نماز يكي از نشانه‌هاي ايمان
قل لعبادي الّذين امنوا يقيموا الصّلوة و ينفقوا ممّا رزقناهم سرّاً و علانية.
به بندگان من كه ايمان آورده‌اند بگو: نماز را برپا دارند و از آنچه به آنان روزي داده‌ايم در پنهان و آشكار انفاق كنند.«ابراهيم ، 31»
در آيه فوق بحث سخن از برنامه بندگان راستين و نعمتهاي بي‌انتهاي او است كه بر مردم نازل شده.
در اين آيه در تنظيم برنامه مؤمنان راستين به مسأله (صلوة)‌ (نماز) و انفاق برخورد مي‌كنيم كه در نظر ابتدايي ممكن است اين سؤال را ايجاد كند كه چگونه از ميان آن همه برنامه‌هاي عملي اسلام انگشت تنها روي اين دو نقطه گذارده شده است.
علّتش اين است كه اسلام ابعاد مختلفي دارد كه مي‌توان آنها را در سه قسمت خلاصه كرد: رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خلق خدا و رابطه انسان با خودش كه قسمت سوم در حقيقت نتيجه‌اي است براي قسمت اوّل و دوم، و دو برنامه فوق (صلوة و انفاق) هر كدام رمزي است به يكي از دو بعد اوّل و دوم.[1]
صاحب الميزان مي‌فرمايد: جمله (يقيموا الصّلاة و ينفقوا) بيان سبيل الله و راه خدا است و در معرفي راه خدا تنها به اين دو اكتفا كرده چون ساير وظايف و دستورات است شرعي كه هر يك به نوبه خودشان از شئون حياة نبوي را اصلاح مي‌كند عدّه‌اي از قبيل نماز ميان بنده و پروردگار او را، و عدّه‌اي نظير انفاق ميان بنده با بندگان ديگر را اصلاح مي‌نمايد همه از آن دو ركن منشعب مي‌شوند.[2]
در مجمع البيان آمده كه ابن عباس گويد: مقصود اين است كه پيامبر به اصحاب خود بگويد مقصود مؤمنان است يعني اي محمّد به بندگان من كه به توحيد و عدل ايمان دارند بگو: كه نمازهاي پنجگانه را در وقت خود بجاي آورند زيرا نماز پايدار نمي‌ماند جز اين كه آنها نماز را به پاي دارند.[3]
ـ آيه به دو ركن از اركان ايمان اشاره مي‌كند: يكي نماز‌هاي پنجگانه است و ديگري انفاق كه اطلاق آن شامل مي‌گردد.
نماز مظهري است براي هر گونه رابطه‌ با خدا چرا كه اين رابطه در نماز از هر عمل ديگري بهتر مشخص مي‌شود و انفاق از آنچه خدا روزي داده با توجّه به مفهوم وسيعش كه هر گونه نعمت مادي و معنوي را شامل مي‌شود رمزي است براي پيوند با خلق.[4]
[1] . تفسير نمونه، ج 10، ص 351.
[2] . تفسير الميزان، ج 12، ص 84.
[3] . مجمع البيان، ج 6، ص 485.
[4] . تفسير نمونه، ج 10، آيه‌ي 31.