اداء دین
حدیث با موضوع اداء دین
سلام علیکم

بسم الله الرحمن الرحیم

در روایت است از امام رضا علیه السلام که می فرمایند: اِعْلَمْ أَنَّه مَنِ اسْتَدانَ دَیْنا وَ نَوى قَضاءَهُ، فَهُوَ فى أَمانِ اللّه حَتّى یَقْضیَهُ، فَإنْ لَمْ یَنْوِ قَضاءَهُ فَهُوَ سارِقٌ

کسى که قرض بگیرد در صورتى که تصمیم داشته باشد آن را پس دهد در امان خداست تا آن را اداء کند ولى اگر تصمیم نداشته باشد آن را به صاحبش برگرداند، دزد محسوب مى شود. ( فقه الرضا ص 268)

توضیحات
در روایات معصومین علیهم السلام بدهکار بودن و قرض گرفتن ناپسند شمرده شده و مذمت شده مگر در موارد خاص و اضطرار؛ حتی در برخی روایات آمده که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بر جنازه فردی که بدهکار بود نماز نمی خوانند و در روایتی نقل است که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم می‏ فرمایند:
إِیَّاکُمْ‏ وَ الدَّیْنَ‏ فَإِنَّهُ هَمّ بِاللَّیْلِ وَ ذُلٌّ بِالنَّهَار؛ بپرهیزید از قرض گرفتن، زیرا قرض گرفتن، غصه شب و ذلّت روز است. مومن می بایست عزت خود را حفظ کند و قناعت کردن و درخواست نکردن از دیگران باعث عزت می شود و خود این حالت باعث جلب رضای خدا و وسعت رزق است.

چند نکته در مورد اداء دین و بدهی:
1. اگر طلبکار طلب خود را مطالبه کند، چنانچه بدهکار بتواند بدهى خود را بدهد باید فورا آن را بپردازد و اگر تاخیر بیندازد گناهکار است.

2.‌اگر بدهکار مال و اموالی ندارد یا اگر مالی هم دارد منحصر به خانه‏اى است که در آن نشسته و اثاثیه منزل و چیزهاى دیگرى که از لوازم ضروری زندگی است و ‌به ‌آنها احتیاج دارد،‌حرام است که طلبکار طلب خود را از او‌مطالبه نماید بلکه باید به بدهکار مهلت دهد و نمى‌تواند او را مجبور کند که‏ چیزهاى‌که از ضروریات زندگی است را بفروشد، امّا بدهکار باید براى پرداخت بدهى خود در‌صورت توان ‌تلاش کند و از طریق کسب و کار چیزى بدست آورده و بدهى خود را بپردازد.

3.کسى که دسترسى به طلبکار خود ندارد، چنانچه امید نداشته باشد که او را پیدا‌کندبه نظر اکثر فقها باید ( فتوی یا احتیاط) با اجازه حاکم شرع طلب او را به فقیر بدهد،‌و شرط نیست در فقیر که سید نباشد.(فاضل، اراکی، گلپایگانی، صافی: احتیاط واجب این است که اگر طلبکار سید نیست به سید ندهد. .

( مساله٢٢٧٦ رساله مراجع مساله٢٢٧٧ ؛ رساله مراجع مساله ٢٢٧٩)

خداوند متعال ما را مدیون احدی قرار ندهد به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.