کلمه 38از کلمات قصار نهج البلاغه
اَکْرَمُ الْحَسَبِ حُسْنُ الخُلُقِ (بهترین نسب خانوادگی حسن خلق است)
برخی ها ذاتا بد اخلاق هستند ولی خودشون رو خوش اخلاق جلوه میدهند مثل انسانی که ذاتا سخی هست و صبوره .ولی بهضی ها هستند سخاوت و صبر رو به زور به خودشون تحمیل میکنند این هم خیلی ثواب داره.
حدیث داریم وقتی خداوند ایمان و کفر رو آفرید تصمیم گرفت که اینها رو تقویت کند رسول خدا فرمود: ﻓﻘواه ﺑﺣﺳن اﻟﺧﻟق و اﻟﺳﺧﺎء (خدا به ایمان دوتا بال داد یکی خوش اخلاقی و یکی هم سخاوت)وکفر هم با دو چیز تقویت کرد: قواه بسوء الخلق والبخل.
به همین خاطر هم رواین داریم که چقدر انسانهای عزیز هستند که بد اخلاقیشون ذلیلشون کرده(رُبَّ عَزِیزٍ أَذَلَّهُ خُلُقُهُ)برای خودش رییسه یا پزشکه یا عالم هست بخاطر بداخلاقی کسی بهش مراجعه نمیکنه و حرف نمیزنه.
یا در مهمانی رفتن ،مهمان دعوت کردن ،مسافرت رفتن
ذَلِیلٌ أَعَزَّهُ خُلُقُه (ذلیل یعنی کسی شاید در فامیل مثلا فقیر باشه و کسی بهش توجه نکنه )اخلاقش عزیزش کرده.
ام السلمه سوالی را از پیامبر میپرسد درمورد زنی که دو شوهر داشته ،فردای قیامت با کدام یک از این دو زندگی میکند ؟ پیامبر فرمود هر کدام که خوش اخلاق تر بوده(تخیّر احسنهما خلقاً)
ما در رابطه با اخلاق دوتا تعبیر در روایات داریم :حسن خلق،کرامت خلق(گاهی میگویند مکارم اخلاق و گاهی میگویند محاسن اخلاق)
حدیث معروف: انی بعثت بمکارم الاخلاق و محاسنها(غالبا محاسنش رو نمیگن)اینها باهم بیان فرق دارند مثل اسراف و تبذیر. ولی وقتی تنهایی بیان ممکنه هر کدام جای یکیدیگر رو بگیرند.
حسن خلق و کرامت خلق ،خوشا بحال اونایی که هر دوتاش رو دارن اگر هر دو رو نداره حداقل حسن خلق رو داشته باشه و اگر هر دو رو نداره بدا بحالش.
حسن خلق یعنی روابط اجتماعی خوب با مردم.خوش برخورد خوب حرف بزنه،تندی نکنه..از امام صادق سوال کردند حسن خلق چیه:امام فرمودند حسن خلق سه چیزه: تُلَیِّنُ جانِبَكَ (با مردم نرم باشید) وَتُطَیِّبُ كَلامَكَ (کلامت هم پاکیزه باشه،نیش و تحقیر در کلامت نباشه-مثلا به بچه میگه ذلیل شده برو نون بگیر) وَتَلقى أخاكَ بِبِشرٍ حَسَنٍ (چهره ات شاد باشه،اخمو نباش)
ملاکهای خدا رو در انتخاب انبیاء در سوره ص ببینید: وَ اذْکُرْ إِسمَعِیلَ وَ الْیَسعَ وَ ذَا الْکِفْلِ (سه تا پیامبر را یاد کن)اسم ذالکفل اسمش بشیر هست جانشین یسع هست وقتی یسع خواست دنیا بره خدا خواست براش جانشین قرار بده خطاب شد ما کسی رو جانشین تو قرار میدیم که سه تا ویژگی داشته باشه(شبها بیدار و عبادت کنه،روز روزه بداره،خوش اخلاق باشه و عصبانی نشه)
ذالکفل به یسع قول داد که هر سه اینها رو عمل میکنه(لذا بهش میگن ذالکفل یعنی کفالت و تعهد)شبها که عبادت میکرد در موقع روز مقداری میخوابید،شیطان گفت من این رو عصبانیش میکنم،من کاری میکنم که بد خلقی کنه و لذا در چهره یک انسانی در اومد و آمد در خونه ذالکفل دقیقا زمانی که تازه چشمان ذالکفل گرم خواب شده بود(هر کی باشه عصبانی میشه)شیطان گفت یه آقایی هست به من ظلم میکنه من اومدم پیش شما شکایت کنم،ذالکفل بهش گفت برو بیارش پیش من تا نصیحتش کنم تا از ظلم دست برداره ،شیطان گفت نمیاد من برم بگم ذالکفل گفته بیا اینجا نصیحت کنم نمیاد. اتگشترش رو داد گفت اینو ببر بهش نشون بده ببینه انگشتر من پیغمبر خداست و احضارش کردم میاد،انگشتر رو گرفت رفت یه چرخی زد دوباره برگشت تق تق در زد (میخواست اذیت کنه)دوباره خواب چشمان رو گرفته بود شیطان اومد گفت نیومد،ذالکفل گفت نامه مینویسم،نامه رو داد گفت این نامه و مهر من ببر بیارش ،دوباره رفت و برگشت ذالکفل تازه خوابش برده بود برگشت دوباره در زد گفت نامه ات رو هم قبول نکرد گفت گفته خودت بیا ،ذالکفل بلند شد لباس پوشید و دنبالش راه افتاد که شیطان فرار کرد گفت نتونستم عصبانیش کنم.
خوش خلقی رزق و روزی رو زیاد میکنه،شهر ها رو آباد میکنه،بعضی ها ادبیاتشون بد هست ،کلامشون بد هست.
اینکه مردم در کنار اهلبیت و ائمه بودند بخاطر حسن خلق ائمه بود
کرامت خلق :یه پله از حسن خلق بالاتره
از امام باقر سوال کردند حسن خلق چیه فرمود: اونی که به تو بدی کرده ببخشیش،این غیر از حسن خلقه.حسن خلق آسانتره و کرامت خلق سخت تره (بعثت بمکارم الاخلاق)
بعد از شهادت امام کاظم هارون الرشید مامور فرستاد مدینه تا اینکه خانه های بنی هاشم را غارت کنند فرد خبیثی بنام جلودی رو فرستاد بهش گفت تنها لباسی که به تن دارند رو نگیرید هرچه داشتند جمع کنید بیاورید همه خانه ها رو غارت کردند رسیدند به خانه امام رضا ،امام جلوی در ایستاد اجازه ورود ندادند....امام خودش همه چیز رو تحویل داد و جلودی وقتی تحویل گرفت یه جسارتی هم کرد و رفت ،مامون شد خلیفه و امام شد ولیعهد ،جلودی رو دستگیر کرده بودند آوردند جلوی مامون بجرم حمله به خاندان بنی هاشم ،امام رضا کنار مامون نشسته بود درگوش مامون گفت ایشون بد کرده و به ما بد کرده و من ازش گذشتم و آزادش کنید مامون قبول کرد، جلودی داشت نگاه میکرد و نمیدونست که حضرت چی داره میگه پیش خودش گفت لابد میگه پدرش رو در بیارید جلودی به مامون گفت من یه خواهشی از شما دارم هر چی این آقا میگه خلافش عمل کنید و این خواسته منو قبول کنید ،مامون گفت اعدامش کنید،گفت چرا؟مامون گفت چون امام سفارش کرد که شما رو آزاد کنم و اعدامش کردند.
طرف هفتاد سالشه هنوز قهره میگی چرا؟ میگه تو حنا بندون من فلان شد بابا حنا بندون تو 50سال پیش بود هنوز کینه شب حنا بندونش رو داره