شيـعه محـبوب ائمه عليهالسلام
حدیث شریفی از امام جعفر صادق علیه السلام در کتاب بحار الانوار جلد ۶۹ صفحه ۳۹۷ نقل شده است که محبت خاص اهل بیت(علیهم‌السلام) اثر خاص و شرایط مخصوص دارد، با توجه به این حدیث، اگر شیعه ای دارای این هشت ویژگی باشد، محب اهل بیت علهیم السلام می شود. اگر این هشت ویژگی در یک مؤمن جمع شود، آن مؤمن جزء اصحاب و محبان خاص اهل بیت(علیهم‌السلام) خواهد بود. که حضرت فرمودند:
«لَنُحِبُّ مِن شِیعَتُنا مَن کانَ عاقِلاً»، ما آن شیعه‌ای را که عاقل، اهل تعقل، تفکر و اندیشه باشد، دوست داریم.
«مَن کاَن عاقِلاً فَهِیماً فَقِیهاً حَلِیماً مُدَارِیاً صَبُوراً صَدُوقاً وَفِیّا»، این صفات برجسته‌ای است که امام صادق علیه السلام برای شیعیان و پیروان خود خواسته است. ما هم باید سعی کنیم که این صفات برجسته را در خودمان اگر ضعیف است پر رنگ کنیم.
«عاقِلاً »
«فَهِیماً»، یعنی دارای فهم و ذکاوت و زیرکی و فطانتی که می‌گویند «المؤمِن کَیِّسٌ فَطِن». که یک وقت، اوقاتی که بر ما می‌گذرد کلاه سرمان نرود و ما خدایی نکرده وقتی را بیهوده صرف کنیم و نتوانیم از ثوانی و دقایق و ساعات عمرمان آن‌گونه که خدا می‌خواهد، برداشت کنیم.
«فَقِیهاً»، یعنی، فقه و درک ما بالا رود که فقه از لحاظ معنای لغوی، مطلق فهمیدن و درک کردن است ولی از نظر اصطلاحی، فقیه به کسی گفته می‌شود که فقه خاصّ اسلام را و به ویژه فقه شیعه را بررسی کرده باشد. حالا یا از نظر اجتهادی مجتهد باشد و یا از نظر تقلیدی یک مقلّد محقّق خوبی باشد که کاملاً بر روی مسائل فقهی اشراف داشته باشد.
از صفات دیگر فرمودند: «حَلِیماً»، در مطلق کارها، حلم و بردباری را از دست ندهد.
«مُدارِیاً»، با مردم مدارا کند. با اهل منزل مدارا کند.
«صَبُوراً»، صبر الهی داشته باشد.
«صَدُوقاً»، صداقت در رفتار و گفتار از خود نشان دهد.
«وَفِیّاً»، وفای به عهود و مناسک الهی داشته باشد.
سپس امام صادق علیه السلام فرمودند: «اِنَّ الله تَبارَکَ وَ تَعالی خَصَّ الاَنبِیاء بِمَکارِمِ الاَخلاق»، خداوند انبیاء و پیامبران را با اخلاق کریمه مخصوص نموده یعنی یکی از ممیزات آنها، همین مسئله اخلاق کریمه است. «فَمَن کَانَت فِیه فََلیَحمِدُ الله عَلی ذالِک»، فرمودند: اگر مؤمنی این اخلاق کریمه را داشته باشد باید حمد خدا را کند.
«وَ مَن لََم تَکُن فِیه فَلیَتَضَرَّع إِلى الله وَلیَسأَََلهُ»، اما اگر نداشته باشد باید به درگاه خداوند گریه و زاری کند و در صدد ایجاد آن برآید. سپس راوی گفت: که آقا! من سوال دارم. این مکارم اخلاقی را که فرمودید نام ببرید؟
حضرت فرمود: «الوَرَعَُ و القُنُوعُ وَ الصَّبرُ وَ الشُکرُ وَ الحِلمُ وَ الحَیاءُ وَ السَّخَاءُ وَ الشُجاعَهُ وَ الغِیرَهُ وَ البِرُّ وَ صِدقُ الحَدِیثِ وَ الاَمانَه»، امام صادق علیه السلام مکارم اخلاق را این‌گونه نام می‌برند. یکی مسئله ورع و پرهیزکاری است. دوم قناعت و سازگاری در رزق و روزی الهی است. دیگر صبر و بردباری، شکر و سپاس الهی، حلم و صبوری، حیاء و شرم، سخاوت در راه خدا، شجاعت و دلیری در مقابل دشمن نفس اماره و دشمنان خارجی، «والغیره» غیور بودن بر نوامیس الهی است غیرت داشته باشد، «والبر» احسان و نیکوئی داشته باشد، «وصدق الحدیث و اداء الامانه» و دیگر این‌که در گفتار و حدیث گفتن صادق باشد. اینجا منظور از حدیث، حدیث اصطلاحی نیست. یک محادثه و گفتاری که از او سر می‌زند باید مراقبت نماید که حرف‌هایی باشد که گفتارش سالم و صادق باشد. «و الامانه»، یعنی امانتداریش نیز خوب باشد.
----------------
عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ : إِنَّا لَنُحِبُّ مِنْ شِيعَتِنَا مَنْ كَانَ عَاقِلا فَهِما فَقِيها حَلِيما مُدَارِيا صَبُورا وَفِيّا إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَصَّ اَلْأَنْبِيَاءَ بِمَكَارِمِ اَلْأَخْلاَقِ فَمَنْ كَانَتْ فِيهِ فَلْيَحْمَدِ اَللَّهَ عَلَى ذَلِكَ وَ مَنْ لَمْ تَكُنْ فِيهِ فَلْيَتَضَرَّعْ إِلَى اَللَّهِ جَلَّ وَ عَزَّ وَ لْيَسْأَلْهُ إِيَّاهَا قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ وَ مَا هُنَّ قَالَ هُنَّ اَلْوَرَعُ وَ اَلْقَنَاعَةُ وَ اَلصَّبْرُ وَ اَلشُّكْرُ وَ اَلْحِلْمُ وَ اَلْحَيَاءُ وَ اَلسَّخَاءُ وَ اَلشَّجَاعَةُ وَ اَلْغَيْرَةُ وَ اَلْبِرُّ وَ صِدْقُ اَلْحَدِيثِ وَ أَدَاءُ اَلْأَمَانَةِ .
امام صادق عليه السّلام فرمود:ما از شيعيانمان كسانى را كه عاقل، خوش فهم ،بردبار، مداراكننده، صبور و با وفا باشد، دوست داريم، خداوند متعال اخلاق عالى انسانى را به انبياء اختصاص داده،هر كس اين مكارم را دارا بود بايد خدا را بر آن شاكر باشد، و هر كس آنها را نداشته باشد، بايد با تضرّع و خواهش آن را از خدا درخواست كند، راوى گويد: عرض كردم: قربانت گردم آنها چه صفاتى است؟ فرمود: پرهيزگارى، قناعت، صبر، شكر، بردبارى، حيا، سخاوت، شجاعت، غيرت، خوش رفتارى، راستگويى و امانت دارى.
