سخنرانی مکتوب حجت الاسلام رفیعی -اهمیت حجاب
کانال ایتا شیعه کوئست: @shiaquest_net

قال الله تبارک و تعالی : يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا » (احزاب، 59)

ای پیامبر! به همسرانت و دخترانت و همسران کسانی که مؤمن هستند بگو چادرهایشان را بر خود فرو پوشند (تا بدن و آرایش و زیورهایشان در برابر دید نامحرمان قرار نگیرد). این (پوشش) به این که (به عفت و پاک دامنی) شناخته شوند نزدیک تر است؛ و در نتیجه از سوی مردم بی تقوا مورد آزار قرار نخواهند گرفت. و خدا همواره بسیار آمرزنده و مهربان است.

یکی از موضوعات مهم، بحث حجاب و پوشش است که در این آیه شریفه به صراحت بر آن امر شده است. خدای متعال به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمان می دهد به همسران و دختران خودش و زنان مؤمنین و مسلمانان دستور دهد بدن خود را بپوشانند تا به عنوان یک مسلمان شناخته شوند و در معرض آزار هوس بازان قرار نگیرند.

با صرف نظر از مباحث تفسیری و فقهی، آیه بر اصل پوشش دلالت دارد. مراد از جلباب، روسری و مقنعه یا پیراهن و لباس بلند و گشاد و ملحفه و چادر یا هر چیزی است که بدن را بپوشاند. موضوع حجاب در آیه 31 سوره نور نیز مطرح شده و خداوند در آن جا می فرماید: به زنان مؤمنه بگو: زینت خود را آشکار نکنند و خود را بپوشانند.

قابل ذکر است واژه حجاب هفت بار در قرآن کریم آمده که به معنای مانع است و ارتباط مستقیم با حجاب اصطلاحی ندارد.

ضرورت حجاب و وجوب آن مورد اتفاق فقهاست. حجاب سدی محکم دربرابر وسوسه های شیطان است و آثار فردی و اجتماعی فراوانی دارد.

برخی از این آثار عبارت است از :

1- استحکام بنیان خانواده
بی بند و باری و ولنگاری باعث کاهش تمایل جوانان به تشکیل خانواده خواهد شد. وقتی روابط حرام آسان شدضوابط شرعی کمرنگ و سخت می شود.

2- ارزش و احترام به زن
هرقدر که زن با وقارتر، عفیف تر و پوشیده تر باشد براحترام و ابهتش افزوده می شود. حتی در کشورهای غربی، زنان در مراسم رسمی با لباس های سنگین تر ظاهر می شوند.

3- استواری و استحکام جامعه
بدحجابی و برهنگی، قوام جامعه را به هم می ریزد و حس اقناع را از بین می برد.

4- انگیزه برای عبادت
حجاب موجب معنویت می شود. چرا بانوان در اماکن مذهبی و حرم ها محجبه می شوند یا در هنگام نماز حجاب را رعایت می کنند؟ حجاب باعث می شود خانم ها احساس معنوی خوبی داشته باشند، ویترینی نباشند، حس دینی داشته باشند.

گناه شایعه پراکنی
قال الله تبارک و تعالی:لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا » (احزاب، 60)

اگر منافقان و آنان که در دل هایشان بیماری است و آنان که در مدینه خبرهای دروغ و دلهره آور پخش می کنند از رفتار زشتشان باز نایستند، تورا برضد آنان بر می انگیزانیم (که با تبعیدشان کنی، یا با آنان بجنگی) . آن گاه در این شهر جز اندکی که خالص و پاک هستند در کنار تو نخواهند ماند.

مقدمه
در این آیه به سه مورد از ناهنجاری های اجتماعی اشاره و به شدت با آنها برخورد شده است که این نشان دهنده اقتدار الهی در مواجهه با آنهاست. یکی از آن سه مورد، ایجاد مزاحمت برای بانوان است.

کسی که برای ناموس مردم مزاحمت ایجاد می کند این آیه می گوید: اینها گناهشان گناه بزرگی است و اگر ادامه بدهند و جامعه را به هم بریزند، مجازاتشان تا سرحد قتل و اعدام پیش می رود.

هرکس وظیفه ای در مجموعه دین دارد. مجموعه وظائف را نباید با هم درآمیخت، مثلا: وقتی از وجوب احترام به پدر و مادر می گوییم، پدرها فکر نکنند آنها هیچ وظیفه ای ندارند و هرکاری دلشان خواست می توانند بکنند و بچه ها باید احترام بگذارند؛ نه، پدر و مادر نیز وظایفی در مقابل اولاد دارند. یا: وقتی از وظایف زن می گوییم معنایش این نیست که شوهر وظیفه ای ندارد.

دین مثل یک پازل و جدول است. نمی شود بخشی را گرفت و بخشی را رها کرد. قرآن به خانم ها دستور می دهد حجاب را رعایت کنند و تحریک آمیز صحبت نکنند.
فرض می کنیم خانمی این وظیفه را رعایت نکرد؛ آیا ما اجازه داریم مزاحمش شویم یا الفاظ ناپسند به کار ببریم؟ آری، او موظف است رعایت کند؛ اما آقایان هم حق ندارند برای خانم ها مزاحمت ایجاد کنند؛ چه با حجاب باشند چه بی حجاب ، چه مسلمان باشند چه غیر مسلمان، چه همسر داشته باشند چه نداشته باشند و...

از لحن آیه چنین استفاده می شود که سه گروه در مدینه به خراب کاری مشغول بودند: نخست، منافقان که برای براندازی اسلام می کوشیدند. دوم، اراذل و اوباش که از آنها به بیماردلان تعبیر شده است:وَ الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضُ »و آنان که در دل هایشان بیماری است.

همان گونه که این تعبیر در آیه 32 همین سوره احزاب درباره افراد هوس باز و شهوت ران نیز آمده است:فَلَا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ فَيَطْمَعَ الَّذِي فِي قَلْبِهِ مَرَضٌ »
پس در گفتار خود، نرمی و طنازی نداشته باشید تا کسی که بیماردل است طمع کند.

و سوم، گروه شایعه پراکنان بودند که به ویژه هنگامی که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و ارتش اسلام به غزوات می رفتند، به تضعیف روحيه بازماندگان می پرداختند و خبرهای دروغین از شکست پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و مؤمنان می دادند.

قرآن هر سه گروه را مورد تهدید شدید قرار داده است. (تفسیر نمونه، ج 17، ص 430)

برخورد با مزاحمت های خیابانی
زن ها برای شرکت در نماز جماعت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم به مسجد می رفتند. جوان های مدینه سرراهشان نشسته، اذیتشان می کردند و متعرضشان می شدند. حالا با متلک می گفتند یا دست درازی می کردند با چادرشان را می کشیدند یا مسخره شان می کردند و یا... بالأخره مزاحمت انواع و اقسامی دارد.

بالأخره ایجاد زحمت می کردند. آیه مذکور می فرماید: پیامبر! این هایی که در دلشان مرض است، اگر دست از این کارشان برندارند تورا برضد آنان می شورانیم. اگر اینها به اعمال ننگین خود ادامه بدهند، دستور حمله عمومی را صادر خواهیم کرد و با یک حرکت مردمی مؤمنان، همه را از مدینه ریشه کن می کنیم.

آدم سالم که به زن مردم کار ندارد، الفاظ زشت بر زبان نمی آورد، مزاحم تلفنی کسی نمی شود، با آبروی کسی بازی نمی کند...

دو بحث را از این آیه می خواهیم استفاده کنیم:
1- حرمت مزاحمت نوامیس
2- حرمت شایعه پراکنی.

فعلا اولی اش را می گویم. اگر دست برندارند، پیامبر! ماتورا عليه آنها می شورانیم. وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم موضع بگیرد بقیه هم می گیرند. این آیه این مطلب را می رساند که برخورد با منکرو معضل همیشه از بالاترین عنصر در جامعه باید شروع شود.

خداوند پنج تا برخورد با این مزاحم های نوامیس دارد:

1- تو را علیه این ها می شورانیم که بروی با آنها برخورد کنی،
2- این ها را باید از مدینه بیرون کنی. فقط ایام کمی می توانند کنار تو باشند.
3- مجاورت و همراهی و مصاحبت با تو را از دست می دهند.
4- اینها مورد لعنت خدا هستند.
5- اگر ادامه دادند این ها را دستگیر کنید.

ایجاد مزاحمت، عامل جنگ و خونریزی
ایجاد مزاحمت، حتی گاهی موجب جنگ شده است. غزوہ بنی قینقاع، دومین جنگ پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. این جنگ بعد از جنگ بدر و قبل از جنگ احد درگرفت.

علت شروع جنگ این بود که زنی از زنان مسلمان به بازار طلافروشان يهود رفت تا انگشتری برایش بسازند. در بازار، یک جوان یهودی متعرض او شد و این زن به او بی توجهی کرد. جوان گوشه لباس این خانم را به یکی از وسائل مغازه دوخت. وقتی خانم می خواست بلند شود چادر از سرش افتاد. ظاهرة لباس های زیرش هم کم بود و بدنش عریان شد. یهودی ها شروع کردند به خندیدن و مسخره کردن این زن مسلمان .

جوان مسلمانی با دیدن این منظره ناراحت شده، سنگی برداشت و به پیشانی جوان یهودی زد و او را کشت. یهودی ها هم به جوان مسلمان حمله ورگناه شایعه پراکنی شدند و تکه تکه اش کردند. یک یهودی و یک مسلمان کشته شدند و این باعث درگیری بین مسلمانان و یهودیان شد. وقتی به رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و خبررسید، با مسلمانان آمد و یهودیان را محاصره کرد و دستور داد همه شان از مدینه بروند (منتهى الآمال (تک جلدی)، ص 83)

پس شکل گیری و پیدایش غزوہ بنی قینقاع با ایجاد مزاحمت برای یک زن مسلمان بود. آیه شصت سوره مباركه احزاب با کسانی که بیماری مزاحمت در وجودشان است به شدت برخورد می کند.
یکی از ویژگی های انسان این است که خداوند در وجود او شهوت قرار داده و اجازه ارضای شهوت را از هر راهی نداده؛ اجازة تعرض به نوامیس مردم را نداده؛ بلکه برای آن راه قرار داده است و آن ازدواج است.

برخورد قرآن با شایعه پراکنی
عرض کردیم: آیه شصتم سوره احزاب با سه گروه برخورد می کند: منافقان، بیماردلان و شایعه پراکنان: لَئِنْ لَمْ يَنْتَهِ الْمُنَافِقُونَ وَالَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ وَالْمُرْجِفُونَ فِي الْمَدِينَةِ لَنُغْرِيَنَّكَ بِهِمْ ثُمَّ لَا يُجَاوِرُونَكَ فِيهَا إِلَّا قَلِيلًا »

اگر منافقان و آنان که در دل هایشان بیماری (ضعف ایمان) است و آنان که در مدينه خبرهای دروغ و دلهره آور پخش می کنند (از رفتار زشتشان) باز نایستند، تو را بر ضد آنان بر می انگیزانیم (که با تبعیدشان کنی یا با آنان بجنگی)، آنگاه در این شهر جزاندکی (که خالص و پاک هستند) در کنار تو نخواهند ماند.گروه دوم را توضیح دادیم.

اما گروه سوم: شایعه پراکنان.
<المرجفون> برگرفته از واژه «إرجاف» به معنای ایجاد اضطراب است. گروهی در مدینه بودند که با شایعه پراکنی، دل مسلمانان را متزلزل می کردند. وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله به جنگ می رفت، اینان شایعه می ساختند که رسول خدا صلی الله علیه و آله کشته یا اسیر شده است. این شایعات باعث می شد مسلمانان غمگین شوند و وقتی پیامبر صلی الله علیه و آله از جنگ بازگشت نزد آن حضرت بروند و از رفتار شایعه پراکنان اظهار ناراحتی کنند. سرانجام خداوند آیه شصت احزاب را فروفرستاد و آنها را به اخراج از مدينه تهدید کرد. (تفسير القمی، ج 2، ص 96)

شایعه سازی کفار مکه
شایعه پراکنی، یکی از ابزارهای جنگ روانی مشرکان برضد مسلمانان بود. وقتی گروهی از مسلمانان به سرکردگی جعفر بن ابی طالب به حبشه رفتند، ابوسفیان کوشید آنها را برگرداند اما موفق نشد. به ناچار نزد نجاشی پادشاه حبشه رفتند و از او خواستند مسلمانان را بازگرداند. نجاشی گفت: این ها مهمان ما هستند و تا هروقت که بخواهند می توانند این جا بمانند.( قصص قرآن، جزائری، ص 673)

سرانجام مشرکان از روش شایعه سازی استفاده کردند؛ به این صورت که عده ای را به حبشه فرستادند و آن ها به دروغ به مسلمانان گفتند: تمام مردم مکه مسلمان شده اند و درگیری پیامبر صلی الله علیه و آله با مشرکین تمام شده. با همین شایعه عده ای از مسلمانان به مکه برگشتند؛ اما وقتی به مکه رسیدند مشرکان دستگیرشان کردند.
شایعه از گناهان بسیار زشت و خطرناک است مخصوصا اگر عليه شخصیت ها باشد یا علیه جریانی باشد.
شایعه پراکنی و ایجاد جو اضطراب در جامعه حرام است.

حضرت مریم علیها السلام و شایعات
حضرت مریم علیها السلام که قرآن کریم او را صديقه خوانده یکی از سخت ترین چیزهایی که گفت: ای کاش می مردم و زنده نبودم؛ دلیلش همین شایعات بود که خدا از او دفاع کرد اما همان مدت کوتاه این شایعه و این شماتت ها موجب زحمت و سختی برای او شد.

حضرت امام خمینی رهبر کبیر انقلاب در نامه ای به فرزندشان سیداحمد آقا می نویسد: پسرم! گاهی می بینم که از تهمت های ناروا و شایعه پراکنی های دروغ، اظهار ناراحتی و نگرانی می کنی؛ باید بگویم تا زنده هستی و حرکت می کنی وتورا منشأ اثر می دانند تهمت و شایعه سازی اجتناب ناپذیر است.
برای کسی بیشتر شایعه می سازند که در جامعه فعالیت دارد و اثرگذار است؛ از منبری و مرجع تقلید گرفته تا مسئول و نماینده مجلس و...

کسی که فعالیت دارد، اگرچه صددرصد برای خدا کار کند، نمی تواند از گزند بدخواهان به دور باشد.
همسر مرحوم شهید رجایی می گفت: در تاکسی نشسته بودم. یکی از مسافران گفت: خانه آقای رجایی در فلان محله است، زندگی اش چنین و چنان است و... من گفتم: بیایید شما را به خانه آقای رجایی ببرم. گفت: خانم! شما چکاره آقای رجایی هستی؟ گفتم: همسرش هستم. گفت: دروغ می گویی، زن رجایی که سوار تاکسی نمی شود

حرمت ترویج شایعه
انسان نباید هر مطلبی را که می شنود باور کند و فراتر از آن، برای دیگران بازگو کند؛ چون ممکن است شایعه باشد و او و به شایعه دامن بزند. امام سجاد علیه السلام می فرماید:
لَیْسَ لَکَ أَنْ تَتَکَلَّمَ بِمَا شِئْتَ لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَالَ وَ لا تَقْفُ ما لَیْسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ»( علل الشرائع، ج 2، ص 605)

توحق نداری هرچه خواستی بر زبان بیاوری؛ زیرا خدای متعال می فرماید: و از چیزی که به آن علم نداری (بلکه برگرفته از شنیده ها، ساده نگری ها، خیالات و اوهام است) پیروی مکن.