من پسري هستم كه 20 سال سن دارم و سه ترمه دانشجو هستم ولي تابه حال جرات نكردم يك بار كنفرانس بدهم يااز اساتيد سوالي بپرسم. خواهش مي كنم سريعاجواب سوالمو بدهيد.

پرسشگر گرامي براي غلبه بر مشكل خود تنها يك راه وجوددارد.لحظه اي با خود تامل كنيد!آن راه حل چيست ؟شايد فكر كنيد كه مي خواهم مهم ترين تكنيك روان شناختي حل مشكلتان را براي شما بيان كنم وئيا اينكه فرمولي براي بر طرف شدن كم رويي شما بگويم اما مطلبي كه مي خواهم به شما تذكر دهم اين است:تنها راه غلبه بر مشكلتان يك چيز است وآن اينكه با تمام وجود بخواهيد كم رويي را كناربگذاريد،آري نمي توانم ،نمي شود واين كار از حد توان من خارج است ،در قاموس انسان راه ندارد.
اكنون كه با ارسال سوال خود ،نشان داده ايد كه خواستارغلبه برمشكل كم رويي هستيد،هشتاد درصد راه را طي كرده ايدالبته به شرط اينكه تواني هاي خود راباور كنيد به قول امام خميني (ره)باور انسان است كه همه چيز را مي سازد،از اينروما فقط در اينجا برخي از راههاي غلبه برمشكلتان راذكر مي كنيم .
براي غلبه بر كم رويي خود بايد راه هاي غلبه بر كم رويي و روش هاي اعتماد به نفس و خودباوري را ياد گيريد تا با اين ابزارها بتوانيد بر دوستان خود تأثير بگذاريد نه اينكه تأثّر بپذيريد. حال با هم به راه هاي غلبه بر كم رويي و پرورش اعتماد به نفس و خودباوري مروري مي كنيم و در آخر در مورد كيفيت برخورد با مردم و به خصوص دوستان سخن مي گوئيم.
الف) راه هاي غلبه بر كم رويي و تقويت اعتماد به نفس:
كم رويي يك امري است كه آموخته مي شود و جنبة اكتسابي دارد (نه جنبة ارثي) پس ما مي توانيم آن را با تمرين برطرف سازيم آنچه مهم است اينكه باور داشته باشيم كه ما چنين قدرتي را داريم و مي توانيم از لباس كم رويي بيرون آئيم. ديگر اينكه كم رويي يك فرايندي است كه به تدريج حاصل شده پس نبايد انتظار داشت كه به سرعت و دفعتاً برطرف گردد؛ اما برطرف شدن آن بستگي به تمرين، جديّت و باور به توانايي هاي خودمان دارد در ذيل به راه هاي پرورش اعتماد به نفس و غلبه بر كم رويي اشاره مي كنيم.
1.يكى ازدلايل اضطراب از كنفرانس، داشتن افكار منفى است و چون زير بناى احساسات انسان افكار او است، اگر اين افكار منفى باشد، احساسات او نيز منفى و تخريب گر خواهد بود. اگر بتوانيد افكار منفى را تبديل به افكار مثبت كنيد، ترس شما از بين مى‏رود. چند نمونه از افكار منفى كه منجر به ترس از سخن گفتن در حضور جمع مى‏شود عبارت است از:
«اگر من صحبت كنم، مى‏ترسم عصبى و مضطرب شوم و نتوانم نظراتم را به روشنى بيان كنم»؛ «من نبايد مضطرب شوم»، «اگر نتوانم درست صحبت كنم، همه مرا مورد تمسخر قرار مى‏دهند»؛ «اين اتفاق نشان مى‏دهد من آدم بى‏عرضه و حقيرى هستم» و... .
اگر شما بتوانيد اين افكار منفى را تبديل به افكار مثبت كنيد، يقيناً مشكلتان حل خواهد شد؛ يعنى، به جاى اينها اين گونه فكر كنيد: «اگر من صحبت كنم ممكن است ابتدا عصبى و مضطرب شوم، اما اين طبيعى است، وقتى شروع كردم، آرامش بيشترى پيدا مى‏كنم. من بزرگترين جلسه گردان و سخنران دنيا نيستم، اما مى‏توانم نقطه نظرهايم را ارائه دهم». «هيجان داشتن اشكال ندارد؛ همه ما در اين موقع چنين احساسى پيدا مى‏كنيم».
اينكه چرا بايد اين طور فكر كنيم، به اين دليل است كه ما اگر در مقابل اضطراب خود مقاومت كنيم، وضع بدتر مى‏شود. پس بايد آن را بپذيريم؛ ولى بزرگ نمايى نكنيم.
در مورد اين فكر منفى - كه ممكن است شما را مسخره كنند - به خود بگوييد: «لازم نيست همه مردم دنيا مرا قبول داشته باشند، زيرا من هرگز انسان كاملى نيستم؛ پس طبيعى است كه مورد تمسخر عده‏اى باشم»ويا «اينكه افرادي ك هدر جلسه كنفرانس حاضر هستند افراد فرهيخته وبا شخصيتي هستند كه بعيد است مرا مسخره كنند. »
بنابراين ما مى‏توانيم با اصلاح افكار منفى خود، بسيارى از احساسات نادرستمان را - كه برخاسته از اين افكار منفى است - از بين ببريم.
2. علت ديگرمشكل شما، اضطراب اجتماعى است. اضطراب اجتماعى از عدم يادگيرى مهارت‏هاى اجتماعى ناشى مى‏شود. يكى از ابعاد وجودى انسان كه بايد در محيط خانه و مدرسه متناسب با ساير ابعاد رشد كند، بعد اجتماعى است. انسان موجودى اجتماعى است و بايد در بستر اجتماع با هم‏نوعان خود زندگى كند. براى اينكه بعد اجتماعى انسان رشد كند و در صحنه‏هاى گوناگون بتواند با ديگران روابط مناسبى داشته باشد بايد مهارت‏هاى اجتماعى را ياد بگيرد. بعضى خانواده‏ها و يا بعضى از معلمان و مربيان دوران كودكى و نوجوانى، زمينه رشد و شكوفايى كودك را آن طور كه بايد، فراهم نمى‏كنند كه يا قادر به آن نيستند، يا امكانات لازم را ندارند و يا خودشان نيز در اين زمينه دچار مشكل هستند. به هر دليل، اين فرايند اجتماعى شدن و يادگيرى مهارت‏هاى ارتباطى با ديگران به درستى تحقق پيدا نمى‏كند وقتى جوان وارد صحنه‏هاى بزرگ اجتماعى مى‏شود، فشار و ناراحتى‏هاى كم‏رويى را در خود بيش‏تر حس مى‏كند؛ زيرا مى‏خواهد دوست‏يابى كند، با همكلاسان خود صميمى باشد، در كلاس درس در مقابل جمع كنفرانس دهد و... على‏رغم اين كه توانايى لازم را براى يادگيرى مطالب دارد و آنها را نيز خوب مى‏داند، ولى از ارائه آنها در مقابل جمع عاجز است و دچار اضطراب، خجالت و كم‏رويى و عوارض ناشى از آن مى‏شود. خوشبختانه يادگيرى مهارت‏هاى اجتماعى و بر طرف كردن اضطراب و ترس در مقابل جمع، كارى است كه امكان عملى آن وجود دارد و تجربه نيز آن را ثابت كرده است. بنابراين اگر كسى تصميم جدى داشته باشد، مى‏تواند با اين مشكل مقابله كند و خود را درمان نمايد و از حصار كم‏رويى رها شود و از توانمندى‏هايى كه دارد، در صحنه اجتماع بهره ببرد.براي اين كار:
الف).در طول روز در برابر اعضا خانواده ويا دوستان خود فضاي جلسه كنفرانس را باز سازي كنيد،هرچه تعداد افراد شركت كننده دركنفرانس صوري شما بيشتر باشد نتيجه بدست آمده از آن مفيدتر است.
ب)درهفته چندين بار به بازار برويد وسعي كنيد ارتباطات كلامي خود را با فروشنده افزايش دهيد ،براي اين كار وانمود كنيد كه خريداراجناس هستيد واز فروشنده درباره قيمت وچند وچون كيفيت كالا سوال كنيد وپس از شنيدن صحبت هاي فروشنده ،با معذرت خواهي ازاومغازه را ترك كنيد.سعي كنيدبا گذشت زمان حضور خود وگفت وگو با فروشنده را افزايش دهيد.
ج)با افراد اجتماعي رفت وآمد كنيد وسعي كنيد از آنان الگو گيري كنيد وطريقه ارتباطات اجتماعي را ياد بگيريد.
د) در روز چند نوبت دراز بكشيد و فضاي محلي را كه قرار است كنفرانس دهيد را تصور كنيد،سپس سعي كنيد با اضطرابي كه از تصور چنين موقعيتي به وجود مي آيد،مقابله كنيد.به اين صورت كه نفس عميق بكشيد وعضلات خود را رها كنيد وسعي كنيد آرامش خودراحفظ كنيد.
و) در انجام رفتارهاى اجتماعى كوچك و در محيطهاى ديگر كه بيش‏تر احساس راحتى مى‏كنيد، فعال باشيد. اين كار را از سلام كردن، احوالپرسى، جواب سلام دادن، نگاه كردن، تعارف كردن و تعارف شنيدن آغاز كنيد. و با تمرين به كارهاى بزرگ‏تر و مهم‏تر گسترش دهيد.
3. نقاط قوت و ضعف خود را بازشناسي واقع بينانه كنيد و براي خود در زندگي اهداف معقول (كوتاه مدت و بلند مدت) در نظر بگيريد. حال براساس نقاط مثبت و ويژگي هاي شخصيتي و ارزشي كه براي خود و هدفها و خواسته‌ هاي خويش قائليد تصميم بگيريد و برنامه خودتان را از همان جا شروع كنيد.[2](از مقايسه نقاط ضعف خود با نقاط قوت ديگران پرهيز كنيد)
4. به زندگي گذشته خود مروري كنيد ذهن خود را از تجارب و خاطرات ناخوشايند و ناكامي هاي ارتباطات اجتماعي پاك كنيد. در عوض تلاش كنيد تجارب موفق خود در خانه، مدرسه، كوچه، خيابان،محل كار،در برخورد با ديگران را مجدداً مرور كرده و آنها را به خاطر بسپاريد (بهتر است از موفقيت هاي خود ليستي تهيه كنيد و هر روز صبح و عصر آنها را مرور كنيد)
 .5 انسان نان باورهايش را مي خورد. تا جايي اين گفته اثر بخش است كه برخي گفته اند تو هماني كه مي انديشي يعني انديشه مثبت تو دربارة خودت بر اعمال و رفتار و افكارت اثر مثبت مي گذارد.
6.راه هاي تقويت اراده را بياموزيد: توجه به بعد روحاني (دعا، تفكر، نماز، محاسبه نفس، خودشناسي) بيشتر از توجه به بعد جسماني باشد، ورزش كنيد، به سلامت جسماني و روحي خود اهميت دهيد و برنامه بريزيد و در شروع آن اصلاً تأخير نكنيد. از همين حالا، بله ! همين حالا شروع كنيد،با افرادي كه اراده قوي دارند دوست شويد، و ....
 .7خود تشويقي: در قبال هر رفتاري كه حكايت از تجديد نظر در رفتار كم رويي شماست خود را تشويق كنيد گردش و تفريح، زيارت.
8.با احساس خودكم بيني بجنگيد، گره زدن خود به گذشته، توانايي هاي خود را كم انگاشتن، متكي به قضاوت ديگران بودن، همه و همه بر احساس بي كفايتي و خودكم بيني شما مي افزايد، زندگي افراد موفق را مطالعه كنيد آنها بر اثر تمرين، تلاش، فقر و شكست ها و ناكامي ها و عبرت از آنها به آنجا رسيده اند.
9.به جاي اينكه با شك وترديد نسبت به شركت خود در كنفرانس قضاوت كنيد،با تمام وجود بگوييد با وجودهمه مشكلات در كنفرانس شركت مي كنم وبه ياري خدا درآن موفق مي شوم.
10.هنگام سخن گفتن، به ديگران و قضاوت و حركات و سكناتشان هرگز توجّه نكنيد. گفتارتان را پى‏گيريد و با خونسردى به هدف بينديشيد.
11. توجه داشته باشيد تا زمين نخوريد راه رفتن نمى‏آموزيد. پس بايد نقد ديگران و تمسخر آن‏ها باشد تا شما مجال رشد يابيد. بنابراين، اگر با عكس العمل ديگران روبه‏رو شديد يا در فعاليت‏هاى آغازين احساس ناتوانى كرديد، از ادامه سخن يا عمل چشم نپوشيد؛ بلكه سعي كنيدهر چه بهترمى‏توانيد آن را ارائه كنيد و از اين راه براى ارائه بهتر و كامل‏تر مطالب آماده شويد.
در اينجا بايد ياد آور شد، اين مقصود اندك اندك به دست مى‏آيد نه با چند جلسه تمرين و خواندن چند جلد كتاب. اجراى پيوسته دستور العمل‏ها، تكنيك‏ها و رفتارها در رسيدن به هدف سودمند است. مطمئن باشيد با جديت، پشتكار و تمرين به خوبى مى‏توانيد بر مشكل اضطراب اجتماعى و كم‏رويى پيروز شويد.
12.هنگام سخن گفتن، خود را گرفتار آداب و رسوم و تكلف‏هاى بى مورد نسازيد. ساده، راحت و عارى از هرگونه آداب خاصّ هدفتان را بيان كنيد. در فعّاليّت‏هاى آغازين، خواسته و هدف خود را به صورت يك جمله بنويسيد و نوشته را بخوانيد.
13.هميشه سخن را با مقدمه، كلام يا يك كلمه جالب آغاز كنيد، از به كارگيرى كلمات پيچيده بپرهيزيد. كلمات آغازين بايد متدوال و جذاب باشند.
14. قبل از سخن گفتن، مطلب مورد نظر را نوشته، در ذهن مرور و تمرين كنيد و شكل بيان و مهارت لازم را فراهم آوريد
15. پرسش‏ها و مطالب اوليه را كوتاه و مختصر انتخاب كنيد.
از آنجا كه يكي از علل كمرويي عدم اعتماد به نفس مي باشد در زير به بررسي راه هاي افزايش اعتماد به نفس مي پردازيم:
اعتماد به نفس ديدگاهي است كه به فرد اجازه ميدهد تا از خود تصويري مثبت و واقعي داشته باشند. افراد با اعتماد به نفس به تواناييهايشان اعتماد ميكنند. به طور كلي حس ميكنند كه برزندگيشان كنترل دارند و باور دارند كه در يك طيف منطقي قادر به انجام كارهايي كه ميخواهند و برنامه ريزي ميكنند هستند. داشتن اعتماد به نفس به اين معني نيست كه فرد قادر به انجام همه كاري هست. افراد با اعتماد به نفس انتظارات واقع گرايانه دارند. حتي وقتي كه بعضي از انتظاراتشان برآورده نميشود ديدگاه مثبتشان را حفظ ميكنند و خودشان را قبول دارند. آنهايي كه اعتماد به نفس كمتري دارند براي اينكه در مورد خودشان احساس خوبي داشته باشند به مقدار زيادي به تاييد ديگران وابسته هستند. آنها معمولا از ريسك كردن اجتناب ميكنند به خاطر اينكه از شكست ميترسند. معمولا انتظار موفق شدن ندارند. معمولا خودشان را دست كم ميگيرند و اگر تشويق يا تحسين بشوند آنرا كوچك جلوه ميدهند يا رد ميكنند. برخلاف اين افراد آدمهاي با اعتماد به نفس ريسك رد شدن از طرف ديگران را قبول ميكنند به خاطر اينكه به تواناييهاي خودشان اعتماد دارند. آنها خودشان را ميپذيرند و اين حس را ندارند كه بايد خودشان را وفق بدهند تا پذيرفته شوند. اعتماد به نفس الزاما خصوصيتي نيست كه در همه ابعاد زندگي فرد تبلور داشته باشد. معمولا افراد در بعضي از جنبه ها اعتماد به نفس دارند (مانند درس يا ورزش) اما در بعضي از جنبه ها اصلا اعتماد به نفس ندارند(مثل تيپ و قيافه يا روابط اجتماعي).
راهكارهاي كسب اعتماد به نفس:
1- توانايى‏ها و استعدادهاى خود را شناسايى كرده آنها را بر روى كاغذى يادداشت كنيد. هر روز آن را براى خود بخوانيد و هرگاه توانمندى ديگرى در خود يافتيد، به فهرست تهيه شده اضافه كنيد.
2- موفقيت‏هاى مختلف گذشته خود را، روى كاغذى يادداشت كنيد و هر روز آن را براى خود قرائت نماييد (موفقيت‏هاى علمى، تحصيلى، هنرى و...)
3- خود را مثبت ارزيابي كنيد. به خود تلقين كنيد كه من فردى توانا و با اراده هستم.
4- هيچ گاه خود را تحقير و سرزنش نكنيد.
5- از منفى بافى درباره خود و اعمال و كارهايتان جدا پرهيز كنيد.
6- گذشته ناموفق و شكست‏ها را فراموش كنيد. اگر تصورى نامطلوب از گذشته داريد، به دست فراموشى سپاريد. تصور نامطلوب اجازه نمى‏دهد به تغييرات خويش پى بريد و حقيقت كنونى‏تان را دريابيد.
7- پس از هر موفقيتى هر چند كوچك، خود را تشويق كنيد.
8- ريسك كنيد. روى تجربيات جديد، با ديد يادگيرى بيش‏تر فعاليت كنيد و از شكست نهراسيد. چنانچه اين گونه عمل كنيد، امكانات جديدى براى شما فراهم مى‏آيد و حس خويشتن پذيرى‏تان تقويت مى‏شود.
9- از خواهش‏هاتان بكاهيد. عزّت و سربلندى انسان در گرو عدم درخواست‏هاى مكرّر از ديگران است. تا مى‏توانيد به خود متكى باشيد و به آنچه هستيد و داريد، اكتفا كنيد تا اعتماد به نفس بيش‏تر به دست آوريد.
10- خود را با ديگران مقايسه نكنيد. هرگز خود يا موفقيت‏هاتان را با ديگران مقايسه نكنيد. همواره به رقابت با خويش بپردازيد؛ زيرا هر كس از شرايط و امكانات خاص خود برخوردار است.
11- ارتباط با خدا را حفظ و تقويت كنيد. مهم‏ترين روش كسب اعتماد به نفس، ارتباط با خداوند ونيايش با او است. وقتى بتوانيد حضور در محضر خالق هستى و كمال مطلق را احساس و به او تكيه و اعتماد كنيد و بزرگى‏اش را دريابيد و به او بپيونديد، به بزرگى شخصيت خويش واقف خواهيد شد. بنابراين، در نمازها حضور قلب بيش‏تر پيدا كنيد و خود را با ذات اقدس الهى مرتبط بدانيد.
12-از هدف هاي كوچك و متوسط شروع كنيد. يكي از علل شكست هاي مكرر افراد كه منجر به احساس خودكم بيني و از دست دادن اعتماد به نفس مي شود، در نظر گرفتن هدف هاي بزرگ و دست نيافتني است. چنانچه در مثال گفته اند: سنگ بزرگ نشانه نزدن است. براي اين كه به خودباوري و اعتماد به نفس برسيم، لازم است ابتدا از هدف كوچكتر شروع كنيم تا با دست يافتن به هدف و چشيدن طعم موفقيت، اعتماد به نفس و احساس خودارزشمندي در ما تقويت شود.
مطالعه كتاب‏هاى زير در زمينه‏هاى فوق سودمند است.
1. اعتماد به نفس راه خوشبختي، ژيلا نينوايي
2. اعتماد به نفس برتر، فيلد گيل ليندن
3. راههاي غلبه بر اضطراب، ديل كارنگي
 موفق باشيد