بسم الله الرحمن الرحیم
در روایتی داریم که روز اول شعبان امام علی علیه السلام از کنار مسجد رد میشدند و دیدن یک عدهای نشستند و درباره موضوعی بحث میکنند جدل میکنند و در مورد مباحث کلامی و قضا و قدر با هم گفتگو میکنند امام علی علیه السلام ایستادندو فرمودند ایها المتکلمون فی ما لا یعنیهم ای کسانی که دارید در مورد مطالبی بحث میکنید که به دردتان نمیخورد یدانید امروز اول شعبان است؟ و میدانی چرا به این ماه شعبان میگویند؟ پيغمبر اكرم فرمود: «وَ شَهْرُ شَعْبَانَ تَتَشَعَّبُ فِيهِ الْخَيْرَاتُ»؛ خدا خيرات را در ماه شعبان براي امتش پراكنده در این ماه خیرها شاخه میکشند یرها بر مردم فرو میریزد زمینه خیر و نیکی در این ماه بر مردم فراهم است شعبان به معنای شعبه است به همین جهت در حدیثی داریم که اگر کسی روزی ۷۰ بار در این ماه بگوید اَستَغفِرُاللهَ وَ اَسئَلُهُ التَوبَهَ این استغفار موجب میشود از پل صراط عبور کند جواز بر روی صراط میشود و انسان را از عبور از آن پل حساس کمک میکند
این ماه چند نام دارد یکی شعبان المطهر رسول خدا فرمود این ماه ماه پاکیزه است کما اینکه رمضان را مکفر میگویند چون ماه آمرزش گناه است این ماه هم ماهی است که باعث پاکیزه شدن است باعث طهارت است نام دیگر این ماه ماه شفاعت است ون در این ماه پیامبر گرامی اسلام افراد زیادی را شفاعت میکنند نام دیگر این ماه شهرالجیران است یعنی ماه همسایگی چون همسایه ماه رمضان واقع شده است در روایت داریم در این ماه خیرات ماه رمضان از این ماه باید فراهم شود تتشعب فیه خیرات شهر رمضان آنچه که فیوضات و خوبیها قرار است در ماه رمضان به انسان برسد کلیدش در این ماه زده میشود
فلذا نیمه شعبان حتی قبل از تولد امام زمان بوده است که ائمه ما به آن اهمیت میدادند کمیل میگوید در نیمه شعبان دیدم امیرالمومنین این دعای مفصل یعنی دعای کمیل را در حالی که سر به سجده داشتند قرائت میکردند و در حدیث داریم اعمال شما سه مرحله خدمت امام معصوم میرود دوشنبه و پنجشنبه هر هفته اول هر ماه و نصف من الشعبان و نیمه شعبان هر سال.
این روایت میرساند نیمه شعبان یک ماه حسابرسی و اتمام پرونده اعمال انسان است به همین جهت باید اهمیت بدیم به این ماه اباصلت میگوید من رفتم خدمت وجود مقدس علی بن موسی الرضا هفته آخر ماه شعبان بود رت فرمودند میدانی ماه شعبان دارد تمام میشود؟ گفتم بله آقا فرمودند چه کردی چقدر استغفار کردی چقدر روزه چقدر دعا کردی بعد فرمود بشتاب اگر تا به حال نتوانستی در ادامه این ماه تدارک کن.
بعد فرمودند اباصلت این ماه ماهی است که باید کینهها از بین برود شما میدانید که ما وقتی میخواهیم وارد ماه رمضان شویم باید پاک وارد شویم ماه شعبان را امام رضا علیه السلام فرمودند کینهها باید در این ماه زدوده شود این ماه ماهی است که امانتها باید برگردانده شود حق الناسی اگر به گردن انسان است باید پرداخت شود باید در این ماه آماده شوید برای ورود به ماه رمضان.
لذا قدر بدانید اگر توان روزه دارید اگر توان نماز دارید خود رسول خدا فرمود مرا در این ماه یاری کنید با نماز با روزه و دعا و استغفار این همه تاکید شده بر مناجات شعبانیه که اصلش از طرف امیرالمومنین علیه السلام است اما همه ائمه قرائت میکردند و ما کمتر دعایی داریم که مورد قرائت همه ائمه بوده باشد.
اما در مناجات شعبانیه چقدر زیبا و بلند ائمه ما با خدا گفتگو میکنند زبان مناجات غیر از زبان دعاست در مناجات درخواست نیست در دعا درخواست است در مناجات فقط نجواست و گفتگوی عاشقانه است إِلٰهِى إِنْ أَنامَتْنِى الْغَفْلَةُ عَنِ الاسْتِعْدادِ لِلِقائِكَ فَقَدْ نَبَّهَتْنِى الْمَعْرِفَةُ بِكَرَمِ آلائِكَ . . چقدر زیبا این دعا غفلت را از بین میبرد و شور و شعور میآورد
چند مورد از ویژگیهای زندگی امام حسین به اختصار بیان میکنیم به منظور اینکه درس بگیریم صفیه عمه رسول خدا میگوید من قنداقه امام حسین را آماده کردم ببرم خدمت وجود مقدس رسول خدا این فرزند تازه به دنیا آمده بود میخواستم شستشو بدهم تمیز کنم و لباس بدهم رسول خدا صدا زد هلمنی الی ابنی صفیه عمه جان این فرزند رو بیار بده دست من گفتم اجازه بده تمیزش کنم رسول خدا پیشانی و صورت او را بوسیدند بعد فرمودند لعن الله قوم قتلوک دارد لعنت کند قومی را که تو را به شهادت میرساند گفت ای رسول خدا مگر حسین را به شهادت میرسانند فرمود بله تقتله الفئه الباغیه گروه ستمگر فرزند من را به شهادت میرسونند
رسیدگی به امورات دیگران
گاهی با قرض دادن گاهی با کمک به جهیزیه یک دختر گاهی با پیدا کردن خواستگار خوب و... امام حسین یکی از ویژگیهایی که داشتند همین بود آمدند دیدنِ اسامه . اسامه مریض بود به بستر افتاده بود و در حال احتضار بود غم و اندوه اسامه را گرفته بود امام نشستند کنار بسترش و فرمودند چی شده گفت یابن رسول الله ۶۰ هزار درهم قرض دارم اگر از دنیا بروم این قرض را کی تامین کند آقا فرمودند من ضامن و کفیل می شوم. لبخند بر لبهای اسامه نشست و آرام جان داد
این میشود ادخال سرور ین یکی از ویژگیهای امام حسین علیه السلام بود که مکرر درباره ایشان نقل شده وقتی بدن مقدس ایشان را امام سجاد آماده میکردند برای دفن بعضیها میگفتند این زخمهای کهنه روی بدن پدرت برای چیست؟ آقا فرمودند اینها اثر انبانهایی است که پدرم به دوش میکشید و برای کمک به فقرا میبرد اینها در خانه حضرت زهرا بزرگ شدند در خانهای که حضرت زهرا نان شب خود را هنگام شب به فقیر داد و با آب افطار کرد و گرسنه خوابید خانهای که در آن سوره هل اتی نازل شده است
وجود مقدس اباعبدالله در روز عاشورا در خود نهضت کربلا انفاقها و کمکهای ایشان و رسیدگی ایشان به اصحاب وقتی میآیند و میگویند فلانی پسرش شهید شده در کربلا اباعبدالله بعضی از پارچهها و چیزهایی که خدمتشان بود میدهد به پدرش و و میگوید اینها را بده به فرزندت تا او را آزاد کنند وقتی میآید بالای سر حر دستمال کمرش را باز میکند و به پیشانی حر میبندد این یکی از ویژگیهای امام حسین است ایثار و رسیدگی به امور مردم
شجاعت و عزت
ویژگی دیگر امام حسین علیه السلام شجاعت و عزتی است که در زندگی امام حسین علیه السلام موج میزند قبل از کربلا وقتی امام حسین بچه هستند و میان داخل مسجد میبینند جای پیامبر را دیگران گرفتند جایی که باید امیرالمومنین بنشیند حدیث منزلت حدیث غدیر و صدها سخن از پیامبر نشان میداد که جانشین بر حق او امام علی علیه السلام است حالا میبیند که دیگران نشستند امام حسین آمدند جلوی منبر رسول خدا ایستادند و فریاد زدند به خلیفه اول که از منبر پدرم بیا پایین اینجا منبر جدم رسول خداست این شجاعت امام حسین در کودکی است دور امیرالمومنین علیه السلام را گرفتند و گفتند شما بهش یاد دادید اینطور حرف بزند؟ فرمود نه من اصلاً نمیدانستم حضرت میخواهند همچین مطلبی را بیان کنند در جوانی در صفین حضرت در سن جوانی هستند وقتی معاویه آبراه را در صفین محاصره میکند امیرالمومنین رسیدند به منطقه صفین و دیدند آب محاصره شده است فرمود بروید آب را آزاد کنید امام حسین با عدهای حمله کردند و با شجاعت کامل آبراه را آزاد کردند سپاهیان معاویه را راندند وقتی برمیگشتند
امیرالمومنین فرمود اول فتح ببرکت حسین اولین پیروزی ما به برکت حسین پیدا شد شجاعتهای امام حسین در صفین و جمل نقل شده در خود کربلا هم شخصیتی مانند ابوالفضل العباس شخصیت شجاع کربلا بود اصحاب امام حسین هم اکثراً شجاع بودند مانند مسلم بن اوسجه حبیب بن مظاهر که در تاریخ نقل شده است هر وقت احساس ضعف میکردند یک نگاه به امام حسین ع میکردند و روحیه میگرفتند
وقتی که روز عاشورا آمد به میدان کسی که داغ جوان و نوجوان و برادر دیده تیر خورده خسته از تشنه است وقتی آمد به میدان کسی جرات نمیکرد برود مقابلش و بجنگد عمر سعد فریاد زد هذا ابن قتال العرب این پسر علی است کسی باهاش تن به تن نجنگد محاصرهاش کنید به او هجمه بیاورید تن به تن نجنگد از راه دور سنگ به پیشانی ایشان زدند از راه دور تیر به قلب ایشان زدند وقتی دیدند در گودی قتلگاه افتاد با فرض اینکه دیگر نمیتواند بلند شود وقتی دید دارند به خیمههایش حمله میکنند بلند شد فریاد زد یاشیعه آل ابی سفیان ای پیروان ابی سفیان من هنوز زندهام فرمود:«انا اقاتلکم و انتم تقاتلوننی و النساء لیس علیهن جناح »طرف شما من هستم،این پیکر حسین حاضر و آماده است برای اینکه آماج تیرها و ضربات شمشیرهای شما واقع شود.
زنها جرمی ندارند با یک فریاد کسی که از تمام بدنش خون میآید نمیتواند بلند شود و شمشیر به دست بگیرد سپاه برگشت وقتی هم توی گودی قتلگاه روی زمین افتاده کسی جرات نمیکند جلو برود این شجاعتی است که امام حسین علیه السلام از پدرش امیرالمومنین به ارث برده است
امام حسین یک قطعه زمینی داشتند در مدینه حاکم مدینه ولید یک قسمتی از این زمین را غصب کرد و کشاورزی کرد انسان باید حق خودش را بگیرد یکی از وظایف مومن این است که از حق خودش دفاع کند «مَنْ قُتِلَ دُونَ مَالِهِ فَهُوَ شَهِيدٌ» [كنز العمّال : 11237 .] و هركه در راه دفاع از مال خود مظلومانه كشته شود، شهيد است- امام حسین آمدند در محل فرمانداری ولید ، مروان گفت من ایستاده بودم امام حسین به ولید فرمود چرا زمین من را غصب کردی؟ برگردانید او هم پررویی کرد و به جای اینکه برگرداند جسارت کرد به اباعبدالله. امام حسین هم دست او را دور گردنش پیچید و او را به زمین کوبید مروان گفت ما رایتُ ندیده بودم جرات کسی را که اینطور با حاکم مدینه بایستد از حق خودش دفاع کند ولی دستور داد زمین را برگردانید این شجاعت اباعبدالله علیه السلام بود
بخش دیگر زندگی اباعبدالله
خود امام حسین در نامهای به سلیمان بن صرَدِخُزائی نوشت فرموده بودند من الگو هستم برای شما ما میخواهیم از زندگی امام حسین درس بگیریم ویژگی دیگر زندگی امام حسین بعد عبادی آن است عبادت و بندگی بالاترین هدف است در آفرینش وَمَا خَلَقۡتُ ٱلۡجِنَّ وَٱلۡإِنسَ إِلَّا لِيَعۡبُدُونِ (ذاریات 56)قرآن کریم میفرماید هرچه پیغمبر فرستادیم حرفشان همین بودوَلَقَدۡ بَعَثۡنَا فِي كُلِّ أُمَّةࣲ رَّسُولًا أَنِ ٱعۡبُدُواْ ٱللَّهَ (نحل 36)که مردم بنده خدا بشوند
ائمه ما افتخارشان این بود که عبد خدا بودند از ویژگیهای امام حسین هم همین بوده مثلاً در دعای عرفه چقدر زیبا اباعبدالله با خدا گفتگو میکند مثل مشکی که در آن باز شده اشک از چشمان اباعبدالله جاری بود عبد یعنی تسلیم و راضی به رضای خدا بودند خواست خدا را بر خواست خود مقدم کردن اباعبدالله وقتی فرزند شش ماههاش شهید میشود نگاه میکند به گلوی بریده نازدانش عرض میکند هوّنی الامر لانه لامرالله خدایا این مصیبت بر من آسان است چون در مقابل تو و به خاطر توست.
همچنین در نامهای که امام حسین مینویسند برای مردم کوفه امام حسین خودش را اینطور معرفی میکنند و لِامری باِمام الا الامری بالکتاب و لآخذ بالقسط ... امام کسی است که چهار ویژگی دارد یک قرآن برایش اساس است در زندگی قرآن برایتان ملاک باشد اخلاق و رفتارتان قرآنی باشد آدابمان قرآنی باشد قرآن میگوید چگونه راه بروید بخورید بنشینید و حرف بزنید رآن میگوید با تواضع راه بروید اسم بد برای همدیگر نگذارید همدیگر را مسخره نکنید با خانمهایتان مهربان باشید مالتان را به حرام نخورید مالتان را اسراف نکنید امام حاکم و مجری قرآن است.
اگر امام حسین را میخواهی بشناسی قرآن بخوان فرمود امام چهار ویژگی دارد:
یک قرآن محور است
دو محور برای امام عدالت است رسول خدا فرمود فرزند خودم اگر خلاف کند من حد را بر او جاری میکنم
سه امام دنبال حق است
چهارم امام تمام زندگیش با اخلاص است بالاتر از شهادت چیزی در این عالم نیست اما شب عاشورا مهلت گرفت فرمود میخواهم نماز بخوانم اَنِّى قَدْ كُنْتُ اُحِبُّ الصَّلاةَ لَهُ وَتِلاوَةَ كِتابِهِ وَكَثْرَةَ الدُّعاءِ وَالاِسْتِغْفارِ. حالا میشود کسی شب عاشورا به خاطر عزاداری نماز صبحش قضا شود سید بن طاووس میگوید هر کسی دور خیمههای امام حسین شب عاشورا میرفت مثل کندوی زنبور عسل صدای مناجات میآمد
یک حدیث کوتاه هم بخوانم از اباعبدالله مَن حاوَلَ أمرا بِمَعصِيَةِ اللّه ِ كانَ أفَوتَ لِما يَرجُو وأسرَعَ لِما يَحذَرُ؛ [بحار الأنوار : 77/178/10 .] هر کسی بخواهد از راه گناه به هدفی برسد امید او ناامید میشود عمر سعد میخواست از راه گناه به حکومت ری برسد آیا رسید خیر نرسید به عبارت دیگر کوچه گناه بنبست است معصیت و گناه انسان راخوار و ذلیل میکند