فوت و فن همسر داری در روایات!
همسر
داشتن یک زندگی زناشویی موفق در گرو آگاه بودن از مهارت های همسر داری است ، وظایفی که زن و و شوهر نسبت به هم دارند اگر خوب شناخته و انجام شود زوجین یک عمر می توانند در کنار هم خوشبخت و سعادتمند زندگی کنند.
اما نداشتن درک متقابل از خواسته ها و شرایط یکدیگر منجر به طلاق عاطفی ، دوری از همدیگر، نفرت و کینه و از هم پاشیدگی زندگی می شود.
امام علی(علیه السلام) در کلمات قصار نهج البلاغه (شماره ۱۳۶) در عبارتی کوتاه اما پرمغز می فرماید: جهاد المرآه ، حسن التبعل= جهاد زن، نیکوشوهرداری کردن است.
به تحقیق و با اطمینان می توان گفت تمام رمز و رازهای خوشبختی و سعادت یک زوج مسلمان و مومن در همین عبارت کوتاه نهفته است و شاید بتوان ادعا کرد که پیرامون همین عبارت موجز، مقالات متعدد و حتی کتاب ها نوشت.
در اینجا تعدادی از آداب همسر داری که در روایات آمده است را نقل می کنیم باشد که در پرتو عنایات معصومان علیهم السلام زندگی خوب و خداپسندانه ای را بسازیم.
اظهار محبت بیشتر: ایمان بیشتر
1- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«كلما ازداد العبد ایمانا ازداد حبا للنسآء (1)؛ هر چه ایمان بنده زیاد شود، محبت [وی] به زن ها نیز زیاد می شود.»
2- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«كل من اشتد لنا حبا اشتد للنساء حبا (2)؛ هر كس بیشتر دوستدار ما (خاندان عصمت و طهارت) باشد، به زن ها (همسرش) نیز بیشتر دوستی می كند.»
صفای زندگی اینجاست، اینجا
3- حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام می فرمایند:
«فدارها علی كل حال واحسن الصحبة لها فیصفو عیشك (3)؛ همیشه با همسرت مدارا كن، و با او به نیكی همنشینی كن تا زندگیت باصفا شود.»
پیام اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند : حق زن بر شوهرش این است كه او را سیر كند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زكات را - اگر در مال زن حق زكاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این كارها با او مخالفت نورزد.»
از تكبر و خشونت بپرهیز
4- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«خیر الرجال من امتی الذین لایتطاولون علی اهلیهم و یحنون علیهم ولا یظلمونهم (4)؛ بهترین مردان امت من، آن كسانی هستند كه نسبت به خانواده خود خشن و متكبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش كنند و به آنان آزار نرسانند.»
سیلی، هرگز!
5- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«فای رجل لطم امراته لطمة، امرالله عزوجل مالك خازن النیران فیلطمه علی حر وجهه سبعین لطمة فی نار جهنم (5)؛ هر كس به صورت زنش سیلی بزند، خداوند به آتشبان جهنم دستور می دهد تا در آتش جهنم هفتاد سیلی بر صورت او بزند.»
من تو را دوست دارم
6- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«قول الرجل للمراة انی احبك لا یذهب من قلبها ابدا (6)؛ این گفتار مرد به همسرش كه «من تو را دوست دارم» ، هرگز از قلب زن بیرون نمی رود.»
تامین سعادت دینی و دنیایی همسر
7- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«للمراة علی زوجها ان یشبع بطنها، و یكسو ظهرها، ویعلمها الصلاة والصوم والزكاة ان كان فی مالها حق، ولاتخالفه فی ذلك (7)؛ حق زن بر شوهرش این است كه او را سیر كند، لباس بپوشاند، نماز و روزه و زكات را - اگر در مال زن حق زكاتی است - به او یاد دهد، و زن نیز در این كارها با او مخالفت نورزد.»
این هم جهاد در راه خداست
8- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«الكآد علی عیاله من حل كالمجاهد فی سبیل الله (8)؛ كسی كه از راه حلال برای تامین رفاه خانواده اش تلاش می كند، همچون مجاهدی است كه در راه خدا جهاد می كند.»
پیام اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند : بهترین مردان امت من، آن كسانی هستند كه نسبت به خانواده خود خشن و متكبر نباشند و بر آنان ترحم و نوازش كنند و به آنان آزار نرسانند.»
آیا هدیه هم می خری؟
9- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«من دخل السوق فاشتری تحفة فحملها الی عیاله كان كحامل صدقة الی قوم محاویج ولیبدا بالاناث قبل الذكور فان من فرح ابنته فكانما اعتق رقبة من ولد اسماعیل ومن اقر بعین ابن فكانما بكی من خشیة الله ومن بكی من خشیة الله ادخله الله جنات النعیم (9) ؛ هر كس به بازار رود و هدیه ای برای خانواده اش بخرد و ببرد، [پاداش او] مانند كسی است كه برای نیازمندان صدقه می برد [. و هنگامی كه هدیه را به خانه می برد] ، باید، قبل از پسران، به دختران بدهد، زیرا كسی كه دخترش را شادمان كند، مانند كسی است كه یک بنده از فرزندان اسماعیل را آزاد كرده است. و هر كس [با دادن هدیه ای] چشم پسری را روشن كند، گویا از ترس خدا گریسته است و هر كس از ترس خدا بگرید، خداوند او را داخل نعمت های بهشت كند.»
زن و شوهر، همسر
خانه را گرم نگه دار
10- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«بنبغی للمومن ان ینقص من قوت عیاله فی الشتآء ویزید فی وقودهم (10) ؛ سزاوار است كه مومن در زمستان از خوراک خانواده اش كم كند، و بر [چوب و زغال و] وسیله گرم كننده آنان بیفزاید.»
شاد ساختن خانواده در مناسبت های فرخنده
11- راوی می گوید به امام صادق علیه السلام عرض كردم: حق زن بر شوهرش چیست؟ حضرت فرمودند:
«... ولاتكون فاكهة عامة الا اطعم عیاله منها ولایدع ان یكون للعید عندهم فضل فی الطعام وان یسنی لهم فی ذلك شی ء ما لم یسن لهم فی سآئر الایام (11) ؛... هر میوه ای كه همه مردم از آن می خورند، باید به خانواده اش بخوراند و در روزهای عید خوراک آنان را افزایش دهد، و چیزهایی برای آنان فراهم كند كه در روزهای دیگر فراهم نمی كرده است.»
تهمت و سوء ظن هرگز
12- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«لا تقذفوا نساءكم فان فی قذفهن ندامة طویلة وعقوبة شدیدة (12) ؛ به زنان خود تهمت نزنید [و نسبت ناروا ندهید] ، زیرا در این كار، [برای شما] پشیمانی طولانی و كیفر سختی خواهد بود.»
13- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«خیر نسآءكم الطیبة الریح الطیبة الطبیخ التی اذا انفقت انفقت بمعروف وان امسكت امسكت بمعروف فتلك عامل من عمال الله وعامل الله لایخیب ولایندم (13) ؛ بهترین زنان شما زنی است كه دارای بویی خوش و دست پختی خوب باشد. هنگامی كه خرج می كند، بجا خرج كند، و هنگامی كه خرج نمی كند بجا از خرج كردن خودداری ورزد. چنین زنی كارگزاری از كارگزاران خداست و كارگزار خدا نه ناامید می شود و نه پشیمان.»
آرایش فقط برای شوهر
14- پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله می فرمایند:
«ان من خیر نسآءكم... المتبرجة من زوجها الحصان عن غیره (14) ؛ بهترین زنان شما آن زنی است كه برای شوهرش آرایش و زینت می كند، اما از بیگانگان خود را می پوشاند.»
از تو سپاسگزارم
15- امام صادق علیه السلام می فرمایند:
«خیر نسآءكم التی ان اعطیت شكرت وان منعت رضیت (15) ؛ بهترین زنان شما آن زنی است كه چون به او چیزی داده شود، سپاسگزاری كند و اگر به او چیزی داده نشود راضی باشد.»

پی نوشت ها:
1) بحار الانوار، ج 103، ص 228.
2) همان، ج 103، ص 227.
3) مكارم الاخلاق، ص 218.
4) همان، ص 216.
5) مستدرك الوسائل، ج 14، ص 250.
6) وسائل الشیعة، ج 14، ص 10.
7) مستدرك الوسائل، ج 14، ص 243.
8) بحارالانوار، ج 104، ص 72.
9) وسائل الشیعة، ج 15، ص 227.
10) وسائل الشیعة، ج 15، ص 249.
11) همان، ج 15، ص 227.
12) بحارالانوار، ج 103، ص 249.
13) وسائل الشیعة، ج 14، ص 15.
14) بحارالانوار، ج 103، ص 235.
15) همان، ج 103، ص 239.