بعضی هایش نه غیر حتمی است و فاصله دارد با زمان ظهور این هم پنجمین محور مشترک که در روایات فریقین آمده است باز از جمله مواردی که در ارتباط با حضرت حجت اتفاقی است امور مربوط به کیفیت ظهور است این که ظهور اصلاح امر در یک شب صورت می‌گیرد یعنی امام زمان ارواحنا فداه در یک شب اعلام می‌کنند این که محل ظهور خانه‌ی خداست از کنار کعبه امام فریاد می‌زنند این که یاران 313 نفر هستند این که فرشتگان برای نزول حضرت حجت می‌آیند این روایت در منابع مختلف اهل سنت هم آمده است این که حضرت عیسی علی نبینا و آله و علیه السلام با حضرت ظهور می‌کنند و به آن حضرت اقتدا می‌کنند این هم ششمین وجه مشترک است هفتم موضوع ویژگی‌های حکومت امام زمان است که حالا این حکومتی که تشکیل می‌شود عدالت گسترده می‌شود علم افزایش پیدا می‌کند ظالمی دیگر نمی‌تواند به مظلومی ظلم بکند رفاه و آسایش عمومی فراهم می‌شود رضایت همگانی در حکومت حضرت حجت است ما الآن در هیچ حکومتی حتی حکومت خودمان رضایت همگانی نداریم اما در آن حکومت دارد که رضایت همگانی ایجاد می‌شود امنیت فراگیر ایجاد می‌شود به گونه‌ای که افراد سالخورده ناتوان حتی حیوانات در پرتو این حکومت احساس آرامش و بی نیازی در مردم ایجاد می‌شود دستی دراز نمی‌شود تکدی گری از بین می‌رود خیلی این‌ها مهم است یک سال من نیمه‌ی شعبان کردستان بودم سنندج جشن مفصلی دوستان اهل سنت گرفته بودند آن‌ها می‌گفتند شب برات زیارت اهل قبور می‌رفتند جشن می‌گرفتند مثل موضوع غدیر کسی تصور نکند غدیر موضوع شیعی است غدیر بیان یک حقیقتی از زبان پیغمبر برای مسلمانان است چه کسی گفته غدیر را باید اختصاصی کرد غدیر را باید همه جشن بگیرند وقتی حضرت عیسی می‌گوید خدایا برای ما مائده از آسمان بفرست ما این روز را عید قرار بدهیم وقتی ولایت حضرت علی از آسمان می‌آید نباید عید گرفت؟ حضرت حجت اختصاصی نیست شاید روی تولد اختلافی باشد اما نصبش نامش ظهورش قضایای حکومتش وضعیت مردم علائم ظهوری که اشاره کردیم طولانی شدن غیبت ظلمی که دنیا را می‌گیرد این روایتی که عمری ما در سخنرانی‌ها در منابر گفتیم بدانید این‌ها روایات فقط شیعی نیست و در منابع مختلفی به آن اشاره شده است.
شریعتی: برای تهیه‌ی کتاب‌هایی که دوستان علاقه مند هستند مطالعه بکنند می‌توانند برای ما پیامک ارسال بکنند 20000303 شماره‌ی پیامک ماست به سایت ما هم می‌توانید مراجعه بکنید samtekhoda3.ir دوستان ما به شما خواهند گفت چه کار باید بکنید صفحه‌ی 198 را امروز تلاوت می‌کنیم آیات 69 تا 72 سوره‌ی مبارکه توبه را تلاوت می‌کنیم.
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم.
كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا أُولَـئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأُولَـئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ ﴿٦٩﴾ أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانَ اللَّـهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَـكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ ﴿٧٠﴾ وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ أُولَـئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّـهُ إِنَّ اللَّـهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ ﴿٧١﴾ وَعَدَ اللَّـهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّـهِ أَكْبَرُ ذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ ﴿٧٢﴾
ترجمه:
[همه شما منافقان و کافران در نفاق و کفر] مانند کسانی هستید که پیش از شما بودند؛ آنان از شما نیرومندتر و اموال و فرزندانشان بیشتر بود؛ آنان از سهمشان [که در دنیا از نعمت‌های خدا داشتند در امور باطل] بهره گرفتند؛ پس شما نیز از سهمتان همان گونه که آنان از سهمشان بهره گرفتند بهره گرفتید، و به صورتی که [آنان در شهواتشان] فرو رفتند فرو رفتید؛ اینانند که اعمالشان در دنیا و آخرت تباه و بی اثر است و در حقیقت اینانند که زیانکارند. (۶۹) آیا خبر کسانی که پیش از آنان بودند به اینان نرسیده؟ خبر قوم نوح و عاد و ثمود و قوم ابراهیم و اصحاب مدین و شهرهای زیر و رو شده [قوم لوط] که پیامبرانشان برای آنان دلایل روشن آوردند [ولی نپذیرفتند]؛ خدا بر آن نبود که به آنان ستم ورزد، ولی آنان بودند که همواره بر خود ستم می‌کردند. (۷۰) مردان و زنان با ایمان دوست و یار یکدیگرند؛ همواره به کارهای نیک و شایسته فرمان می‌دهند و از کارهای زشت و ناپسند بازمی دارند، و نماز را برپا می‌کنند، و زکات می‌پردازند، و از خدا و پیامبرش اطاعت می‌نمایند؛ یقیناً خدا آنان را مورد رحمت قرار می‌دهد؛ زیرا خدا توانای شکست ناپذیر و حکیم است. (۷۱) خدا به مردان و زنان با ایمان بهشت‌هایی را وعده داده که از زیرِ [درختانِ] آن نهرها جاری است؟ در آن جاودانه اند، و نیز سراهای پاکیزه‌ای را در بهشت‌های ابدی [وعده فرموده] و هم چنین خشنودی و رضایتی از سوی خدا [که از همه آن نعمت ها] بزرگ تر است؛ این همان کامیابی بزرگ است. (۷۲)
اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
شریعتی: اشاره‌ی قرآنی و نکات پایانی را می‌شنویم
دکتر رفیعی: همه‌ی آیات قرآن مهم است ولی پیام این آیه برای ما بینندگان در این صفحه این است که می‌خواهد مومنین و مومنات و وظایفشان را بیان بکند که انسان‌های مومن چه زن و چه مرد در جامعه نسبت به هم چه وظایفی دارند ما که نمی‌توانیم یک گوشه بنشینیم زندگی راهبانه‌ای داشته باشیم بگوییم به ما ربطی ندارد بالاخره ما داریم با مردم زندگی می‌کنیم در محیط کار و خانه و اداره و اتوبوس و مسافرت قرآن می‌فرماید این را دقت بکنید که «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّـهَ وَرَسُولَهُ أُولَـئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّـهُ إِنَّ اللَّـهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ» زنان مومن مردان مومن این‌ها ولی هم هستند دوست هم هستند نسبت به هم مسئولیت دارند این طور نیست که حتما این مسئولیت مسئولیت گشت نامحسوس است یا مسئولیت پلیس فلان بخش است یا مامور امر به معروف نهی از منکر است نه همه‌ی انسان‌های مومن و مومنه باید امر به معروف و نهی از منکر داشته باشند تا می‌گوییم امر به معروف و نهی از منکر فورا ذهن ما روی حجاب و بد حجابی نرود گرچه بد حجابی و بی حجابی مصداق منکر است و با حجابی مصداق معروف اما قصه خیلی گسترده است یک کسی دارد دوبله پارک می‌کند مانع می‌شود جلوی خانه‌ی مردم می‌گذارد یک طرفه می‌آید دروغ می‌گوید دارد به کسی ظلم می‌کند دارد گران می‌فروشد کم فروشی می‌کند حتی انسان به دولت مرد‌ها فرقی نمی‌کند این طور نیست امر به معروف نهی از منکر از دولت به مردم باشد از مردم به دولت هم باشد امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند این عبادتی که فراموش شده است بعد می‌فرماید نماز به پا می‌دارند اول امر به معروف و نهی از منکر بعد اقامه‌ی نماز بعد زکات می‌پردازند بعد هم از خدا و پیغمبر اطاعت می‌کنند این‌ها مورد رحم و لطف خدا قرار دارند پس در این جا می‌فرماید که پنج عامل باعث می‌شود رحمت خدا شامل انسان شود یکی امر به معروف و نهی از منکر یکی اقامه‌ی نماز یکی پرداخت زکات اطاعت از خدا اطاعت از پیغمبر خدا است این‌ها مورد رحم واقع می‌شوند ان شاء الله نسبت به این وظایف هم توجه داشته باشیم. یکی از بحث‌هایی که زیاد سوال می‌شود این است که فلسفه‌ی غیبت چیست خدای متعال که یازده امام پشت سر هم لطف کرد برای مردم در جامعه فرستاد یا این امام بزرگوار هم بعد از پدر بزرگوارش می‌آمد دیگر سابقه‌ی غیبت این طوری در امامان ما نداشتیم چرا در انبیا ما داریم حضرت یوسف یک غیبتی داشت نسبت به پدرش و دیگران آن‌ها نمی‌دانستند کجاست یا حضرت ادریس حضرت موسی غیبت داشت اما فلسفه‌ی این غیبت چیست؟ اولا عرض می‌کنم که ما معلوم نیست همه‌ی فلسفه‌ها و رازهای مسائل را بدانیم راز پنهان زیستی امام زمان چیست آیا ما باید همه اش را کامل بدانیم؟ خیلی از اوقات ممکن است درک فلسفه‌ی یک موضوع در سطح مخاطب نباشد یا صلاح نباشد حضرت موسی با آن مقامش وقتی که حضرت خضر می‌آید فلسفه‌ی این که جناب خضر این کشتی را سوراخ می‌کند نمی‌داند پیش خودش هم یک قضاوتی می‌کند که چه کار می‌کنی کشتی مردم را سوراخ می‌کنی سوارکرده سوراخ هم می‌کنی؟ یا وقتی جناب خضر می‌آید می‌گوید این دیوار را اصلاح بکنید روستایی که به ما غذا ندادند بیرونمان کردند حالا مزدشان بدهیم؟ در ارتباط با حضرت حجت هم کلیتش در روایات ما گفته شده است که این قصه سرّی از اسرار الهی است مثل خیلی از اسرار دیگر که ما نمی‌دانیم یا عقلمان قد نمی‌داند یا صلاح نیست این موضوع بیان شود «وَيَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي» (اسراء/ 85) سوال می‌کنند از روح فرمود بگو روح از امر خداست یا «يَسْأَلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ أَيَّانَ مُرْسَاهَا قُلْ إِنَّمَا عِلْمُهَا عِندَ رَبِّي» (اعراف/ 187) سوال می‌کنند از زمان قیامت فرض کنید بگویند فلان موقع قیامت است خیلی‌ها خیالشان راحت می‌شود یا خود عمر ما بگویند شما 95 سال عمر می‌کنید حالا که تا 70 سالش را خوش بگذرانیم 25 سال آخر را. صلاح نیست به کسی میزان عمرش را بگویند زمان قیامت را بگویند حقیقت روح را بگویند و نمونه‌های دیگری داریم. یک روایتی است شیخ صدوق در کتاب کمال الدین آورده قبلا اسم این کتاب را برده ایم پیغمبر می‌فرماید یا جابرُ! اِنَّ هذَا الاَمْرَ اَمْرٌ مِنْ اَمرِ اللّه ِ وَسِرٌّ مِنْ سِرِّ اللّه (بحارالانوار، ج 51، ص 73) موضوع حضرت حجت موضوع غیبت یکی از اسرار الهی است یکی از امور الهی است بعد حضرت فرمودند اگر کسی شک بکند کفر است ما می‌دانیم کار خدا درست است چون حکیم است چون آگاه است چون علیم است کما این که گاهی انسان حکمت این که چرا فلانی بچه دار نمی‌شود چرا فلانی بیمار می‌شود چرا یک مرتبه یک حوادثی اتفاق می‌افتد را نمی‌داند لذا در این رابطه یک شخصی است به نام احمد بن اسحاق ایشان می‌گوید من بر امام عسکری علیه السلام وارد شدم احمد بن اسحاق همین است که در سر پل ذهاب دفن است یک مسجدی هم در قم بنا کرده که مسجد امام حسن عسکری است که اخیرا بازسازی هم شده این مسجد را به امر امام عسکری ایشان ساخت ایشان می‌گوید خدمت امام عسکری رسیدم روی همین موضوع صحبت شد این‌ها قبل از وقوع غیبت است آقا فرمودند يَا أَحْمَدَ بْنَ إِسْحَاقَ هَذَا أَمْرٌ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ وَ سِرٌّ مِنْ سِرِّ اللَّهِ وَ غَيْبٌ مِنْ غَيْبِ اللَّهِ‏ (کمال الدین، ج 2، ص 384) سرّ الهی است غیب الهی است چرا به ما گفتند شما فکر کن که ظهور همین هفته اتفاق می‌افتد؟ عجله نکن اما فکر کن همین جمعه است اگر به مردم می‌گفتند مثلا مردمی که سال 600 هستند می‌گفتند که غیبت تا قرن چهاردهم طول می‌کشد دنبال قصه نمی‌رفتند می‌گفتند هزار سال دیگر است ما برای چه دنبال باشیم این فکر پویا فکر امید فکر انتظار فکر سازنده برای این است که جامعه همواره زنده باشد به همین جهت وقتی از بعضی از معصومین یا خود حضرت حجت الان من یادم نیست دقیق سوال می‌شود حضرت در پاسخ می‌فرماید «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِن تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ» (مائده/ 101) از چیزهایی سوال نکنید که اگر جوابش را بشنوید ناراحت می‌شوید یک موقعی حضرت رسول درباره‌ی حج صحبت کردند که حج واجب است یکی گفت چند بار در عمر حضرت فرمودند وقتی می‌گویم واجب است یعنی یک بار کافی است چرا سوال می‌کنی که کار مشکل تر شود سخت تر شود البته یک سلسله نمی‌گویم فلسفه ولی اموری که قانع کننده باشد و نزدیک کننده باشد به آن سوال اصلی مثلا حکمت در روایات ما اشاره شده است یکی از آن‌ها که چرا امام غیبت کردند برای حفظ جان است آقا یازده امام را به شهادت رساندند مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ أَوْ مَسْمُومٌ (کفایة الاثر, ص226) امام علیه السلام اگر الآن در میان جامعه بیاید به طور طبیعی امام نیست دارند فیلم درست می‌کنند تلاش می‌کنند برای جلوگیری از اندیشه و تفکرش باشد قطعا به قتل می‌رسانند دوم برای آزادی از بیعت دیگران یعنی بناست بیعت هیچ حاکمی به گردن امام زمان نباشد یعنی ایشان خودش باشد برای خودش بله در شرایطی اقتضا کرده امام جواد زمان ماموم معتصم بوده امام هادی زمان متوکل بوده امام حسین امام سجاد زمان حکومت امویان بودند اما بناست ایشان رئیس حکومت شود وقتی شما فضای برتری را در نظر می‌گیرید به اندازه‌ی برتری اش باید صبر بکنید یک وقت می‌گویید من می‌خواهم این گل را بکارم یک غنچه بدهد یک هفته کافی است اما یک وقت می‌گویید می‌خواهم یک درخت تنومند داشته باشم به اندازه‌ی درخت تنومند شدن باید صبر بکنید شما یک وقت می‌گویید ما می‌خواهیم در دنیا حرف اول را در تسلیحات بزنیم حرف اول را در اقتصاد بزنیم حرف اول را در تولید کالا بزنیم می‌گویند برای این چشم انداز فلان کار باید کرد الآن در دنیا هواپیما تولید می‌کنند شما اگر می‌خواهید به این برسید دو قرن باید کار بکنید سه قرن طول می‌کشد مثلا به این افق برسید شما یک حکومتی می‌خواهید بیعت احدی به گردن امام زمان نشود کل جامعه اصلاح شود این تولد یک عده‌ای را می‌خواهد آمدن شرایط را می‌خواهد مثلا در روایت دارد حضرت حجت وقتی در خانه‌ی خدا صحبت می‌کنند هم زمان همه‌ی دنیا ایشان را می‌بینند شما پنجاه سال پیش این حرف را می‌زدی نمی‌خندیدند؟ اما امروز این قصه‌ی مثلا تلگرام و موبایل این‌ها را پیش برده امکانش است من نمی‌خواهم بگویم الزاما تفسیر این روایت این است می‌خواهم عرض بکنم این شرایط و ضوابط است نکته‌ی سومی که در روایات ما اشاره شده این هم نکته‌ی مهمی است مسئله‌ی همان که اشاره کردیم یأس مردم از حکومت‌های مختلف است عیب ندارد ما در طول تاریخ حکومت‌های صالح هم داشتیم حکومت‌های ناصالح هم داشتیم در طول زمان افرادی تشکیل حکومت‌های خوب دادند امروز الآن در کشور خود ما اما مردم ببینند که آن هدف نهایی با این‌ها اتفاق نمی‌افتد وظیفه است به عدالت کمک بکنیم به حکومت کمک بکنیم جلوی ظلم را بگیریم نگذاریم مظلوم زمین بماند حضرت علی می‌فرماید برای ظالم خصم باشید برای مظلوم عون باشید اما مردم دقت به این نکته داشته باشند که آن حکومت مد نظر کامل جامع جز با حضرت حجت شکل نمی‌گیرد این یأس باید ایجاد شود بعضی عزیزان یک نکته‌ی چهارمی اضافه کردند گفتند برای تأدیب یک وقتی مثال زدیم شما دوازده درّ بیشتر ندارید یازده تا را مردم پرتاب کردند و از بین بردند یک درّت را دیگر به این سادگی عرضه نمی‌کنی نگه می‌داری تا مردم درّ شناس شوند فَيوَطِّئونَ لِلمَهدي سُلطانَه (بحارالانوار، ج 51، ص 87)

شریعتی: این محرومیت خیلی سخت است.
دکتر رفیعی: بله لذا می‌گوییم اللَّهُمَّ إِنَّا نَشْکُو إِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنَا صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ غَیْبَةَ وَلِیِّنَ (دعای افتتاح) اِلهى عَظُمَ الْبَلاءُ وَ بَرِحَ الْـخَـفـآءُ مگر نمی‌گوییم؟ بله منتها اهدافی که در قرآن و روایات برای مردم گفته شده منوط به زمان ظهور نیست «اِعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوَى» (مائده/ 8) چه زمان غیبت چه زمان ظهور اگر امام رهبر کبیر می‌خواست بنشیند بگوید ما وظیفه‌ای نداریم هیچ وقت انقلاب نمی‌شد هیچ وقت شاه نمی‌رفت هیچ وقت مشروب فروشی بسته نمی‌شد خانه‌های فساد بسته نمی‌شد البته این است «إِنَّ اللَّـهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنفُسِهِمْ» (رعد/ 11) ده‌ها آیه این را می‌گوید زیر هیچ آیه‌ی قرآن نوشته نشده این آیه مشروط به ظهور آقا است لذا اَفضَلُ الاَعمَالِ اُمَّتِی اِنتِظُارُ الفَرَج (بحارالانوار، ج 52، ص 122) این حدیث است مقام معظم رهبری فرمودند افضل الاعمال انتظار خودش یک عمل است یک تلاش است یک فکر پویاست این در مورد بحث غیبت که من اشاره کردم. باقیمانه‌ی ماه رجب است عزیزان دهه‌ی آخر ماه رجب را قدر بدانند حداقل کارهای ساده‌ای که بود مثل خواندن توحید زیاد لا اله الا الله استغفار را انجام بدهند موفق باشند بگویند اگر نتوانستند روزه بگیرند بالاخره با یک روزه هم که شده اسم خودشان را در رجبیون ثبت بکنند اما در بحث مهدویت به خانواده‌ها عرض می‌کنم که فرزندانتان را با حضرت حجت آشنا بکنید این مجلات کتاب‌ها حتی بازی‌هایی که درست کردند کارت‌ها حتی نقاشی‌ها حتی با حضور در جمکران رفتن به مسجد سهله در سفری که می‌روند عتبات بالاخره نام حضرت حجت ولو با خواندن دعای اللهم کن لولیک نگذارید بدنه‌ی جامعه مخصوصا جوانان نوجوانان فکر بکنند که بی امام هستند بی صاحب هستند نه خدا رحمت کند مرحوم آقای کافی می‌فرمود ما صاحب داریم آقا داریم آقای ما می‌آید همین أَيْنَ الْحَسَنُ أَيْنَ الْحُسَيْنُ أَيْنَ أَبْنَاءُ الْحُسَيْنِ دعای ندبه که یک نوع فراخوان امام زمان است یک نوع اعلام محبت است همین خواندن دعای حضرت که خیلی دعای مهمی است اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِيقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِيَةِ ولو صبح به صبح بایستیم رو به قبله السلام علیک یا بقیة الله ولو با خواندن زیارت آل یس که این زیارت سلام خداست به حضرت حجت نام ایشان را زنده بکنیم فکر مهدویت را در خانواده هایمان پر رنگ بکنیم چنین نشود که مهدویت به نیمه‌ی شعبان منحصر شود گرچه این خیلی عالیست همین قدر که جامعه پویا می‌شود بالاخره بچه‌ها می‌پرسند چه خبر است همه جا چراغانی است شربت می‌دهند شیرینی می‌دهند جشن است می‌گویند امام زمان متولد شده اما به همین میزان اکتفا نکنیم بدانند کی غیبت کرده چرا غیبت کرده وظیفه شان چیست فکر مهدویت را ان شاء الله زنده نگه داریم.