احادیث رضوی: بهره گیری از دنیا تا حدی که ...

امام رضا علیه السلام فرمودند:
إجعَلُوا لاَنفُسِکُم حَظًّا مِنَ الدُّنیا، بِاعِطائِها مَا تَشتَهی مِنَ الحَلالِ و ما لَم یَنَلِ المُرُّوةُ و لا سَرفَ فیهِ، وَاستَعینوُا بِذلِکَ عَلی اُمُورِ الدّینِ؛
برای خودتان بهره ای از دنیا قرار دهید، به این که خواسته های دل را از حلال برآورده سازید تا حدّی که مروّت را از بین نبرد و اسراف در آن نباشد. بدین وسیله در کارهای دین، کمک بجویید.   فقه الرضا علیه السلام، ص ۳۳۷

شرح حدیث:
دنیا، تجارت خانه ی اولیای خداست.
در تجارت خانه باید سود برد. سود این تجارت آن است که از دنیا و مال و امکانات دنیوی بهره بگیریم و آخرت خویش را آباد کنیم. به این صورت، دنیا را تبدیل به آخرت و مادیّات را تبدیل به معنویات کرده ایم.
در سخنی از امام علی علیه السلام آمده است:
مال و فرزندان، کِشتِ دنیایند و عمل صالح، کِشت آخرت است و گاهی خداوند، هر دو را برای برخی جمع می کند(۱).
این همان دعای قرآنی است که حسنه ی دنیا و حسنه ی آخرت را از خدا می طلبیم(۲).
پس هم باید از دنیا بهره گرفت، در حدّی که مروّت از بین نرود و به اسراف و گناه کشیده نشود، هم به فکر خانه ی آخرت بود و با عمل صالح آن را آباد کرد.
سرکوب کردن امیال نفسانی و ترک دنیا در آموزه های دینی نیست، بلکه استفاده ی صحیح از دنیا، و دنیا را وسیله آبادی دین و آخرت قرار دادن، توصیه ی پیشوایان دینی است.
امام کاظم علیه السلام فرموده است:
بکوشید که زمان شما چهار قسمت باشد:
ساعتی برای مناجات با خدا
ساعتی برای امور زندگی و تأمین معاش
ساعتی برای معاشرت با برادران خوب و مطمئن
ساعتی هم برای لّذت حلال.
آن گاه فرمود: به وسیله ی این، می توانید آن سه تای دیگر را هم به دست آورید(۳).
پی نوشت:
۱. محمد محمدی ری شهری، میزان الحکمه، حدیث ۵۹۹۲.
۲. بقره (۲)، آیه ۲۰۱.
۳. محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، ج ۷۵، ص ۳۲۱.
منبع: حکمت های رضوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام رضا علیه السّلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ سوم (۱۳۹۱).