پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_وقتی اسم محرم و صفر و اسم امام حسین علیه السلام به گوش می رسد ، مراسم های با شکوه به احترام و محبتی که به این امام می باشد نیز به همراه آن می آید. یکی از مطالبی که بسیار برای مسلمانان و بویژه برای دشمنان اسلام و ایران تعجب آور می باشد ، خبر هایی است که در مورد حضور اقلیتهای مذهبی در مراسمات مربوط به این امام صادر می شود. یکی از آن گروه ها ، جامعه زرتشتیان می باشند که مورد بحث ما می باشند.زرتشتیان خدمات و کارهای زیادی را برای امام سوم شیعیان ، امام حسین انجام می دهند.
کارهای زرتشتیان در مورد احترام به امام حسین علیه اسلام و ماه محرم و صفر را می توان به چهار دسته تقسیم نمود:
۱-تعطیلی و به تعلیق انداختن جشنها :
اولین مرحله احترام زرتشتیان برای امام حسین را می توان تعطیل کردن مراسمات و جشن هایی دانست که برای این جامعه بسیار دارای اهمیت است . در سالهای نچندان دور که تاسوعا و عاشورا و اربعین با نوروز و جشن سده مقارن شده بود!از طرف انجمن زرتشتیان اعلام شد که بخاطر ماه عزاداری مراسم سنتی انجام نمی شود و لازم است بدانید که زرتشتیان یزد در سال ۸۸ هم جشن شب یلدا خود را بخاطر مصادف بودن آن با ماه محرم زودتر برگزار کردند.«۱»
۲-شرکت زرتشتیان در مراسمات مسلمانان در این ماه:
دومین مورد از نمونه های احترام زرتشتیان به امام حسین ، این است که علاوه بر تعطیل کردن مراسمات و جشن های خود که با ماه محرم و صفر تقارن پیدا می کند ، در مراسماتی که برای امام حسین در ماه محرم و صفر انجام می شود ، شرکت می کنند . چند نمونه از این مورد در ادامه بیان می شود:«مهرشاد بزرگی» از اقلیت زرتشتیان ایران مقیم یزد، بیان می دارد: «هر ساله با شروع محرم بسیاری از زرتشتیان یزد همپای مسلمانان به عزاداری می پردازند. شیوه عزاداری زرتشتیان با شیعیان كمی متفاوت است. آنها در آیین خود پوشیدن لباس سفید را مقدس می دانند. زنان و مردان سپید پوش زرتشتی با حضور در آتشكده گردهم می آیند و برای امام حسین و یارانش به سوگواری می پردازند .آنها امام حسین را داماد ایرانیها می دانند، چون پس از جنگ اعراب و ایران در اواخر دوره ساسانی شاهدخت شهربانو به همسری فرزند علی(ع) در آمد آنها به داشتن داماد شجاعی چون امام حسین افتخار می كنند».در تعزیه ها یی که در شهر کرمان برگزار می شود، کلیه مراحل واقعه کربلا به تصویر کشیده می شود،زرتشتیان کرمان نیز برای مراسم سوگواری امام حسین(ع) احترام زیادی قائل هستند و مراسم ویژه ای را در این باب برگزار می کنند. «۲»
آقای مرحوم روح الامینی در کتاب خود در مورد جشن ها ایران باستان و زرتشتیان به نام آیین‌ها و جشن‌های کهن در ایران امروز: نگرش و پژوهشی مردم‌شناختی ، بیان می دارد در اطراف یزد زرتشتیان در مراسم روضه خوانی امام سوم شیعیان ، امام حسین شرکت می کنند و مسلمانان در روزهایی که به نام «نبر» می باشد و در آن روز زرتشتیان گوشت نمی خورند ، برای احترام به این عزیزان غذاهایی را طبخ می کنند که در آن گوشت بکار نرفته باشد.«۳»
۳-هزینه کردن برای امام حسین علیه السلام:
سومین مرحله از احترام ، که اوج احترام و محبت زرتشتیان به امام حسین می باشد ، هزینه دادن و اهدای نذورات برای این امام می باشد. در مراسم زرتشتیان غذاهای زیادی طبخ می شود و مانند هموطنان مسلمانشان نذری می دهند، زرتشتیان با خواندن دعا و طلب ادامه راه آزادگان دنیا، مراسم خود را برگزار می كنند .هر ساله زرتشتیان زیادی از شهر های بافق، میبد، تفت، مهریز و بهاباد به مركز استان شهر یزد، می آیند تا در عزاداری امام حسین شركت كنند.شكوه عزاداری مردم سرزمین بادها و بادگیرها، در سوگواری روز عاشورا ، آیین نخل‌برداری است. در یزد، نخل را به شکل تابوت سیدالشهدا یا نمادی از یکی از شهدای کربلا درمی آورند. نخل از جنس چوب و به شکل برگ درخت یا سرو است . با آن که نخل هیچ شباهتی به درخت نخل ندارد، اما به این نام خوانده می شود.مراسم نخل برداری از ویژگیهای منحصر به فرد محرم و عزاداری در یزد است که با همکاری و همیاری گوناگون اهالی در تمام مراحل مراسم، از کمک مالی و تهیه چوب و دیگر وسایل آن گرفته تا کمک در تزئین و عَلَم کردن آن و حمل آن در روز عاشورا برگزار می شود. دربرخی موارد، زرتشتیان یزد نیز در ساختن نخل ها، همیاری و همکاری دارند. آنها حضرت سیدالشهدا (ع) را همسر شهربانوی ایرانی دانسته و نسبت به وی احترام و ارادت خاصی قائل هستند. مراسم آذین بندی و آماده کردن نخلها برای ایام عزاداری ماه محرم با یک فراخوان، بسیج همگانی اهل محل و یا آبادی صورت می گیرد. برای " حفظ حرمت ماه محرم" عقد وعروسی ها نیز از رونق می افتاد و کلا تعطیل می شد .حتی اقلیت های دینی زرتشتی نیز دراین عزا با هموطنان مسلمان خود همراه می شدند و علاوه برشرکت درمراسم عزاداری بعضا نذوراتی را نیز تقدیم حضرت ابوالفضل العباس وحضرت امام حسین (ع) می کردند و سعی داشتند تا سرحد ممکن حرمت این ماه را نگه دارند .«۴» جای بسی تعجب است که ، بعضی از افراد،که در خارج از جمعیت زرتشتیان هستند، بیان می دارند که تعطیلی مراسمات و جشن های زرتشتیان بخاطر زور و فرار دولت و مسئولین می باشد نه میل باطنی آنها !!!!!
۴- سخن دو تن از موبدان در مورد امام حسین (علیه السلام) و ماه محرم و صفر
در این قسمت ، سخن و مصاحبه ای که با یکی از موبدان زرتشتی در یازدهمین همایش پیرغلامان حسینی در گرگان صورت گرفته می باشد. موبد رشید خورشیدیان در این مصاحبه مطالبی را در مورد امام حسین و احترام زرتشتیان به این امام و ماه محرم بیان نموده است: ما جامعه زرتشتیان همیشه نسل در نسل از مریدان و دوستداران امام حسین(علیه السلام) و ویژگیهای رفتاری ایشان بوده و خواهیم بودو از درگاه خداوند میخواهیم تا ایمان به خدا و خوبیها و بزرگ منشیهای امام حسین(علیه السلام) را در جامعه ما پایدار نگه دارد. رئيس انجمن موبدان در ادامه صحبتهایش گفت : ما در طول محرم و صفر چه در ایران و چه در خارج از ایران هیچگاه مراسم عروسی و یا نامزدی و مراسمهای شادی را برگزار نمیکنیم. چون ما اعتقاد داریم برگزاری شادی در ماه محرم و صفر برای ما نامبارک است. در روز عاشورا و تاسوعای حسینی نیز زرتشتین داخل و خارج از کشور هیچ وسیله نو را خریداری نمیکنند و خود را در غم مسلمانان شریک خواهند کرد.وی ادامه داد: کل جامعه زرتشتیان اعتقاد دارند که امام حسین(علیه السلام) شخصی است که از حق مظلوم دفاع کرده و به همین دلیل ما بر این اعتقادیم امام حسین(علیه السلام) نه تنها برای مسلمانان جهان بلکه برای جامعه بشریت است. اتحادی که بین مسلمانان وجود دارد بسیار ستودنی است و ما نیز در جامعه کلیمان و زرتشتیان سعی کردیم این اتحاد و همبستگی را بین خود و مسلمانان و در بین جامعه خودمان حفظ کنیم. همچنین فرنشین انجمن موبدان در دیداری که با محمد حسین صوفی معاون صدای رسانه ملی داشتند از معنویت اجلاس پیرغلامان گفتند و عنوان کردند: پدر و مادرم هميشه ذكر حسين بر لب داشتند. اجلاس پیرغلامان حسینی سرشار از معنویت است و زمانی که به این اجلاس دعوت شدم در پوست خود نمیگنجیدم.
رشید خورشیدیان بعنوان نماینده دینی جامعه زرتشتیان در این اجلاس ، اضافه کرد: پدر و مادرم همیشه ذکر حسین بر لب داشتند .وی تاکید کرد : نسلهای ما امروز از حدود یک هزار و ۳۰۰ سال قبل تاکنون حامل این پیام بوده که راه امام حسین(علیه السلام) در دفاع از مظلوم و مبارزه با ظالم بوده است. امام حسین(علیه السلام) استکبار ستیزی را در رفتار، اندیشه، گفتار و کردار متجلی کرد و همین رمز جاودانگی ایشان است.
خورشیدیان در پایان این دیدار گفت : رابطه مسلمانان با زرتشتیان از گذشته تا کنون بر پایه همدلی بوده است و رویه همبستگی مسلمانان با زرتشتیان از گذشته وجود داشته و در گذر ایام عمیقتر میشود. ما در طول محرم و صفر چه در ایران و چه در خارج از ایران هیچگاه مراسم عروسی و یا نامزدی و مراسمهای شادی را برگزار نمیکنیم. چون ما اعتقاد داریم برگزاری شادی در ماه محرم و صفر برای ما نامبارک است. وی اضافه کرد : کل جامعه زرتشتیان اعتقاد دارند که امام حسین(علیه السلام) شخصی است که از حق مظلوم دفاع کرده و به همین دلیل ما بر این اعتقادیم امام حسین(علیه السلام) نه تنها برای مسلمانان جهان بلکه برای جامعه بشریت است. ما به اعتقاد برادران و خواهران مسلمان خود احترام میگذاریم و این احترام را بسیار پسندیده و خرسند میدانیم.«۵»
از موبد کوروش نیکنام در مورد تعطیل شدن مراسماتشان در ماه محرم سوالی شده که ایشان پاسخ آن سوال را بیان داشته اند: سوال- من شنیدم که زرتشتیان در مورد جشن سده یا نوروز ، برای همزمان شدن با ماه محرم ، جشن نگرفتند یا زودتر یا دیرتر برگزار کردند؟ دلیل آن چیست؟
جواب- دلیل آن را خودتان بیان کرده اید به دلیل همراهی با آیین عزاداری ماه محرم ، البته نه اینکه نوروز و مهرگان و دیگر جشن های ایرانی فراموش گردند بلکه تنها به دلیل احترام به سنت های اسلامی که در ایران برگزار می شود.«۶»
-------------------------------------------------------------------------
پی نوشت:
۱-http://isna.ir/fa/news/8511-03951/ (link is external)به-حرمت-ماه-محرم-زرتشتيان-کرمان-امسال-جشن
۲-http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=748512 (link is external)
۳- کتاب آیین‌ها و جشن‌های کهن در ایران امروز، نوشته مرحوم روح الامینی
۴-http://www.yazdfarda.com/news/1392/08/79408.html (link is external)
۵-http://www.adyannet.com/news/2086
۶-سایت کوروش نیکنام ، بخش پرسش و پاسخ
