سخنرانی مکتوب حجت الاسلام رفیعی -نیک گویی
کانال ایتا شیعه کوئست: @shiaquest_net
قال الله تبارک و تعالی: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسَى فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَكَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهًا »( احزاب، 69)
ای اهل ایمان! ( درباره پیامبرتان) مانند کسانی نباشید که موسی را با تهمت و دروغ بستن به او آزار دادند و خدا او را از آنچه درباره او می گفتند، پاک و مبرا ساخت. و او نزد خدا آبرومند بود.
مقدمه
آیه مذکور به مسلمانان می فرماید: پیامبر صلی الله علیه و آله را اذیت نکنید، همان طور که بنی اسرائیل حضرت موسی علیه السلام را اذیت کردند. آزار و اذیت بد است؛ مخصوصا آزار و اذیت انبیا، اولیا، علما، شخصیت ها و افراد آبرومند جامعه.
تهمت و بهتان، عادت دشمنان
یکی از بدترین آزارها، آزار تهمت و غیبت و دروغ و بهتان و آبروریزی از مؤمن در جامعه است. علقمه، همان کسی که دعای معروف علقمه از او نقل شده، به محضر امام صادق علیه السلام آمد و گفت: مردم (دشمنان اهل بیت علیهم السلام) تهمت های بزرگی به ما (شیعیان) می زنند؛ سینه هایمان از حرف مردم به تنگ آمده. امام صادق برای این که به علقمه دلداری بدهد، فرمود: یَا عَلْقَمَهُ إِنَّ رِضَا النَّاسِ لَا یُمْلَکُ وَ أَلْسِنَتَهُمْ لَا تُضْبَطُ»
ای علقمه! رضایت مردم به دست نمی آید و جلوی زبانشان گرفته نمی شود.
امکان ندارد همه مردم از انسان راضی باشند. همه مردم از خدا راضی نیستند؛ مگر همه مسلمان و مؤمن اند؟ و كَيفَ تَسْلَمونَ مِمّا لَمْ يَسْلَمْ مِنهُ أنبياءُ اللّهِ و رُسُلُهُ و حُجَجُ اللّهِ»
(اصلا) چطور در امان باشید از چیزی که پیامبران و رسولان و حجج الهی از آن بی امان بوده اند؟!
تهمت های ناروا به انبیا و اولیا
بعد حضرت هشت مثال برای علقمه آورد:
1- أَ لَمْ یَنْسُبُوا یُوسُفَ إِلَی أَنَّهُ هَمَّ بِالزِّنَا»
مگر به یوسف نسبت ندادند که او می خواست زنا کند؟
شایعه کردند که یوسف علیه السلام می خواست با همسر عزیز مصر مرتکب فحشا شود و سرانجام او را به زندان انداختند.
2- أَ لَمْ یَنْسُبُوا أَیُّوبَ إِلَی أَنَّهُ ابْتُلِیَ بِذُنُوبِهِ»
مگر به ایوب نسبت ندادند که او به گناهانش مبتلا گشت؟
می گفتند: ایوب چه گناهی کرده که خدا چنین بلاهایی به سرش آورد!
3-أَ لَمْ یَنْسُبُوا دَاوُدَ إِلَی أَنَّهُ تَبِعَ الطَّیْرَ حَتَّی نَظَرَ إِلَی امْرَأَهِ أُورِیَا فَهَوَاهَا وَ أَنَّهُ قَدَّمَ زَوْجَهَا أَمَامَ التَّابُوتِ حَتَّی قُتِلَ ثُمَّ تَزَوَّجَ بِهَا»
مگر به داود نسبت ندادند که در پی پرنده ای رفت تا این که نگاهش به همسر اوریا افتاد و به او میل پیدا کرد؛ و این که اوریا را به صف اول جنگ فرستاد تا این که کشته شد، سپس خود با همسر اوریا ازدواج کرد؟
گفتند: حضرت داود العياذ بالله - به پشت بام رفته بود تا کبوتر بازی کند که نگاهش به خانه اوريا افتاد و دید همسراوریا مشغول شست وشوی خود است. اوریا از فرماندهان سپاه داود علیهم السلام بود و در جنگ با دشمنان به سر می برد. وقتی داود علیه السلام همسر اوریا را دید عاشقش شد و به همین خاطر اوریا را به خط مقدم فرستاد تا کشته شود. سرانجام اوریا کشته شد و داود علیه السلام با همسر او ازدواج کرد.
پیامبر الهی را کبوتر بازی معرفی کردند که به خانه مردم نگاه می کند و عاشق زن مردم می شود!!
4-أَ لَمْ یَنْسُبُوا مُوسَی علیه السلام إِلَی أَنَّهُ عِنِّینٌ وَ آذَوْهُ حَتَّی بَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا وَ کَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِیهاً»
مگر به موسی نسبت ندادند که مردانگی ندارد تا این که خداوند او را از گفتار مردم مبرا ساخت و او در پیشگاه خدا آبرومند بود.
5-أَ لَمْ یَنْسُبُوا جَمِیعَ أَنْبِیَاءِ اللَّهِ إِلَی أَنَّهُمْ سَحَرَهٌ طَلَبَهُ الدُّنْیَا»
مگر به تمام پیامبران الهی نسبت ندادند که اینان جادوگرانی دنیاطلب اند؟
کفار به پیامبران علیهم السلام می گفتند: شما جادوگر هستید و می خواهید به مال و منال و مقام و منصب دنیایی برسید. سورۂ شعرا را نگاه کنید؛ به شعیب علیه السلام می گفتند، به نوح علیه السلام می گفتند، به لوط علیه السلام می گفتند.
6- أَ لَمْ یَنْسُبُوا مَرْیَمَ بِنْتَ عِمْرَانَ علیهما السلام إِلَی أَنَّهَا حَمَلَتْ بِعِیسَی مِنْ رَجُلٍ نَجَّارٍ اسْمُهُ یُوسُفُ»
مگر به مریم دخترعمران نسبت ندادند که عیسی را از مردی نجار به نام يوسف باردار گشت؟
به مریم علیهم السلام ، آن بانوی پاک و پاک دامن نسبت فحشا دادند.
7- در این روایت امام صادق علیه السلام ، تهمت هایی که به پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم زده شد، بیش از تهمت هایی است که به پیامبران دیگر نسبت دادند. امام صادق علیه السلام چند مورد را مثال آورد:
أَ لَمْ یَنْسُبُوا نَبِیَّنَا مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله إِلَی أَنَّهُ شَاعِرٌ مَجْنُونٌ
أَلَمْ یَنْسُبُوهُ إِلَی أَنَّهُ هَوَی امْرَأَهَ زَیْدِ بْنِ حَارِثَهَ فَلَمْ یَزَلْ بِهَا حَتَّی اسْتَخْلَصَهَا لِنَفْسِهِ
أَلَمْ یَنْسُبُوهُ یَوْمَ بَدْرٍ إِلَی أَنَّهُ أَخَذَ لِنَفْسِهِ مِنَ الْمَغْنَمِ قَطِیفَهً حَمْرَاءَ حَتَّی أَظْهَرَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَی الْقَطِیفَهِ وَ بَرَّأَ نَبِیَّهُ علیه السلام مِنَ الْخِیَانَهِ وَ أَنْزَلَ بِذَلِکَ فِی کِتَابِهِ وَ ما کانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَ مَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِما غَلَّ یَوْمَ الْقِیامَهِ
أَلَمْ یَنْسُبُوهُ إِلَی أَنَّهُ علیه السلام یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَی فِی ابْنِ عَمِّهِ عَلِیٍّ علیه السلام حَتَّی کَذَّبَهُمُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَقَالَ سُبْحَانَهُ وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحی
أَ لَمْ یَنْسُبُوهُ إِلَی الْکَذِبِ فِی قَوْلِهِ إِنَّهُ رَسُولٌ مِنَ اللَّهِ إِلَیْهِمْ حَتَّی أَنْزَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَلَیْهِ وَ لَقَدْ کُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِکَ فَصَبَرُوا عَلی ما کُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّی أَتاهُمْ نَصْرُنا»
مگر به پیامبرمان محمد صلی الله علیه و آله و سلم نسبت ندادند که او شاعری دیوانه است؟ مگر به او نسبت ندادند که به همسر زید بن حارثه میل پیدا کرد و آن قدر ادامه داد تا این که آن زن را به چنگ آورد؟
مگر در جنگ بدر به پیامبر مان نسبت ندادند که پارچه ای سرخ رنگ از غنایم جنگی برداشت تا این که خداوند آن پارچه را برای پیامبر آشکار ساخت و او را از خیانت تبرئه کرد و در قرآن نازل کرد: «و هیچ پیامبری را نزد که در اموال و غنایم و سایر امور به امت خود خیانت ورزد و هرکه خیانت کند، روز قیامت با آن چه در آن خیانت کرده بیاید»؟
مگر به پیامبرمان نسبت ندادند که درباره پسرعمویش علی از روی هوا و هوس سخن می گوید تا آن که خداوند آنان را تکذیب کرد و فرمود: «و او از روی هوا و هوس سخن نمی گوید. آن نیست مگر وحی ای که الهام می شود»؟
مگر به پیامبرمان نسبت ندادند که دروغ می گوید که فرستاده ای از جانب خدا بر آنان است تا آن که خدای عزوجل نازل کرد: «به راستی پیش از تورسولانی تکذیب شدند و مورد آزار قرار گرفتند اما بر تکذیب و آزاری که دیدند شکیبایی ورزیدند تا یاری ما به آنان رسید»؟
8-أَ لَمْ یَنْسُبُوا سَیِّدَ الْأَوْصِیَاءِ علیهم السلام إِلَی أَنَّهُ کَانَ یَطْلُبُ الدُّنْیَا وَ الْمُلْکَ وَ أَنَّهُ کَانَ یُؤْثِرُ الْفِتْنَهَ عَلَی السُّکُونِ وَ أَنَّهُ یَسْفِکُ دِمَاءَ الْمُسْلِمِینَ بِغَیْرِ حِلِّهَا»
مگر به سرور اوصيا (امیرالمؤمنین علیه السلام بن ابی طالب علیه السلام ) نسبت ندادند که دنیاطلب و حکومت خواه است و فتنه را بر آرامش ترجیح می دهد و خون مسلمانان را به حرام می ریزد؟
دشمنان می گفتند: علی علیه السلام دنیاطلب و حکومت طلب است و برای همین با طلحه و زبیر و معاویه می جنگد. زبیر صریحا به آقا گفت: « أَطْلُبُ مَا تَطْلُبْ »
من همان را می خواهم که تو می خواهی.
در حالی که على علیه السلام می فرمود: این کفشی که وصله می زنم برای من از حکومت برشما محبوب تر است. (نهج البلاغه، خطبه 33)
تهمت به خدا!
امام صادق علیه السلام در پایان فرمود که حتی به خدا تهمت زدند:
أَ لَمْ یُشَبِّهُوهُ بِخَلْقِهِ أَ لَمْ یَقُولُوا إِنَّهُ الدَّهْرُ أَ لَمْ یَقُولُوا إِنَّهُ الْفَلَکُ أَ لَمْ یَقُولُوا إِنَّهُ جِسْمٌ أَ لَمْ یَقُولُوا إِنَّهُ صُورَهٌ»( الأمالی للصدوق، ص 103)
مگر خدا را به مخلوقاتش تشبیه نکردند؟ مگر نگفتند خدا همان روزگار است؟ مگر نگفتند او همان فلک است؟ مگر نگفتند او جسم است؟ مگر نگفتند او صورت است؟
مبرا ساختن از تهمت
یکی از نکات قابل توجه آیه 69 سوره احزاب این است که خداوند افرادتهمت خورده را یاری می کند و آنان را از تهمتها مبرا می سازد: فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قَالُوا »
پس خدا او را از آن چه درباره اش می گفتند پاک و مبرا ساخت.
خدا پیامبرش را حمایت و تبرئه کرد؛ یعنی بی گناه تبرئه می شود. يوسف علیه السلام نیز سرانجام تبرئه شد و زلیخا گفت:
«الْآنَ حَصْحَصَ الْحَقُّ أَنَا رَاوَدْتُهُ عَنْ نَفْسِهِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الصَّادِقِينَ » (يوسف، 51)
اکنون حق (پس ازپنهان ماندنش) به خوبی آشکار شد؛ من (بودم که) از او درخواست کام جویی کردم و یقینا یوسف از راست گویان است.
آبرومندي الهی
با وجود تهمت هایی که مردم به حضرت موسی علیه السلام زدند، آن حضرت در پیشگاه خدا آبرومند بود. آیه 69 سوره احزاب می فرماید: وَكَانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهًا » و او نزد خدا آبرومند بود.
ما هم در زیارت عاشورا می گوییم: اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي عِنْدَ وَجِيهاً الْحُسَيْنِ عَلَيْهِ السَّلَامُ » (مصباح المتهجد، ج 2، ص 774)
خدایا! مرا در پیشگاه خود با حسین علیه السلام آبرومند ساز.
کسی که می خواهد آبرومند شود باید وجهه مردم را حفظ کند، آبروی مردم را نریزد.
درست و استوار گویی
آیه هفتاد سوره احزاب بر سخن گفتن درست واستوارتأکید می کند: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا .
ای اهل ایمان! از خدا پروا کنید و سخن درست و استوار گویید.
در اهمیت این آیه همین قدر بس که نوشته اند: وقتی این آیه نازل شد رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم دیگرهروقت روی منبر می نشست اول سخنرانی اش این آیه را می خواند. صاحب در المنثور نقل کرده: ما جلس رسول الله على المنبر قط الا وتلا هذه الآيه»؛ (الدر المنثور، ج 5، ص 224)
هیچ وقت پیامبر روی منبر نمی نشست الا این که آیه مذكور را می خواند.
حفظ کردن زبان
زبان، یکی از عوامل اصلی گناه است. مردی به پیامبر خدا صلی الله علیه و آله عرض کرد: مرا موعظه کنید. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: زبانت را کنترل کن. دوباره گفت: مرا موعظه کنید. پیامبر صلی الله علیه و آله نیز دوباره فرمود: زبانت را کنترل کن. برای بار سوم گفت: مرا موعظه کنید. پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: زبانت را حفظ کن. وای بر تو! گرفتاری بیشتر مسلمانان از زبانشان است. به جز محصولات زبان، چیز دیگری مردم را به صورت در آتش می افکند؟ (الکافی، ج 2، ص 115)