آنچه از آموزه های اهل بیت علیهم السلام در مورد دعا معلوم می شود، این است که قبل از آغاز و انجام اظهار حاجت و نیایش، لازم است آدابی را مراعات نمود و به مطالب ذیل توجه کرد:

1. هنگامی باشد که انسان رقت قلب و آمادگی روحی دارد.

2. دعا در شب به ویژه شب جمعه و همچنین روز جمعه باشد.

3. داشتن عمل صالح، در آمد حلال و پاکیزه، انجام صله رحم، نیکی به دیگران و خسته نشدن از دعا.

4. به فرموده امام صادق علیه السلام : «هرکس قبل از دعا ده بار «یا الله» بگوید، خداوند می فرماید: لبیک! چه می خواهی؟»

5. 7 بار «یا ارحم الراحمین» و ده بار «یا رب» گفتن قبل از دعا.

6. بعد از اتمام دعا با جمله « مَا شَاءَ اللَّهُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ» سخن را به پایان بردن.

7. در اول و وسط و آخر دعا صلوات فرستادن که تأثیر فراوانی در اجابت دارد.

علی علیه السلام فرمود: هرگاه به درگاه حق نیازی داشتی، اول صلوات بر پیامبر و آلش بفرست! آن گاه خواسته ات را بر زبان آور؛ زیرا خداوند متعال بزرگوارتر از آن است که از او دو چیز خواسته شود (درود بر پیامبر صلی الله علیه و آله و حاجت شخص) یکی را پذیرفته و دیگری را رد کند.»

8. در یک جمع حداقل چهل نفره دعا کنند و اگر ممکن نشد، چهار نفر ده بار و اگر نشد، یک نفر چهل بار دعا کند.

9. آمین گفتن اطرافیان به دعای مؤمن. امام باقر علیه السلام وقتی برای حلّ مشکل و رفع گرفتاری دعا می کرد، زنان و فرزندان را دعوت می کرد و آنان به دعای حضرت آمین می گفتند.

10. کف دستها را به سوی آسمان باز کردن و همانند مسکین وسائل تضرع نمودن. ابن فهد حلی می گوید: «رسول خدا صلی الله علیه و آله هنگام تضرع و نیایش کف دستها را به سوی آسمان بلند می کرد و همانند سائلی که غذا می خواهد، دعا می کرد.»

11. بعد از اتمام دعا دستها را به سر و صورت و سینه کشیدن.

12. اکتفا نکردن به دعا برای خود و شریک ساختن تمام حاضرین.

13. در غیاب برادران مؤمن دعا کردن و متقابلاً نیز از آنان التماس دعا نمودن.

14. اگر شخصی برای برادر مؤمن خود دعا کند، ملائکه بر دعای او آمین می گویند و از سوی خداوند به او مژده می دهند که دو برابر آنچه مسئلت کردی، بر تو باد!

15. تمام مردان و زنان مؤمن را دعا کردن و سعادت زنان و مردان مسلمان را از خدا خواستن.

16. دعای هشت گروه از همه بیشتر مورد توجه درگاه احدیت قرار می گیرد: دعای پیشوای عادل، دعای مظلوم، دعای فرزند صالح برای والدین خود، دعای پدر و مادر صالح برای فرزند و بر علیه فرزند، دعای مؤمن در غیاب برادر مؤمن، دعای زائر خانه خدا، دعای مجاهد در راه حق و دعای مریض.

17. کسی که چهل نفر مؤمن را قبل از دعای خود، دعا کند، خواسته اش رد نخواهد شد.

18. با نامهای نیک خداوند، او را صدا بزند که خود فرمود: «وَ لِلّهِ الْأَسْماءُ الْحُسْنی فَادْعُوهُ بِها»؛ «برای خداوند نامهای زیبایی است که با آن اسماء او را صدا بزنید!»

19. می توان در حق کسی که اهل ایمان را می آزارد، نفرین کرد. در این مورد، یونس بن عمّار داستانی دارد؛ او می گوید: «من به حضرت صادق علیه السلام از دست همسایه ای که با زبان و رفتارش خداوند برای هر کسی توفیق دعا کردن بدهد، باب اجابت را نیز به رویش باز خواهد کرد. هر گاه باب دعا به رویتان باز بود، بسیار تلاش و فراوان دعا کنید

مرا می آزرد و آبرو و حیثیت مرا از میان می برد و جانم را به لبم رسانده بود، شکایت کردم. امام فرمود: در آخرین سجده رکعت دوم نماز شب او را نفرین کن و دعا کن تا خدا شرّش را از سر تو کم کند.

قبل از دعا، حمد و ثناء الهی به جای آور و بگو: خدایا! فلانی مرا شهره مردم کرده و اسرارم را فاش نموده و مرا به شدت ناراحت کرده و در معرض انواع خطرها و تهدیدها قرار داده. خداوندا! او را با تیر غیبی به این زودی ادب کن و شرّش را از من کوتاه گردان!

من طبق رهنمود حضرت بر علیه او دعا کردم و در کوتاه ترین زمان از شرّ او راحت شدم.»

20. دعا در این زمانها به اجابت نزدیک است: هنگام قرائت قرآن، وقت اذان، در هنگام نزول باران، وقتی که دو صف از لشکر حق و باطل مقابل هم ایستاده اند، وقت رقّت دل و حال روحانی داشتن، هنگام سحر، وقت وزیدن بادها، هنگامی که اولین قطره خون مؤمن در هنگام شهادت به زمین می ریزد، در نماز وتر و بعد از سپیده دم.

21. شمردن یکایک خواسته ها در دعا، مورد رضایت الهی است. امام صادق علیه السلام فرمود: «خداوند تمام خواسته های بنده اش را می داند؛ امّا دوست دارد که او نیازهایش را یکایک بشمارد. پس هرگاه دعا کردی خواسته ات را نام ببر!»