آیات مهدوی – آیه ۱۵۵-۱۵۷ سوره بقره
وَلَنَبْلُوَنَّکُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِینَ، الَّذِینَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِیبَهٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ،أُولَٰئِکَ عَلَیْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَهٌ ۖ وَأُولَٰئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ
موضوع: سنت ابتلاء و آزمایش
امام صادق علیه السلام در اینباره میفرماید: همانا در پیش روی حضرت قائم، برای مؤمنین از سوی خداوند نشانههایی خواهد بود. محمدبن مسلم عرض کرد: فدای شما شوم. آن نشانهها چیست؟
فرمودند: آن قول خداوند است که فرمود: «وَ لَنَبْلُوَنَّکُمْ» یعنی پیش از قیام حضرت قائم شما مؤمنین را خواهم آزمود «بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثَّمَراتِ وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ؛ آنان را به چیزی از ترس از سوی پادشاهان از فرزندان فلان در آخر حکومتشان و گرسنگی با بالارفتن قیمتها(تورم) «وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ»و کساد شدن تجارت و کمی سود و از دست دادن جانها یعنی مرگی سریع و فراگیر (بهگونهای که مردم از دفنشان عاجز مانند) و نقصی در میوهها یعنی کاهش برداشت محصول آزمایش میکند، «وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ» در این هنگام صبرکنندگان را به تعجیل قیام حضرت قائم بشارت دهید.
سپس حضرت فرمودند: «ای محمد! این تأویل آیه است و خداوند میفرماید:«وَ ما یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْم؛در حالی که تفسیر آنها را جز خدا و راسخان در علم نمیدانند.
نکات
در بسیاری از روایات برای ظهور حضرت مهدی (عج)، نشانههایی بیان شده است که میتوان آنها را به نشانههای دور و نزدیک، طبیعی و غیر طبیعی، حتمی و غیر حتمی تقسیم نمود.
کارکرد این علائم و سرّ بیان آنها از سوی امامان معصوم(ع) را میتوان اینچنین خلاصه کرد:
-راهی برای تشخیص مدعیان دروغین
-فراموش نشدنِ امام و ادامه زمینهسازی ظهور
-تقویت امید و رهایی از ناامیدی
-تشخیص قیامهای باطل از قیامهای حق
از سوی خداوند به کسانی که بر سختیهای دورانِ غیبت صبر میکنند، مژده داده شده که «عَلَیْهِمْ صَلَواتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَ رَحْمَهٌ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُهْتَدُون» و اینان کسانی هستند که شایستگی یاری امام را خواهند داشت.
-----------------------------------------
الصّادق (علیه السلام)- قَالَ نَبْلُوهُمْ بِشَیْءٍ مِنَ الْخَوْفِ مِنْ مُلُوکِ بَنِی فُلَانٍ فِی آخِرِ سُلْطَانِهِمْ وَ الْجُوعِ بِغَلَاءِ أَسْعَارِهِمْ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَمْوالِ قَالَ: کَسَادُ التِّجَارَاتِ وَ قِلَّهًُْ الْفَضْلِ وَ نَقْصٍ مِنَ الْأَنْفُسِ قَالَ: مَوْتٌ ذَرِیعٌ وَ نَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ قِلَّهًِْ رَیْعِ مَا یُزْرَعُ.
امام صادق (علیه السلام) با ترس از سلاطین بنیفلان (بنیعباس)؛ و گرسنگی بهسبب گرانی نرخها و کاهش مال، بهوسیلهی کسادی وضع تجارت و بازار و کمی سود؛ و کاهش جانها، به مرگهای عمومی و سریع؛ و کاهش محصول، به کمی غلّه و زراعت.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۴۲ کمال الدین، ج۲، ص۶۴۹/ الإرشاد، ج۲، ص۳۷۷/ الغیبهًْ للنعمانی، ص۲۵۰/ کشف الغمهًْ، ج۲، ص۴۶۲/ نورالثقلین/ البرهان
الصّادق (علیه السلام)- بَشِّرِ الصَّابِرِینَ عِنْدَ ذَلِکَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ.
امام صادق (علیه السلام) مژده به صابران، مژده به تعجیل فرج است.
تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱، ص۷۴۴ الخرایج والجرایح، ج۳، ص۱۱۵۳/ منتخب الأنوارالمضییهًْ، ص۳۱/ بحارالأنوار، ج۷۴، ص۹۴/ إعلام الوری، ص۴۵۶/کمال الدین، ج۲، ص۶۴۹