آن چه در ادامه می آید، فصل آخر از جزوه «ادب حضور» است که پیرامون اسرار ماه مبارک رمضان، همراه با توصیه ها، دستورات و مناسک این ماه می باشد.
برخی توصیه های غذایی برای روزه گرفتن در فصل گرما
هرچند توصیه های بهداشتی در ماه مبارک در فضای مراقبات معنوی نمی گنجد، ولی اگر در روزهای گرم و بلند این ایام تغذیه ی درستی نداشته باشیم، توفیق معنوی ما نیز در روزها و شب های این ماه عزیز از دست می رود. و گرچه امام صادق؟ع؟ می فرمایند: «أَفْضَلُ الْجِهَادِ الصَّوْمُ فِی الْحَرِّ»؛[1] یعنی بالاترین جهاد و مبارزه با شیطان روزه گرفتن در شدت حرارت گرماست، و هر مقدار عمل عبادی با مشقت بیشتری انجام شود اجر بیشتری دارد، ولی هرچه مبارزه با شیطان سخت تر می شود، مهارت های بیشتری نیز می طلبد. از آنجا که سختی اصلی در روزه ی هنگام تابستان تشنگی است، برای فائق آمدن بر آن به چند نکته پیرامون نحوه ی افطار و تناول سحری اشاره می شود:
در هنگام افطار، خصوصاً در فصل گرما، بدن بسیار تشنه است. در این شرایط نوشیدن آب همراه با غذا هنگام افطار پسندیده نیست؛ زیرا این کار از یک سو کراهت دارد، و از سوی دیگر تا غذا دوره ی چند ساعته ی هضم خود را نگذراند جذب بدن نمی شود و در تمام این مدت احساس تشنگی همچنان باقی می ماند. لذا کسانی که هنگام افطار، آب و غذا را با هم می خورند، شکمشان سنگین می شود ولی تشنگیشان برطرف نمی گردد. توصیه آن است که هنگام اذان مغرب یک یا دو لیوان آب ولرم به همراه مقداری عسل، جرعه جرعه نوشیده شود و سپس نماز مغرب و عشاء خوانده شود و پس از آن غذا میل گردد. این کار موجب می شود که بین نوشیدن آب و خوردن غذا حدود نیم ساعت فاصله بیفتد و در این فاصله، آب و مواد قندی طبیعی جذب بدن شود.
عسل از جمله غذاهایی است که به سرعت قند خون را تأمین می کند. لذا نوشیدن این شربت (آب ولرم و عسل) علاوه بر تأمین آب بدن، احساس گرسنگی انسان را که به واسطه ی کم شدن قند خون است فرو می نشاند.
همچنین بهتر است پس از افطار حدود یک الی دو ساعت مایعات خورده نشود؛ زیرا موجب نفخ شکم و سنگینی معده می گردد و توفیق عبادت در نیمه های شب را از انسان سلب می کند.
در هنگام سحر، بهتر است غذاهای ساده میل شود و از غذاهای پخته شده و گوشت استفاده نشود.
هنگام سحر، برای تأمین آب بدن، خوردن سبزی و میوه های فیبردار مثل خربزه و هندوانه بهتر از خوردن آب است. زیرا آب موجود در این خوراکی ها آرام آرام جذب بدن می‌شود و آب بدن را برای مدت بیشتری تأمین می کند. اما آب و مایعات عادی، به علت جذب سریع در مدت کوتاه تری از بدن دفع می شوند و در روزهای بلند تابستان موجب تشنگی انسان از ظهر به بعد می شوند.
مصرف غذاهای چرب هنگام سحر، باعث تشنگی انسان در طول روز می شود. این تشنگی ناشی از کمبود آب بدن نیست، بلکه ناشی از بالا رفتن چربی خون است.
.............................................................
[1]- بحار الأنوار (ط. بیروت)، ج39، ص652.
