سخنرانی مکتوب دکتر رفیعی- مثل انسان کافر در قرآن

کانال ایتا شیعه کوئست: @shiaquest_net

قال الله تبارک وتعالی:يَا أَيُّهَا اَلَّذِينَ آمَنُوا اِتَّقُوا اَللَّهَ وَكُونُوا مَعَ اَلصَّادِقِينَ»
ای کسانی که ایمان آورده اید!از(مخالفت فرمان)خدا بپرهیزید،و با صادقان باشید!

مقدمه
عرض شد یکی از آیات مهم سوره نور خود آیه نور است.قرآن کریم می فرماید: اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَالأرضِ مَثَلُ نُورُهُ كَمِشْكَاةٍ»؛ ( نور،35)
عرض شد خدا مؤمن را به چراغ فروزان و نور تشبیه کرده است.ایمان را به آن نوری که همه جا را روشن می سازد تشبیه کرده است.نقطه مقابل آن آیه،این آیاتی است که عرض می شود.

خدا می خواهد کافر و منافق را با مثلي مثال بزند و بگوید که اگر این ها زحمتی می کشند،چون خدا را باور نکرده اند و دین ندارند و از روی ریا،کار می کنند،اعمالشان پذیرفته نیست.مؤمن ایمان دارد و ایمان نورانیت دارد؛بنابراین نور مؤمن به همه جا ساطع است.

کردار کافران مثل سراب
قرآن درباره انسان های کافردوتشبيه دارد و با دو مثال،کردار آنان را توضیح می دهد.

تشبیه اول:می فرماید:اگر در بیابان کویری باشید و آفتاب شدیدی برسرشما بتابد،اگر از دور نگاه کنید سراب می بینید.سراب،انعکاس تابش نور خورشید بر زمین است که فکر می کنیم آب است.اما وقتی به آن می رسیم می بینیم چیزی نیست.ده بار هم که این کار تکرار شود باز هم به آب نخواهید رسید.اعمال کافر هم این طور است؛مثل سراب است و ارزش و باطن ندارد.

والَّذِينَ كَفَرُوا أَعْمَالَهُمْ كَسَرَابٍ بِقِيعَةٍ يَحْسَبُهُ اَلظَّمْآنُ ماءً حَتَّى إذا جاءَهُ لَم يَجِدهُ شَيْئاً ووَجَدَ اللَّهَ عِندَهُ فَوَفَّاهُ حِسَابَهُ واللَّهُ سَرِيعُ الحِسَابِ»؛ (نور،39)

کسانی که کافر شدند،اعمالشان همچون سرابی است دريك کویر که انسان تشنه از دور آن را آب می پندارد؛اما هنگامی که به سراغ آن می آید چیزی نمی یابد،و خدا را نزد آن می یابد که حساب او را بطور کامل می دهد؛و خداوند سريع الحساب است!
کافر در تاريکي محض

تشبیه دوم: همان طور که می دانید نور تا عمق خاصی در دریا نفوذ می کند و پایین تر از آن به طور کامل تاریک است.فکر کنید کسی در عمق هزار متری آب باشد و موج های سنگین هم در دریا باشد که تاریکی را بیشتر می کند.ابر غلیظی هم بالای سر او باشد.این تاریکی و ظلمت آن قدر زیاد است که این آدم حتی نمی تواند خودش را ببیند.قرآن می فرماید:اعمال کافر مثل آن کسی است که در تاریکی عمق دریا جای دارد.

أَوْ كَظُلُمَاتٍ فِي بَحْرٍ لُجِّيٍ يَغْشَاهُ مَوْجٌ مِنْ فَوْقِهِ مَوْجٌ مِن فَوْقِهِ سَحَابٌ بَعْضُهَا فَوْقَ بَعْضٍ إِذَا أخرَجَ يَدَهُ لَمْ يَكَدْ يَراها وَمَن لَم يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَمَا لَهُ مِن نُورٍ»؛ (نور،40)

یا همچون ظلماتی دريك دریای عمیق و پهناور که موج آن را پوشانده،و بر فراز آن موج دیگری،و بر فراز آن ابری تاريك است؛ظلمت هایی است یکی بر فراز دیگری،آن گونه که هرگاه دست خود را خارج کند ممکن نیست آن را ببیند!و کسی که خدا نوری برای او قرار نداده،نوری برای او نیست.

در این دو آیه ای که اشاره شد،خداوند عمل کافر را به تاریکی عمق دریا و سراب بیابان تشبیه کرده است.

حُسن فعلی و حُسن فاعلی
عزیزان من!در اسلام،هم حسن فعلی لازم است و هم حسن فاعلی؛یعنی کاری که انجام می دهیم،هم باید یک کار خوب باشد و هم نیتش درست باشد.کار خوب،حسن فعلی است و نیت درست،حسن فاعلی.اگر کسی برای ریا انفاق کرد یا برای چشم و هم چشمی مسجد ساخت،از وی پذیرفته نخواهد شد.

اعمال عبادی،مثل سراب است و پذیرفته نیست.قرآن می فرماید: وَمَا مَنَعَهُمْ أَنْ تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلاَّ أنَّهُم كَفَرُوا بِاللَّهِ وَبِرَسولِهِ وَلاَ يَأْتُونَ الصَّلاةَ إِلاَّ وَهُم كَسالي وَلا يُنفِقُونَ إِلاَّ وَهُم كارهونَ»؛ (توبه،54)

هیچ چیز مانع قبول انفاق های آنها نشد،جز اینکه آنها به خدا و پیامبرش کافر شدند،و نماز بجا نمی آورند جز با کسالت،وانفاق نمی کنند مگربا کراهت!

صدقه از سه گروه قبول نیست:

1- کسانی که کافر هستند

2- کسانی که نماز را با کسالت می خوانند

3- کسانی که از روی کراهت انفاق می کنند.

قربانی کردن ریاکارانه
زمان امیرالمؤمنین علیه السلام در شهر کوفه قطحی شده بود و اوضاع خیلی خوب نبود.روزی یکی از رؤسای قبایل شتری کشت و گوشت هایش را تقسیم کرد.مقدار زیادی هم برای یک رئیس قبیله دیگر فرستاد.وقتی آن رئیس قبیله گوشت را دید خیلی ناراحت شد و گفت:او می خواست من را تحقیرکند.من خودم رئیس یک قبیله هستم.متأسفانه بعضی ها بدبینی شدید دارند.با عصبانیت گفت:صبر کنید.سپس شتری قربانی کرد و گوشت قابل توجهی را به همراه گوشت فرستاده شده رئیس همان قبیله به او برگرداند.

آن رئيس هم ناراحت شد و گفت:انفاق من را برمی گرداند!دوتا شتر قربانی کرد.خبر به این رسید؛او هم چهار شتر قربانی کرد.کار به جایی رسید که در آن قحطی،یکصد شتر برای چشم و هم چشمی قربانی شد.

به امیرالمؤمنین علیه السلام گفتند:آقا!جوی خون راه افتاده است؛شترها را یکی پس از دیگری نحر می کنند.امیرالمؤمنین علیه السلام جلوی این کار را گرفت.گفتند:با این گوشت ها چه کنیم؟فرمود: همه را دور بریزید.امیرالمؤمنین علیه السلام با آن دقت و قناعتی که داشت و در غذا به نان ساده اکتفا می کرد و لباس وصله دار می پوشید،چنین تصمیمی را گرفت.فرمود:این ها برای غیرخدا ذبح شده اند.و اجازه نداد کسی از آن گوشت ها استفاده کند.
چرا می گویند:گوسفند را با بسم الله الرحمن الرحیم بکشید؟چون انگیزه باید برای خدا باشد.

نیرنگ زدن به خدا
پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله در مسجد سخنرانی می کرد که مردی وارد شد و گفت:یا رسول الله!نجات انسان در روز قیامت با چیست؟حضرت یک کلمه فرمود:با خدا خدعه نکنید که به خودتان برمی گردد.
این شخص متوجه نشد و گفت:یا رسول الله!مگرکسی هم پیدا می شود که به خدا نیرنگ بزند؟فرمود:بله!خدعه با خدا این است کاری که برای خداست به انگیزه غیر خدا انجام بدهید (ثواب الاعمال،ص255)

مسجد ضرار با انگیزه غیرخدایی ساخته شد؛چون خواستند مسجد قبا را زمین بزنند.
« لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ » (توبه،108) در حالی که مسجد قبا از اولین روز برای خدا بنا شد.

پاداش گرفتن بر اساس اخلاص
صعصعة بن ناجيه نزد رسول خدا صلى الله عليه و آله آمد و مسلمان شد.عرض کرد:یا رسول الله!من قبل از اسلام کارهای مثبتی انجام دادم ولی کافر بودم و انگیزه ام خدایی نبود؛صرفا روی دلسوزی و چشم و هم چشمی بود.

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:چه کار کردی؟ گفت: دخترهایی که پدرانشان می خواستند آنها را زنده به گور کنند من دلم می سوخت،نزد خانواده هایشان میررفتم سه تا شتر می دادم و این بچه را می گرفتم.من آنها را تحت سرپرستی خود می گرفتم و بزرگ می کردم.
قرآن می فرماید: وَإِذَا المَوؤُودُهُ سُئِلت * بِأَيِّ ذَنْبٍ قُتَلَتْ»؛ (تکویر،9،8) و در آن هنگام که از دختران زنده به گور شده سؤال شود به کدامین گناه کشته شدند؟

موؤده به دخترهایی می گویند که زنده به گور می شدند.در طول عمرم سیصد و شصت بچه را از مرگ نجات دادم.قرآن می گوید:اگر یک نفر را از مرگ نجات بدهی مثل این است که دنیا را نجات دادی.نجات دادن انسان ها ارزش است و خدا هم اجراین کار را می دهد؛اما به این شخص پاداش نمی دهد؛آن امتیاز

ویژه ای که به مؤمن می دهد به او نمی دهد؛چون این شخص خدا را قبول نداشته است.حضرت فرمود:آن اجری که اگر ایمان داشتی و کارت را به خاطر خدا انجام می دادی دریافت می کردی،به تو نمی دهند.خدا در زندگی دنیایی ات گشایش ایجاد می کند. ((شرح نهج البلاغه،ج13،ص176؛أمالي المرتضی،ج2،ص284.))

خدا کار آدم را بی پاسخ نمی گذارد ولی ایمان شرط است.
مهم ترین و بزرگترین نشانه کسی که اعمالش مثل سراب وظلمات شد و از بین رفت خود شیطان است.امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: قَدْ عَبَدَ اَللَّهَ ستهُ آلاَفَ سَنَةٍ لاَ يَدْرِي أَ مِنْ سِنِي اَلدُّنْيَاامِ مِنْ سِنِي اَلْآخِرَةِ»؛ (نهج البلاغه،خطبه 192)

شش هزار سال شیطان خدا را عبادت کرد که معلوم نیست این سال ها از سال دنیا بود یا از سال های آخرت. شش هزار سال عبادت شیطان از بین رفت. عزیزان من!سعی کنیم در کارهایمان با اخلاص باشیم و انگیزه مان الهی باشد.

ویژگی انسان های مخلص
1-توقع تشویق نداشتن

آدم مخلص چند علامت دارد.اولین ویژگی انسان مخلص این است که توقع از دیگران نداشته باشد که تشویقش کنند.پیامبر فرمود:
«لاَ يَجِبُ أَنْ يُحْمَدَ عَلَى شَيْءٍ» (مستدرک الوسائل،ج1،ص100)
دوست ندارد از او تعریف کنند.

اخلاص امام خمینی رحمة الله
آقا سید احمد فرزند امام خمینی فرمود:در قم نزد امام رحمة الله رفتیم و گفتیم:جایی روضه است؛بیایید برویم.فرمود:اخلاصم نمی آید.هرچه فکر می کنم برای خدا نیست.ایشان به همین علت نیامد.روزی یکی از نماینده های مجلس اول نزد امام خمینی آمد و شروع به تعریف از ایشان کرد.ایشان فرمود:می ترسم این حرف ها را باور کنم.اخلاص امام او را جهانی کرد.به تعبیر مقام معظم رهبری(حفظه الله)این انقلاب بی نام امام خمینی در دنیا شناخته شده نیست.اصلا انقلاب به امام متصل است؛چون برای خدا بود.

2-نترسیدن از سرزنش دیگران
دومین ویژگی انسان مخلص این است که با سرزنش دیگران کنار نمی کشد.در زیارتنامه امام على علیه السلام داریم: لاَ يَخَافُونَ لُؤْمَةَ لاَئِمٍ»؛ (بحارالانوار،ج97،ص364) از سرزنش سرزنش کنندگان نترسیدی.
اگرآدم کار را برای خدا انجام دهد نگران نیست.

اخلاص حاج شیخ عباس قمی رحمة الله
مرحوم حاج شیخ عباس قمی رحمة الله صد و ده جلد کتاب دارد.ایشان در مجلسی به منبر رفت و سخنرانی را شروع کرد.یک وقت دید مرحوم ملاعباس تربتی وارد شد.شیخ عباس قمی فورا پایین آمد و منبر را به ایشان واگذار کرد و فرمود:جایی که ایشان است،من منبر نمی روم.
شیخ عباس قمی فوائد الرضویه را نوشته است؛اما وقتی به اسم خودش می رسد،می نویسد معذورم!من جزء علما نیستم که اسم خودم را بنویسم.

اخلاص شهید مطهری رحمة الله
مرحوم شهید مطهری رحمة الله که وقتی کتاب نقدی بر مارکسیسم را نوشت هیچ کدام از روزنامه ها و مجلات و نشریه های زمان طاغوت حاضر نشدند آن را چاپ کنند.مجله زن روز مجله معروفی بود و تصاویر و داستان های فاسد داشت؛در آن مجله نقدی بر مارکسیسم ایشان را در گوشه ای چاپ می کرد.امروز تیراژ کتب شهید مطهری رحمة الله از مرز میلیون گذشته است.این اخلاص بالأخره خودش را در جایی نشان می دهد.

آیه آخر سوره کهف درباره همین موضوع است: فَمَن كَانَ يَرْجُو لِقَاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَل عَمَلاً صَالِحاً وَلا يُشرِك بِعِبَادَةِ رَبِّهِ أَحَداً»؛ (کهف،110)
هرکسی به لقاء خدا امید دارد باید عملش صالح باشد.

مَثَل عمل مؤمن و کافر
یکی از ویژگی های مؤمن این است که عملش ماندگار است؛اما عمل کافر مانند سراب است؛در برخی آیات به خاکستر نیز تشبیه شده است.در قرآن،عمل مؤمن به درخت پاکیزه هم تشبیه شده است که ریشه و میوه دارد؛اما عمل کافر مثل خار در بیابان است.وقتی باد می وزد گلوله های خار را با خودش می برد؛چون ریشه ندارد.

دنیا زندان مؤمن
امام مجتبی علیه السلام وارد کوچه های مدینه شد.لباس زیبایی پوشیده بود.همراهان نیز در کنارش راه می رفتند.حضرت در آن لحظه ابهت و عظمت خاصی داشت.کافر فقیری کنار کوچه نشسته بود.بلند شد و گفت:ای پسر پیامبر آخرالزمان!ما از جد شما شنیدیم که اَلدُّنْيَا سِجْنُ اَلْمُؤْمِنِ وَجْنَةُ اَلْكَافِرِ»؛
دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است.
آقا فرمود: این حدیث درست است؛ برداشت تو اشتباه است. فرمایش پیامبر یعنی چون در آخرت بهشت را به مؤمن می دهند، بنابراین هرچه در دنیا سرمایه و آسایش داشته باشد،در برابر آن بهشت زندان است. (تحف العقول،ص 54)

نعمت های دنیایی مؤمن را با نعمت های بهشت می سنجیم و می بینیم ناچیز است.اما کافرهر چه قدر هم در این دنیا داشته باشد،نسبت به جهنم این جا برایش بهشت است.آن قدر عذاب آن جا هست که کافر در این دنیا هرطور زندگی کند نسبت به جهنم بهشت است.ایمان هم این گونه است.اثر ایمان،هم در دنیا ظاهر می شود و هم در قیامت.اما کافر،هم در این دنیا مثل تاریکی دریا است،هم روز قیامت چنان است که قرآن می فرماید:در تاریکی و باکوری وارد صحرای محشر خواهد شد.