من و همسرم تصمیم گرفته ایم که جشن عروسی نگیریم ولی خانواده هایمان راضی نیستند . ما چه کار کنیم ؟
•جشن عروسی در اسلام مستحب است و نیکو است و اولیا ءاله هم برای ازدواج خودشان جشن میگرفتند آقا رسول اکرم برای عروسی حضرت فاطمه جشن گرفتند و ولیمه دادند که مستحب است . پیامبر فرمود : ان من سنن المرسلین الاطعام عندالتزویج و از سنن مرسلین است و سنت انبیاء این بوده که طعام عروسی میدادند . چقدر روایت جالبی درباره طعام عروسی داریم . امام صادق (ع) فرمود : الطعام العرس تحب راحیه من الجنه . طعام عروسی ، بوی خوشی از بهشت دارد . عرض کردند این چیست ؟ آقا گفت : به امر خدا ، فرشته ها مقداری مشک از بهشت می آورد و به این غذا می زند و غذا بوی خوش میگیرد . پس ببینید خانم از اصلش خودتان را محروم نکنید . اما حالا کیفیتش بستگی به موقعیت مالی و اجتماعی خانواده شما دارد . اسلام روی کمیت خیلی تاکید نکرده اصل ولیمه دادن مستحب است و آن جشن . اگر برای شما از لحاظ مالی سخت است در حد توان مالی خودتان .اصل را از بین نبرید . در کشور ما چون آداب و رسوم مختلفی وجود دارد ، آقا و خانم می فرمایند : ما مجلس عقد مفصلی گرفته ایم و الان چون عروسی است ، می خواهیم هزینه آن را صرف زندگیمان بکنیم ، اگر این است ، کار خوبی است . چون در اسلام ولیمه یک بار است و شواهد تاریخی و سیره اولیا ءاله و هم عروسی حضرت علی (ع)با فاطمه (س)یکبار بوده است و ازدواج حضرت رسول (ص)هم یکبار ولیمه بوده است . ما از شواهد تاریخی استفاده می کنیم که یکی بوده دو تا نبوده .این کار خیلی خوبی است متاسفانه در کشور ما این جشن بر اساس آموزه های دینی ما نیست و منافات دارد آموزه های دینی تکرار ندارد ولی حالا یک مراسم عقد مفصل و بعد عروسی مفصل در بعضی از شهرهای ما متاسفانه یک جشن نامزدی و ..و این زیا ده روی است در بعضی استان ها به این سمت و سو میروند که جشن را یکی بگیرند بعضی ها عقد مفصل می گیرند عروسی را با شیرینی و مختصر و نزدیکان درجه یک و یک سفر زندگی را شروع میکنند . بعضی ها عقدر را مفصل نمی گیرند و عروسی مفصل می گیرند واقعا این ها به زندگی صدمه میزند . اگر نظر شما این است ، خوب است ا. لبته عده ای دارند و برایشان مهم نیست . خدا بیشتر بهشان بدهد ولی تعداد بسیار زیادی هستند که مجبورند ، برای مراسم ها ، قرض بگیرند و وام بگیرند و بعد این ها کمر شکن است باید این وام ها پس داده شود و زندگی را سخت می کند. یک ضرب المثل ایرلندی میگوید : اگر در شب عروسی زیاد خرج کنی ، مهمان های خود را یک شب خوشحال و خودت را یک عمر ناراحت خواهی کرد. بله میهمان ها می روند و شما میمانید با یک عالمه گرفتاری و قرض ،مشکلات فشار می آورد و روی سیستم عصبی فشار می آورد و آقا پرخاشگر میشود و این آقا باید با اضافه کاری و کیفیت زندگی پایین می آید و ازدواجی که باید مایه آرامش باشد، باعث استرس و اضطراب میشود . مردم ما باید به این سمت و سو بروند . یکی از مشکلات اصلی جوانان که از ازدواج شانه خالی میکنند ،همین است.
• غربی ها به جشن عروسی این طور نگاه نمیکنند . آیا میتوانیم به آن سمت حرکت کنیم ؟
•آنکه سادگی دارد خوب است اسلام دین متعادلی است با افراط و تفریط مخالف است .غربی ها یک جور تفریط دارند . کلیسا میروند ، در حضور کشیش عقد میشوند ، بعد ماه عسل می روند و تمام میشود. مراسم خانوادگی و ولیمه به این شکل ندارند . ولی اسلام این را قبول ندارد . زیرا ولیمه دادن مستحب است و این ولیمه دادن ، فوایدی دارد . ما در روایات داریم : یکی از فلسفه ها و حکمت های عروسی آن است که سهمی هم به مساکین برسد . ولی ظاهراٌ خیلی ها از این غافل هستند و معمولا نزدیکان دعوت میشوند. عیبی ندارد و حتی نزدیکان ثروتمند هم اشکال ندارد ولی بهره ای هم به مساکین برسد . همین که فامیل جمع میشوند و هدیه ای می آورند ، خودش یک حمایت اقتصادی از زوج جوان میشود . همینکه اطلاع پیدا کنند ، این خانم و آقا ازدواج کردند ، سراغشان را بگیرند ، حالی می پرسند و مشکلاتشان را حل می کنند . در عروسی ، اگر دو برادر هم قهر باشند ، حتما شرکت میکنند و تشویقی هم ، برای ازدواج جوانان میشود.
از جهت سادگی قابل قبول است ولی چون ولیمه ندارد به فرهنگ ما نمیخورد و خود خانواده ها هم به این گرایش ندارند . بارها عرض کردم ، در غرب بنیان خانواده ارتباطات محکمی ندارند و عمه و خاله خیلی جایگاه ندارند . البته همه هم ، این طور نیستند.
•
خواهش میکنم درباره یک عروسی خوب صحبت کنید .آیا می توان یک عروسی بدون گناه برگزار کرد ؟
•بله - چرا نمیشود . مجلس عروسی که مورد نظر اسلام است ، مجلس عروسی بدون گناه است . گویا بعضی ها باورشان نمیشود که میشود ، که گناه نباشد . اولیاء اله مراسم ازدواج داشتند و هیچ اتفاقی هم نمی افتاده ، میشود جشن باشد ، شادی و شادمانی باشد، کسی که صدای خوب دارد در مدح اهل بیت بخواند ، حتی در مورد داماد بخواند ، لطیفه های مناسبی بگویند ، میهمان ها میخندند ، میوه میخورند، همه این ها شادی است . ما محفلی داشتیم که شادی کردند ، در آن محفل گناه نبوده . خیلی از متدینین، معتقد به این شیوه هستند و گناه نمی کنند و ما روایت داریم : فرشتگاهان الهی به مراسم عروسی مومن می آیند و برکت می آورند . اگر در مراسم عروسی گناه باشد ، فرشتگان قاعدتا نمی آیند و برکت هم با خودشان نمی آورند . سوال زیاد داریم .این یک معظل است . خیلی ها تلقی شان این است که عروسی بدون گناه ، یعنی شراب خورده نشود و اختلاط زن و مرد و پایکوبی نباشد . خیرالبته این ها گناه است ولی اسراف هم گناه است و خیلی هم اسراف میکنند و در تالارهای آنچنانی چند نوع غذا و اسراف گناه است . متاسفانه این اتفاق می افتد یا مثلاٌ فخر فروشی ها چشم و هم چشمی ها ، زیاده روی ها یی که در خیلی ها عقده ایجاد میکند . یکی وضعش خوب است کلاس میگذارد ، میخواهد خودی نشان دهد . ایشان توجه ندارند ، در بین میهمانان کسانی هستند که امکان مالی کمتری دارند . حالا آقا پسر می خواهد ازدوج کند اولاٌ وحشت می کند . فکر می کند عروسی باید اینجوری باشد و عقده ایجاد میکند و واقعا در ایجاد این عقده ها بی تاثیر نیستیم . خیلی ها گمان میکنند این بریزو بپاش ها را بکنند شخصیتشان بالا میرود .در شیراز شنیدم در بعضی از شهرهای استان که عروس خانم را ، برای آرایش به یک کشور عربی می برند و عصر عروس را بر می گردانند . یعنی توی کشور ما آرایشگر نیست .هست ، حتی آرایشگر خودمان ، عروس را هم بهتر درست میکند ولی بحث اف گذاشتن است . من فکر نمی کنم این ها شخصیت بیاورد . بلکه چاله شخصیت را نشان میدهد و گرنه چرا ما این کار را بکنیم ؟ با یک ازدواج عقلانی و معقول . اگر خیلی پول داری برو صرف مسکین ها بکن . برای دختر های فقیر جهیزیه تهیه کن .گاهی اوقات سر و صدا در عروسی برای دیگران مزاحمت است و بعدش که در خیابان راه بندان ها که پیش می آید ، ما پشت ماشین عروس گیرمی افتیم ،آمبولانسی که میخواهد برود راه نیست . اینها ها چیست ؟ ما این جوری ازدواج می کنیم و بعد از خدا برکت و آسایش می خواهیم . من گمان نمیکنم که برکت و آسایش داشته باشیم . یکی هست عجله ندارد. شاید کسی برای فرزندش اتفاقی افتاده و می خواهد سریع برسد و نفرین میکند . این نفرین ها اثر گزار است. فرهنگ سازی کنیم . این ها گناه است .
•
مخارج جشن عقد بعهده خانواده من بوده است و حالا که مخارج عروسی بعهده خانواده شوهرم است ، می گویند اسراف است . آیا این کار درستی است ؟
•در کشور ما با توجه به تنوع فرهنگی این داستان جشن ها مدل های مختلفی دارد . یک مدلی که خیلی جدی است و خیلی ها به آن عمل می کنند این است که مراسم عقد را خانم یعنی پذیرایی و شام و ولیمه ای که می دهند بعضی ها هم شیرینی و میوه با داماد است که این هم ظرافتی دارد چون داماد باید شیرینی بدهد و مراسم عروسی را آقای داماد می گیرد . این یک مدل است و نمی خواهم بگویم همه این جوری است ولی این مدل شایعی هست . این مورد سوال همین مدل است .عقد را دختر انجام داده و عروسی را داماد باید بگیرد که میگوید اسراف است . این رایحه خوشی ندارد . شاید رایحه بدی داشته باشد . شاید چنین برداشت شود که می خواهند شانه خالی کنند و فرار کنند اگر شما واقعا بنا دارید یک محفل و مراسم بگیرید که خیلی هم خوب است . ای کاش مردم به این سمت و سو بروند . ما در بحث ازدواج گفته بودیم ، در بله برون که بحث مهریه جدی میشود و مکتوب میشود و قرارهای عقد و عروسی و مدت زمان عقد و کیفیت چگونگی آن تعیین میشود که بعدا مشکلی پیش نیاید ،قبل از عقد همه این ها کاملا مشخص بشود و هیچ اشکالی ندارد درباره این ها گفتگو بشود . خوب اگر شما می خواهید این مدل را فرهنگ سازی کنید و ما هم از مردم عزیز این را تقاضا می کنیم که بسوی یک محفلی بروید آنجا مشخص کنید ، ما با هم یک محفل می گیریم و توافق می کنیم و هزینه آن را نصف می کنیم و مشارکت در هزینه می کنیم و در این مدل دینی که جشن عروسی علی (ع)و فاطمه (س) هم همین مدل بوده است . حضرت رسول (ص)خطاب به علی (ع) فرمودند : علی جان شما به احترام همسرت غذای خوبی بپز . گوشت و نان با ما و خرما و روغن با شما . بعد با آن ، ولیمه پختند و چقدر هم برکت داشت. و این مطلوب است که از قبل مشخص کنند نه اینکه مراسم عقد را خانواده دختر هزینه کنند و بعد که به مراسم عروسی برسند بگویند اسراف است و نیازی نیست . حالا سوال اصلی این است که این ها چکار کنند ؟ اگر خانواده دخترخانم به این نتیجه رسیدند که مراسم عقد کافی بوده یا یک سفر زیارتی عروسی کنید . و خرجی را که قرار بوده آقا پسرهزینه کند خرج خود عروس و داما کنید.حالا این راه کار دارد . مثلا بنا بوده فلان قدر خرج کنند پول را به حسابشان بریزند و این گره را باز کنند و سرمایه ای است یا بنا دارند خانه ای کوچک را رهن و اجاره کنند خانه بزگتر که آسایش بیشتری دارد اجاره کنند و حتما شما نیاید آنها را وادار به این کار بکنید چون یک مراسم گرفته اید.
اگر خانواده دختر مسّر باشند برای جشن عروسی چه کار کنند ؟
اگر چنین چیزی است نباید این منبع اختلاف بشود . اگر آنها چنین چیزی را دوست دارند ، نباید اصرار کنند . خوب آرزو دارند ولی انسانیت خوب است در حد توان از آنها انتظار داشت باشید و اصل ولیمه و جشن مهم است ، کیفیت مهم است نه کمیت .کاملا بستگی به توان مالی دارد گاهی واقعا توان مالی دارند و نمیخواهند این مراسم را بگیرند که بحث شانه خالی کردن است و درست نیست ولی اگر توان مالی آنها کم است در حد توان انتظار داشته باشند .
ما متاسفانه کم نداریم که این مسائل مشکلی ایجاد میکند ، عقده درست می کند و بعد این ها زندگیشان خراب میشود . این حیف است هردو خانواه محترم به دید انسانی و دینی مشکل را حل کنند.
من در بحث ورود به دوران عقد مقدمه ای عرض کردم تاکید روی آسیب های دوران عقد که عزیزان در آن دوران مراقب باشند و دوباره تاکید می کنم با زاویه ای دیگر و نگاهی دیگر . ما یکسری آسیب ها و آفت ها یی برای زندگی زناشویی داریم ، یکی همان ذهنیت های نادرست است . عزیزان ذهنیت هایتان را درست کنید بحث مادر شوهر و ...باز تاکید می کنم عزیزان دید بد شما نسبت به مادرشوهر و مادرزن کم کم این اندیشه نادرست ، ما را به سوی برخورد نادرستی می برد . این یک آسیب است. دیگری آسیب های تلخ گذشته است. وقتی عزیزان وارد دوران عقد میشوند مراقب باشند چون شما در فرایند خواستگاری یکسری خاطرات تلخ داشته اید ، حالا بحث مهریه ، خرید ، آداب و سختی هایی بوده و عمل نکردن به آداب ها یکسری خاطرات تلخ بوجود آورده ، به شما می گویم مراقب باشید این خاطرات برنگردد و نگذارید یاد آوری بشود و خاطرات تلخ دوران عقد ، مثل جشن عروسی که زمینه خاطرات تلخ را دارد یا در فرایند دوران عقد محدودیت هایی که پدر زن ایجاد می کرده ونمی گذاشته خانم را خوب ببیند و در کنارشان باشید و مسافرت بروید و سخت میگرفتند یا دختر خانم مثلا مادر شوهر رفتاربدی می کنند . خانمی می گفتند مادر شوهرم جهیزیه مرا دیده و گفته تا کامل نکنی من اجازه عروسی نمیدهم . و این خاطره تلخ برای خانم است شما خیلی باید مواظب باشید یادآوری نکنید یکی از آسیب ها و آفت های جدی زندگی بازگشت و یاد آوری این خاطرات تلخ است . این جایگاهی است که شیطان در آنجا زیاد کار میکند و بدون تردید محل ورود شیطان است که می خواهد عداوت ایجاد کند . هروقت می خواهد این خاطرات وارد ذهنتان بشود چون کار شیطان است بگویید استغفراله ربی و اتوب الیه و لا اله الااله .و آسیب دیگر ، مقایسه است که در دوران عقد گفتیم ولی در اینجا عوض میشود . در دوران عقد خود همسر را مقاسیه می کنند . حالا محرم شده اند ، آقا خانمش را با دیگران و خانم شوهرش را با دیگران مقایسه می کند ، خیلی خطرناک است و تردید ایجاد میکند ولی حالا تمام شده ، وارد زندگی شده اند و یک جورهایی همدیگر را پذیرفته اند و با هم کنار آمده اند خانم و آقا گفته اند مطلوب ما همین است پس خیلی نمی آیند همسرشان را با دیگران مقایسه کنند . حالا زندگیشان را ، خانه شان را و مکاناتشان را مقایسه میکنند.
رفت و آمد شروع میشود ، می بینند کم دارند . آنها ماشین دارند این ها ندارند . حسرت می خورند و اینها عقده میشود و درگیری ایجاد میکند . خیلی دقت کنید از نظر معنوی به بالای دست و از نظر مادی به پایین دست نگاه کنید . همیشه یادتان باشد که شما هر جور باشید عده ای هستند که از شما پایین تر هستند و امکان مادی شان کمتر از شما است و قرار نیست شما هم این جوری بمانید . شما هم تلاش میکنید و زندگی تان را میسازید آرام آرام ،قدم قدم ، شما آنها را که می بینید ، ده سال است زندگی میکنند و زندگیشان آن جوری است . در اول زندگی این امکانات را نداشتند . اصلا کسی هم هست که همزمان با شما ازدواج کرده و امکاناتش خیلی عالی است شما نکات مثبت زندگیتان را ببینید ، عشق و صفا و معنویت را . این خیلی مهم است از همین اول زندگی اگر سوء تفاهمی پیش آمد آن را رفع کنید و از بین ببرید . خیلی وقت ها سوء تفاهم بین خانم و آقا هست . اصلا سوء تفاهم نیست ، یک طرفی اشتباه کرده و به دل شما مانده است این را مطرح کنید و گفتگو کنید . اشکالی ندارد نترسید ، گاهی از اشک و ناله خانمشان می ترسند و می گویند ولش کن الان گریه می کند . بعداً عرض می کنیم گریه خوب است و به نفع خانم است . مطرح کنید سوءتفاهم ها را از بین ببرید . اگر این نقطه ئ سیاه را در دل حل نکنید نقاط سیاه در دل زیاد میشود . موردی که فراوانی دارد این است که ، این عزیزان به خاطر این مشکلات به آستانه جدایی کشیده میشوند ولی وقتی بررسی می کنیم می رسیم به یک نکته پیش پا افتاده . این ها گفت و گو نکردند .این جا محل ورود شیطان است شیطان می آید و به موضوع پر وبال میدهد در چین و هند و ژاپن یک گیاه است بنام بامبو همان خیزران خودمان است . که الان در ایران هم زیاد شده این را وقتی می کارند تا پنج سال یک جوانه است . ولی در زمین ریشه عجیبی می دواند بعد یکدفعه سی متر رشد میکند حتی در مناطق گرمسیر تا چهل متر هم رشد میکند . خیلی عجیب است ، مشکلات زندگی ما هم همین جور است ظاهرش بروز ندارد ریشه می دواند و می رود و پس از چند سال یکدفعه انفجار روی می دهد از اول اگر جلوی مشکلات را بگیریم بهتر است .
• اگر دو نفر عقد کنند می توانند بدون جشن عروسی سر خانه و زندگی شان بروند ؟
بله . از نظر شرعی واجب نیست ولی مستحب است و امرنیکویی هست . در سیره اولیاءاله هم هست در مراسم عروسی جشن می گرفتند و آن را جدی می گرفتند . مانند حضرت رسول که برای حضرت فاطمه (س) و حضرت علی (ع) جشن عروسی گرفتند و ولیمه هم دادند. طعامی که در عروسی داده میشود مستحب است . امام صادق (ع) فرمودند : به غذای عروسی رایحه بهشت خورده است . من توصیه ام این است که اصل این جشن را حذف نکنید . نمی دانم هدفشان از این سوال چیست ؟ ولی هر چه باشد این جشن را مختصر هم که شده بگیرید. البته اگر صد درصد هم حذف بشود ، ما حرفی نداریم . ممکن است پسر و دختری باشند که یا توانش را ندارند یا دلیل منطقی دارند ما دغدغه داریم که نکند الان روی احساسات تصمیم گرفته اید که خرجی نکنید و بعدا احساس کمبود بکنند . ازدواج های دیگران را می بینند و بعد آلبوم عکس ها رامی بینند و ناراحت می شوند .
• بنظر شما چه نوع عروسی مورد تایید اسلام است ؟
عروسی که در آن گناه نباشد . اسلام با جشن و سرور و شادمانی مخالفتی ندارد . پیامبر برای فاطمه جشن گرفتند و به زنان فرمودند : پایکوبی کنید و تکبیر بگویید . مهم این است که کاری نکنید که مورد رضایت خدا نباشد . ما روایت داریم : در عروسی مومن فرشته ها نازل می شوند و با خودشان برکت می آورند . ما بعضی مواقع مانع نزول برکت می شویم و جلوی رحمت خدا را می گیریم . ازدواج امر مقدس است با گناه شروع نکنید . گاهی فکر می کنند که گناه فقط رقصیدن و می گساری است . البته این ها گناه است ولی اسراف هم گناه است . زیاده روی هم گناه است . متدینی که مورد اول را رعایت می کنند اسراف و زیاده روی را رعایت نمی کنند . گاهی نیمه شب با صدای بوق مردم را آزار می دهید . اینجا از نفرین بترسید که نکند حق کسی ضایع شود . شما می توانید یک مداح خوش صدا بیاورید ، هنرمندانی بیاورید و همه شاد باشند و گناهی هم انجام ندهند .
