سخنرانی مکتوب دکتر رفیعی –ولادت امام حسن علیه السلام

کانال ایتا شیعه کوئست: @shiaquest_net

يا أيها الذين آمنوا اتقوا الله وکونوا مع الصادقین»؛
ای کسانی که ایمان آورده اید از[مخالفت فرمان]خدا بپرهیزید و با صادقان باشید.

مقدمه
نیمه ماه مبارک رمضان و میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام است؛امامی که نخستین مولود زندگی مشترک امیرالمؤمنین و زهرای مرضیه علیهم السلام است و باعث شادی فراوان این دو به ویژه شادی فراوان پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله شد.

گرچه امام حسن علیه السلام هفت سال بیشتر در کنار پیامبر خدا صلی الله علیه و آله نبود اما فوق العاده پیامبر صلی الله علیه و آله او را دوست داشت.على علیه السلام درباره امام حسن علیه السلام فرمود:الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ فِي ذُرِّيَّةِ مُحَمَّدٍ نَظِيرُ يُحْيِي بْنِ زَکَرِیا»؛ (بحارالانوار، ج43، ص326)

خدا را شکر که در نسل من کسی را مثل حضرت یحیی قرار داد.
چون قرآن درباره کودکی حضرت یحیی علیه السلام می فرماید:به او حكمت و نبوت دادیم.( آل عمران، 39)امام حسن علیه السلام با این جایگاه امروز روز تولدشان است و با این مقدمه ای که بیان شد می خواهم حدیثی را از ایشان بخوانم و زندگی ایشان را ذیل این حدیث توضیح بدهم.
«سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ اَلسِّيَاسَةِ»؛
شخصی از امام مجتبی علیه السلام پرسید:سیاست یعنی چه؟

ائمه ما همه سیاسی بودند.اصلا دين بدون سیاست دین نیست،به دلیل این که خود پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله یک رجل دینی و سیاسی بود؛همان کسی که به نماز شب می ایستاد و از خوف خدا اشک می ریخت،به سران دنیا نامه نوشت و در جنگ ها فرماندهی را بر عهده داشت و بر کرسی قضاوت می نشست و به حل و فصل امور می پرداخت.

رابطه دین و سیاست
امام رحمة الله درتحریرالوسیله می نویسد: من زعم الدين منفک عن السياسه فهو جاهل»؛
اگر کسی فکر می کند دین جدا از سیاست است او نادان است.
«لم يعرف الدين والسياسه»؛نه دین را شناخته است و نه سیاست را.

سیاست به معنای خدعه و کلک در اسلام نیست.ائمه ما همه شهید شدند.
اگر سیاسی نبودند برای چه شهید شدند؟اگرگوشه مسجد بودند،و فقط ارتباط با خدا داشتند،که شهید نمی شدند.امام جواد علیه السلام در سن بیست و پنج سالگی به شهادت نمی رسید.تمام حاکمان ما با امام زمان خودشان درگیر بودند ابی عبدالله علیه السلام پرچم دار مبارزه سیاسی است؛چون او به کربلا رفت.

زینب کبری علیها السلام بعد از داستان کربلا خطبه خواند؛این ها همه کارهای سیاسی است.در زیارت جامعه کبیره،می خوانیم:وَ سَاسَةُ اَلْعِبَادِ»؛ (من لایحضره الفقیه، ج2، ص610)
شما اهل بیت علیهم السلام سیاسی ترین بندگان خدائید.
زینت یک رجل سیاسی دو چیز است.امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید:جَمَالُ اَلسِّيَاسَةِ اَلْعَدْلُ فِي اَلْإِمْرَةِ وَ اَلْعَفْوُ مَعَ اَلْقُدْرَةِ»؛ (غررالحکم، ح 7737)

عفووگذشت و عدالت از ارکان یک رجل و حکومت سیاسی است.از امام مجتبی علیه السلام سؤال شد سیاست چیست؟
آیا سیاست در این است که فقط در زد و بند باشد؟اتفاقا اولین گام سیاست رعایت حقوق الهی است.امام مجتبی علیه السلام فرمود:سیاست سه چیز است سه حق را اگر انسان در زندگی اش رعایت کرد یک انسان سیاست مداراست.

1-رعایت کردن حقوق خداوند
امام حسن علیه السلام فرمود:سیاست این است
«أَنْ تُرْعَى حُقُوقُ اَللَّهِ»؛حقوق خدا را مراعات کن.

بعد خود امام فرمود:فَأَمَّا حُقُوقُ اَللَّهِ فَأَدَاءُ مَا طَلَبٌ وَ اَلاِجْتِنَابُ عَمَّا نُهِيَ»؛
حقوق الهی عمل کردن به آن چیزهایی است که آنهایی را امر کرده و آنهایی را که نهی کرده.

بدا به حال آن سیاست مداری که حق خدا را رعایت نکند.یک انسان سیاست مدار باید اول امر خدا و دوم ترک نهی خدا را رعایت کند؛مثلا،خمسش را بدهد،مالش حلال باشد،مقید به واجبات باشد،غیبت نکند،خدعه در کارش نداشته باشد.

امیرالمؤمنین علیه السلام درباره معاویه فرمود:معاویه مکاراست. واللَّهِ مَا مُعَاوِيَةُ بِأدْهِيَ مِنِّي وَلكِنَّهُ يَغدِرُ وَيَفجُرُ وَلَوْلا كَرَاهِيَةُ الغَدْرِ لَكُنتُ مِن أُدهي النّاسِ وَلَكِن كُلُّ غُدَرَةٍ فُجَرَةٌ وَ كُلُّ فُجَرَةٍ كُفَرَةٌ وَلِكُلِّ غادِرٍ لِوَاءٌ يُعْرَفُ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ واللَّهِ ما أُستَغفَلُ بِالمَكيدَةِ وَلا أُستَغْمَزُ بِالشَّدِيدَةِ»سوگند به خدا،معاویه از من سیاستمدارتر نیست، اما معاویه حیله گر و جنایتکار است.اگر نیرنگ ناپسند نبود، من زیرک ترین افراد بودم.ولی هر نیرنگی گناه و هر گناهی نوعی کفروانکار است.روز رستاخیز در دست هر حیله گری پرچمی است که با آن شناخته می شود.به خدا سوگند،من با فریبکاری غافلگیر نمی شوم و با سخت گیری ناتوان نخواهم شد.(نهج البلاغه، خطبه 200).

حکومتی که با کشتن مالک اشتر بخواهد قوام بگیرد سیاسی نیست.حکومتی که جاسوس در کوفه بفرستد که قوام حکومت على علیه السلام را متضرر کند سیاسی نیست؛این منکر است.
ائمه ما به هیچ وجه به نام کارسیاسی حاضر نبودند حق خدا را نادیده بگیرند.ابی عبدالله علیه السلام به کربلا رسید،اول پول داد،زمین آن جا را خریداری کرد،بعدخیمه هایش را نصب کرد.( معجم البلدان، ج4، ص249)
صبح عاشورا فریاد زد:هرکسی مظلمه و حق الناس به گردنش است برگردد.( عاشورا شناسی، ص260)

عبادت امام حسن علیه السلام
وقتی موقع اذان می شد بندبند امام حسن علیه السلام می لرزید و رنگش تغییر می کرد و جلوی مسجد می آمد،اشک می ریخت(بحارالانوار، ج 43 ص339)وهرشب سوره کهف می خواند.

عَنْ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ قَالَمَنْ قَرَأَ سُورَةَ اَلْكَهْفِ فِي كُلِّ لَيْلَةِ جُمُعَةٍ - لَمْ يَمُت إِلاَّ شَهِيداً وَ بَعَثَهُ اللَّهُ مَعَ الشُّهَداءِ وَوَقَفَ يَومَ القِيامَةِ مَعَ الشُّهَداء» امام صادق علیه السلام فرمود:شب های جمعه اگر کسی مرتب سوره کهف بخواند شهید از دنیا می رود و با شهدا محشور می شود.( وسائل الشیعه، ج 7، ص410)
امام خمینی رحمة الله یک رجل به تمام معنا سیاسی بود اما ارتباطش با خدا،نماز شب و قرائت قرآنش ترک نمی شد.

2-رعایت کردن حقوق مردم
امام حسن علیه السلام فرمود:سیاست این است:وَ حُقوقُ الأحياءِ وأمَّا حُقوقُ الأحْيَاءِ فَهِيَ أَنْ تَقُومَ بِوَاجِبِكَ نَحوإِخِوَانِكَ وَلا تَتَأَخَّرَ عَنْ خِدْمَةِ امْتِك»؛
آدمی سیاسی است که حقوق مردم را رعایت کند.به مردم خدمت کنیم و بار از دوش مردم برداریم.هر کسی بیشتر توانست به مردم خدمت بکند و بار از دوش مردم بردارد این سیاست مدارتر است.

خدمت رسانی امام حسن علیه السلام
مورد اول:امام مجتبی علیه السلام در حال اعتکاف بود که شخصی آمد و عرضه داشت:گرفتارم شما از آبرویتان استفاده کنید و طرف را راضی کنید.

میمون بن مهران می گوید:تعجب کردم چرا امام در حال اعتکاف از مسجد بیرون رفت!وقتی آقا برگشت گفتم:شما معتکف بودید! فرمود: از جدم رسول خدا حضرت محمد صلی الله علیه و آله شنیدم، فرمود: مِنْ قَضَى.أَخَاهُ اَلْمُؤْمِنِ حَاجَةً كَانَ كَمَنْ عَبَدَ اَللَّهَ تِسْعَةَ آلاَفِ سَنَةٍ صَائِماً نَهَارَهُ وَ قَائِماً لَيْلَه»؛
کسی که بار از روی دوش برادر مؤمنش بردارد مثل این است که نه هزار سال که روزهایش را روزه است و شب هایش را عبادت می کند،عبادت کرده است.( من لایحضره الفقیه، ج2، ص189)

مورد دوم: این که می گویند:امام مجتبی علیه السلام نشسته بود یک کسی آمد،گفت:یابن رسول الله دشمنی دارم که به صغیر و کبیر ما رحم نمی کند و آن فقراست.
امام مجتبی علیه السلام فرمود:من این دشمن را از تو دور می کنم،یک کسی را صدا زد،فرمود:دوازده هزار درهم به او بده. (منتهی الامال ج 1 ص 223)

عزیزان من!ما در جامعه گرفتار زیاد داریم،بالای یازده میلیون جوان، آماده ازدواج داریم.عزیزانی که در توانشان است کمک کنند.
چرا در جامعه ما انفاق کم رنگ شده است؟چرا برخی دنبال این می گردند که کدام بانک بیشتر سود می دهد؟
قرآن می گوید:من درصد می دهم،کسی که انفاق می کند من خدا هفتصد برابر می دهم. ( بقره، 261) قرآن می فرماید:قرض بده چند برابر می دهم. (بقره،245)

چرا از خمس فرار می کنید؟خمس حق خدا و رسول خدا صلی الله علیه و آله است.هزينه دین و تأمین و ترویج دین است.
امروز وهابی ها،میلیاردها دلار دارند در دنیا هزینه می کنند تا قلب آفریقا رفته اند و در تمام کشورها دارند اسلام خشن را ترویج می کنند،اسلامی که به دین لطمه می زند،اسلام خشک و بی روح را دارند ترویج می کنند.

ما نباید در این کشورها حضور پیدا کنیم؟چند روز قبل خانمی از آمریکا آمده بود،می گفت:ما آن جا یک جمعیت اندکی هستیم داریم برای شیعه تبليغ می کنیم.اسلام ناب و علوی اصلا قابل مقایسه با اسلام وهابی نیست،آنها میلیاردی در دنیا دارند هزینه می کنند ما هم باید هزینه کنیم و کمک به ترویج اسلام ناب و علوی کنیم.

فرمود:سیاست یعنی رعایت حقوق مردم،«وأنْ تَخَلُصَ لوَلِى الأمرِ ما أَخْلَصْ لِأُمَّتِهِ»؛یعنی عادلانه از ولی امر اطاعت کردن.

3-رعایت کردن حقوق اموات
امام حسن علیه السلام فرمود:سیاست این است: الإمام الْحَسَنِ عَلَيْهِ السَّلاَم سَأَلَهُ رَجُلٌ عَنِ اَلسِّيَاسَةِ فَقَالَ اَلسِّيَاسَةُ أَنْ تَرْعَى حُقُوقَ اَللَّهِ وَ حُقُوقُ اَلْأَحْيَاءِ وَ حُقُوقُ اَلْأَمْوَاتِ فَأَمَّا حُقُوقُ اللَّهِ فَأَدَاءُ مَا طَلَبَ والاجْتِنَابُ عَمَّا نَهى وأمَّا حُقُوقُ الأَحْيَاءِ فَهِيَ أَنْ تَقُومَ بِوَاجِبِك نَحْوَ إِخْوَانِكَ ولا تَتَأَخَّرْ عَن خِدمَةِ اُمَّتِكَ وأَنْ تَخْلُصَ لِوَلِيِّ الأَمْرِ ما أخلَصَ لأُمَّتِهِ وتَرفَعُ عُقَيْرَتَك فِي وَجْهِهِ إِذَا حَادَ عَنِ الطَّرِيقِ السَّوِيِّ وَأمَّا حُقوقُ الأَمْوَاتِ فَهِيَ أَنْ تَذْكُرَ خَيْراتِهِم وتَتَغاضى عَن مَساوِئِهِم فإنَّ لَهُم رَبّاً يُحاسِبُهُم»

امام حسن علیه السلام کسی درباره سیاست از آن امام پرسید-در پاسخ فرمود:سیاست عبارت از آن است که حقوق خدا و حقوق زندگان و حقوق مردگان را مراعات کنی. اما حقوق خدا، عمل کردن به هر چیزی است که به آن فرمان داده و دوری گزیدن است از آن چه نهی کرده است. اما حقوق زندگان، انجام دادن کارهای واجبی است که نسبت به برادرانت بر عهده داری و این که در خدمت کردن به مردم خود تأخير روا مداری و نسبت به ولی امر، تا وقتی که خالصانه به کار مردم می رسد، اخلاص کامل داشته باشی و هرگاه از راه راست منحرف شد، تو رویش داد بکشی! واما حقوق مردگان، عبارت از این است که از کارهای نیک ایشان یاد کنی و از بدی های ایشان چشم بپوشی که آنان را پروردگاری است که به حسابشان رسیدگی می کند.(الحياة، ج6، ص620)

طرف از دنیا رفته است خطاهایش را برجسته نکنید،مگر آن افرادی که ملعون هستند مگر آن افرادی که فاسد و فاسق هستند.

سیاست اسلامی در یک کلمه یعنی رعایت حقوق خدا،مردم واموات؛یعنی پاسداری از حقوق خدا،مردم واموات.

ویژگی های امام حسن علیه السلام
چهارتا از ویژگی امام حسن علیه السلام را ذکر می کنم:

1-بردباری
یکی از ویژگی های شاخص امام حسن مجتبی علیه السلام حلم و بردباری است.حلم از صفات خداست که پانزده مرتبه در قرآن به خدا نسبت داده شده است.حلم یعنی آستانه تحمل انسان بلند باشد و برخورد منفی را منفی جواب ندهد.
بهتر است در مناسبت ها کاربردی صحبت کنیم تا مردم بتوانند از آن امامی که مناسبت متعلق به ایشان است تا اندازه ای پیروی عملی داشته باشند.

مصادیق بردباری
امام صادق علیه السلام فرمود:اَلْحِلْمُ يَدُورُ عَلَى خَمْسَةِ أَوْجُهٍ»؛

حلم در پنج جا نمایان می شود:

1-«أَنْ يَكُونَ عَزِيزٌ فَيَذِلَّ»؛ آدم عزیز باشد ذلیلش کنند. درمورد امام حسن علیه السلام کار به جایی رسید که بعضی از دوستان به او توهین می کردند.

2-«أَوْ يَكُونَ صَادِقاً فَيُتَّهَمَ»؛ راست بگوید ولی قبول نکنند و به دروغگویی متهمش کنند.

3-«أَوْ يَدْعُوَ إِلَى اَلْحَقِّ فَيَسْتَخِفَّ بِهِ»؛ مردم را به حق دعوت کند ولی او را خوار و سبک بشمارند؛ مثل حضرت نوح که هرچه نصیحت می کرد، می گفتند: ساحر است.

4-«أَؤُ أَنْ يُؤْذَيَ بِلاَ جُرْمٍ»؛ او را بدون جرم اذیت کنند،

5-«أو أن يُطالَبَ بِالحَقِّ وَيُخالِفوهُ»؛ ( بحارالانوار، ج68، ص422) حق را طلب کند اما با او مخالفت کنند.

امام حسن علیه السلام ومردشامی
مرد شامی به امام حسن علیه السلام جسارت کرد.آقا نگاهی به او انداخت و فرمود: اگر گرسنه ای غذایت بدهیم؛ اگر احتیاج داری بی نیازت کنیم؛ اگر جانداری به توجا بدهیم. (بحارالانوار، ج43، ص344)

کنترل عصبانیت
روزی امام مجتبی علیه السلام وارد منزل شد و دید پای حیوان را شکسته اند. فرمود: چه کسی این کار را کرد؟ غلام گفت: من این کار را کردم. فرمود: چرا؟ گفت: خواستم شما را عصبانی کنم. آقا فرمود: حالا هم عصبانی نمی شوم. تو را بخشیدم و آزاد کردم.

عزیزان من! در زندگی مان بردبار باشیم و عصبانی نشویم. تا جایی که امکان دارد کار مردم را حمل بر صحت کنیم.

2-شجاعت
دومین ویژگی شاخص امام حسن علیه السلام شجاعت ایشان است. امیرالمؤمنین علیه السلام امام حسن و چند نفر دیگر را به کوفه فرستاد تا برای جنگ جمل نیرو جمع کنند. آن زمان ابوموسی اشعری حاکم کوفه بود و سعی می کرد مردم کوفه را از پیوستن به سپاه امیرالمؤمنین علیه السلام بازدارد. امام حسن علیه السلام وارد کوفه شد و با سخنرانی های شجاعانه خود چند هزار نیرو جمع کرد.

این شجاعت امام حسن علیه السلام است. بعد از پدر بزرگوارش هم لشکر کشید و تا مدائن رفت؛ اما به او خیانت کردند. صلح امام حسن علیه السلام به این دلیل بود که در لشکرش آن نیروهایی که باید باشند، نبودند. عبيدالله بن عباس پسرعموی امام حسن علیه السلام است؛ اما به معاویه پیوست.

3-بندگی
سومین شاخص ویژگی امام حسن علیه السلام عبودیت و بندگی و فانی بودن در خدا است. حضرت بیست سفر با پای پیاده به مکه رفت که معروف است.( الكافی، ج1، ص461)

اهمیت دادن به نماز
عزیزان من! نماز را سبک نشمارید. امام کاظم علیه السلام فرمود: وقتی فردی نماز می خواند، نماز او را نفرین می کند و می گوید: «ضَيَّعْتَنِي ضَيَّعَكَ اَللَّهُ»؛ من را ضایع کردی، خدا تورا ضایع کند. اما برای بعضی ها دعا می کند و می گوید: من را حفظ کردی؛ خدا تو را حفظ کند. (الکافی، ج3، ص368)

4-کریم بودن
یکی دیگر از ویژگی های امام حسن علیه السلام کریم بودن اوست. در مورد کریم بودن امام حسن علیه السلام باید بیان کنم که همه اهل بیت علیهم السلام کریم هستند اما معروف شدن امام حسن علیه السلام به کریم اهل بیت علیهم السلام به خاطر سفره داری و مهمان نوازی ایشان حتی نسبت به کسانی است که به آن حضرت ناسزا می گفتند.

قدرشناسی
امام حسن علیه السلام در یکی از سفرهایش مهمان پیرزنی شد. پیرزن حیوانش را برای حضرت قربانی و کباب کرد. امام فرمود: روزی محتاج شدید به مدینه بیایید و سراغ خانه امام مجتبی علیه السلام را بگیرید. وقتی آن پیرزن به مدینه آمد حضرت در عوض کاری که او برایش کرده بود چند صد گوسفند به او هدیه داد. (بحارالانوار، ج 43، ص341)