مؤلف:
شيخ محمد صادقى تهرانى (معاصر).
زندگينامه و اظهار نظرها:
دكتر صادقى از علما و مدرسان مبارز و معاصر حوزه علميه قم است كه در خانواده علم و تقوا و وعظ و خطابه به دنيا آمد. وى تحصيلات جديد خود را تا سطح دكترا در تهران، و تحصيلات دينى را در حوزه قم و نجف به انجام رساند. پيش از انقلاب اسلامى، به علت فعاليتهاى مبارزاتى از ايران متوارى شد و در نجف و سپس مكه سكونت گزيد. شيخ محمد، پس از پيروزى انقلاب به ايران آمد و در شهر قم به تدريس و تأليف مشغول گرديد. نامبرده داراى آثار گوناگونى در زمينه فقه، كلام، تاريخ، عقايد و تفسير است.[1]
معرفى اجمالى كتاب:
اين تفسير يك دوره كامل تفسير قرآن است كه از آغاز تا انتهاى قرآن، به تفسير آيه به آيه آن پرداخته است. اين تفسير، هم از نگاه محتوا و هم از جهت سبك، يكى از تفاسير بديع اماميه به شمار مى آيد و داراى مطالب و نكات بكر و تازه است. تفسير حاضر در طى سالهاى (1397 ـ 1407) نوشته شده و حاصل سخنرانيهايى بوده كه مؤلف در حوزه هاى قم و نجف براى طلاب علوم دينى برگزار مى كرده است.
تفسير الفرقان، تفسيرى تحليلى، تربيتى و اجتماعى از قرآن است و مؤلف آن را با استناد به احاديثى كه آنها را صحيح و سازگار با ظواهر قرآن دانسته، نوشته است. به همين علت مؤلف به شدت از اسرائيليات و احاديث جعلى و ضعيف پرهيز كرده و با توجه به اينكه جزء فقها بوده، مطالب گسترده اى در مورد مسائل فقهى و احكام در اين تفسير آورده است. وى همچنين مسائل عقيدتى و كلامى را با تهذيب و دقت و تفصيل بيان كرده و از تحميل نظريات جديد علمى بر قرآن خوددارى ورزيده و معتقد است كه قرآن از آنها بى نياز است، مگر اينكه به وسيله آن ابهامى از اشارات قرآن زدوده شود و البته به شرط اينكه آن نظر علمى، قطعى و ثابت باشد. مؤلف به همين علت به شيخ طنطاوى مى تازد و مى گويد: «تعداد زيادى از مفسران غرب زده در علوم و نظريات جديد علمى غرق شده اند و فراموش كرده اند كه قرآن علم خدا است و هرگز دگرگون نمى شود; حال آنكه دانش بشرى دائماً در تبديل و دگرگونى و رسيدن از خطا به صواب و از صحيح به صحيح تر است».[2]
وضعيت نشر:
اين كتاب، به همت انتشارات مؤسسه اعلمى، در سال 1395 ق چاپ شده است.
[1]. شناخت نامه تفاسير، سيد محمد على ايازى، ص 215.
[2]. الفرقان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 31.
محمدرضا ضميري- کتابشناسي تفصيلي مذاهب اسلامي، ص 523- 525