چه راهكارها و نکاتی را براي برنامه ريزي و قبولی در کنکور کارشناسی ارشد پیشنهاد می کنید؟
از مكاتبه تان با اين مركز بسيار خرسنديم و خوشحاليم با فردي هم صحبت هستيم كه دررويارويي با دغدغه هاي ذهني اش راه زيباي مشورت را در پيش مي گيرد. اين را بدانيد كه يكي از نشانه هاي افراد عاقل و پويا، كسب آگاهي در زمينه هاي مورد نياز است. اميدواريم راهنماي خوبي برايتان باشيم.
*** پرسشگر گرامی، در مورد پرسشی که مطرح کردید، توضیحاتی را در دو بخش «برنامه ریزی برای کنکور کارشناسی ارشد» و «نکات کلیدی برای قبولی در کنکور کارشناسی ارشد» ارائه می نماییم که امید است مورد استفاده تان قرار بگیرد.
*** بخش اول؛ برنامه ریزی برای کنکور کارشناسی ارشد :
ابتدا چهار نکته مهم را متذکر می شوم و سپس توضیحاتی را در ارتباط با برنامه ریزی برای قبولی در کنکور ارشد ارائه می کنم :
1. افرادی که می خواهند هم زمان به مطالعه دروس ترم و مطالعه کتب کنکوری بپردازند، سعی می کنند در ترمی که منتهی به آزمون ارشد می شود (ترم مهرماه)، کمترین واحد (اكثر دانشگاه ها بر اساس قوانین آموزشی مصوب، از 12 واحد كمتر نمي دهند، يعني بايد 12 واحد بر داريد؛ البته مي توانيد اين موضوع را از بخش آموزش دانشگاه خود سوال كنيد و اشراف بيشتري به آن پيدا كنيد) بر دارند تا فرصت بيشتري براي مطالعه كتب مربوط به آزمون ارشد داشته باشند. گفتني است اين افراد طوري برنامه ريزي مي كنند كه پس از قبولي در ارشد، تا تاريخي كه تعيين شده (در دفترچه هاي آزمون، اين مورد ذكر مي شود)، تمام واحدهاي دوره كارشناسي را پاس كرده باشند، چون در غير اينصورت اگر هم در ارشد قبول شوند، نمي توانند به آن ورود پيدا كنند (پس مراقب اين قضيه باشيد).
2. اگر رشته اي كه براي كنكور ارشد انتخاب مي كنيد، در ادامه رشته كارشناسي تان باشد كارتان بسيار آسان تر است چون در دوره كارشناسي با منابع آن آشنا بوديد و بر آن مسلط تر هستيد و مي توانيد هم براي آزمون آماده شويد و هم از پس امتحان هاي ترم تان بر بياييد. وقتي هم به زمان آزمون كنكور نزديك مي شويد بايد طوري برنامه ريزي كنيد كه فرصت بيشتري براي مطالعه کتب کنکوری داشته باشيد. به هر حال پس از مشورت هايي كه مي گيريد، در نهايت بايد به شرايط و ويژگي هاي خود نگاه كنيد و بر اساس آن تصميم بگيريد.
3. اگر مي بينيد توانايي اين را نداريد كه همزمان به دروس دانشگاهي و مطالعه براي آزمون ارشد بپردازید، بهترين كار اين است كه وقتتان را معطوف به دروس دانشگاهي كنيد تا موفق به پايان دوره كاشناسي شويد. در سال هاي بعد فرصت براي شركت در آزمون ارشد با فراغ بال بيشتر و خيالي آسوده تر هست. البته اگر اين توانايي را در خود مي بينيد، مي توانيد با يك برنامه ريزي صحيح هر دو هدف را دنبال كنيد (كاري كه تعداد زيادي از دانشجويان مي كنند و موفق مي شوند)؛ ولي اولويت اول مسلماً با دروس دانشگاهي است چون شما اگر نتوانيد دوره كارشناسي را به پايان ببريد، نمي توانيد در مقطع ارشد قبول شويد (يعني اجازه حضور در مقطع ارشد را نخواهيد داشت).
4. زمان را هیچ گاه از دست ندهید؛ اگر قصد قبولی در کنکور ارشد سال آینده را دارید، از همین الان شروع کنید.
* در ادامه مطالبي در زمينه برنامه ريزي كارآمد و اصولی خدمتتان تقديم مي كنيم كه اميدواريم كاربست آن ها، در شكل دهي يك برنامه صحيح برای قبولی در کنکور کارشناسی ارشد، به شما كمك كند :
ابتدا بهتر است بدانيد هر كسي ويژگي هاي مربوط به خود را دارد و نمي توان براي برنامه ريزي كردن، نسخه اي ثابت نوشت و گفت همه اينگونه عمل كنند تا موفق شوند. خداوند متعال انسان ها را شبيه به هم خلق نكرده است. برخي از آياتي كه به وجود تفاوت بين انسان ها اشاره مي كند عبارتند از ( آيه 22 سوره مباركه روم، آيه 13 سوره مباركه حجرات ، آيه 32 سوره مباركه زخرف و ...).همچنين در روانشناسي اصلي وجود دارد با نام «اصل تفاوت هاي فردي»؛ انسان ها در بسياري از خصوصيات رفتاري، جسمي، استعدادها، علايق و خواسته ها و .... با يكديگر تفاوت دارند و اين تفاوت هاي انسان هاست كه باعث شده مسير موفقيت براي همه يكسان نباشد. هر فردي خصوصيات خودش را بهتر مي شناسد و با مهارت ها ،توانايي ها ،نقاط ضعف و قدرت خود بيشتر آشنا هست و با شناختي كه از اصول برنامه ريزي صحيح كسب مي كند مي تواند برنامه اي متناسب با ويژگي هاي خودش تنظيم كند. مثلاً شما اين آگاهي را نسبت به خود داريد كه آيا مي توانيد در سر و صدا و شلوغي و ... درس بخوانيد و يا اينكه مطالعه بعد از اذان صبح براي شما امكان پذير است يا ... ؛ پس با توجه به اين ويژگي ها، برنامه ريزي ها هم متفاوت خواهد بود. ما در اين جا به طور كلي اصول مربوط به برنامه ريزي صحيح را خدمتتان ارائه مي كنيم تا به اين شناخت برسيد؛ اين ديگر به خود شما بستگي دارد كه آن را با ويژگي ها و شرایط خود وفق دهيد و پياده كنيد. اين را نيز بدانيد كه اگر اراده و همتي پشت بهترين برنامه ريزي ها نباشد، آن ها تنها بر روي كاغذ مي مانند و هيچ گاه عملي نخواهند شد. در ادامه اصولي كه به شما در برنامه ريزي كارآمد كمك خواهد كرد را بيان مي داريم :
اصل 1 : اهداف خود را روشن كنيد
بدانيد كه فرد هدفمند و موفق كسي است كه براي روزها،هفته ها،ماه ها و حتي سال هاي خود برنامه ريزي مي كند. اگر ٪20 از زمان خود را صرف برنامه ريزي نماييد ،٪80 باقي مانده را با اطمينان بيشتري براي رسيدن به اهداف خود گام بر خواهيد داشت. براي برنامه ريزي در كليه امور بايد اهداف دقيق و روشني داشته باشيد. اين مسأله در برنامه ريزي تحصيلي حائز اهميت فراوانتري است. براى منظم شدن، بايستى اهداف را در دو گروه بلند مدت و كوتاه مدت تقسيم كرد و سپس برنامهاى زمان بندى شده براى وصول به آن طراحى و عمل نمود. چرا كه اگر تمام اهداف بلند مدت باشند احتمال اينكه شما با گذر زمان دچار خستگي و نا اميدي گرديد زياد است اما اگر اهداف كوتاه مدت نيز در نظرتان باشد بعد از مدت كوتاهي با رسيدن به اهداف كوتاه مدت بسيار تقويت گرديده و آن را پاداشي براي زحمات تان در نظر گرفته و با قوت و قدرت بيشتري برنامه هايتان را دنبال خواهيد كرد. پس براي خود روشن كنيد اهداف بلند مدت شما كدامها هستند و اهداف كوتاه مدت كدامها هستند؛ مثلا :
الف) هدف بلند مدت : فراگيري كل منابع کنکور
ب) هدف كوتاه مدت : مطالعه و يادگيري چند بخش در اين ماه يا در اين هفته
اصل 2 : اهداف خود را زمان بندي كنيد
زمان دقيقي براي هر يك از اهداف كوتاه مدت تعيين كنيد. مثلا تعيين كنيد كه مطالعه چه دروسي را در چه مدت زماني به اتمام خواهيد برد. به خوبي مراقب باشيد كه برنامه هاي تنظيم شده را به موقع و بدون تأخير انجام دهيد ؛زيرا كه خوب مي دانيد تأخير در اجراي به موقع برنامه ها برابر با عدم موفقيت است.
اصل 3 : تشخيص نيازها و كاستي ها
بايد خواستها و احتياجات اساسى خود را در زمينه اي كه قصد داريد براي آن برنامه ريزي كنيد شناسايي كنيد. به عنوان مثال: در يك مقطع مشخص، چه درسى را بايد مطالعه كرد.
اصل 4 : تعيين زمان لازم
فرصتها و اوقاتى كه بايد صرف تحقق اهداف برنامه شود را بايد مشخص كرد تا در نهايت معلوم شود چقدر زمان در هر روز يا هفته به آن موضوع اختصاص خواهد يافت. به عنوان مثال اگر قرار باشد يك كتاب 300 صفحه اي در طول يك ماه خوانده شود لازم است حداقل روزي 11 صفحه از كتاب مطالعه شود و اين نياز به حداقل يك ساعت وقت دارد.
اصل 5 : طبقه بندي اهداف بر اساس اولويت
كارهايي را كه مي خواهيد انجام دهيد،برحسب اولويتها وميزان اضطرار و اهميت آن،طبقه بندي كنيد. بهترين زمانها و اوقات را براي مهمترين كارها قرار دهيد. در اين صورت اگر وقت كم داشته باشيد و يا به هر دليل نتوانيد به همه اهداف و كارهايتان برسيد، مطمئن هستيد كه اهداف و برنامه هاي اصلي را انجام خواهيد داد.
اصل 6 : تناسب با توانمندي
برنامه بايد در حد توان باشد نه خارج از توان. پس بايد مطابق طاقت و توان جسمي و روحي تان برنامه را طرح ريزي و اجرا كنيد و از حد تعادل خارج نشويد. اگر شما برنامه اي طرح كنيد كه در آن خودتان را موظف به روزي 18 ساعت كار و تلاش كنيد حتما با شكست مواجه خواهيد شد. بايد زمان هايتان را به درستي، براي انجام امور مختلف تقسيم كنيد (مطالعه، تفريح، استراحت، عبادت و ...)
اصل 7 : عدم ايده آل نگري
ايده آل نگر و مطلق گرا نباشيد، يعني نخواسته باشيد تمام خواسته ها و آرزوهايتان فوري و به شكل كامل و تمام برآورده شود هر چند در راه به دست آوردن آن تلاش مي كنيد. در نظر نگرفتن واقعيات، برنامه را با شكست مواجه مي كند. يادتان باشد كه بدون تعيين اهداف، برنامه ريزى غيرممكن و بدون برنامه ريزى، نظم ناميسّر است.
*** بخش دوم؛ نكات کلیدی براي قبولي در كنكور كارشناسي ارشد :
1. توجه داشته باشيد كه آزمون كارشناسي ارشد مانند آزمون سراسري نيست كه هر سال منابع كاملا مشخص و تغيير ناپذير داشته باشد. در آزمون كارشناسي ارشد هر سال امكان دارد اين منابع تغيير كنند. البته مواد امتحاني قبلاً تصويب شده اند و معمولاً ثابت هستند؛ منظور كتبي است كه مربوط به مواد امتحاني است. شما با مطالعه و تحليل سؤالات سال هاي قبل و همچنين راهنمايي گرفتن از دانشجوياني كه به تازگي در كنكور ارشد (در رشته اي كه قرار است شركت كنيد) قبول شده اند و همچنین اساتید مربوطه، مي توانيد به منابع درست، اشراف بيشتري داشته باشيد. (معمولاً هر سال تغيير زيادي در منابع ايجاد نمي شود ولي اين امكان هميشه وجود دارد كه تغييرات، كمي بيش از حد باشد).
2. از آنجايي كه حجم كتبي كه براي آزمون ارشد (در هر رشته) مطالعه مي شود معمولاً زياد است، خيلي از افراد اين احساس را دارند كه مطالبي كه مي خوانند را فراموش مي كنند، و همين احساس در آن ها استرس به وجود مي آورد، احساسي كه مطابق با واقعيت نيست و هنگام مواجهه با آزمون خواهند ديد كه تمام مطالعاتشان به ذهنشان فراخواني مي شود. در آزمون هاي تستي فرد وقتي سوال و جواب را يكجا مي بيند با توجه به مطالعاتش (مطالعه به طور صحيح و دقيق) مي تواند جواب را از بين گزينه ها پيدا كند. پس داوطلبان، نگران اين موضوع نبايد باشند.
3. معدل دوره كارشناسي هم 20 درصد در نمره خام شما تأثير دارد. مثلا اگر معدلتان 20 باشد نمره كل شما در 2 ضرب مي شود؛ اگر 19 باشد در 1/9 و الي آخر. اگر معدل کل دوره کارشناسی شما بالا باشد، شانس قبولي تان را در كنكور ارشد بيشتر مي كند.
4. حتماً سؤالات کنکور سال هاي قبل را بگيريد و مطالعه كنيد. برخی از همان سوالات در سال هاي بعد تكرار مي شود. به علاوه همانطور كه در بالا هم گفته شد با مطالعه اين سوالات مي توانيد به كشف منابع ارشد در رشته مربوطه بپردازيد.
5. علاقه به يك رشته تحصيلي، محركي بسيار قوي براي موفقيت در آن رشته است و لازم است ولي به تنهايي كافي نيست. به جز علاقه بايد توانايي هايتان نيز متناسب با آن رشته باشد و همچنين پشتكار فراوان نيز داشته باشيد. براي مثال خيلي از افراد علاقه به روانشناسي دارند ولي چرا تعداد معدودي تبديل به دكتر پريرخ دادستان يا دكتر محمود منصور مي شوند. خيلي از افراد علاقه به فلسفه و عرفان دارند ولي چرا تعداد معدودي تبديل به ملاصدرا و علامه طباطبايي مي شوند. علاقه ، توانايي لازم، پشتكار و عنايت خدا بايد در كنار هم قرار گيرند تا نتيجه مطلوب حاصل گردد. پس رشته اي را براي تحصيل در مقطع ارشد انتخاب كنيد كه هم به آن علاقه داشته باشيد و هم توانايي هاو استعدادهايتان متناسب با آن باشد.
6. در سال 1385 وزارت علوم ذيل آيين نامه استعدادهاي درخشان، قانوني را تصويب كرد كه به موجب آن هر دانشگاهي مي تواند از ميان رتبه هاي برتر در دوره كارشناسي خود و با توجه به معدل کل، اين افراد را بدون كنكور، وارد دوره كارشناسي ارشد نمايد (اگر جزو معدل های بالای کلاس تان هستید، می توانید این موضوع را پیگیری کنید).
7. شما مي توانيد بدون توجه به رشته اي كه در دوره كارشناسي از آن فارغ التحصیل شده اید، رشته اي غير مرتبط را براي آزمون كارشناسي ارشد انتخاب كنيد. اما به اين سه نكته مهم توجه داشته باشيد كه :
الف) به عنوان يك قاعده كلي و نه هميشگي، معمولا افراد در رشته اي كه در دوره كارشناسي فارغ التحصيل شده اند در مقطع ارشد موفق ترند، چون چهار سال در دوره كارشناسي با آن درگير بوده اند و به آن اشراف كامل دارند؛ در ضمن قبولي در آن نيز بسيار آسان تر است، چون با منابع آن آشنا هستند و آن ها را در دوره كارشناسي مطالعه كرده اند. البته افراد زيادي هستند كه با وجود اينكه رشته كارشناسي آنان غير مرتبط بوده، در كنكور ارشد رشته اي ديگر پذيرفته شده اند و در مدت تحصيل در مقطع ارشد از بهترين دانشجويان نيز بوده اند.
ب) افرادي كه در رشته هاي غير مرتبط شركت مي كنند و پذيرفته مي شوند، معمولاً دروس پيش نياز مي خورند كه بايد بابت آن ها هزينه پرداخت كنند.
ج) با شركت در رشته هاي غير مرتبط، ديگر نمي توانيد از قبولي بدون كنكور (با توجه به آيين نامه استعدادهاي درخشان) استفاده كنيد.
8. در مسیر مقدس تلاش برای کسب علم، هيچ گاه نااميد نشويد و انگيزه هاي خود را همواره حفظ كنيد. دانشجوياني را ديده ام كه تنها يك يا دو ماه با جديت اقدام به مطالعه براي قبولي در ارشد كرده اند و سپس تلاش هاي خود را به بهانه هاي مختلف («مشكل است»، «من كه قبول نمي شوم»، «وقتم را بيهوده هدر می دهم»، «حوصله مطالعه زیاد ندارم» و ...) متوقف كرده اند. اگر قصد قبولي داريد، انگيزه هاي خود راحفظ كنيد و تا رسيدن به هدفتان از پا ننشينيد. قانوني نانوشته كه مانند روز براي همه روشن است، به ما مي گويد كه در هر رقابتي، كسي كه به صورت اصولي، بيشتر تلاش كند و زحمت بيشتري بكشد، به احتمال بسيار بالا موفقيت را از آن خود مي كند. كنكور ارشد (دولتي) هم يك رقابت است و موفقيت از آن بهترين هاست.
*** نکته پایانی :
پرسشگر محترم؛ فراموش نكنيد قبول نشدن در كنكور ارشد سالی که قصد شرکت در آن را دارید، پايان زندگي و آخر خط نيست. شما مي توانيد دوباره و دوباره شركت كنيد. مهم تلاش مستمر و نااميد نشدن تا رسيدن به هدف و نتيجه مطلوب است؛ اين را نيز مورد توجه قرار دهيد كه موفقيت در زندگي فقط در اين نيست كه در مقطع ارشد قبول شويد. در خيلي جاهاي ديگر هم مي توانيد با مدرک لیسانس بدرخشيد و توانايي هايتان را اثبات كنيد. اگر اين مطلب را داوطلبان كنكور براي خود حل كنند، اضطراب كنكور در آن ها به شدت كاهش مي يابد و در نتيجه كنكورشان بسيار مؤثر خواهد بود.
موفق باشيد. اين ارتباط با ما را قطع نكنيد و همواره با ما مكاتبه كنيد.
