قرائت
مسأله 978
در ركعت اول و دوم نمازهاي واجب يوميه ، انسان بايد اول حمد و بعد از آن يك سوره تمام بخواند .
مسأله 979
اگر وقت نماز تنگ باشد ، يا انسان ناچار شود كه سوره را نخواند ، مثلا بترسد كه اگر سوره را بخواند ، دزد يا درنده ، يا چيز ديگري به او صدمه بزند ، نبايد سوره را بخواند و اگر در كاري عجله داشته باشد ميتواند سوره را نخواند .
مسأله 980
اگر عمدا سوره را پيش از حمد بخواند نمازش باطل است واگر اشتباها سوره را پيش از حمد بخواند ودر بين آن يادش بيايد ، بايد سوره را رها كند وبعد از خواندن حمد سوره را از اول بخواند .
مسأله 981
اگر حمد و سوره يا يكي از آنها را فراموش كند و بعد از رسيدن بركوع بفهمد نمازش صحيح است .
مسأله 982
اگر پيش از آن كه براي ركوع خم شود ، بفهمد كه حمد و سوره را نخوانده بايد بخواند . واگر بفهمد سوره را نخوانده ، بايد فقط سوره را بخواند ولي اگر بفهمد حمد تنها را نخوانده ، بايد اول حمد وبعد از آن دوباره سوره را بخواند ، و نيز اگر خم شود و پيش از آن كه بركوع برسد ، بفهمد حمد و سوره ، يا سوره تنها ، يا حمد تنها را نخوانده ، بايد بايستد و به همين دستور عمل نمايد .
مسأله 983
اگر در نماز يكي از چهار سوره‌اي را كه آيه سجده دارد و در مسأله 355 گفته شد ، عمدا بخواند نمازش باطل است .
مسأله 984
اگر اشتباها مشغول خواندن سوره‌اي شود كه سجده واجب دارد ، چنانچه پيش از رسيدن به آيه سجده بفهمد ، بايد آن سوره را رها كند وسوره ديگر بخواند و اگر بعد از خواندن آيه سجده ، بفهمد بايد در بين نماز با اشاره سجده آنرا بجا آورد و بهمان سوره كه خوانده اكتفا نمايد .
مسأله 985
اگر در نماز آيه سجده را بشنود و به اشاره سجده كند نمازش صحيح است .
مسأله 986
در نماز مستحبي خواندن سوره لازم نيست ، اگر چه آن نماز به واسطه نذر كردن واجب شده باشد ، ولي در بعضي از نمازهاي مستحبي مثل نماز وحشت كه سوره مخصوصي دارد ، اگر بخواهد به دستور آن نماز رفتار كرده باشد ، بايد همان سوره را بخواند .
مسأله 987
در نماز جمعه و در نماز ظهر روز جمعه مستحب است در ركعت اول بعد از حمد ، سوره جمعه و در ركعت دوم بعد از حمد ، سوره منافقين بخواند و اگر مشغول يكي از اينها شود ، بنابر احتياط واجب نميتواند آنرا رها كند و سوره ديگر بخواند .
مسأله 988
اگر بعد از حمد مشغول خواندن سوره قل هو الله احد يا سوره قل يا ايها الكافرون شود ، نميتواند آنرا رها كند و سوره ديگر بخواند ولي در نماز جمعه ونماز ظهر روز جمعه اگر از روي فراموشي به جاي سوره جمعه و منافقين ، يكي از اين دو سوره را بخواند ، تا به نصف نرسيده ، ميتواند آنرا رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند .
مسأله 989
اگر در نماز جمعه يا نماز ظهر روز جمعه عمدا سوره قل هو الله احد يا سوره قل يا ايها الكافرون بخواند ، اگر چه به نصف نرسيده باشد بنابر احتياط واجب نميتواند رها كند و سوره جمعه و منافقين را بخواند .
مسأله 990
اگر در نماز ، غير سوره قل هو الله احد و قل يا ايها الكافرون سوره ديگري بخواند ، تا به نصف نرسيده ميتواند رها كند و سوره ديگر بخواند .
مسأله 991
اگر مقداري از سوره را فراموش كند يا از روي ناچاري ، مثلا به واسطه تنگي وقت يا جهت ديگر نشود آنرا تمام نمايد ميتواند آن سوره را رها كند وسوره ديگر بخواند ، اگر چه از نصف گذشته باشد يا سوره‌اي را كه ميخوانده قل هو الله احد ، يا قل يا ايها الكافرون باشد .
مسأله 992
بر مرد واجب است حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخواند و بر مرد و زن واجب است حمد و سوره نماز ظهر و عصر را آهسته بخوانند .
مسأله 993
مرد بايد در نماز صبح و مغرب و عشا مواظب باشد كه تمام كلمات حمد و سوره حتي حرف آخر آنها را بلند بخواند و اين در صورتي است كه به كلمه بعد وصل كند ، و در غير اين صورت بلند خواندن حرف آخر كلمه لازم نيست .
مسأله 994
زن ميتواند حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند يا آهسته بخواند ، ولي اگر نامحرم صدايش را بشنود بنابر احتياط واجب بايد آهسته بخواند .
مسأله 995
اگر در جائي كه بايد نماز را بلند خواند عمدا آهسته بخواند ، يا در جائي كه بايد آهسته خواند عمدا بلند بخواند ، نمازش باطل است ولي اگر از روي فراموشي يا ندانستن
مسأله باشد صحيح است و اگر در بين خواندن حمد و سوره هم بفهمد اشتباه كرده ، لازم نيست مقداري را كه خوانده دوباره بخواند .
مسأله 996
اگر كسي در خواندن حمد و سوره بيشتر از معمول صدايش را بلند كند ، مثل آن كه آنها را با فرياد بخواند ، نمازش باطل است .
مسأله 997
انسان بايد نماز را ياد بگيرد كه غلط نخواند و كسي كه به هيچ قسم نميتواند صحيح آنرا ياد بگيرد ، بايد هر طور كه ميتواند بخواند و احتياط مستحب آنست كه نماز را به جماعت بجا آورد .
مسأله 998
كسي كه حمد وسوره و چيزهاي ديگر نماز را به خوبي نميداند و ميتواند ياد بگيرد ، چنانچه وقت نماز وسعت دارد ، بايد ياد بگيرد و اگر وقت تنگ است ، بنابر احتياط واجب در صورتي كه ممكن باشد ، بايد نمازش را به جماعت بخواند.
مسأله 999
احتياط واجب آن است كه براي ياد دادن واجبات نماز مزد نگيرند ولي براي مستحبات آن اشكال ندارد .
مسأله 1000
اگر يكي از كلمات حمد يا سوره را نداند ، يا عمدا آنرا نگويد يا بجاي حرفي حرف ديگر بگويد مثلا بجاي ( ض ) ( ظ ) بگويد يا جائي كه بايد بدون زير و زبر خوانده شود ، زير و زبر بدهد ، يا تشديد را نگويد نماز او باطل است .
مسأله 1001
اگر انسان كلمه‌اي را صحيح بداند و در نماز همان طور بخواند وبعد بفهمد غلط خوانده احتياط مستحب آن است كه دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد .
مسأله 1002
اگر زير و زبر كلمه‌اي را نداند بايد ياد بگيرد ولي اگر كلمه‌اي را كه وقف كردن آخر آن جايز است هميشه وقف كند ياد گرفتن زير و زبر آن لازم نيست و نيز اگر نداند مثلا كلمه‌اي به ( س ) است يا به ( ص ) بايد ياد بگيرد و چنانچه دو جور يا بيشتر بخواند ، مثل آن كه در اهدنا الصراط المستقيم ، مستقيم را يكمرتبه با سين و يكمرتبه با صاد بخواند نمازش باطل است مگر آن كه هر دو جور قرائت شده باشد و به اميد رسيدن بواقع بخواند .
مسأله 1003
اگر در كلمه‌اي واو باشد و حرف قبل از واو در آن كلمه پيش داشته باشد وحرف بعد از واو در آن كلمه همزه ( ء ) باشد مثل كلمه سوء بهتر است آن واو را مد بدهد يعني آنرا بكشد و هم چنين اگر در كلمه‌اي الف باشد و حرف قبل از الف در آن كلمه زبر داشته باشد و حرف بعد از الف در آن كلمه همزه باشد مثل جاء بهتر است الف آنرا بكشد و نيز اگر در كلمه‌اي ( ي ) باشد وحرف پيش از ( ي ) در آن كلمه زير داشته باشد وحرف بعد از ( ي ) در آن كلمه همزه باشد مثل ( جيء ) بهتر آن است ( ي ) را با مد بخواند و اگر بعد از اين واو و الف و ( ي ) بجاي همزه ( ء ) حرفي باشد كه ساكن است يعني زير و زبر و پيش ندارد باز هم بهتر آنست اين سه حرف را با مد بخواند ، مثلا در ولا الضالين كه بعد از الف حرف لام ساكن است ، بهتر آن است الف آن را با مد بخواند .
مسأله 1004
احتياط مستحب آن است كه در نماز ، وقف به حركت و وصل به سكون ننمايد و معني وقف به حركت آن است كه زير يا زبر يا پيش آخر كلمه‌اي را بگويد و بين آن كلمه و كلمه بعدش فاصله دهد ، مثلا بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير بدهد و بعد قدري فاصله دهد وبگويد مالك يوم الدين . و معني وصل به سكون آنست كه زير يا زبر يا پيش كلمه‌اي را نگويد وآن كلمه را به كلمه بعد بچسباند مثل آن كه بگويد الرحمن الرحيم و ميم الرحيم را زير ندهد وفورا مالك يوم الدين را بگويد .
مسأله 1005
در ركعت سوم و چهارم نماز ميتواند فقط يك حمد بخواند يا سه مرتبه تسبيحات اربعه بگويد يعني سه مرتبه بگويد سبحان الله و الحمد لله ولا اله الا الله والله اكبر و اگر يك مرتبه هم تسبيحات اربعه بگويد كافي است وميتواند در يك ركعت حمد و در ركعت ديگر تسبيحات بگويد وبهتر است در هر دو ركعت تسبيحات بخواند .
مسأله 1006
در تنگي وقت بايد تسبيحات اربعه را يك مرتبه بگويد .
مسأله 1007
بر مرد و زن واجب است كه در ركعت سوم و چهارم نماز ، حمد يا تسبيحات را آهسته بخوانند .
مسأله 1008
اگر در ركعت سوم وچهارم حمد بخواند ، بنابر احتياط واجب بايد بسم الله آنرا هم آهسته بگويد .
مسأله 1009
كسي كه نميتواند تسبيحات را ياد بگيرد يا درست بخواند ، بايد در ركعت سوم و چهارم حمد بخواند .
مسأله 1010
اگر در دو ركعت اول نماز به خيال اين كه دو ركعت آخر است تسبيحات بگويد ، چنانچه پيش از ركوع بفهمد ، بايد حمد و سوره را بخواند و اگر در ركوع بفهمد ، نمازش صحيح است .
مسأله 1011
اگر در دو ركعت آخر نماز به خيال اين كه در دو ركعت اول است حمد بخواند ، يا در دو ركعت اول نماز با اين كه گمان ميكرده در دو ركعت آخر است حمد بخواند ، چه پيش از ركوع بفهمد چه بعد از آن نمازش صحيح است .
مسأله 1012
اگر در ركعت سوم يا چهارم ميخواست حمد بخواند تسبيحات بزبانش آمد ، يا ميخواست تسبيحات بخواند حمد بزبانش آمد بايد آنرا رها كند ودوباره حمد يا تسبيحات را بخواند .@#@ ولي اگر عادتش خواندن چيزي بوده كه به‌زبانش آمده ، ودر خزانه قلبش آنرا قصد داشته ميتواند همان را تمام كند ونمازش صحيح است .
مسأله 1013
كسي كه عادت دارد در ركعت سوم و چهارم تسبيحات بخواند اگر بدون قصد مشغول خواندن حمد شود بايد آنرا رها كند ودوباره حمد يا تسبيحات را بخواند .
مسأله 1014
در ركعت سوم و چهارم مستحب است بعد از تسبيحات استغفار كند ، مثلا بگويد : استغفر الله ربي واتوب اليه يا بگويد اللهم اغفرلي ، واگر به گمان آن كه حمد يا تسبيحات را گفته مشغول گفتن استغفار شود و شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا ننمايد ولي اگر نمازگزار پيش از خم شدن براي ركوع در حالي كه مشغول گفتن استغفار نيست ، شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد حمد يا تسبيحات را بخواند .
مسأله 1015
اگر در ركوع ركعت سوم يا چهارم يا در حال رفتن به ركوع شك كند كه حمد يا تسبيحات را خوانده يا نه ، بايد به شك خود اعتنا نكند .
مسأله 1016
هر گاه شك كند كه آيه يا كلمه‌اي را درست گفته يا نه اگر به چيزي كه بعد از آنست مشغول نشده ، بايد آن آيه يا كلمه را بطور صحيح بگويد و اگر به چيزي كه بعد از آنست مشغول شده ، چنانچه آن چيز ركن باشد مثل آن كه در ركوع شك كند كه فلان كلمه از سوره را درست گفته يا نه ، بايد بشك خود اعتنا نكند ، واگر ركن نباشد ، مثلا موقع گفتن ( الله الصمد ) شك كند كه ( قل هو الله احد ) را درست گفته يا نه ، باز هم ميتواند بشك خود اعتنا نكند ، ولي اگر احتياطا آن آيه يا كلمه را بطور صحيح بگويد اشكال ندارد ، واگر چند مرتبه هم شك كند ، ميتواند چند بار بگويد اما اگر به وسواس برسد و باز هم بگويد ، بنابر احتياط واجب بايد نمازش را دوباره بخواند .
مسأله 1017
مستحب است در ركعت اول ، پيش از خواندن حمد بگويد اعوذ بالله من الشيطان الرجيم و در ركعت اول ودوم نماز ظهر و عصر ( بسم الله ) را بلند بگويد وحمد و سوره را شمرده بخواند و در آخر هر آيه وقف كند يعني آن را به آيه بعد نچسباند ، ودر حال خواندن حمد وسوره به معناي آيه توجه داشته باشد . اگر نماز را به جماعت ميخواند ، بعد از تمام شدن حمد امام و اگر فرادي ميخواند ، بعد از آن كه حمد خودش تمام شد بگويد الحمد لله رب العالمين . بعد از خواندن سوره قل هو الله احد ، يك ، يا دو ، يا سه مرتبه كذلك الله ربي يا سه مرتبه كذلك الله ربنا بگويد ، بعد از خواندن سوره كمي صبر كند بعد تكبير پيش از ركوع را بگويد يا قنوت را بخواند .
مسأله 1018
مستحب است در تمام نمازها در ركعت اول ، سوره انا انزلناه و در ركعت دوم ، سوره قل هو الله احد را بخواند .
مسأله 1019
مكروه است انسان در تمام نمازهاي يك شبانه روز سوره قل هو الله احد را نخواند .
مسأله 1020
خواندن سوره قل هو الله احد به يك نفس مكروه است .
مسأله 1021
سوره‌اي را كه در ركعت اول خوانده مكروه است در ركعت دوم بخواند ولي اگر سوره قل هو الله احد را در هر دو ركعت بخواند مكروه نيست.