حقوق فرزندان
حدیث با موضوع حقوق فرزندان
سلام علیکم‌

بسم الله الرحمن الرحیم

در روایت است از حضرت رضا علیه السلام که‌می فرمایند: إذَا وَعَدتُم الصِّبیَانَ فَفُوا لَهُم فَإنَّهُم یَرَونَ أنَّکُم تَرزُقُونَهُم.‌

چون به کودکان وعده‌ای می‌دهید وفا کنید چرا که به گمان آن‌ها شما روزی ده آن‌ها هستید.

( الکافی، ج 6، ص 50.) امام رضا (ع)
توضیحات
فرزندان ادامه حیات پدر و مادر محسوب می شوند؛ در روایات معصومین علیهم السلام فرزندان را یکی از باقیات الصالحات و چیزهایی که باعث می شود بعد از فوت همچنان پرونده انسان باز بماند و امور خوب و نیک برایشان ثبت شود، معرفی و بیان فرموده اند.
اما چند نکته در مورد کودکان:

1.‌شایسته است که والدین به فرزندانشان برخی از آموزشها مثل نماز و احترام به والدین و حقوق دیگران را تعلیم دهند تا تربیت دینی شوند لذا تمرین دادنِ کودکی که خوب و بد را می فهمد بر نماز و سایر عبادات مستحب است. (‌عروه‌الوثقی‌شرائط‌صحت‌صوم مساله2)

2.بر ولیَ کودک واجب است که او را از آنچه موجب فساد اخلاق و عقائدش می شود حفظ نماید مانند دیدن فیلم و کتابهای گمراه کننده یا ‏‌مدارسی که در آنها معلمان‌‌فاسدی می باشند و همچنین والدین موظّف‌اند دختر را از کودکی به رعایت حجاب و دوری از نامحرم عادت دهند و اگر در این ‌‌‌امر کوتاهی کنند و دختر را نسبت به نامحرم بی‌تفاوت نمایند و‌این امر موجب شود که ‌دختر پس از ‌رسیدن به سنّ تکلیف در رعایتِ حجاب و عفّت و برخورد با نامحرم سهل‌انگار گردد، شرعاً مسئول خواهند بود. (سیستانی رساله‌جامع م 1466.‌)

3.کتک زدن کودک جایز نیست حتی به جهت تربیت فرزند؛ چرا که زدن، غالبا نتیجه معکوس دارد و فقط در صورتی که کار حرامی مرتکب شده یا سبب آزار یا ضرر رساندن به دیگران شده است و تنها راه تآدیب منحصر به زدن باشد؛ ولیَ کودک (پدر یا جد پدری) یا کسی که از طرف او مجاز است می تواند به حدی که بدنش سرخ نشود به صورت آهسته به قصد تربیت نه خنک شدن دل بزند.(بیش‌از سه ضربه نزند) و چنانچه سرخ شود باید دیه بدهد.

(سیستانی؛‌رساله جامع‌م‌2690‌بهجت؛رساله‌م‌1609‌مرحوم امام:‌آیا تنبیه بدنى در مورد کودکان در خانه یا مراکز آموزشى مجاز است یا خیر؟ ج- تأدیب به نحو متعارف به طورى که بدن را سرخ یا کبود یا مجروح نکند مانع ندارد. مجمع المسائل (للگلبایگانی)؛ ج‌3، ص: 266: تنبیه بدنى هم سر و کودکان به منظور تأدیب جایز است یا نه؟-

در غیر تعزیر و حدّ که اجراء آن وظیفۀ حاکم شرع است زدن زن یا طفل جایز نیست مگر موارد مخصوصه که شرعا اجازه داده شده مثل موردى که امر بمعروف یا نهى از منکر موقوف به آن باشد یا بعض مراتب نشوز زن که بر شوهر جایز است تأدیب یا در تمرین طفل به نماز در ده سالگى و امثال آنها و در موردى که شرعا اجازه داده شده نباید طورى بزند که موجب دیه شود مثلا رنگ پوست بدن سرخ شود.)

4-بر فرزندان واجب است که احترام پدر و مادر را رعایت کنند و با آنها در گفتار و رفتار کمال ادب را داشته باشند هر چند پدر و مادر نسبت به حقوق فرزندان کوتاهی کرده باشند.

خداوند متعال توفیق تربیت فرزندانی صالح به همه ما عنایت فرماید به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.